BIJBLAD
AMERSFOORTSCHE COURANT
Gemengd nieuws.
Correspondentie.
van de
uitgave van
N.V. de AMERSFOORTSCHE COURANT
voorheen Firma A. II. van CLEEFF
VAN ZATERDAG 8 MAART 1913.
Van der dingen twee zijden.
Wanneer een eenigermate o itwikkeld
mensch, een mensch van gezonden smaak,
fijn gevoel en degelijke belezenheid, in lite-
rarischen zin spreekt van een humorist, dan
bedoelt hij niet een literarischcn grappen
maker of hansworst, en veel minder nog een
literarischen bespotter of bezoedelaar van
het eerbiedwaardigemaar hij bedoelt een
dichter naar den aard van een Charles
Dickens en een Fritz Reuter, een dichter die
ons vermaakt en tevens ontroert, ons om de
zwakheden en dwaasheden onzer medemen-
schen doet lachen en tegelijk voor die mede-
menschen ons iets van deernis en goedheid
doet gevoelen door een wijze van voorstelling,
tintelend, zooals De Génestet het zeide, van
geest niet alleen, maar ook van ingehouden
tranen. Nu dan, tot de echtste en bevalligste
humoristen in dezen zin behoorde Heinrich
Seidel, de verteller van «Leberecht Hühn-
chen«, en deze geestige en toch goede man
had een lijfspreuk, die luidde: «Zwei Seiten
hat alles in der Welt. Verzeiht, wenn mir
die gute gefallt*.
Naar dit motto leefde en teekende hij, aan
alle dingen, die hem bejegenden,een goede
zijde opmerkend en bij voorkeur op déze
den nadruk leggend. Ongetwijfeld had hij
als dichter daartoe het rechtdat hij echter
als denker op zoodanige wijze te werk zou
hebben mogen gaan, moet mot beslistheid
ontkend worden. Immers, de dichter mag,
moet zelfs, zijn stof kiezende denker daar
entegen moet al hetgeen zich in den kring
zijner waarneming dringt, aanvaarden gelijk
het komt, onder de verplichting tot een zoo
veel mogelijk alzijdige beschouwingswijze.
Hij vroeg om vergiffenis er voor, dat hij
bij voorkeur door de goede of de schoone
zijde der dingen zich liet aantrekken. Andere
schrijvers waren niet zoo beminnelijk, liet
viel hun niet in, bij hun lezers zich er voor
te verontschuldigen, dat zij liefst en uitslui
tend, met een soort hartstocht, de kwade
of de 1 e e 1 ij k e zijde der dingen in het
vizier namen. Daarom spreekt men ook in
de literatuur van optimisten en pessimisten.
Het recht der eenen is niet minder dan het
recht der anderen, mits zij beiden zich wach
ten voor overdrijven, met juistheid zien en
met waarheid weergeven.
I)e gansche waarheid echter kan slechts
door diegenen worden gekend en gesproken,
die, onbevooroordeeld, onvooringenomen en
bniten hun persoonlijk temperament, buiten
hun persoonlijke stemmingen, neigingen en
belangen om, de wereldsche dingen hebben
bestudeerd van minstens twee zijden.
Want men lette wel de meeste dingen
hebben niet slechts twee, maar hebben 2 -j~ x
zijden.
Redeneert men zoo over goede en kwade
zijden der dingen, dan dientmen daarbij wel
een min of meer helder beg ip in zich te
hebben aangaande het wezen van goeds
en van kwaads. Hierbij zal, het spreekt van
zelf, vooreerst het subjectieve, het persoon
lijke, den doorslag gevenen voorts komt
het aan op tijd en plaats en omstandigheden.
Wat den een als onheil treft, komt den an
der als redding; wat voor Peter gif is, kan
Paul dienen tot medicijn. Water, als milde
regen, doet den akker gedijenmaar het
zelfde water als wolkbreuk, verwoest des
landmans hoop. Vuur in de schouw verwarmt
weldadigmaar het zelfde vuur op den hooi
zolder brengt verderf.
