Stadsnieuws.
Ingezonden
wat beter gewordenons landleger is bijna
verdubbeld, en zeker ook veel verbeterd.
Hulde aan de Regeeringspersonen, die dit
hebben weten door te zetten, ondanks den
tegenstand der volksvertegenwoordiging. Of
nu met het bestaande hierin het hoogste is
bereikt, waartoe wij bij ernstigen wil in staat
zijn, zullen wij voor dit oogenblik in *t midden
laten. Want een verdediging te land is voor
ons niet meer dan een halve verdediging.
Onze kustlijn is ongeveer even uitgestrekt
als onze landgrens. Die is door een landleger,
zij het ook gesteund door forten, niet veilig.
Voor veiligheid aan dien kant zijn schepen
onmisbaar, schepen, die in staat zijn zich
met de vijandelijke te meten en dus niet al
te ver in bewapening en bescherming bij die
van den eventueelen aanvaller achterstaan.
Natuurlijk kunnen wij zoomin ter zee als
te land een macht ontwikkelen, welke geheel
is opgewassen tegen die van onze groote
naburendaaraan denkt niemand. Gelukkig
is dit ook niet noodig. Bij een conflict tus-
schen de groote combinaties in ons werelddeel,
waarin wij gevaar loopen betrokken te
worden, zullen de hoofdmachten van beide
zijden in de eerste plaats tegen elkaar gericht
wordenwij hebben slechts te zorgen, dat
onze weermiddelen voldoende eerbied kunnen
inboezemen om de nadeelen van ons tot
vijand te maken de mogelijke strategische
voordeelen van een bezetting van ons grond
gebied te overtreffen. M. a. w. te land moeten
wij een voldoende macht kunnen ontwikkelen
om de strijdende partijen te dwingen, voor
de bezetting van ons grondgebied meer troe
pen af te zonderen dan zij aan de hoofdmacht
kunnen onttrekken en ter zee, zoo zij een
aanslag op onze kust in den zin hebben, te
noodzaken, daarvoor materieel van de beste
soort te gebruiken. Is met minderwaardig
materieel, dat in den hoofdstrijd toch weinig
kan dienen, succes te verwachten, dan is onze
kust zoo goed als onverdedigd.
En dit is feitelijk de toestand. Onze vloot
is in verval. Wij bezitten geen schepen, die
den strijd met de reuzenschepen van de o;is
omringende naties kunnen aanvaarden; da
bewapening, de pantsering zijn veel te zwak.
Zoowel het aantal vuurmonden als het kaliber
is onvoldoende tegen de zware pantsering
ook de draagkracht is te gering Hoe treurig
het ook is, wij hebben geen vloot meer in
den modernen zin. Door steeds langzamer
voort te gaan, zijn wi ten slotte geheel ten
achter geraakt, en bezitten geen enkel schip,
dat in een strijd met een der reuzenschepen
van den tegenwoordigen tijd niet onmiddel
lijk in den grond zou worden geboord, zon
der zelf noemenswaardig nadeel te hebben
kunnen toebrengen.
De Staatscommissie heeft onverbloemd de
waarheid aan den dag gebrachtwij kunnen
ons geen illusies meer vormen.
De Regeering toont haar verantwoordelijk
heid te beseffen weldra is een voorstel te
wachten om in den noodstand te voorzien.
Zware offers zal het eischen, offers zóo zwaar,
dat zij in staat zijn den schrik om het hart
te doen slaan. Toch zijn zij onvermijdelijk;
het moet; er is geen ontkomen aan.
Dat het voorbeeld der eenvoudige Zweed-
sche boeren ons hierin moge sterken.
Want wij hebben meer nog te beschermen
en te verdedigen dan Zweden. Wij zijn in
het bezit van een reusachtig koloniaal Rijk,
uit honderden eilanden bestaande; een rijke
bezitting, die ons maakt tot groote mogend
heid, en waarvan het verlies ons zou doen
afdalen tot den rang van een der onbedui
dendste Staatjes van ons werelddeel. En dit
niet alleen, maar ook tot een der armste,
zoodat de welvaart van ons land met dit
koloniaal bezit ten nauwste samenhangt. Het
verligl daarvan ware een onherstelbare ramp
voor ons volk, dat zich in alle rangen en
standen zwaar zou doen gevoelen. Het zou
het einde zijn van ons zelfstandig volksbe
staan. Welnu, dit prachtige koloniale Rijk is
onbeschermd, ligt voor 't grijpen als 't './are
voor den eerste den beste, die zich daarvan
wil meester maken.
