Dinsdag 27 SJJI Januari 1914.
No. 8369.
63e Jaargang.
AMERSFOORTSGHE
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Ainersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFD-REDACTEUR
F. J. raiDnazEs.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en ZaterdagavondAbonnement per 3 maanden f 1.
franco per post f 1.15. Advertentién 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en ontelgenlngs-
advertentién per regel 15 cent Reclames 1—5 regels f 1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden In rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. p
Bij advertentién van buiten de stad worden de incasseerkosten ln rekening gebracht. Postbus 9.
BUREAU;
SOHTSaztdOBT 9.
Telefoon 19.
Onze straatnamen.
In het nummer van 6 Januari wezen we
op de wenschelijkheid om, eer de onooglijke
houten straatnaambordjes zouden worden
vervangen door geëmailleerde platen, de
spelling der straatnamen eens te onderwer
pen aan een stevig onderzoek.
Aan dien wensch is bereids gevolg gege
ven. Een lijvig voorstel van Burgemeester
en Wethouders dienaangaande heeft inmid
dels den Raad bereikt en zal hedenavond
een punt van overweging uitmaken.
Bijdat voorstel is gevoegd een Alphabe-
tische lijst van straten, wegen, pleinen en
stegen, die nu wel aangeeft de officieele
spelling, doch geenszins alphabetisch is.
Zeer vermoedelijk zal die lijst slechts die
nen als legger, en de man, die in de laatste
instantie de vernummering der Gemeente
zal bewerkstelligen, zal een afdruk van het
voorstel dan wel een afschrift der lijst ont
vangen ten einde het uitgeslagen zinkplaatje
op de aangegeven hoogte van ten minste
2 M. boven den beganen grond aan den
deurpost te kunnen leggen en het nieuwe
huisnummer te stellen.
In zoover doet het er minder toe of die
lijst al dan niet lexicographisch juist is.
Wel echter indien zij wordt benut voor
eenig ander doel.
En is dit het geval dan mag gevraagd om
welke reden er geen vast systeem is gevolgd.
Op de eerste bladzijde worden genoemd
Van Asch van Wijckstraat en Barchman
Wuytierslaan op de derde echter: Everard
Meysterweg, Frederik van Blankenheym-
straat en Gerrit van Stellingwerfstraat.
Van tweeën een óf Titus van Asch van
Wijckstraat, enz. óf Meysterweg, enz.
Wie zal, indien hij dit heeft na te slaan,
om bijvoorbeeld een huisnummer te weten
te komen, de Borstraat zoeken op de P, de
Van Dieststraat, de Tolliustraat, de Olden-
barneveltlaan op de J, de Van Mechelen-
straat op de W, de Nicasiusstraat en haar
dwarsstraat op de L, de Withoosstraat op
de M
De Oldenbarneveltlaan staat vermeld op
den voornaam Johan ware Joan niet juis
ter geweest de Oldenbarneveltsteeg
echter op de Ode PrinsesJulianalaan op de
P, het Juliauaplein echter op J.
Het is waarlijk wel te hopen, dat voor
adresboek of kiezerslijst een meer stelsel
matige volgorde worde gekozen een meer
eenvoudige tevens, want slechts heel weinigen
zullen de voornamen der peters kennen en
nog minder zullen weten, dat de man met
de ijzeren pot, die den brand in den Lieve
Vrouwe-toren bluschte door zijn ouders en
zijn vrouw Leendert werd genoemd.
Artikel 2 van de concept-verordening, re-
gelende de verdeeling der Gemeente, de
nummering der gebouwen en de verplich
tingen als inwoner luidt»De nummering
van de huizen vangt aan bij het begin van
de straat, weg, plein of steeg de oneven
nummers aan de rechter-, de even nummers
aan de linkerzijde*.
Vroeger werd gerekend, dat de numme
ring liep van het Stadhuis af. Niet steeds
werd de hand gehouden aan dit voorschrift;
getuige bijvoorbeeld de Utrechtschestraat, die
in tegenstelling met den Utrechtscheweg
en de Arnhemschestraat tot dusver is ge
nummerd van de voormalige Utrechtsche-
poortsbrug naar de Varkenmarkt.
