Donderdag 8
Januari 1914.
Rona cacao
Van Houten s
No. 8361
63e Jaargang.
cóicmA Wüt Aundeï&rv.
Uitgave van de Naainlooze Yennootschap „De Amersfoortschc Conrant, voorheen Firma A. H. van Cleeff"
HOOFD REDACTEUR
F. J. F RB DIE RIK S.
AMERSFOORT.
Verschijnt DinsdagDonderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden fx.—
franco per post f 1.15. Advertention 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officleële- en ontelgenings-
advertentiën per regel 15 cent Reclames 13 regels f 1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten In rekening gebracht. Postbus 9.
BUREAU:
KORTSGRACHT 9.
Telefoon 19.
KENNISGEVINGEN.
ZONDAGSWET.
De Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
Gelet op de aanschrijving van heoren Gede
puteerde Staten der provincie Utrecht van den
16 Juli lSTl (Provinciaalblad No. 53) houdende
uitnoodiging om, ter voldoening aan een op
machtiging van Zijne Majesteit den Koning,
door Z. E. den Minister van Binntnliuidsche
Zaken bij aanschrijving d.d. 21) Juni 1844, no.
103, le afd., gedaan verzoek, jaarlijks de inge
zetenen te herinneren aan de bepalingen der
Wet van den 1 Maart 1815 (Staatsblad no. 21)
betrekkelnk de viering der ZON- en FEEST
DAGEN
Maken dientengevolge aan de ingezetenen bc-,
kend, dat de voormelde wet is van den navol
genden inhoud
Wij WILLEM, Bij uk oratie GODS, Prins
van Oranje Nassau, Souvkrein Vorst der
Vkree. jode Nederlanden, en/.., enz.
Aan al degenen, die deze zuilen zien of hoo-
ren lezen, saluut, doen te weten
Alzoo VVy in overweging genomen hebben de
noodzakelijkheid om, op het voetspoor onzer
godsdienstigo voorvaderen, die daarop steeds
den hoogsten prijs stelden, de pligtmatige vie
ring van den dag des llerren en andere dagr.i
der openbare Christelijke godsdienst toegewijd,
door eenparig voor de geheele uitgestrektheid
der Vereenigdo Nederlanden algemeen werkende
maatregelen te verzekeren.
Zoo is het, dat wij, den Raad van State ge-
boord en met algemeen overleg der Staten Ge- j
neraal dezer landen, hebben goedgevonden en
verslaan, gelijk wij goedvinden en verstaan bij I
dezeI
1. Dat op Zondagen en op zoodanige gods- 1
dienstige feestdagen, als door de kerkgenoot
schappen van de Christelijke godsdienst dezer
landen algemeen erkend cn gevierd worden, niet
alleen geen beroepsbezigheden zullen mogen
verrigt worden, welke de godsdienst zouden kun
nen storen, maar dut in het algemeen geen
openbare arbeid zal mogen plaats hebben dun I
in geval van noodzakelijkheid, als wanneer du
plaatselijke regeering daartoe toestemming zal
geven.
2. Dat op deze dagen, met uitzondering van
geringe eetwaren, geene koopwaren hoegenaamd
op markten, straten of openbare plaatsen zullen
mogen worden uitgestald of verkogt, cn dat
kooplieden en winkeliers hunne waren niet zul
len mogen uitstallen noch met opene deuren
verkoopen.
3. Dat gedurende den, tijd voor de openbare
godsdienstoefening bestemd, de deuren der her
bergen en andere plaatsen waar drank verkocht
wordt, voor zoo verre dezelve binnen den ge
sloten kring der gebouwen liggende zijn, zuilen
gesloten zijn, en dat ook gedurende dien zelf
den tijd. geetierhande spelen, hetzij kolven, bul-
slaan of dergelijke mogen plaats hebben.
