BIJBLAD
AMERSFOORTSCHE COURANT
van de
uitgave van
N.V. de AMERSFOORTSCHE COURANT
voorheen Firma A. H. van CLEEFF
VAN ZATERDAG 1 MAART 1913.
De 35ste ledenvergadering van de veree-
niging Ambachtsschool voor Amersfoort en
omstreken* werd gisteravond in het gebouw
dier school gehouden onder voorzitting van
den heer G. J. B u ij s.
In zijn openingswoord zeide de V oorzi t-
t e r lang geaarzeld te hebben eer hij zijn
oude stoeltje weer innam, doch op den duur
bezweken te zijn voor de vertoogen van den
heer W o 11 e r, die hem zonneklaar bewees
dat diens drukke bezigheden hem niet toe
laten, nog langer Voorzitter te blijven. Spr.
deed dan ook ten slotte toezegging, voorloo-
pig weder als Voorzitter op te treden zoo
lang hij nog metterwoon in de Gemeente
zal vertoeven.
De notulen van 30 September werden nu
gelezen en ongewijzigd vastgesteld, met groo-
ten dank aan den Secretaris, den heer
B1 o e m.
Vervolgens bracht notaris Knoppers
verslag uit namens de commissie tot nazien
der rekening en verantwoording over 1910.
Alles is Donderdagmiddag nauwkeurig na
gegaan en, als gewoonlijk, in de beste orde
bevonden. De commissie adviseert dan ook,
de rekening vast te stellen, onder dankbe
tuiging aan den Penningmeester, rnr. V a n
den B e r g h.
Zii sluit in ontvangst en uitgaaf op
f23 179.15, met een batig saldo van f41.46,
tegen f 19.91 de vorige, terwijl de Begroo
ting was f 22 875.
Het heeft de aandacht der commissie, be
staande uit de heeren Knoppers, Van Dui
nen en Van Esveld, getrokken, dat éen post
wordt verantwoord, die feitelijk op de reke
ning 1911 thuis behoort, namelijk de resti
tutie van den avond-cursus.
De Voorzitter: Dit komt omdat dit
pas na het einde van den cursus wordt ver
effend door de subsidieerende lichamen.
De Voorzitter: De posten zijn inder
daad hier en daar overschreden in vergelij
king met de Begrooting. De hoogere school
gelden en de subsidicn van omliggende
Gemeenten, van waaruit leerlingen de school
bezoeken, maakten dit mogelijk.
Aan de financieele commissie kon niet
worden inzage gegeven van den toestand
van het zoogenaamde werkstukken-fonds dat
in beheer is bij Jen heer Ed. van Vollen-
hoven. die door ongesteldheid elders vertoeft.
Men bedenke, dat aan de school nimmer op
bestelling wordt gewerkt en dat werkstukken
dus alleen dan worden verkocht wanneer
een kooper zich aanmeldt. Dit fonds is tevens
de veiligheidsklep voor de jaren waarin geen
verloting van werkstukken wordt gehouden,
geeft eenige zekerheid als er onzekerheid is,
eenige elasticiteit in de geldmiddelen en is
sedert jaren in het leyen geroepen door de
ervaring, omdat de inkomsten der school
zoo wisselvallig zijn.
Feitelijk is de post leermiddelen* wat over
schreden en wel door den aankoop van een
draaibank voor het 3e studiejaar der smeden;
een hoogst-noodig instrument.
De heer Wolter: Die draaibank, waar
aan zeer groote behoefte was, zou anders
moeten zijn aangeschaft uit geleend geld.
Op deze wijze behoeft de school echter geen
rente of annuiteit te betalen.
De Secretaris deelde hierop de hoofd
zaken mede uit het jaarverslag, dat immers
weldra in druk verschijnt.
0.a. werd meegedeeld, dat het aantal leden
steeg van 158 tot 168, het aantal donateurs
met 1. Bijzonder vermeldenswaarde feiten
deden zich niet voor; het onderwijs onder
vond geen stagnatie. Lof wordt gebracht
aan den ijver en de toewijding van Directeur
en onderwijzend personeel en hulde aan den
heer Wolter voor de wijze waarop deze
tijdelijk hei Voorzitterschap waarnam.