Dat heeft nu uit, want de straat begint
voortaan bij de Varkenmarkt en loopt naar
den Utrechtscheweg. De huizen moeten daar
dus alle worden vernummerddie aan de
zijde van »Den Dom* worden nu oneven,
die aan den overkant zullen even nummers
krijgen.
Het meest echter klemt deze vernummering
voor onzen Broadway, de Kortegracht.
Bij de jongste vernummering gaf de verver
er de voorkeur aan, van de Muurhuizen naar
de dichtstbij zijnde huizen aan de Korte
gracht zich te begeven. Doch zou het niet
mogelijk wezen, deze onregelmatigheid te
behouden Geen enkele regel zonder uitzon
dering.
En indien deze uitzondering hier wordt
toegepast dan bewijst de Vroedschap den
bewoners der Kortegracht een grooten dienst.
Sinds jaar en dag heeft de firma B. en A.
van Gelder als huisnummer 28, de firma
Lamaison Bouwer Co no. 22, de firma
Hubers Vormer 14, de firma Hanlo 8,
enzoovoort.
Wordt letterlijk de hand gehouden aan de
verordening dan zijn al die firma's verplicht,
hun briefhoofden, inwikkelpapieren en al het
geen verder van dien aard in handelshuizen
wordt gebruikt, te doen vernieuwen.
Al deze onkosten, al dat ongerief is te
voorkomen, door in de Stratenlijst te lezen
de Kortegracht loopt van Muurhuizen naar
Langestraat.
Want inderdaad, er wordt groot ongerief
geboren uit zulk een vernummeringnage
noeg het zelfde, dat zou ontstaan indien aan
het Postkantoor de postbusjes maar eens wer
den verwisseld. Evenals dan zou plaats heb
ben, zal in de eerste jaren menige brief voor
de firma Lamaison Bouwer Co thans
terecht komen bij het Amersfoortsch wissel
en effectenkantoor of bij de firma Hanlo, een
veelal spoedeischcnde bestelkaart voor de
Place royale bij den lieer Van Winterswijk,
enz.
Voorzoovcr we weten, brengt nergens el
ders in de stad de voorgenomen vernumme
ring zóo algemeen moeite en onkosten als
op het grachtje.
Moge er dan ook rekening worden ge
houden met dit beleefd verzoek.
Do Handelsdagschool
to Amersfoort.
Het staat als oen paal boven water, en het
wordt dan ook door ieder erkend die de
sociale evolutie volgt en begrijpt, dat alleen
door verstandelijke ontwikkeling de midden
stander zich handhaven moet en zich ook
handhaven k a n. De voortvarende midden
standers zelf, en allen die het wel meenen
met den middenstand, hebben niet nagelaten
er op te wijzen, dat in handels- en vakkennis,
op de basis van algemeene ontwikkeling, het
behoud en ook het heil van den middenstand
liggen.
Overtuigd, dat het vraagstuk van den
middenstand is een vraagstuk van opvoeding
en onderwijs, hebben wij herhaaldelijk de
gelegenheid benut om door woord en geschrift
de wijze te bespreken, waarop aan deze be
hoeften is te voldoen, en wij zijn daarbij tot
de conclusie gekomen, dat wij daarbij twee
vragen hebben te beantwoorden
a. wat kan er gedaan worden voor de
tegenwoordige patroons, die in hun jeugd de
noodige voorbereiding gemist hebben, of
althans slechts een zeer gebrekkige opleiding
genoten, en daardoor heden moeite hebben
den strijd om het beslaan met succes te strij
den en nog den lust en den moed hebben
om zich mqt de noodzakelijke kennis toe te
rustenen voor de patroons, die nog niet
het slachtoffer werden van den ijd, zich nog
wel kunnen handhaven, maar beseffen, dat
meer kennis van administratie en calculaties
hun den bestaansstrijd vergemakkelijken zou
b. wat moet gedaan worden voor de
jeugd, die over eenige jaren de teugels van
het bewind in handen moet nemen?
De kinderen van heden zijn de mannen
van de naaste toekomst. Op elk geslacht rust
de aangename, maar ook de heilige
plicht, te zorgen voor de opvoeding van zijn
opvolger.
Wij zeggen de aangename plicht.
