Zaterdag 29
November 1913.
No. 8345.
63e jaargang.
B IJ B L A D.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFDREDACTEUR
3P. J. razszaiza
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden f 1.
franco per post f 1.15. Advertentien 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieêle- en onteigenings-
advertentien per regel 15 cent Reclames 15 regels ƒ1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentien van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
ZORTEGIUOBT 9.
Postbus 9. Telefoon 19.
Bij dit nummer behoort een
kennisgeving.
De Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kennis van de ingezetenen dezer
liemeente, dat de door den Directeur van
b Kijks directe belastingen, enz. te Utrecht exe-
cutoora verklaarde kohieren no. 10 en 11 van de
Personeele belasting
over het dienstjaar 1013 aan den Ontvanger
van 8 Rijks directe belastingen alhier zijn ter
hand gesteld, aan wien ieder verplicht is, zijnen
aanslag op den bij de wet bepaalden voet te
voldoen.
Gedaan en op de daarvoor gebruikelijke
plaatsen aangeplakt te Amersfoort den 28
November 1913.
De Burgemeester voornoemd.
Van RANDWIJCK.
'864 24 Jannari 1914;
Een veterane.
Tegenwoordig, als eenige personen, na
lang delibereeren tot het besluit komen om
te trachten de eene of andere vereeniging
op te richten, dan wordt daartoe gewoonlijk
een propaganda-vergadering gehouden, waar
in een spreker het doel en het nut van het
plan uiteenzet.
Dagen te voren heeft de pers gewoonlijk
al de goG gemeente opgewekt om er heen
te gaan en zijn er invitatiekaarten rondge
zonden.
Op den avond zelf, als de vereeniging
zich dan al constitueert dikwerf zijn er nog
zóo veel kat-uit-den-boom-kijkers, dat hoog
stens slechts in beginsel tot oprichting
kan worden besloten wordt een Bestuur ge
kozen, worden de functies verdeeld, enz. enz.,
kortom, er is heel wat toe noodig, eer zoo'n
jonggeborene het levenslicht kan aanschou
wen.
Jaren en jaren geleden scheen dat veel
eenvoudiger in zijn werk te gaan. Ten
minste tot die conclusie moet men wel
komen, als men bijv. verneemt, hoe zonder
eenigen omslag «Dorcas* op 22 Januari 1864,
dus circa 50 jaar geleden, werd opgericht.
Het viel toen n.l. eenige dames, die ge
regeld elke week de Protestantsche arme
huisgezinnen bezochten, op, hoe dezen wel
van verschillende vereenigingen spijs en
brandstoffen ontvingen, maar gebrek hadden
aan allerlei kleedingstukken en aan het
meest noodzakelijke linnengoed.
Ze vatten het plan op om daarin te voor
zien op even eenvoudige als practische wijze
en wel door alles zelf te gaan vervaardigen.
En zoo kwamen op 24 Januari 1864 ten
huize van mejuffrouw G. Siddré, de dames
L. Smit, J. G. Bierman, H. Cruyff, D. A.
Siddré, G. Bierman en G. Hubers bijeen en
nog den zelfden avond hadden zij samen het
geheele plan in elkaar gezet en besloten, dat
zij elke veertien dagen, om beurt bij een der
kransleden, zouden samenkomen ter vervaardi
ging van kleedingstukken en lakens ten
einde deze aan de Protestantsche armen uit
te deelen, en ook te zorgen, dat behoeftige
kraamvrouwen van het noodige luiermands-
goed werden voorzien voor het pasgeboren
kleintje.
't Bedrag tot aankoop van, katoen enz.,
werd door onderscheidene goedgezinde ge
meentenaren gegeven, waartoe de dames op
gezette tijden bij dezen bezoeken aflegden.
Reeds in December, dus in het zelfde jaar
van oprichting, had de eerste uitdeeling van
«Dorcas* plaats.
't Spreekt van zelf, dat in die halve eeuw
van haar bestaan, waar de bevolking van
Amersfoort zich zóo sterk vermeerderde, ook
de uitbreiding van Dorcas' arbeidsterrein
daarmede gelijken tred heeft gehouden.