De Voorzitter releveerde uit de aan
dit verslag toegevoegde statistieken de loo-
nen, welke de leerlingen, die in 1910 de
school verlieten, reeds ontvangen. De aller
minste, vervolgde spr., heeft 10 cent, ande
ren tot 26 cent per uur, sommigen f 5,[f 7 of
f 12 per week en de betere helft f 50 tot
fioo per maand. Van de 41, die nu 2 jaar
geleden van school gingen, veranderden
slechts 2 van vak, waarvan 1 nog als genie
soldaat het in de school geleerde toepast.
Een bewijs, dat via de school een flinke
jongen wel een toekomst kan vinden en
dat de schooi heel wat jonge mannen voort
helpt bij den bestaansstrijd.
Dat de school wordt gewaardeerd, blijkt
uit de aanmelding van rond 70 leerlingen
voor den nieuwer, cufsus. Het aantal van
hen, die zich aanmelden voor de smids
klasse, ten einde metaalbewerker te worden,
neemt steeds toe van 20, bij de opening
der school, tot omtrent 50 dat voor de
timmerlieden neemt voortdurend af; een
verschijnsel, dat in heel ons land valt waar
te nemen.
In de notulen is reeds vermeld, dat de
ruimte in het gebouw te beknopt wordt.
Vooral de schilders hebben behoefte aan een
lakkamer en een bergkamer, te meer nu de
Gemeente, die ons vroeger daarmee zoo n
grootcn dienst bewees, daarvoor geen lokaal
van het Werkhuis meer kan missen. De In
specteur van het ambachtsonderwijs heeft
reeds gewezen op de te beperkte ruimte.
Het onderwijzend personeel heeft niet eens
een leeraarskamer en zoo is er meer, dat
dringend om voorziening vraagt.
Nu hebben we nog wel een lapje grond
naast de school, waarop we allerlei zonder
linge figuren kunnen bouwen, doch afgezien
van de 8 a 9 mille, welke dat bouwen zal
vorderen, zal dit slechts korten tijd helpen
en dus geen gezonde oplossing geven.
Men moet echter in nood zitten om zelf
redding te kweeken.
Ik wees er reeds op, dat het aantal me
taalbewerkers steeds toeneemt. Een tweede
verblijdende omstandigheid is, dat ook het
gehalte der leerlingen steeds beter wordteen
hemelsbreed verschil bij nu jo jaar geleden.
Nu komen niet meer leerlingen uit de lagere
volksklasse, doch beteren, ook beter onder
legden, zelfs uit de gegoede burgerij. Het
aantal kostelooze leerlingen is gedaald van
30 tot 2 en wie maar kan bewijzen, dat hij
geen schoolgeld kan missen, wordt vrijge
steld van betalen.
De eenige verklaring is, dat de kleine
man niet meer kan missen hetgeen zijn jon
gen aan loon derft door het bezoeken der
school en dat deze dus moet mee-verdienen.
Doch óok blijkt, dat jongens van kapitaal
krachtige burgers zin hebben voor het am
bacht, daarin een bestaan zoeken. Maar dan
is het óok jammer, dat de school, zooals zij
thans is ingericht, zoo weinig kan geven.
Hetgeen de smidsklassen thans leeren, is net
voldoende om den jongen in een machine
fabriek te plaatsen bij een draaibank: een
accuraat werk, dat al zijn aandacht vordert,
doch waardoor de intelligente jongen komt
in een doodloopend slop, waaruit hij nooit
komt, steeds op de zelfde hoogte blijft, geen
toekomst vindt van stavast.
Daarom zou het zoo nuttig zijn. voor de
élite als zij de behandeling van het stoom
werktuig konden leeren, zich in een vervolg-
klasse, een vierde leerjaar, de noodige capa
citeit eigen maakte voor diploma A (scheeps-
machinist). De ministerieele beschikking zegt
echter, dat we daartoe een 4e leerjaar moeten
maken voor hen die zich óok theoretisch
wenschen te ontwikkelen.
Er zijn echter nog tal van stoom-machines
behalve in een schip, die zeer attent moeteu
worden bediend en waarvoor diploma A wel
degelijk noodig is.
