Stadsnieuws.
Gemengd nieuws.
voor een zijner deugden of ondeugden in
het latere leven en alle zedelijkheidsbegrip
pen worden in eersten aanleg gevormd* bij
het kind, om zich gedurende den rijperen
leeftijd, onder den invloed der omstandig
heden, in meerdere of mindere mate te ont
wikkelen.
Vooral tijdens den langeren leertijd van
de jongens en meisjes van den meer ontwik
kelden stand, maar bijna weinig minder ook
tijdens het kortere onderwijs van de kinde
ren uit het volk, worden de grondbeginselen
geboren, waarnaar de man en de vrouw
zullen leven.
En zoo men een volk wenscht, dat aan
orde en tucht zal zijn gewend, ja, daarbuiten
niet kan leven, ook zonder toepassing van
een te veroordeelen >ijzeren regiment*, dan
behoort allereerst de zin voor deze deugden
te worden aangekweekt tijdens de jaren,
waarin het onderwijs wordt gegeven.
Nationale deugden worden geschapen in
de school en op alle andere inrichtingen van
onderwijs.
Zonder orde en tucht wordt geen volk
weerbaar. Daaronder valt niet te verstaan,
dat de roede en de strafpredikatie den boven
toon bebooren te voeren, maar alleen dat bet
gezag zich op de school met wijsheid be
hoort te laten gelden, wil men het later in
den Staat naar behooren geëerbiedigd zien.
Plichtsbetrachting en wilskracht zullen niet
gevonden worden bij een volk, waarbij de
tucht ouder de jeugd niet in hooge eer
gehouden wordt; noch ook waarbij men
door de jongeren de onmisbaarheid van
rechtsorde niet duidelijk heeft leeren begrij
pen en dus waardeeren.
Wie tucht voorstaat, behoort zich dus te
wenden tot hen, die invloed uitoefenen op
den gang van het onderwijs, op de beoefe
ning der opvoedkunde in de school, en dus
i plus forte raison tot hen, die geroepen
worden, de jeugd te leiden en voor het latere
moeilijke leven te bekwamen.
Geen vrijheid kan bestaan of stand houden
zonder zin voor orde en tucht in de school,
in het dagelijksch leven, in den arbeid, in de
kerk, in het leger: dus in den Staat.
Opvoeders mogen dus alléén zij zijn, die
geleerd hebben te gehoorzamen, die niet
ijveren voor regeeringloosheid, voor wanorde
en ordeverstoring in den Staat; maar óok,
die het vermogen bezitten, zich met aange
boren tact te doen gehoorzamen, en die elke
aanranding der orde zelf weten te onder
drukken, in het ergste geval te bestraffen,
zonder hun toevlucht te behoeven te nemen
tot hoogergeplaatsten, die daardoor tot het
emplooi van boeman zouden worden ver
laagd.
Het vermogen om orde te houden, is dus,
naast het bezit van de noodige kennis, een
der allereerste eischen voor mannelijke en
vrouwelijke onderwijzers en leeraren van
eiken leeftijd en van ieder gehalte.
Bij het onderwijs aan het jonge Neder-
landsche volk wordt deze hoofdeisch over het
hoofd gezien en van ondergeschikt belang
geacht. Aan dezen misstand moet zoo spoedig
mogelijk een einde worden gemaakt.
Wie geen orde in de klasse kan houden
en daarvan geen doorslaande bewijzen heeft
gegeven, behoort nimmer een aanstelling bij
het onderwijs te ontvangen of moet, zoo
noodig, als ongeschikt daaruit verwijderd
worden.
Iemand, die een goed gehoor mist, kan
geen goed muziekonderwijzer worden met
gebrekkige beenen wordt niemand een goede
postbode een bijziende zal een slecht scherp
schutter zijnmet een slecht spreekorgaan
kan geen man redenaar of geestelijke wor
den dua heeft elk beroep zekere eischen,
waarbuiten hij, die het kiest, niet zal slagen.
Een der allereerste eischen voor den onder
wijzer of den 1 eeraar is, dat hij orde behoort
te kunnen houden. Kan hij dit niet hij
moge de grootste mate van geleerdheid be
zitten dan is hij een slecht paedagoog en
kan in zijn beroep ons volk niet dienen.