Een verdediging van zulk een eilanden
rijk zonder schepen is ondenkbaar een land
leger, hoe groot, hoe sterk ook, kan niet
overal tegelijk zijn, en een vijand niet belet
ten zich op het een of ander eiland te neste
len en van daar uit ons te bestoken. Het is
dus een vloot, die dit moet beschermen, een
vloot in staat om den begeerigen aanvaller
ontzag in te boezemen, dus bestaande uit
schepen, in alle opzichten berekend voor die
zware taak,
We kunnen dus niet volstaan met schepen
voor de Nederlandsche kustverdediging ook
voor Indië worden ze vereischt, De zelfde
schepen kunnen ook niet eventueel dienen
voor onze kust en voor Indië. De afstand is
te groot, het overbrengen eischt te veel tijd.
Daarbij is de doortocht door het Suez-kanaal
niet in alle omstandigheden verzekerd de
schepen zouden onderweg opgewacht en af
zonderlijk door een groote overmacht aan
gevallen kunnen worden. Voor ons land en
voor Indië is daarom een afzonderlijke scheeps
macht vereischt. Er bestaat thans geen mo
gelijkheid meer, zooals in vroeger eeuwen,
om als het gevaar dreigend wordt in korten
tijd door groote inspanning aan te vullen
hetgeen vroeger is verwaarloosd. Die tijd is
lang en onherroepelijk voorbij het is thans
een zaak van jaren. Het is daarom absoluut
noodzakelijk, dat krachtig en niet met een
matig tempo, de verbetering worde ter hand
I genomen. De verwaarloozing dateert reeds
van jaren, dit wreekt zich thans bitter; we
i moeten thans de gevolgen dragen van het-
geen reeds jaren lang is verzuimd.
I 't Is een ernstige tijd waarin wij leven,
een tijd waarin veel, zeer veel van ons zal
gevraagd worden.
Dat het voorbeeld van die Zweedsche land
lieden ons moge sterken, die bij duizenden
naar hun hoofdstad optrokken om hun offers
te brengen voor de veiligheid van hun land.
In de Remonstrantsche kerk hoopt aan
staanden Zondagochtend voor te gaan ds.
R. Miedema, uit Schoonhovenin de Doops
gezinde kerk, ds. A. J. van Loghum Slaterus,
uit Wageningen.
Bij den Ministerraad is een wetsontwerp
aanhangig gemaakt tot invoering van het
cheque- en giroverkeer.
Het laatste gelui.
Wie meent, recht te hebben op de Kie
zerslijst te worden geplaatst, moet zich niet
later dan morgen (Vrijdag) ter Gemeente
secretarie aanmelden.
Zaterdag is officieel de laatste dag; doch
waartoe die uiterste termijn af te wachten
Hetgeen des te gevaarlijker is, omdat de
Secretarie des Zaterdags vroeger wordt
gesloten.
Ga dus morgen, als ge niet reeds zijt
geweest.
Onder dagteekening van n Februari
schrijven Burgemeester en Wethouders aan
den Raad
Bij uw besluit van zó Maart 1912, werden
aan de vereeniging Handelsschool voor
Amersfoort en omstreken* tot wederopzeg-
gens gratis in gebruik afgestaan eenige loka
len van het Gemeente-gebouw aan de Koe
straat.
Ter uitvoering van dat besluit zijn door
ons thans in gebruik gegeven alle lokalen
in dat gebouw, met uitzondering van het
lokaal in gebruik bij het Burgerlijk Armbe
stuur en de vereeniging voor Kindervoeding.
Met stellige zekerheid wordt verwacht,
dat met 1 September a.s. het aantal leerlin
gen aan de Handelschool zóo groot zal zijn,
dat ook ingebruikname van dit laatste lokaal
noodig zal zijn.
Uit het groot aantal leerlingen dat, zóo
kort na haar openstelling, reeds de Handels
school bezoekt, blijkt o. i. voldoende de groote
behoefte, die aan dit zoo nuttige onderwijs
in deze Gemeente wordt gevoeld, waarom
wij overbodig achten, daarvan een nadere
uiteenzetting te geven en de eer hebben U
voor te stellen, aan het verlangen van de
Vereeniging te voldoen, waartoe wij U een
ontwerp-besluit hierbij ter vaststelling aan
bieden.