Een dergelijk 4e leerjaar zou ook kunnen
opleiden voor de electro techniek. Overal
rijzen electrische centrales op en daarin is
een best stuk brood te verdienen.
En er werd zelfs gevraagd om een oplei
ding voor chauffeur. Daarop is de school
echter vooralsnog niet ingericht.
De beide andere vervolgcursussen echter
vallen binnen het bereik der pas herziene
Statuten.
Wij hebben kans gezien om ons te be
helpen door het splitsen der 3 smids-klassen
als overgangsmiddel ging dit, zoover het
voeten had; doch nu het aantal smedenzóo
blijft toenemen, gaat het niet langer en moet
er minstens éen onderwijzer bij aangesteld,
benevens éen voor electro-techniek en éen
voor stoomwerktuigkunde.
Er is nog meer.
De jongens, die de school hebben verlaten,
moeten ook een brief kunnen schrijven, hun
boek kunnen bijhouden en nu worden slechts
de hier ter stede wonenden in dit opzicht
bijgewerkt in de Burger Avondschoolde
jongens, die buiten de Gemeente wonen
en dat is ruim een derde leeren niets van
deze zakendie zij, op eigen beenen staande,
toch zoo broodnoodig hebben. Een veel betere
toestand zou dan ook worden geschapen als
allen dit ontwikkelingsonderwijs aan de
school zelf konden krijgen, een paar uur per
week; doch daarvoor is noodig een onder
wijzer met de hoofdakte en de Lagere akte
Wiskunde.
Met de electro-techniek zou men moeten
beginnen in het 3e leerjaar; stoomwerktuig
kunde kan wachten tot het 4 e. De élite
wordt reeds vanzelf uitgeschift en zóo als
de schoolbevolking thans is saamgesteld
en het gehalte wordt blijkens de ervaring
steeds beter is er materiaal genoeg.
Op deze wijze zal de kennis op hooger
peil worden gebracht en zal het onderwijs
tevens meer homogeen worden.
Maar om daartoe te komen, moeten er
5 onderwijzers worden bijbenoemd en ande
re klassen worden ondergebrachtdoch dan
weten we in dit gebouw heelemaal geen raad
en er moet dus komen een
11 i e u w g e b 0 u w
dat in April 1914 klaar moet zijn.
De kansen staan goed. In onze streken is
geen enkele Middelbare technische school
voor metaalbewerking te Utrecht is er al
leen een voor de houtbewerking.
De exploitatie-kosten zullen echter een 15
mille meer vorderen en daartoe moeten we
de subsidies verhoogd zien te krijgen. De
Inspecteur beloofde reeds krachtigen steun
en ik heb goede hoop, dat het plan in goede
aarde valt. vooral waar thans zonneklaar,
uit hetgeen de jongens verdienen, blijkt, dat
de gelden zeer goed worden besteed.
Het vakonderwijs is een zeer groote fac
tor voor Amersfoort. De industrie- en huis
houdschool geeft uitmuntende resultaten dc
Handelsschool belooft óok veel de Ambachts
school heeft reeds haar sporen verdiend.
Alles samen zal een 10 a 12 mille vorde
ren. Bedenk daarbij, dat een gewone Lagere
school 15 mille kost.
Dank zij het stelsel van het Ambachts
onderwijs, dat in zeer wijden omtrek zóo
veel nut sticht en waarvan ik een groot be
wonderaar ben, bestaat er een uitmuntende
samenwerking tusschen Rijk, Provincie en
Gemeente en dit doet gegronde hoop koes-,
teren, dat het plan, thans nog in een zeer
aanvankelijk stadium van wording, kans van
slagen heeft.
Daar bij de rondvraag niemand iets had
op te merken, werd hierna dc vergadering,
welke te 8 uur aanving, om q uur gesloten.
De derde of laatste winter-collecte van de
Ned. Hervormde diaconie heeft met de na
gekomen giften opgebracht f 445.63.
Quick ontvangt hier morgen Be Quick,
uit Zutfen.
De lantaarns van auto's en rijwielen moe
ten volgende week uiterlijk om kwart over
zes, die van de overige voertuigen op zijn
laatst te kwart voor zevenen zijn aangesto
ken.