Zulke voorbeelden illustreeren in het bij
zondere het betrekkelijke van goeds en
kwaads. In het algemeen echter neemt men
aan, dat voor het gros der menschen zekere
dingen, of zekere zijden der dingen, helder
of donker, aangenaam of onaangenaam, gun
stig of ongunstig, voordeelig of nadeelig,
kortom goed of kwaad zijn. Deze dingen, of
zijden der dingen, te onderscheiden en te
kennen, is wijsheid, levenswijsheiden te
leeren het leven er naar in te richten, is
kunst, levenskunst.
Laten wij van de, misschien oneindige,
althans voor ons onnaspeurbare veelzijdigheid
der dingen eens afzien en ons bepalen tot
hun in het algemeen zoo aangenomen t wee-
zijdigheid met betrekking tot goeds en tot
kwaads voor ons bestaan als menschen.
Wij hebben hiermede al werks te over
want met wat inzicht en doorzicht, uit erva
ring en overweging, uit studie en nadenken
gewonnen, zullen wij aan vele in het alge
meen goed geachte dingen een kwade, aan
vele in het algemeen kwaad geachte dingen
een goede zijde kunnen ontdekken. Zoo
kunnen wij een kwade zijde blootleggen aan
stoffelijken rijkdom, aan materieele welvaart,
aan een zorgenvrij leven, aan een nimmer
falende gezondheid, aan een langdurigen
vrede, aan roem en eer, aan het huwelijk.
Want alle ding, dat menschelijk is, heeft in
zich de feilen zijner deugden les défauts de
ses qualités.
Daarentegen kunnen wij een goede zijde
aantoonen aan een zware ziekte, aan de
ontelbaar vele vormen van lijden en kommer
en pijn, aan armoede, aan ontbering, aan de
vlijmende smart van verlies, aan de bange
beklemming van zorg, aan smaad en verne
dering, aan het ccelibaat, ja zelfs aan den
oorlog, die, als school, van tucht en moed,
van mannelijkheid en offervaardigheid, onte
genzeglijk in den ontwikkelingsgang eens
volks een louterende, verruimende en ver
heffende werking hebben kan.
Want alle ding, dat menschelijk is, heeft
in zich ook de deugden zijner feilen, les
qualités de ses défauts, zelfs binnen de enge
grenzen van het individueele.
Vriend A, wil ik eens zeggen, is een man
van grooten geest en hooge gedachten, ruim
van blik, royaal van opvatting, gul met geld,
los van kleinigheden. Dit is zijn deugd. Maar
tevens is hij slordig op de dingen desdage-
lijkschen levens, onachtzaam in zaken, ver
geetachtig, een slechte rekenaar en een slor
dige betaler. Dit is dan de ondeugd zijner
deugd. Daarentegen is vriend IV een mensch
van de bekrompenste inzichten, een haarklo
ver, een muggenzifter, pedant, kleingeestig,
krenterig, schriel van hand tot in het gie
rige. Dit is zijn ondeugd. Maar tegelijk is
hij ordelijk, nauwkeurig, stipt, in zaken tot
op een cent vertrouwbaar, tot op de minuut
een man van zijn woord. Dit is dan de deugd
zijner ondeugd.
Zou dus inderdaad, naar Heinrich Seidel's
spreuk, aan alle wereldsche dingen de be
doelde tweezijdigheid eigen zijn Zouden
inderdaad aan alle dingen, die wij als men
schen in ons hebben, of met welke wij als
menschen in aanraking komen, een goede
zoowel als een kwade zijde zich laten vinden
Met verlof! er bestaan uitzonderingen.
Er bestaan dingen, die niet twee, maar slechts
écn zijde hebben, namelijk een kwade, naast
of achter of onder welke zelfs de fijnste
sophisterij niets goeds vermag te vinden.
Waar is de goede zijde van bedrog, van on
eerlijkheid, van zwelgerij, van dronkenschap,
van liederlijkheid Zij is nergens.
De drogredenaar spitse zoo scherp hij kan
zijn vernuft om het betrekkelijke, het rela
tieve van al men «kwaadst noemt te betoo-
gen het zal hem toch niet gelukken, het
feit weg te praten, dat er in uit menschen
geboren wezens trekken, begeerten, lusten,
laagheden, boosheden zijn, die voortkomen
uit het volstrekt, het absoluut kwade, het
kwade ongepaard met eenigerlei goeds en
dus te allen tijde en onder alle omstandig
heden onvergoelijkbaar, euvel uit den Euvele
dat wil zeggenniet meer eigenlijk
menschelijk, maar duivelseh.