4. Dat geene openbare vermakelijkheden, zoo-
uls schouwburgen, publieke danspartijen, con
certen en barddraverijen, op de Zondagen en
algemeene feestdagen zullen gedoogd worden
zullende bet uan do plaalselijku besturen wor
den vrijgelaten, hieromtrent een uitzondering
toe te staan, mits niet dan 11a het volkomen ein
digen van alle godsdienstoefeningen.
5. Dat de plaatselijke politie zal zorg dragen,
ten einde alle hinderlijke bewegingen en gerugt
in de nabijheid der gebouwen, tot de openbare
eeredienst bestemd, en in het algemeen alles,
wat dezelve zoude kunnen hinderlijk zyn, voor-
tekomen of te doen ophouden.
6. Dat de overtreding tegen de bepalingen
van dit besluit naar gelang van personen eu
omstandigheden zullen gestraft worden meteene
boete van niet hoogcr dan vjjf en twintig gul
den, of met eene hegtenis van niet langer dan
drie dagen voor de overtreders die buiten staat
inogten zijn deze boeten te betalen.
7. Dat. hij een tweede overtreding de boe'e
of straf zul worden verdubbeld, en wijders alle
te koop gelogde of uitgestalde goederen ver
beurd verklaard en de herbergen of andere pu
blieke plaatsen voor éon maand gesloten zullen
worden.
Lasten en boveleD, dat deze in het Staatsblad
zal worden geïnsereerd, cn dat een genoegzaam
getal exemplaren gedrukt en aan de Staten in
de onderscheidene proviucien of landschappen,
ingevolge art. 86 der Grondwet ter uitvoering
zal worden gezonden, met last om dezelve alom
te doen publiceeren en alligeeren,; on van do
predikstoelen der onderscheidene Christelijke
kerkgenootschappen to doen «lieten.
I AA £6TZ Aa&cue CUXQel l//? i>e/U
Lasten en bevelen voort», dat onze mildste*
rieele departementen en andere autoriteiten, justi-
cieren en officieren, wien zolks aangaat, aan de
nauwkeurige uitvoering de hand zullen houden,
zonder eenige conniveniie of dissimulatie.
Gegeven in 's Gravenhage den lst»-n Maart
des jaars 1815, het tweede van Onze regeer:ng.
(gel.) WILLEM.
Ter ordonnantie van
Zijne Koninklijke Hoogheid.
(get.) A. It. FALCK.
Gedaan te Amersfoort, 4 Januari 1914.
Burgemeester eu Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van KANDWIJCK.
De Secretaris,
A. It. VKKNS'l RA.
De Burgemeester en Wethouders van Amers
foort
doen te weten, dut door den Raad dier Ge*
meente in zijne vergaderingen van 22 Augustus
en 30 September 1913 is vastgesteld de volgende
verordening
De Raad der Gemeente Amersfoort,
Gelezen de voordracht vun Burgemeester en
Wethouders van den 31 Juli 1913, afd. 1 no. 848,
Gelet op de Gemeentewet,
BESLUIT:
Do Verordening tot helling van leges-gelden
in de Gemeente Amersfoort, lautstelijk gewijzigd
bij besluit van 29 April 1913, nun te vullen met
de volgende bepaling
Artikel 3, hl'; voor het wekelijks verstrekken
vnn opgaven betreffende vestiging, vertrek en
verhuizing binnen de Gemeente aan personen
of instellingen, niet in het openbaur belang, per
jaarf 10.—.
Dit besluit treedt in werking op den eersten
dag der maand, volgende op die waarin het bij
Koninklijk besluit is goedgekeurd.
Aldus vastgesteld door den Raad
der Gemeen'e Amersfoort in zijne
openbare vergaderingen van den 22
Augustus 1913 cn 3') September
1913.
De Voorzitter,
H. W. van ESV RLD,
VVeth., loco-Burg.
De Secretaris,
A. R. VEEN3TRA,
loco-Secr.