Toen gisterochtend omstreeks 6 uur een
bewoonster van het Monnikenpad hij de Zand
bergerlaan de kachel wilde aanmaken, ont
stond brand in het woonhuis, die zóo toenam,
dat het huisje weldra geheel in vlammen
opging.
De kinderen en het vee werden nog intijds
geredhet inboedeltje verbrandde voor het
grootste gedeelte.
De buitenspuit kwam uit den aard der zaak
eerst heel laat en moest zich er toe bepalen,
de belendigen te beschermen.
Verzekering dekt de schade.
Maandagochtend herijk voor de letters E
en F, Maandagmiddag voor G, en Dinsdag
voor hen wier naam begint met H, I of J.
In den afgeloopen nacht werd door een
der ruiten van de uitstalkast des heeren
C. Hehenkamp geschoten.
Een hevige slag. een zeer klein gaatje en
glassplinters door de étalage-kast; hot ko
geltje werd echter niet gevonden.
Door de politie is hier aangehouden en
naar Utrecht geleid een man, die nog twee
maanden te goed had.
Een van de dwaaste vormen, waarin zich
de eigenliefde uit, is de zucht om gelijk te
hebben, zijn zin door te drijven, liefst den
baas te spelen.
TTit don Omtrek.
De Gemeenteraad van Utrecht stelde Don
derdag met 19 tegen 9 stemmen vast een
Verordening tot heffing van belasting op de
openbare vermakelijkheden, welke op 1 Mei
in werking zal treden.
Ingezonden stukken moesten weer om
plaatsgebrek blijven liggen.
Uitstel is echter geen afstel.
Ook verslagen en advertentiön moesten
uitgesteld.
BEURSO VERZICHT.
van 22 Februari tot 1 Maart 1913.
De week, die achter ons ligt, begon voor
Wallstreet met een rustdag wegens de viering
van Washington-day, gevolgd door den Zon
dag. Mocht al gedurende die tweedaagsche
rust de stemming op de continentale Beurzen
iets meer geanimeerd geweest zijn, op de
New-Yorksche Beurs bracht dez<" vacantie al
zeer weinig verandering; integ- ïl, geheel
in overeenstemming met de tendens der laat
ste weken, begon zij ons weder flauwe af
brokkelende koersen te toonen. Te verwon
deren was dit trouwens nietimmers de
algemeene toestand was geheel de zelfde
gebleven. Men kan zich in Wallstreet niet
aan pessimiste overwegingen onttrekken, zoo
lang alles schijnt samen te spannen om een
geleidelijke gezonde ontwikkeling van den
Beurshandel tegen te houden. Bij een zoo
heftig optreden door de Regeering tegen
de groote spoorwegmaatschappijen, de groote
industrieele lichamen, ja tegen de effecten
beurs zelve, is volkomen te begrijpen, dat de
zakenlust tot een minimum wordt geredu
ceerd. Men blijft onder de tegenwoordige
omstandigheden in Amerika meer dan anders
in de vrees verkecren, dat dc dag van mor
gen nieuwe onaangenaamheden, nieuwe
moeilijkheden kan brengen en zulks doet de
naaste toekomst met argwaan tegemoet zien.
De koersen zijn dan ook in den laatsten
tijd geleidelijk aan afgebrokkeld en lang
zamerhand is een niveau bereikt, dat de
verwachting doet wettigen, dat den eenen
of anderen dag eenig herstel, zij het ook
van weinig beteekenis, van tijdelijken aard
wellicht, zich zou voordoen. In den loop van
deze week heeft dit ook inderdaad plaats
gehad.
Onder den invloed der vastere stem
ming op de Europeesche Beurzen, in ver
and met betere berichten omtrent de Balkan
moeilijkheden, gepaard aan dekkingen door
baissiers in Wallstreet, die het verstandig
oordeelden om op de lage koersen tot in
krimping hunner posities over te gaan, trad
een herstel in, dat eenige dagen aanhield,
doch op het einde der week weder tot staan
kwam.