Wie toch is er, die niet geheel ontaard is,
die niet gaarne zijn uiterste best wil doen
voor het welzijn zijner kinderen, om hun een
goede positie te bezorgen in de maatschappij.
Maar ook een heilige plicht, die u door
natuur en wet wordt opgelegd.
Op de eerst-* vraag komen wij nader
terug.
Voor Amersfoort en omstreken geeft het
Bestuur der Vereeniging Handelsschool
voor Amersfoort en omstreken het antwoord
op de tweede vraag, waar het mededeelt, in
het voorwoord van het programma van haar
Handelsdagschool, »dat het heeft getracht door
het oprichten der school te gemoet te komen
aan het door velen sinds jaren uitgesproken
verlangen, dat alhier zou worden voorzien in
de behoefte aan speciaal onderwijs voor
kinderen, die hun toekomst willen vinden bij
den handel of de administratie hier te lande
of in de koloniën.
Sedert lang wordt, in het bijzonder door
den handeldrijvenden middenstand, de nood
zakelijkheid eener doeltreffende vakoplei
ding erkend. Te zeer is in den loop der
jaren het gebrek aan administratieve be
kwaamheid, aan practische talenkennis en
aan inzicht in de moderne bewegingsver
schijnselen van den handel, gebleken tekort
komingen, die zoo menigen handelsman
beletten zijn vleugels uit te slaan en waar
door anderen in den concurrentiestrijd te
gronde gaan.
»De Handelsschool met vierjarigen cursus,
welke alhier met subsidie van Rijk, Provin
cie en Gemeente en met steun van vele
particulieren is geopend, zal, behalve de ge-
wenschte theoretische vakkennis te ge
lijker tijd aan haar leerlingen een behoorlijke
mate van algemeene ontwikkeling geven,
welke zoozeer noodlg is om in den tegen-
woordigeti tijd in de wereld vooruit te komen.
»Jongens en meisjes, die het gewone
Lager onderwijs met vrucht genoten hebben,
kunnen tot de school worden toegelaten,
zoodat zij, het onderwijs geregeld volgend,
in de practijk kunnen gaan als zij ongeveer
16 jaar zijn, dus op een geschikten leeftijd
om op een kantoor of in een zaak in dienst
te treden*.
Aan welke eischen dient de dagschool te
voldoen, die aan onze jeugdige middenstan
ders de opleiding zal verschaffen, welke voor
hen noodzakelijk is
Ten zeerste moet zij geven de noodige
algemeene ontwikkeling.
Een groote fout zou het wezen, het on
derwijs niet op een eenigszins breeden grond
slag te vestigen.
De Handelsdagschool sluit aan bij de Lagere
schoolde ontwikkeling die het Lager on
derwijs geeft, moet voor het meerendeel onzer
middenstanders onvoldoende geacht worden
om uitsluitend op dezen grondslag het han
delsonderwijs te vestigen. In de eerste plaats
moet dan de school een voortzetting beoogen
van het algemeen ontwikkelend onderwijs.
Onze middenstander moet geschikt gemaakt
worden om zich oehoorlijk te kunnen bewe
gen in het volle maatschappelijk leven
daarvoor heeft hij in de eerste plaats noodig
een hoeveelheid algemeene kennis, die hem
in staat moeten stellen, een goed inzicht van
de verschillende verhoudingen en vooral van
de ontwikkeling van handel en nijverheid te
verkrijgen.
Hij moet in staat gesteld worden om te
genieten van het nuttige en het schoone,
Zijn smaak dient te worden gevormd en ge>
oefend, zijn blik dient gevestigd te worden
op het wenschelijke om hem in staat te stel
len de maatschappij te kennen en te begrij
pen, haar belangen te dienen en eigen zaken
met ijver en geestkracht te behartigen en
tot grooteren bloei te brengen.
Ten tweede moet de Handelsdagschool,
als vakschool, die kennis aanbrengen, welke
den leerling de gegevens verschaft om hem
in staat te stellen zich te oriönteeren in de
practijk. Niet zoozeer de practijk zelf, als wel
de kennis om, na kennisneming er van, haar
te begrijpen en toe te passen. De beoefening
van de moderne talen en haar correspondentie,
van het enkel en dubbel boekhouden, van
de economische verschijnselen en handels-
aardrijkskunde en de eerste begrippen van
warenkennis treden daarbij uo den voorgrond.