Zijnde deze verordening goedgekeurd bij
Koninklijk besluit van 16 Deeerobor 1913, no. 39.
Eu is hiervan afkondiging geschied, waar het
behoort, den 7 Januari 1914.
Burgemeester en Wethouders
van Amersfoort,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
nummer van jo December de volgende op
roep werd opgenomen aan de kerkeraden
en kerkelijke besturen, vakvereenigingen en
afdeelingcn van politieke partijen.
Door een comité, samengesteld uit drank
bestrijders van allerlei richting, is een peti
tionnement op touw gezet voor Plaatselijke
keuze.
Aan H. M. de Koningin zal worden ver
zocht, de Drankwet zoodanig te wijzigen,
dat
aan de mannen en vrouwen van 23 jaar
en ouder in een plaats gelegenheid worde
gegeven, bij stemming zich uit te spreken
over beperking of opheffing der inrichtingen
voor drankverkoop Vergunningen», of »Ver-
gunningen» en »Vcrloven«) ter plaatse;
Plaatselijke keuze.
Nu in het loopend kwartaal ook hier ter
stede het vraagstuk der Plaatselijke keuze
aan de orde is. mag herinnerd, dat in het
en wanneer twee derden der uitgebrachte
stemmen zich daar vóór verklaart en de Re-
gecring daartegen geen bezwaar heeft, tot
die beperking of opheffing worde overge
gaan.
Ondergeteekenden, daartoe uitgenoodigd
vanwege het Centraal comité, zouden gaarne
wenschcn, dat ook in onze Gemeente de actie
voor dit petitionnement zoo krachtig moge
lijk werd gevoerd.
Zij noodigen U daarom met aandrang uit,
te willen medehelpcn tot de vorming van
een Amersfoortsch comité voor dit doel.
Plaatselijke keuze toch is een zaak, die
niet alleen voor drankbestrijders, maar voor
alle bovengenoemde lichamen en vereeni-
gingen van zeer groot belang is. Zij allen
komen voortdurend in aanraking met het
alcoholisme. Dit erkennende, zal uw Bestuur
niet aarzelen, éen der meest krachtige pogin
gen om dit kwaad tegen te gaan, te steunen.
De vergadering werd Dinsdagavond ge
houden onder voorzitting van den heer
G 0 r d e a u Jr. en bijgewoond door afge
vaardigden van 30 corporaties en 8 belang
stellenden.
De Voorzitter meende, dat de op
komst niet overweldigend was in verhouding
tot de 150 uitnoodigingen, doch zeer bevredi
gend met het oog op de corporaties, die
zich deden vertegenwoordigen of bewijs van
sympathie zonden. Zoo het Leger des Hoils,
dat in al zijn zalen, in het geheele land, lijs
ten zal leggen ter teekening van het volks*
petitionnementweer echt in den trant van
het Leger, dat ook deze zaak op de juiste
wijzo aanpakt.
De circulaire geeft in korte woorden het
doel der actio aan. In Nederland is een
streven merkbaar om mannen en .rouwen
van ten minste 23-jarigcn leeftijd gelegenheid
te geven, zich uit te spreken over den drank-
verkoop. Het is geenszins noodig, dat alleen
geheelonthouders zich daarover uitspreken
ieder, die vindt, dat een kroeghouder maar
niet het recht heeft zich ergens te vestigen
en die plaats te vergiftigen, kan daarover
zijn meening te kennen geven.
De drankhandel beweert, dat deze bewe
ging is het najagen van een fata morgana,
dat niets zal uithalendoch waarom maakt
hij zich dan zoo druk over deze beweging
Inderdaad heeft hij zekere vrees voor zijn
portcmonnaie en zou liefst willen, dat we
maar dadelijk ophielden. Voorloopig moeten
we aan dien wcnsch van den drankhandel
maar geen gehoor geven.