Levenskunst, kunst des levens is het. de
goede zijde der dingen te vinden en zich er
in te verblijden, op redelijke wijze zijn voor
deel er mee te doen óf wel, zoo men
haar niet vinden kan, zich met de kwade
zijde zoo goed als mogelijk te verdragen.
Maar deze kunst des levens mag nooit
in botsing geraken met des levens plicht.
Plicht moet altijd gaan boven kunst. En
plicht des levens istegenover het absoluut
kwade onverzoenlijk te staan. Geen door de
vingers zien, geen toegeeflijkheid, geen ac-
commodementen ten opzichte van die zonden
en ondaden, die niet eens zelfs de halve, de
laffe verontschuldiging eener zoogenaamd
«goede* zijde voor zich kunnen laten pleiten,
maar die gansch en louter en onvermengd
uit den Booze zijn. Haar den oorlog aange
daan, in ons zeiven en in de anderen, zon
der genade, tot haar de kop zal zijn inge
drukt en afgesneden de wortel
Aldus schreef Ypsilon in het «Nieuws van
den dag*.
Beethoven gewaardeerd. In een kleine
Amerikaansche stad zou, na afloop van een
concert, een buste van Beethoven onthuld
worden. De Burgemeester, wien was verzocht,
de daarbij onontbeerlijke redevoering te
houden, sprak als volgt
«Wij hebben zooeven de Vijfde sinfonie
van Beethoven gehoord en willen thans de
nagedachtenis eeren van dien toonkunstenaar,
door zijn buste te onthullen.
«Beethoven verdient deze onderscheiding.
Zonder twijfel leven wij hier in een muzikale
stadmaar ik waag de bewering, zonder
vrees voor tegenspraak, dat men nauwelijks
vijf of zes inwoners zou kunnen vinden, die
in staat zouden zijn, zulk een werk te schrij
ven*.
In weerwil van de pauze, die de spreker
maakte, verhiet zich geen enkele stem om
zijn bewering tegen te spreken, waaruit men
besluiten mag, dat de Burgemeester het bij
het juiste eind had.
Een hoestende plant. Zeker zullen velen
er vreemd van opkijken, wanneer beweerd
wordt, dat er planten bestaan, die hoesten.
Dat er vleeschetende planten zijn, is algemeen
bekend, doch aan een Fransch plantkundige
danken we de ontdekking van een hoestende
plant, uit de tropen. Zij is zeer gevoelig voor en
heeft een hevigen afkeer van stof. Zoodra er
maar enkele stofjes op de blaadjes komen.,
en zoodoende de lucht voor de plant wordt
afgesloten, daar de bladeren de ademhalings
organen van de plant zijn, vullen deze zich
met een soort gas, zwellen en stooten het
gas uit, waardoor de stofdeeltjes verwijderd
worden.
Deze ontploffing veroorzaakt een geluid,
dat als twee druppelen water gelijkt op het
hoesten van een klein kind. Velen die deze
plant niet kennen, beleven angstige oogen-
blikken als zij zóo in een eenzame streek
hooren hoesten, hoewel toch uren in den
omtrek geen levende wezens te bespeuren
zijn.
Weetgraag, te A. De beruchte veld-
keien werden afgeschaft bij Raadsbesluit van
20 October 1873. De Berg werd daarvoor
verkocht voor f 32 000.
Inhoud «Wereldkroniek* 8 Maart: Me
vrouw Pankhurst verlaat het gerechtshof te
Epsom Groep deelnemers aan het 15e
wapenfeest van den Kon. officieren scherm-
bond De Nederlandsche ambulance te
Tsjorloe Koning Alfons XIII in het
schuitje van den bestuurbaren balon Espana
Het vergetarisch hotel-restaurant «Po
mona* te 's-Gravenhage Bramwei Booth
de leider van het Leger des Heils De
basiliek Santa Maria in Trastevere, te Rome
Het Nederlandsch voetbal-elftal, dat mor
gen tegen Belgiö zal kampen Hetjusti-
tie-paleis te Rome De leden van de Ver-
ein für staatswissenschaftliche lortbildung,
te Rotterdam Pisuisse en Blokzijl te
Montreux De gewelddaad in Kew Gardens
te I.onden Personalia - - Caricaturen en
humor uit het buitenland.