Niet voor de school, vor- leven moet
geleerd wordendit zij het •rhtsnoer.
Aan deze eischen tracht - Handelsdag
school te Amersfoort te voldoen; immers
haar onderwijs verschaft den leerlingen.
1. een zoo groot mogelijke hoeveelheid
practisch bruikbare kennis van de viertalen
en de handelscorrespondentie in die talen
2. een goed inzicht in het enkel en dub
bel boekhouden en het handelsrekenen
eenige algemeene handelskennis om te
maken, dat ze in de practijk spoediger thuis
raken en vlugger en beter opmerken, be
grijpen en leeren, hetgeen er in de practijk
te leeren valt:
4. kennis van die bepalingen van het
handels- en het burgerlijk recht, waarmee
ieder koopman bekend moet zijn
5. eenige kennis van het economische
leven, vooral van ons land en zijn koloniën,
zoodat zij weten, welke productieve arbeid
er wordt verricht, welke rol dc handel en
het verkeer daarbij spelen en welke econo
mische verschijnselen en wetten daarbij op
te merken zijn zaken, waarmee zij direct
misschien weinig te maken zullen hebben,
maar waardoor zij dingen, waarmee zij later
wel te maken zullen hebben, beter zullen be
grijpen
6. kennis van die deelen der Wiskunde,
welke onontbeerlijk zijn voor de algemeene
ontwikkeling en die het onderwijs in het boek
houden cn het handeisrekenencn steunen
7. kennis van de herkomst en desamen-
stelling van de meest voorkomende handels
waren (in hoofdsoorten) en eenvoudige be
grippen omtrent het onderzoek van handels
waren
begrip van projecties en doorsneden
ontwikkeling van schoonheidszin, gevoel voor
vorm en kleur, voornamelijk gericht op de
practijk o. a. met het oog op de reclame;
een goede loopende hand schrijven
kennis van stenografie cn machine-
schrijven.
Duidelijk blijkt, dat de Handelsschool te
Amersfoort beoogt te voorzien in de behoef
ten van den middenstand, daarbij rekening
houdende met de eischen des tijds cn de
naaste toekomst.
Wij wenschen dan ook den middenstand
van Amersfoort en omstreken geluk met
deze school, die rijke vruchten kan opleveren
en ook niet zal nalaten, gunstigen invloed
uit te oefenen, niet alleen in haar omgeving,
maar die óok kan dienen ter bevordering
van het onderwijs in het geheele land.
Niet zonder moeite zijt gij in het bezit
gekomen van deze schoolgij hebt goeden
moed gehouden, in de overtuiging, dat gij
een goed werk verrichttet en in het volle
vertrouwen, dat uw volhardend streven uw
pogingen met goeden uitslag zou bekronen.
En gij hebt juist geoordeeld.
De school heeft haar deuren wijd geopend
om daar de jongelieden te ontvangen, die
weldra de kern moeten vormen van een
krachtigcn middenstand. Laten ouders en
voogden van Amersfoort en omstreken too-
nen, dat zij weten te waardeeren, uetgeen
voor hun Hinderen gedaan wordt, door ze in
grooten getale op te zenden naar de Han
delsdagschool om ze te doen toerusten met
de kennis, die zij zoozeer zullen behoeven,
ten einde ze weerbaar te maken in den be
staansstrijd, die hen weldra wacht.
Waar velen uwer zelf beseffen, dat zij ten
gevolge van onvoldoende opleiding moeilijk
heden hebben ondervonden om te bereiken
wat zij verkregen, cn anderen zelf zullen
moeten erkennen, .dat zij door tc geringe
ontwikkeling datgene niet hebben kunnen
bereiken waarnaar zij zoo ijverig gestreefd
hebben, daar geeft gij een bewijs van ge
zond verstand en helder oordeel door de be
volking der school zooveel mogelijk te be
vorderen.
Op 12 of ij-jarigen leeftijd, warneer de
leerling meestal eenig besef begint te krij
gen van hetgeen hij geleerd heeft en waar
voor het dienen moet, hem geen gelegen-