Ernstiger zijn de bezwaren van sommige
drankbestrijders, met name dc R. K. ver-
eenigingen «Sobriëtas» en Maria-vereeni-
ging», die in het volks-petitionnement zien
iets revolutionnairs, iets demagogisch, iets
dat de souvereiniteit der Kroon aantast.
Zijn wij. Staatsburgers, dan niet gerechtigd,
op de meest bescheiden en beleefde wijze
aan de Regecring des lands te verzoeken,
tal van bronnen van ellende te stoppen
Het is jammer, dat op die wijze in theorie
wordt bestreden, hetgeen practisch goed is.
Wie verlangt nadere inlichtingenwie
heeft bezwaren
De afgevaardigde van Chr. Nat. W e r k-
mans Bond: Zooeven werd gesproken
van »kroeg». Wat wordt daaronder verstaan
De Voorzitter: Iedere plek waar
jenever wordt verkocht.
De afgevaardigde van Patrimonium:
Dat de beweging Patrimonium sympathiek
is, is een vanzelfheid. Doch éen vraagals
er een definitief comité is saamgesteld, welke
is dan zijn werkzaamheid? Zullen 23-jarigen
cn ouderen vrijwillig behooren te tcekenen,
dan wel zal er sterke pressie worden ge
oefend. In het laatste geval weet men wat
een petitionnement betcekcnt; zelfs gewoon
tedrinkers zullen dan worden geprest om te
teekenen. Daaraan zou Patrimonium niet
wenschen mee te werken. Patrimonium ziet
in deze beweging volstrekt niets revolution
nairs, doch een eenvoudig verzoek, in allen
eerbied tot de Regecring gericht.
De Voorzitter: De wijze van uitvoe
ring zal natuurlijk afhangen van het definitief
comité. Het voorloopig comité is geenszins
voor dwang. Terecht heeft de vorige spreker
doen uitkomen, dat een drankslaaf geen wil
heeft maar toch moet gewerkt in de kringen
der drinkers, evenwel met verstand. De
minimum-leeftijd, 23 jaar. is juist hooger ge
nomen dan die voor de wettelijke meerder
jarigheid, opdat met nog meer oordeel des
onderscheids kan deel genomen aan de actie.
Ik mag aannemen, dat door hetgeen de
geheele landelijke en ook dc plaatselijke pers
er reeds over schreef, dc werkwijze van hot
Nationaal-comité is bekend.
Tusscheu 13 Januari en 13 Maart zullen
de steunlijsten circuleeren, wier korte in
houd is: deze menschen verzoeken dit.
Er zal veel verlangd worden van het korps
vrijwilligers, dat in eigen kring handteeke-
ningen vraagt. Na deze vergadering moet
aanstonds uitgaan een oproeping voor vrij
willigers, die vlug en vlot dienen te werken,
zal alles vóór 15 Maart gereed zijn.
Meent de vergadering, gerachtigd te ziin
tot het benoemen van het definitief comité?
Velen deelcn mede, dat hun corporatie
nog niet vergaderde cn hun uus geen op
dracht gaf en ook niets bepaalde omtrent
financlcelcn steun.
De Voorzitter: Zóo gaat het niet. U
moet ons een hart onder don riem steken.
We mogen toch wel rekenen, dat alle cor-
poratiën, die hier een afgevaardigde zonden,
ook sympathiek staan tegenover de bewe
ging Er moet komen een breed comité met
enkele werkers en gesteund door do corpo-
ratiën qualitate qua en door enkele klinkende
namen. Laat ons toch niet al te formeel ons
vasthouden aan dc ledenvergaderingen. Wij
moeten, volgens de convocatie, het voorloo
pig comité omzetten in een dofinitief comité
cn we moeten dit nu doen, anders blijft het
oen voorloopig vergaderen en is de tijd voor
actie voorbij eer alle corporation hebben
vergaderd.
Natuurlijk kost ook deze beweging geld,