Bedroegen in 1864, bij een bevolking van
13 074 zielen, de ontvangsten f 246.46
en werden toen aan 64 gezinnen 107 hem
den, 19 lakens, 14 dekens en 34 paar kousen
uitgereikt en aan 11 kraamvrouwen een pakje
luiermandsgoed, thans, in 1913, waar onze
Gemeente 24 172 inwoners telt, brachten de
de inzamelingen op f708.53, waarvoor 210
huisgezinnen en 28 kraamvrouwen 290 hem
den, 112 lakens, 42 dekens, 215 paar kousen en
60 wollen kleedingsstukken en het noodige
luiermandsgoed zullen ontvangen.
Waar er hier in die vijftig jaar zoo veel,
zoo heel veel vereenigingen werden opge
richt, waarvan er ook weer menige ver
dween, daar is zeker het nut van «Dor
cas* wel bewezen niet alleen door het feit
dat ze nóg bestaat, maar meer nog door het
verblijdend resultaat, dat zij haar inkomsten
eer ziet toe- dan afnemen.
Wijl het aantal kleedingstukken, dat steeds
gemaakt moest worden, zeer steeg, heeft
de vereeniging er toe moeten overgaan om
een deel daarvan door andere handen te
laten vervaardigen.
Reeds geruimen tijd verleenen de Direc
trices der Protestantsche armenloterij daar
toe haar tusschenkomst door dien arbeid
aan eenige flinke vrouwen op te dragen,
welke op deze wijze aan inkomsten worden
geholpen. Zoo reikt de eene nuttige ver
eeniging de andere de hand, opdat het doel,
andrer nooden te verlichten, in den ruimsten
zin bereikt kan worden.
Van de oprichtsters is alleen mejuffrouw
D. A. Siddré, thans de 72-jarige Presidente,
nog in leven de eene na de andere van haar
trouwe medeleden zag zij henengaan. Haar
zal, hopen wij, het voorrecht geschonken
worden om het gouden feest der vereeniging,
tevens ook haar feest, in dubbele beteekenis,
te herdenken.
'n Halve eeuw, wie vermag na te gaan
al de toewijding, al de volharding, waar
mede zij 't materieele werk van «Dorcas* hielp
volbrengen; wie vermag te benaderen,welk
een schat van liefde en geduld ze gegeven
heeft aan 't moreele deel van het doel, dat
«Dorcas* beoogt. Want, het spreekt immers
van zelf, niet waar, dat men bij zoo veelvul
dig huisbezoek, jaar na jaar, met de gezin
nen gaat meeleven, lief en leed met hen
deelt, niet ontbreekt op den feestdag en
troosten en bemoedigen komt in tijden van
rouw en verdriet.
Nog steeds is zij, de veterane, ijverig in
de weer voor de vereeniging.
Niettegenstaande haar hoogen leeftijd stelt
zij zich trouw op de hoogte van al, wat met
«Dorcas* samenhangt. De armen hebben heel
haar hart en vol vreugd kan zij naar die
stapeltjes kleedingstukken glunderen, hoe die,
onder de bezige handen der onvermoeide
kransleden, steeds in hoogte toenemen en zóo
tegen uitdeelingstijd een respectable massa
vormen.
En zoo volbrengt «Dorcas* straks al een
halve eeuw achtereen, stil en zonder ophef
haar nuttig werk.
Mogen velen zich gedrongen gevoelen, de
vereeniging op haar gouden feest te geden
ken, waardoor men tevens toont de ver
diensten op prijs te stellen van de waardige
Presidente. Dat is de eenige waardeering,
die in den geest valt van de eenvoudige
vrouw, om wie het Bestuur, thans bestaande
uit de dames S. Wesseling, W. van der Want,
G. Brouwer, A. S. E. Hasselman en C. M.
van der Mark, zoo trouw zich schaart.
Zij al'en en niet minder de vele armen,
die nooit ongetroost haar woning verlaten,
hopen innig, dat juffrouw Siddré nog menig
jaar aan het hoofd der vereeniging zal staan
om door haar voorbeeld allen te bezielen.
Suze Frederiks
Van Cleeff
Amersfoort, 28 November 1913-
Kanaal door de
Geldersche vallei.