INGEZONDEN' M K1» EDE KLING EN
Vademecum,
Door den dokter wordt het natuurlijk
Hnnyadi Janos Bitterwater als zeker en
zacht werkend laxeerwater voorgeschreven
o.a. bij congesties, zenuwlijden, zielsziekten,
alle oogziekten, maag- en darmcatarrhen,
leverziekte, malaria, waterzucht, vrouwen
ziekten (overgangsjaren), constipatie, huid
uitslag, jicht en rheumatiek, puisten, gebrek
aan eetlust, gevoel van loomheid en gedrukt
heid. Een bekend arts zeide«Na gedu
rende een maand iederen morgen een wijn
glas Hunyadi Jiluos gebruikt te hebben, is
mijn eetlust volkomen hersteld*.
BEU RS OVERZICHT.
van 1 tot 8 Maart 1913.
De Amerikaansche markt heeft '111 de af-
geloopen week een onregelmatig verloop
gehad. Aanvankelijk heerschte een meer
optimiste tendens, waarvoor de aanleiding
te zoeken was in nogal vrij positieve ge
ruchten omtrent het op handen zijn van den
vrede in den Balkan, waardoor in Amerika
voor Europecsche rekening bescheiden
aankoopen werden uitgelokt. Men bleef
echter toch min of meer gereserveerd om
dat men eerst wilde afwachten wat de in
druk zou zijn van de inaugureele rede van
Wilson, op 5 Maart. Deze rede nu bracht
niet veel bijzonders. Zij beperkte zich tot
algemeenheden en leverde weinig houvast
op voor de toekomstige richting van het
landsbestuur. Waar men echter bevreesd
was geweest voor een radicale uiting van
den President, kreeg men een gunstige» in
druk van deze rede, welke de verwachting
opwekte, dat het democratisch bestuur van
de eerstvolgende jaren toch niet al te radi
caal zou zijn. Op deze overweging ontstond
grootere belangstelling, de omvang van za
ken nam toe en niet het minst ten gevolge
van overhaaste dekkingen door de baissiers
ging de markt krachtig omhoog, zoodat zij
een niveau bereikte, dat gemiddeld ruim 2
pCt. hooger was dan aan het einde der vo
rige week.
Hoewel het zich dus liet aanzien, dat
voor Amerikaansche waarden een tijdperk
van meerdere levendigheid zou kunnen aan
breken, waren de meer bezadigde elementen
toch geenszins overtuigd van het blijvende
van deze hausse-beweging. Immers de geld
markt, die allerwege zoo de aandacht trekt
en groote zorgen baart, maakte het voor
den aandachtige» beschouwer hoogst twijfel
achtig of deze opwaartsche richting wel van
langen duur kon zijn. Dat deze twijfel ge
rechtvaardigd was, is weldra gebleken,
want spoedig daarop is, onder den indruk
van den uiterst moeilijken geldtoestand te
Berlijn, een reactie ingetreden, welke ver
scherpt werd door de vrees voor gouduit-
voer van New-York naar Berlijn. En waar
de New-Yorksche geldmarkt, blijkens haar
laatst gepubliceerden weekstaat, zelve niet
in een toestand verkeert om makkelijk steun
aan anderen te kunnen verleenen, drukte
de vrees voor gouduitvoer het optimisme
weer geheel ter neer, zoodat een koersaf-
brokkeling volgde,die al spoedig het geheele
te voren behaalde avans weer te loor deed
gaan.
Sommige fondsen vinden wij zelfs nog
iets beneden het niveau der vorige week.
Speciaal Union Pacific-aandeelen lagen flauw,
in verband met de actie die nog steeds ge
voerd wordt inzake de afscheiding van de
Southern Pacific, tegen welke plannen, zooals
zij het laatst zijn vastgesteld, een groote
oppositie wordt gevoerd in het Westen. De
laatste berichten daaromtrent luiden nu weer,
dat de Union de Central Pacific niet zou
mogen overnemen, doch dat zij de Western
Pacific zou overnemen van de Denver. Op
deze berichten waren Unions zeer flauw, om
dat men meende, dat deze regeling niet in
het belang der aandeelhouders zou zijn, ter
wijl Southern Pacifies er meer van zouden
profiteeren en dus vaster gestemd waren.