Wordt dit voorstel aangenomen, dan zal
voor het. Burgerlijk Armbestuur en de Ver
eeniging voor Kindervoeding een andere
lokaliteit moeten worden gezocht, waartoe
wij, vóór het tijdstip waarop verwacht wordt,
dat het gebouw geheel door de Handelsschool
in gebruik zal worden genomen, U de noodige
voorstellen zullen doen.
De tijdelijke geldleening groot f 16 000
der Gemeente Amersfoort werd heden ge
sloten met het Amersfoortsch Wissel- en
Effectenkantoor.
De Minister van Oorlog heeft ook mach
tiging verleend om de cantines van het 5e
en het 16e regiment infanterie bij wijze van
proef te verpachten; zulks met ingang van
1 Maart.
Door den Minister van Oorlog zijn 6 ka
piteins en 6 luitenants aangewezen om deel
uit te maken van de Albaneesche gendarme
rie onder hen kapitein W. de Waal, rit
meester L. Roelfsema en luitenants J. H.
Sonne, J. H. Sar en J. Knel, vroeger hier
in garnizoen.
Reserve-kapitein jhr. W. A. Ortt is eervol
ontslagen als vorderings-commissaris in
Leeuwarden en benoemd als zoodanig in
Rotterdam gep. luitenant-kolonel jhr. J. W.
F. von Schmidt auf Altenstadt is benoemd
tot vorderings-commissaris in Woerden gep.
ritmeester J. R. de joncheere is benoemd tot
vorderings-commissaris in Nijkerk.
Het magnifieke jongenskoor van pastoor
Brouwer zal hedenavond niet meewerken
bij den propaganda-avond der R. K. ver
eeniging tot verbetering van den volkszang.
De beide »varende zangers*, de heeren
Galesloot en Goossens, hebben de uitvoering
van het afwisselende programma geheel op
zich genomen.
De plaatselijke afdeeling van het Centraal-
genootschap voor kinder-herstellings- en
vacantie-kolonies houdt morgenmiddag haar
jaarvergadering.
De heer D. Jurriaanse, uit Bad Ilarzl>urg,
Secretaris van de Hollandsche club aldaar,
ral heden acht dagen in .Amicuia. ?°°r
plaatselijk Nuts-departement een lering met
lichtbeelden houden over »le voet en per
fiets door den Harz*.
Langer dan 20 jaar daar wonend en door
en door bekend met het land zoowel als met
de verlangens der Nederlanders op reis, wil
hii hun op prettige wijze komen vertellen
hoe zij voor luttel gelds en met weinig
moeite zooveel mogelijk kunnen genieten
van een dergelijk uitstapje.
Zondag ontvangt Quick op Birkhoven haar
naamgenoote van den hoofdcursus te Kam-
pen-
H. V. C. houdt, ter viering van haar
tweede lustrum, een gecostumeerden voet
balwedstrijd.
Ter Dinsdag gehouden veemarkt was de
prijs der kalfkoeien f210 a f270.
De handel was vlug.
Voor den Krijgsraad te Arnhem heeft terecht
gestaan een milicien-kanonnier van het korps
rijdende artillerie. Nadat hij een jaar als
milicien had gediend, was hij ten vongen
jare wegens herhaald mankeeren geplaatst
in de tuchtklasse te Amersfoort. Wegens een
kleinen diefstal naar den Krijgsraad verwe
zen, maakte hij een zóo onnoozelen indruk,
dat officieren-commissarissen deskundigen be
noemden tot een onderzoek zijner verstan
delijke vermogens. De doktoren Snijders en
Van der Stempel kwamen na langdurig
onderzoek tot de slotsom, dat beklaagde als
een imbecil in vrij belangrijken graad is te
beschouwen en dat het feit hem wegens ge
brekkige ontwikkeling zijner verstandelijke
vermogens niet kan worden aangerekend.
De Krijgsraad, zich met deze conclusie
vereenigende, heeft beklaagde vrijgesproken.
Hij is inmiddels voor den dienst afgekeurd
en huiswaarts gezonden.
Gevonden een gouden armband. Voor
rechthebbende terug te bekomen aan het
politie-bureau.
Velen brengen de eerste helft van hun
leven door met het verlangen naar de tweede,
en de tweede met het betreuren van de eerste.