Dit zijn axioma's.
Maar zelfs axioma's worden over het hoofd
gezien. Er zijn altijd opvoeders geweest, die
geen orde konden houden en in zóo groot
een aantal, dat niemand in onze omgeving
niet terstond de namen kan noemen van hen,
die in zijn jeugd volkomen ongeschikt waren
en die toch jaren lang soms gedurende
hun leven werden gehandhaafd in de be
trekking, waarvoor zij absoluut niet deugden
en waarin zij nooit hadden behooren be
noemd te worden. Wij kennen die gevallen
uit onze eigen jeugd, uit die onzer vrienden
en vriendinnen, uit die van onze kinderen,
ja onder dezen het meest.
In de volksschool, in de Lagere school,
op de gymnastiekles, in de zwemschool, op
de muziekklasse, bij het teekenonderricht, in
de normaalschool, in de ambachtsschool, op
de industrieschool, in alle inrichtingen van
Middelbaar onderwijs, bij het godsdienston
derwijs, op de Hoogescbolen, zelfs (comblel)
bij het militair onderwijs bestaan zij, de on
derwijzers, die niet in staat zijn de orde te
handhavendie daardoor de beste vruchten
van hun dikwijls overigens goed onderricht
zien verloren gaan en die een voor hen zei
ven weinig verheffend, ja bijna onhoudbaar
bestaan voortsleepen, verwenscbend den dag,
waarop zij zich aan hun werkkring hebben
gewijd, verwenschend het lot, dat hen plaatste
in een omgeving, die hun een kwelling is.
Zij weten, dat hun onderricht geen nuttige
uitwerking kan hebbenhet is hun bekend,
dat zij bespot, zelfs vernederd v uitgelachen
wordenzij worstelen tot het einJ s tegen de
straf, dagelijks weder het gebate werk te
moeten opvatten. Zij arbeiden zonder lust of
geesthun eerzucht is verdoofd en hun
levensdoel verdwenen. Hun eenige illusie is:
hun beroep te kunnen volhouden om het
traktement. Bitter gestemd en moedeloos
haken zij naar het einde, wanneer een
schamel pensioen misschien hun rust zal
medebrengen, en zij zullen sterven in het
bewustzijn, den Staat van weinig nut te zijn
geweest en de wetenschappelijke ontwikke
ling slechts weinig of niets te hebben voor-
uitgebracht, zoo die onder hun leiding al niet
een schrede is achteruitgegaan.
Welzalig zij, die buiten de uren van het
onderwijs voldoening vonden in de beoefe
ning van de wetenschap en daarbij verdriet
en zelfkwelling een enkele maal hebben
kunnen vergeten.
Welnu, die allen waren volstrekt mis
plaatst.
Die allen vervulden een beroep, waarvan
de toekomst van ons volk grootendeels af
hangt zij hadden voor een deel onze natio
naliteit in handeneen ontzettende ver
antwoordelijkheid rustte op hen, of beter
gezegd nog op degenen, die hen aanstelden
en dus aanmoedigden om op den voor hen
ongeschikten weg voort te gaan.
Daaraan kan en moet een einde komen.
Bandeloosheid en gebrek aan zin voor ge
zonde tucht nemen bij jongeren en ouderen
hand over hand toe.
Wij hollen in de verkeerde richting en ik
ben bereid U dit met tallooze bewijzen te
staven. Zij zijn voor het grijpen.
Geen >ijzeren regiment*, maar de ontwik
keling van een gezond oordeel en de ver
ruiming van den blik moeten ons volk leeren
recht, orde en plicht te handhaven. Dat kan
geschiedenmaar alleen wanneer de aller
eerste beginselen gevormd zijn en men tucht
loosheid niet meer zal aanzien voor vrijheid.
De kwaal moet in den wortel worden
aangetast. Naast wetenschappelijke examens
moet men van elk die onderwijzen wil, de
bewijzen eischen, dat hij bekwaam is en het
vermogen bezit om onbeperkte orde te hand
haven en zijn leerlingen zoodanig te boeien,
dat zij aan wanorde zelfs niet denken.