Onder voorzitting van mr. J. C. graaf V a n
R a n d w ij c k, Burgemeester van Amers
foort, werd gistermiddag ten Raadhuize al
hier een druk bezochte vergadering gehou
den, in welke definitief werd opgericht de
Kanaalvereeniging «De Geldersche vallei*,
wier doel is het bevorderen van de tot stand
koming van scheepvaartwater van den Rijn
door de Geldersche vallei en de Eem naar
de Zuiderzee, gepaard met afdoende maat
regelen tot verbetering van den waterafvoer
dier vallei.
Vertegenwoordigd warende Gemeente
besturen van Amersfoort, Amerongen, Baarn,
Bunschoten, Leusden, Nijkerk, Rhenen, Scher-
penzeel, Veenendaal en Wageningende
waterschappen het Heemraadschap de rivier
de Eem, beken en aankleven van dien, het
Hoogheemraadschap de Bunschoter veen- en
Veldendijk, het collegie van den Slaperdijk,
dat van de Exonereerende landen te Benne-
kom, en dat van de Geldersche en Stichtsche
veenen.
Mede hadden afgevaardigden gezonden
de Staats-commissie voor de binnenschipperij,
de commissie voor de Rijnvaart, de schippers-
vereeniging «Schuttevaer*, de Vereeniging
voor stoomvaartbelangen in Nederland, de
Kamers van Koophandel en Fabrieken te
Arnhem en te Amersfoort, het Utrechtsch
Landbouw Genootschap, de vereenigingen
«Handel en Nijverheid* en «De Hanze* te
Amersfoort, terwijl ook enkele groot-fabri
kanten en andere belangstellenden de ver
gadering bijwoonden.
De Voorzitter opende om 1.45 de verga
dering met een hartelijk woord van welkom
aan de zoo talrijk opgekomenen. Spr. achtte
het doel der vereeniging voldoende bekend
uit de circulaire, welke verleden jaar werd
verzonden. Doel der samenkomst is het
oprichten der vereeniging. Vraagt iemand
daarover het woord Zoo niet, mag ik het
er dan voor houden, dat zij is opgericht
(Instemming).
De heer Sanders (Amersfoort)Vroe
ger stond Amsterdam vermeld als plaats van
vestiging der vereeniging. Thans wordt
Amersfoort als zetel genoemd. Wil Amster
dam niet meer meewerken?
De Voorzitter: Amsterdam is toege
treden als lid met een bydrage ineens van
f 100. Ik stelde mij in verbinding met den
heer Delprat, Wethouder van Openbare
werken in de Hoofdstad, doch vernam, dat
op het oogenblik Amsterdam minder voelt
voor het kanaal. Ik ging verder en trachtte
de financieele grootmachten en een specialist
van den eersten rang te winnen voor het
plan. Geheel ben ik daarin niet geslaagd,
doch ik heb toch goede hoop op medewer
king.
Ik breng nu in behandeling de ontwerp
statuten. Worden die vastgesteld, dan ligt
het in de bedoeling, goedkeuring te vragen
aan de Kroon.
De Statuten, in October 1909 ontworpeD,
worden z. h. st. vastgesteld en het Bestuur
wordt gemachtigd, daarin die wijzigingen
aan te brengen, welke de Regeering noodig
oordeelt.
De Voorzitter: Er zijn reeds ver
schillende projecten gemaakt. In verband
met velerlei omstandigheden, vooral de
Zuiderzee-plannen, meent het voorloopig
comité die projecten nog in 't midden te
moeten laten. Ik wil terloops herinneren aan
de kaart van den heer Beekman, die geëx
poseerd was op de E.N.T.O.S. en waarop
het kanaal was aangegeven in groote lijnen,
eindigend ten Z. W. van Nijmegen, dus in
de Maas. De definitieve loop van het kanaal
hangt af van het nader project van de des
kundigen, dat te zijner tijd zal worden on
derworpen aan de goedkeuring der alge-
meene vergadering.
Thans is aan de orde het verkiezen van
een definitief Bestuur.