TJit den Omtrek.
Pastoor G. Rentink, uit Stadskanaal niet
kapelaan, zooals men ons in een vorig num
mer deed schrijven benoemd tot pastoor
te Achteveld, zal morgen door deken
L. A. F. X. Fock worden geïnstalleerd in
zijn nieuwe parochie.
Buiten verantwoordelijkheid van de Redactie.
Kopy van Ingezonden stukken, al dan
niet geplaatst, wordt nimmer teruggegeven.
Het volkspetitionnenient voor
Grondwettelijke gelijkstelling van
Geachte Redactie,
Het plaatselijk comité, door de Vereeniging
voor Vrouwenkiesrecht ingesteld tot regeling
der actie voor dit petitionnement, verzoekt U
een weinig ruimte om bij het begin dezer
belangrijke actie voor uw lezers uiteen te
zetten, waarom zij wordt ondernomen, en
waarom dat juist nu geschiedt.
Reeds hebben twee volkspetitionnementen
met te zamen bij de 360 000 handteekenin-
gen van mannen en vrouwen het Algemeen
kiesrecht voor beide seksen gevraagd, maar
de Regeering heeft nog slechts toezegging
gedaan voor de vervulling van de helft van
dien eisch door aan alle mannen het kies
recht te beloven, terwijl er voor de vrou
wen nog niets meer in uitzicht wordt ge
steld dan wegneming der Grondwettelijke
beletselen tegen de invoering van haar
kiesrecht. Om inwilliging van de tweede
helft van den vollen eisch moet dus nogmaals
gevraagd worden bovendien richt zich thans
het adres tot een ander Ministerie en een
andere Staten-Generaal dan in 1911. En dat
dezen niet ongenegen zijn, gevolg te geven
aan den duidelijk uitgedrukten volkswil,
daarvoor staan ons de herhaalde verklarin
gen van Minister Cort van der Linden borg.
De Troonrede rekende er blijkbaar op, dat
de Nederlandsche vrouwen nog niet zoo on
tevreden over haar uitsluiting zijn, dat die
niet nog langer tijd zou V ,ien voortduren.
De Vereeniging - .- rouwenkicsr«cl t
ecmer meent onze landgenooten beter
kennen en wil het rechtsgevoel der uitge-
slotenen gelegenheid geven, zich uit te
spreken.
Vandaar dit petitionnement.
Bladen en tijdschriften, die er prijs op stellen
hun lezers goed in te l:chten, en lezers, die
op de hoogte van hun tijd blijven, weten wel,
dat het vrouwenkiesrecht reeds in twintig I
landen algemeen en volledig bestaat, zoodat
er een goede 7 millioen kiezeressen haar
stem kunnen uitbrengen evengoed als haar
mannen en broers, terwijl de voortdurende
uitbreiding van deze nieuwe kiesrechtregeling
over de grenzen heen naar naburige Staten
wel een bewijs is, dat zij goed voldoet. Neen,
een sprong in het duister is de invoering
van het vrouwenkiesrecht thans al lang niet
meerdaarvan kunnen de wetboeken van
Noorwegen, van Finland, van Australië en
van tien Staten van Amerika getuigen, die,
sedert dc vrouwen medewerken aan de wet
geving, de blijken dragen van grooter zorg
voor zieken en hulpbehoevende kinderen en
ouden en van beteugeling der heerschappij
van Wijntje en Trijntje.
Wholly beneficial*, zeide de Premier van
Nieuw-Zeeland, Sir Henry Ward, toen men
hem vroeg naar de werking van het vrou
wenkiesrecht.
Reeds twintig jaren werkt in Nederland
de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht om
ook ons land in de zegeningen van de
medezeggenschap der vrouw in Staats- en
Stadsbestuur te doen deelen en het onrecht,
dat de Nederlandsche wetten de vrouw nog
steeds aandoen, te doen verdwijnen. Tusschen
of, beter gezegd, boven de verschillende
politieke partijen bewaart zij het neutrale
standpunt, dat haar enkel om plaats voor de
vrouw naast den man doet vragen, zonder
dat zij zelve ooit een kieswet ontwerpt of
goedkeurt. Deze taktiek van enkel gelijkstel
ling der seksen in de toekenning van het
stemrecht te vragen en daarvoor bij de wel-
gezinden uit alle partijen steun te zoeken, is
ook die, welke de Wereldbond voor Vrou
wenkiesrecht al haar aangesloten landelijke
vereenigingen aanbeveelt. Het spreekt van
zelf, dat daarbij de Vereeniging van Vrou
wenkiesrecht zich niet over het trekken of
wegnemen van grenzen voor het kiesrecht
zelf uitspreekt.