Physiek of moreel ongeschikte opvoeders
moeten over boordZij, die de hoofden van
scholen of directeuren van onderwijs-instel-
lingen beschouwen als provoost-geweldigen,
naar wie men eiken rustverstoorder kan zen
den als naar den man der verschrikkingen,
moeten uit hun kring worden verwijderd.
Dit geldt voor mannen en vrouwen in
gelijke mate.
Wie het ernst is met tucht en invloed
ten deze kan oefenen, legge de bijl aan den
wortel.
Zoo sct.sef de heer J. M. van Hoogstra
ten, Algemeen secretaris van de Tucht-unie,
in >De Gong*.
KENNIS6EY1NG.
De Burgemeester der Gemeente Amers
foort
brengt ter kennis van de ingezete
nen, dat, blijkens een tot hem gericht
schrijven van den heer Commissaris der
Koningin in deze Provincie, H. M. de
Koningin, in verhand met het feit, dat
H. D. verjaardag dit jaar op een Zondag
valt, het verlangen heelt te kennen ge
geven, dat de openbare feestviering op
den daarop volgenden Maandag, 1 Sep
tember e. k., plaats hebbe.
Amersfoort, 28 Augustus 1913.
De Burgemeester voornoemd,
H. W. van ESVELD,
Weth., loco-Burg.
Ds. Ten Cate en niet ds. Pottinga, uit
Arnhem, gelijk op den roosier staat ver
meld hoopt aanstaanden Zondag hier voor
te gaan in de godsdienstoefening van den
Doopsgezinden kring.
Het is de wensch van H. M. de Koningin,
dat de openbare viering van H. D. verjaar
dag niet op Zondag 31 Augustus, doch op
Maandag 1 September zal plaats hebben.
In verband hiermee verzoekt het comité
voor de hier te vieren Onafhankelijkheids
feesten, als ongedaan te beschouwen zijn
uitnoodiging om reeds Zaterdagavond de
vlaggen uit te steken.
H. M. de Koningin zal morgenochtend te
9 uur de nieuwe Ministers beëedigen.
Dezen zullen 's middags tusschen 12 en 1
uur de portefeuilles uit handen van hun
ambtsvoorgangers overnemenmr. Cort van
de linden bovendien tot einde September
de portefeuille van Buitenlandacbe Zaken.
De Commissaris der Koningin is gister
met verlof naar het buitenland vertrokken.
Gedurende zijn afwijzigheid zullen zjjn
functiën worden waargenomen door het lid
van Gedeputeerde Staten mr. W. H. J.
Roijaards.
De Krommeatraat maakt heel veel werk
van de versiering tijdens de feesten.
Onder leiding van den heer A. van Daal,
Voorzitter van het buurt-comité, wordt daar
een werkelijk fraai plan tot uitvoering ge
bracht, waartoe de heeren Kagenaar en
Klaassen, hoewel geen lid van comité, zeer
veel hebben meegewerkt.
Met deelneming zal hier zijn ontvangen
het bericht van het zeer onverwacht over
lijden, ten gevolge van een ongeval, te
's-Gravenhage van mr. F. S. K. J. graaf Van
Randwijck, vader van den Burgemeester, tot
1903 Secretaris-generaal van het Departe
ment van Financiën, sedert 1862 Kamerheer
des Konings, later Kamerheer-ceremonie
meester van H. M. de Koningin.
Mejuffrouw H. de Reede behaalde ook de
Lagere akte Fransche taal.
Aan de volgende oud-stadgenooten zijn
toegekend de hoogere rangen, hieronder
vermeld
van luitenant-generaal aan den gepens.
generaal-majoor A. D. Petter en aan den
gep. luitenant-kolonel F. de Bas;
van generaal-majoor aan de gepens. kolo
nels R. H. Luber, N. Bosboom en J. H.
Knel
van kolonel aan de gepens. luitenants
kolonel J. D. Camerling Helmolt en N. J. P.
H. van Es;
van majoor aan den gep. kapitein jhr. R.
J. Rutgers van Rozenburg;
van ritmeester aan den gepens. ie luite
nant R. A. baron Van Hardenbroek van
Lockhorst
Ds. W. F. C. van Helsdingen, thans predi
kant te Cubaard, ontving een beroep bij de
Gereformeerde gemeente te Ouddorp.