Vast was de stemming voer Denvers, die
wanneer de Western Pacific inderdaad door
de Union zou worden overgenomen, een bezit
zou kwijt raken, dat haar veel zorgen baart.
Op de STAATSFONDSENMARK f
heerschte een verdeelde stemming. Ilolland-
scbe soorten lagen flauw. Van de Buiten-
landsche waren Duitsche iets in reactie in
verband mot de groote geldbehoeften en de
nieuwe leeningen van dit Rijk. Russen prijs
houdend. De handel in Staatsfondsen was
echter uiterst beperkt.
Van INDUSTRIEELE WAARDEN trok
ken koperwaarden de aandacht door een zeer
vaste houding. De prijs van het me.taal was
in London iets vaster, hoewel van een her
stel in prijzen nog moeilijk kan worden ge
sproken. De verbetering hield dan ook min
der verband met de variaties van het metaal
dan wel met de verwachting, dat de maande-
lijksche koperslatistiek zou meevallen en een
belangrijke afneming in den zichtbaren voor
raad zou aantoonen. Deze verwachting werd
gebaseerd op het feit, dat op de lagere
prijzen groote afdoeningen in het metaal
waren tot stand gekomen. De koperstaat
stelde dan ook niet teleur, hoewel de ver
mindering in de zichtbare voorraden slechts
zeer gering was. Deze is echter niet zoozeer
toe te schrijven aan de vermeerdering in
het verbruik als wel aan een belangrijk ver
minderde productie over de maand Februari.
Steels, aanvankelijk vaster, werden later
in de week flauw op onbestemde geruchten
omtrent het tegen de Maatschappij gevoerde
proces.
CU LT U U R W A ARDEN hadden een
uiterst beperkte markt en waren aan weinig
variatie onderhevig. De prijzen konden zich
echter goed handhaven.
INDISCHE MIJNWAARDEN. Onder
deze trokken dc aandacht aandeelen Red-
jang Lebong, die opkwamen van j 86lJ.2
tot 210. Later volgde wederom een reactie,
die het fonds tot ongeveer 200 pCt. terug
bracht. Vast waren ook de aandeelen Sing-
kep-tin. Van de bnitenlandsche soorten slui
ten aandeelen Great Cobar in reactiena
aanvankelijk opgeloopen te zijn tot ongeveer
73,/o pCt. vinden wij de koers op het einde
week op 68 pCt.
PETROLEUMWAARDEN hadden een
rustig verloop. In de koersen kwam voor
de meeste soorten gec-11 verandering van
beteekenis. Flauw lagen echter aandeelen
Internationale R'umeensche Petroleum, die
een koersverlies van circa pCt. zich moes
ten getroosten als gevolg van de minder
gunstige stemming voor dit fonds in verband
met de steeds minderende productie dezer
Maatschappij. De productie over Februari
blijft, met 2775 ton, weer ongeveer 500 ton
achter bij die over Januari en de vergelij
kingen met de overeenkomstige maanden van
het vorige jaar zijn al bijzonder ontmoedi
gend.
RUBBER WA ARDEN aan den zwakken
kant, als gevolg van teruggang van den rub-
berprijs. Over het algemeen zijn de koersen
dan ook iets beneden die der vorige week.
TABAKSWAARDEN hadden een leven
dige markt in verband met de deze week
gehouden eerste Sumatra tabak-inschrijvingen
van dit jaar. Op het einde der week blijven
verschillende soorten zeer vast gestemd.
Geld op PROLONGATIE, aanvankelijk
iets vaster, blijft op het einde der week zeer
ruim op 3 pCt.
M. V. L.
||erhaal(lelljk ontvangen vrij liet Tcrzook, adver
tenties bij do fauilHe-bcrlchtcn to plaatsen of
0011 andere opgegeven ruluitoer voer te merveeren.
Hoetrol wij zeer gaarne met verzoeken In dit
opzieht teen Itrekening houden, kan een raste
plaats aan adrerteutie* NIET steeds worden ge.
waarborgd.