Aan den eisch >ge 1 ij k s t e 11 i n g van
man en vrouw* geven telkens de gedane
wetsvoorstellen den inhoud. Ihans, nu de
Troonrede Algemeen kiesrecht voor de man
nen heeft beloond, beteekent die eisch voor
ons land het Algemeen kiesrecht voor vrou
wen het is niet de Vereeniging of haar
Bestuur, dat dien eisch stelt, maar de meer
derheid der Volksvertegenwoordiging en de
Regeering.
De plicht der Vereeniging is het, te zor
gen, dat de vrouw bij de wetten, die het
kiesrecht regelen, niet vergeten of achterge
steld wordt. De regeling geschiedt door de
Grondwet en de Kieswetde eerste geeft de
groote trekken aan en biijft zeker langer
dan een mensclienleeftijd in stand, terwijl de
laatste aan het wisselend inzicht van den
wetgever is onderworpen. Vandaar, dat het
rechtsgevoel veel meer in opstand komt
tegen achterstelling der vrouw bij de Grond
wet, dan zulks bij de Kieswet het geval zou
zijn. Wij herinneren slechts aan de welge
slaagde betooging van de Vereeniging van
Vrouwenkiesrecht, het vorig jaar tegen het
Grondwetsvoorstel van het Ministerie-Heems
kerk ondernomen. Nu belooft de Troonrede
«Grondwetsherziening tot toekenning van
het kiesrecht, behoudens vast te stellen uit
sluitingen, aan alle mannelijke Nederlanders
van een te bepalen leeftijd en tot wegneming
der Grondwettelijke belemmering tegen het
toekennen van kiesrecht aan de vrouwen* en
met deze ongelijke behandeling van man en
vrouw zijn wij ontevreden. Wij komen er tegen
op, dat de Grondwet van den Staat aan den
man ander recht toemeet dan aan de vrouw.
Wij kunnen evenmin dulden, dat de vrouw
hier met een «blanco-artikel* afgescheept
wordt, als het Algemeen kiesrecht-comité,
dat in 1905 kon verdragen, en daarom roept
de Vereeniging van Vrouwenkiesrecht thans
alle Nederlanders op, om aan het Ministerie,
dat verklaard heeft, den volkswil te willen
uitvoeren, door een Volkspetitionnement te
kennen te geven, dat het Algemeen vrou
wenkiesrecht evenzeer een politieke nood
zakelijkheid is als het Algemeen mannenkies-
recht, dat de Regeering nu voorstelt. Onlo
gisch is het, alle klassen de maatschappij
voor het kiesrecht rijp te verklaren en dan
van elke klasse toch een deel de vrou
wen onbepaalden tijd op het kiesbiljet te
laten wachtenen ondemocratisch is het,
ongelijkheid tusschen de inwoners des lands
in de Grondwet te decreteeren.
In haar openingswoord op de Jaarvergade
ring der Vereeniging van Vrouwenkiesrecht
zeide de Presidente, dr. Aletta Jacobs:
»Nu is het U allen bekend, dat door de
Regeering het Algemeen mannenkiesrecht
wordt voorgesteld en daartegen door geen
enkele politieke partij principieele bezwaren
zijn ingebracht. Wij kunnen dus verzekerd
zijn, dat het Algemeen mannenkiesrecht op
het punt staat in ons land te worden inge
voerd. Het ligt dus nu op onzen weg om
ook voorde vrouw het Algemeen vrouwen
kiesrecht op te eischen, of, wil men duide
lijker en meer aan onze uitlegging van Art.
II onzer Statuten vasthoudenom uit het
artikel, dat Algemeen mannenk'esrecht zal
omvatten, het woord «mannelijk* te laten
verdwijnen. Rechtstreeks op dat doel afgaan,
is de taak, die nu op ons rust.
«Waar men voorstelt het kiesrecht voor
den man in de Grondwet vast te leggen,
daar zullen wij met den eischGrondwette
lijke gelijkstelling van man en vrouw, ons
doel juist preciseeren, en dan kunnen wij
protesteeren tegen elk Regeeringsvoorstel,