Ter gelegenheid van den 33sten geboorte
dag van H. M. de Koningin zal aanstaanden
Maandagochtend te half elf een groote parade
worden gehouden door het garnizoen, dat
daartoe zoo sterk mogelijk uitrukt
De troepen zullen worden gecommandeerd,
door luitenant-kolonel D, W. de Jager, com
mandant van het 5e regiment infanterie, en
de honneuis bewijzen aan generaal-majoor
G. A. Buhlman, commandant der 4e divisie.
De detacheering der cadetten van de Kon.
Militaire Academie bij de verschillende korp
sen in dit garnizoen zal 13 September eindi
gen.
Men leze de advertentie van de Openbare
Keuken in dit nummer.
De »Eembode« bericht, dat de nieuwe
Zusterschool aan de Muurhuizen aanstaanden
Zaterdagochtend wordt geopend en dat het
25-jarig bestaan der St.Agnes-kweekschool,
van de congregatie van O. L. Vrouwe van
Amersfoort, in September zal worden her
dacht.
Aan het zeer belangrijke 41ste jaarverslag
der Algemeene Nederlandsche Vrouwen
vereniging »Tesselschade* zij het volgende
ontleend
Langzaam maar gestadig blijft «Tessel-
schade* vooruitgaan. Ondanks de klacht van
enkele Bestuurderessen, dat er in de plaats
harer inwoning reeds zóo veel gevraagd en
gegeven wordt en de belangstelling voor
»Tesselschade's« werk niet groot is, kan ook
weer dit jaar, over het geheel genomen, op
elk gebied waarop »Tesselschade« zich be
weegt een verhoogde belangstelling worden
waargenomen.
Het ledental klom van 5775 tot 5968:639
candidaten werden in een betrekking ge
plaatst tegenover 598 in het vorig jaar 111
vrouwen en meisjes werden bij haar opleiding
gesteundhet werkloon, dat de werksters
der vereeniging ontvingen bedroeg f814.46
meer dan verleden jaar, niettegenstaande het
aantal werksters met 3 verminderde. Ook de
geheele omzet nam toe, evenals het bestel
werk en wel resp. met f 2381.53 en f 1184.10,
waardoor ook de 5 depothoudsters f252.99
meer verdienden dan in het vorig jaarter
wijl het aantal candidaten, dat zich voor het
examen kinderjuffrouw opgaf, 15 meer is dan
in Juni 1912.
De vereeniging heeft thans 43 afdeelingen
en 33 correspondentschappen.
De afdeeling Amersfoort telt 73 leden.
De candidate dier afdeeling, die de Huis
houdschool bezocht, slaagde dit jaar voor
haar examen als huishoudkundige. Een nieuwe
candidate, nu voor de Middelbare akte Tee
kenen, deed zich voor en door financieelen
steun van ue fondskas en van verschillende
afdeelingen was het Bestuur in staat, haar
flink voort te helpen. Deze studie moet 4
jaren duren en zal dus veel van de finan-
cieele krachten der afdeeling vergen, doch
de candidate heeft beslist talent en werkt met
ijver.
Het Bestuur der afdeeling is saamgesteld
als volgt: mevrouw Sanders—Huidekoper,
Voorzitsterdouairière jhr. Van Beyma thoe
Kingma-Fontein, Secretares; douairière jhr,
mr. Sandberg—Evers, Penningmeesteres
mejuffrouw O. Cochius, Directrice bemidde-
lings-bureau.
Thans blijkt, dat het toch wel degelijk
Van Meel was, die Zondagavond op zijn te
rugkeer van Millingen naar Soesterberg
omstreeks 7 uur boven de stad zich ver
toonde.
De Fransche vliegenier Guilleaux, naar
wien, sedert zijn vertrek uit Biaritz op Za-
terochtend, vruchteloos werd uitgezien, is
Zaterdagavond geland bijHamburg.
Tusschen zonsop- en zonsondergang legde
hij omstreeks 1600 K.M. af.
Aan de vierdaagsche afstandsmarschen van
den Ned. Bond voor lichamelijke oefening
nemen deel 150 jongelieden, waarbij 22 bur
gers, zonder bepakking, die 55 K.M. per dag
hebben af te leggen die, welke een lichte
bepakking meedragen, leggen 45 K. M., die
welke zwaar zijn bepakt, 35 K.M. af.