Bij acclamatie worden daarin als gekozen
beschouwd de leden van het voorloopig-
comité, de heerenmr. J. C. graaf Van
Randwijck, Burgemeestnr van Amersfoort;
H. A. van de Westeringh, Burgemeester van
Veenendaalmr. H. F. Hesselink van Such-
telen. Burgemeester van Wageningen jhr.
G. J. A. Schimmelpenninck, Burgemeester
Rhenenmr. H. Smeenge, Voorzitter van
«Schuttevaer*mr. A. C. van Daalen, Voor
zitter van het het collegie der Exonereerende
landen, te Bennekom; J. G. Sandbrink, Se
cretaris van het waterschap «De Geldersche
en Stichtsche veenen*, te Veenendaalmr.
A. Royaards van Scherpenzeel, Burgemees
ter van Scherpenzeel; J. J. van Capelle, lid
van de Staats-commissie voor de binnen
schipperij, te Amsterdam G. S. Vlieger, lid
van de commissie voor de Rijnvaart, te Am
sterdam en H. H. Prakken, te Veenendaal.
Bij acclamatie werd als Voorzitter aange
wezen mr. J. C. graaf Van Randwijck, ter
wijl in de volgende Bestuursvergadering werd
gekozen tot Onder-voorzitter mr. A. C. van
Daalen, tot Secretaris de heer J. G. Sand
brink en tot Penningmeester de heer H. H.
Prakken.
De Voorzitter: De groote kaart, die
op de E. N. T. O. S. werd ten toongesteld,
dientnogbetaald,metf2ooevenals voorschotten
van het voorloopig comité nog moeten ver
golden. Het Bestuur vraagt daarvoor mach
tiging.
Wordt verleend.
Mr. Van D,talen (Bennekom): Aan den
heer Beekmam is verzocht, twee kaarten te
maken, waarop het kanaal door een roode
lijn is aangegeven zij correspondeeren met
de kaarten der Zuiderzee-vereeniging en
kunnen zeer goed gebezigd als propaganda
middel voor eventueele lezingen.
Het Nuts-departement Wageningen wilde
al aanstonds een lezing doen houden over
de droogmaking van de Zuiderzee. Ik ver
zocht, daarmee et wachten tot tevens de
Kanaal-plannen kunnen ontvouwd. De heer
Beekman, spreker voor de Zuiderzee-vereeni
ging, is bereid voor ons, bewoners van het
Zuidelijke deel der Geldersche vallei, over
beide ontwerpen te komen lezen. Te Wage
ningen wordt die lezing, welke op 15 Januari
wordt gehouden, aanbevolen door het Ge
meentebestuur, Polderbesturen, de Kamer
van Koophandel en het Nuts-departement.
Het comité is bereid, de plaatselijke kos
ten te dragen en zou gaarne vernemen of
ook in andere Gemeenten dergelijke lezin
gen gewenscht worden geacht.
De heer Beekman kan in de Kerst-vacantie
iederen avond, overigens slechts Donderdags
avonds als spreker optreden.
De Voorzitter: Ik juich zeer toe over
dit juiste middel om aanstonds propaganda
te maken.
De heer De Lange (Nijkerk)Kan de
Veluwe-strook proriteeren van dit kanaal,
ook wat betreft de dringend noodige ver
betering van de afwatering Dit zou de be
langstelling ongetwijfeld zeer sterk doen
groeien.
Mr. Van Daalen: Art. 1 der zoo juist
vastgestelde Statuten vermeldt als doelaf
doende maatregelen tot verbetering van den
waterafvoer.
Wij, bovenbewoners, zijn vermoeid en af
gemat door de eindelooze twisten der water
schappen in de verschillende Provinciën en
zullen zeer gebaat zijn door een kanaal
waarin al die twisten voorgoed verdrinken.
Een breed en diep kanaal zal een eind ma
ken aan al die wantoestanden.
Men zal de lezingen óok benutten om
leden te werven en dus geld bijeen te krijgen.
Zijn er reeds veel Gemeenten en water
schappen toegetreden?
De Voorzitter: Er is thans een kleine
f 500 aan jaarlijksche contributiën, benevens
f 100 van Amsterdam en f 100 van het
Blauwhoedenveem.
Het is stellig zeer gewenscht, op de lezin
gen contribuanten te werven.
De heer Van Capelle (Amsterdam)