Op den laatsten Beursdag toch werd de
stemming onregelmatig, toen men tot de
overtuiging kwam, dat in den algemeenen
toestand toch eigenlijk geen verandering ge
komen was. Men werd er tevens nog eens
aan herinnerd, dat het den spoorwegen in
den laatsten tijd niet gemakkelijk gemaakt
wordt, door het bekendworden der weigering
door de .Spoorwegcommissie van Maryland
om haar toestemming te yerleercn tot de
uitgifte door de Baltimore and Ohiovan 62
miltioen dollar notes. Die Spoorweg-commis
sies laten in den laatsten tijd wel van zich
spreken. Immers onk het plan 'Ier afschei
ding Union-Southern Pacific heeft niet de
goedkeuring mogen verwerven van de com
missie in Californiö. liet betreft wel niet het
plan in zijn geheel, doch de ingebrachte be
zwaren brengen toch weder stagnatie. Spe
ciaal de overneming door de Union van de
Central Pacific ondervindt tegenwerking.
Zoo is de Western Pacific (gecontroleerd
door de Denver! tegen deze overnemingJin
verzet gekomen, bewerend, dat zij door de
samensmelting van de Union-Central Paci
fic belemmerd wordt in haar mededingen
naar het Californisch vervoer.
In Mexico blijft de toestand, blijkens de
berichten, nog uiterst verward en verre van
rooskleurig. De nieuwe Regeering heeft nog
de handen vol om haar tegenstanders te
keer te gaan. Het land ondervindt wel de
ellende van den burgerkrijg, die blijkbaar
met groote bitterheid aan beide zijden wordt
gevoerd. Deze moeilijkheden veroorzaken
Amerika ook veel last en baart der Regee-
r'ng grooten zorg, daar ue mogelijkheid
steeds blijft bestaan, dat zij tot een gewa
pende interventie zou moeten overgaan.
De koersen vergelijkend met een week
te voren, zien wij. dat, als gevolg van de
herstellende beweging, er niet veet verande
ring is gekomen. Southern Pacific-shares,
die de vorige week onder pari vielen, kon
den zich bijna 2 pCt. herstellen. Ook Amals
en Steels blijven nog iets boven verleden
week.
Op onze locale markt bestond deze week
in verschillende afdeelingen heel wat meer
levendigheid dan sinds .eenigen tijd het ge
val was.
De STAATSFOXDSENMARKT lag over
hetalgemeen zeer vast in verband met vredes-
geruchten en berichten omtrent toenadering
tusschen Bulgarije en Rumenië. Geruchten
betreffende demobilisatie van Rusland en
van Oostenrijk deden de ronde en speciaal
Russen waren dan ook vast van toon. Japan
sche fondsen prijshoudend. Chineesche aan
den zwakken kant in verband met de moei
lijkheden, welke China ondervindt bij de po
gingen tot het sluiten van een groote lee
ning, welke het land dringend noodig heeft,
wil het niet in financieele moeilijkheden ge
raken.
CULTUURWAARDEN hadden een ge
animeerd aanzien, terwijl Kaliredjo's daarbij
de aandacht trokken door een zeer vaste stem
ming, zich uitend in eenkoersavans van onge
veer 10 pCt.
INDISCHE MIJNWAARDEN weinig ver
anderd. Great Cobars iets zwakker.
Op de afdeeling der PETROLEUM-
WAARDEN heerschte over het algemeen
een goede tendens. Onder den invloed van
een gunstige stemming voor Shells ie Londen
kor.den aand. Koninklijke een tiental procen
ten opkomen, terwijl ook Gec. Hollandsche
hooger bleven. Daarentegen lagen Intern.
Rumeensche Petroleum flauw. Zij vielen terug
tot op 115 om aan het eind der week zich
tot ongeveer 120 te herstellen.
RUBBER WAARDEN lagen vrij stil doch
TABAKSAANDEELEN hadden een leven
dige week. Er was goede kooplust voor
diverse soorten en het resultaat is dan ook.
dat verschillende koersverheffingen vallen te
constateeren. Speciaal trokken de aandacht
de aandeelen Bindjey-tabak, die van 981
konden monteeren tot ongeveer 117, op
geruchten, dat deze Maatschappij zou worden
overgenomen door de Deli Batavia Maat
schappij, waarbij 4 aand. Bindjey zouden wor
den ingewisseld tegen 1 aandeel Deli Batavia.
PROLONGATIE, op het eind der week
iets vaster, sluit op 4'/-' a 3:V< pCt.
M. V L.