De deelnemers vertrokken gister van hier.
De marsch eindigt Zaterdag te Ede.
Quick ontvangt aanstaanden Zondag voor
de eerste ronde der beker-competitie Be
Quick, uit Groningen.
Bij de gister ten overstaan van architect
H. E. van Amerongen, uit Driebergen, ge
houden aanbesteding van den bouw eener
drukkerij voor rekening der onderofficiers-
vereeniging »Ons Belang* werd ingeschre
ven als volgtFijnenberg Wildeman, te
Amersfoort, f 15 800J. A. van der Zalm,
te Amsterdam, f 15095; C. J. Kuntz, Amers
foort, f 14 890J. C. Blum, Hilversum,
f 14 480E. van der Wart, Amersfoort,
f 13 870L. J. Hemels, aldaar, f 13 830; N.
J. Röpke, Amsterdam, f 13680; Lensing
Van de Vijzel, Amersfoort, f 13 500en G.
C. Blanke, aldaar, f 12 800.
Gegund aan den laagsten inschrijver.
Wil wanneer gij kunt, opdat gij niet te
laat bemerken zult, dat ge niet kunt als gij
wilt.
De historische teekeningen en opschriften
in het z.g. «zweetkamertje* van de Leidsche
academie zijn reddeloos verloren.
Gedurende de groote vacantie werden de
noodige herstellingen, enz. in de academie
gedaan en zoo kwamen ook de stukadoors
in het zweetkamertje, wier niets ontziende
witkwast bedekte de bandteekeningen en
potloodteekeningen van vele manDen, die
later in de geschiedenis van ons land een
groote rol gespeeld hebben of nog spelen
en vroeger als student te Leiden, in afwach
ting van den uitslag van hun examen, daar
een rijmpje, teekening of bandteekening
krabbelden.
De tafel met ingesneden namen is nog
gered.
Zulke uilskuikens.
Pierre de Coulevain, de bekende schrijfster
van >Sur la branche*, «L'ile inconnue* en
van het door de Académie franchise be
kroonde werk »Eve victorieuse* (Een mo
derne Eva) is overleden.
Haar eigenlijke naam was Faure.
Een regenjas van papier, Deze regen
jas, in Amerika uitgevonden, doch ook te
Londen reeds geïmporteerd, is volgens den
Londenschen briefschrijver van de »Opr,
Haarl. Crt.« gemaakt van waterdicht papier,
taai en dun. Men kan baar opvouwen als
een courant en in zijn zak steken, of ergens
in een hoekje van zijn valies wegbergen. Zij
is zóo dun, dat er geen zakken in kunnen
gemaakt worden doch dat euvel is niet over
weldigend. Er staan twee groote voordeelen
tegenover. Het eerste is de lage prijs: éen
kwartje, of te wel vijf-en-twintig centgeen
geld dusHet andere voordeel is, dat deze
jassen in alle mogelijke kleuren kunnen ge
maakt worden en, waar ze zoo goedkoop
zijn, zal ieder er minstens éen hebben bij
elk pak kleeren, dat hij bezit.
De kosten van fabricage zijn zeer gering,
want die beloopen niet meer dan twaalf-en-
een-halve-cent. Men kan dus begrijpen, dat
in een land als Engeland, met zijn gezond
klimaat, doch met zijn eeuwig veranderlijk
weer, millioenen en milliarden van die kwar
tjes-jassen zullen kunnen verkocht worden,
mits in de practijk mag blijken, dat ze goed
zijn. Want, niet waar, als 't niet meer dan
een kwartje kost, blijft men liever droog en
deze jas is veel gemakkelijker en veel min
der omslachtig dan de parapluie, onze beste
vriendin, doch waaraan elk Engelschrpan
en elke Engelsche vrouw onverbiddelijk het
land heeft. Zoo erg is dat »land«, dat in
Ierland, waar 't gemiddeld iedere week, naar
ze zeggen, negen dagen regent, iemand wordt
uitgelachen, die met een parapluie loopt
De zeeslang. Een zeeslang Neen, lezer,
we willen U niet vertellen, dat er een zee
slang is gezienU zoudt het toch niet ge-
looven het publiek weet tegenwoordig al
