BIJBLAD
Amersfoortsclie Courant
Stadsnieuws.
van de
uitgave van
N.V. de AMERSFOORTSCHE COURANT
voorheen Firma A. H. van CLEEFF
VAN ZATERDAG ?.l FEBRUARI 1914.
In de hal van het post- en telegraafkan
toor zijn, ten dienste van het publiek, opge
hangen bundels biljetten, vermeldende de
voorwaarden van dienstneming bij de Ko
ninklijke Marine.
Tot Rijks-tuinbouwleeraar in Utrecht en
Zuidelijk Gelderland is benoemd de heer J.
Leenders, te Groningen, terwijl hem als stand
plaats is aangewezen de Gemeente Utrecht.
Brigadier W. Jongepier, van de Rijks-veld-
wacht, is met ingang van heden overgeplaatst
naar Utrecht. Hij wordt hier vervangen door
brigadier E. Veldmeijer, uit Medemblik.
Op de 4'/2 pCts. leening voor de Gemeente,
groot f 700 000, waarvan reeds f 400 000
werd geplaatst en waarvoor de inschrijving
voor f 300 000 Donderdag geschiedde, wordt
waarschijnlijk ruim 40 pCt. toegewezen.
De manufacturen- en tapijthandel van de
firma Gebrs. Hamers zal 1 Maart vijftig jaar
hebben bestaan.
Zij werd opgericht door de heeren J. en
P. J. Hamers; de manufacturenzaak werd
bijna 40 jaren gedreven door den heer E.
Botti, tot voor kort in samenwerking met
den heer H. H. de Reuverde tapijtzaak,
welke ruim 25 jaar bestaat, de laatste 10
jaren door den heer C. Jorna.
Het gouden feest zal niet onopgemerkt
voorbijgaan.
De jongedames B. J. Bodifee, M. T. Brou
wer, S. H. J. de Greef en M. J. L. Haer-
beeke verwierven de akte Nuttige hand
werken.
Het 100-jarig bestaan van den Generalen
staf zal op j i Maart te 's-Gravenhage wor
den herdacht.
De Minister van Oorlog heeft de bestaande
bepalingen omtrent het overnachten buiten
de kazerne door miliciens-verlofgangers bij
opkomst voor herhalingsoefeningen, die tot
dusver golden voor opkomst voor de laatste
maal, van toepassing verklaard op elke op
komst voor herhalingsoefeningen der onbe
reden troepen.
Quick 1 gaat morgen naar de 'lubenters,
te Enschede; H. V. C. t naar de hoofdcur-
sianen, te Kampen; achter Rustoord een
plaatselijke ontmoeting tusschen de tweede
elftallen van Quick en H. V. C.op Birk-
hoven ontvangt het derde van Quick het
derde van Vooruit, uit Utrecht.
Het spreekt vanzelf, schrijft het Bestuur
van den A. N. W. B„ dat onze consuls zich
niet voortdurend op de hoogte kunnen stel
len van den toestand, waarin de 2200 weg
wijzers verkeeren, welke dikwijls op afgele
gen kruispunten zijn geplaatst. Wij doen
daarom een warm beroep op alle Bonds-
vriendcn, door van hen óok opgaaf te ver
zoeken omtrent de wegwijzers, welke voor
herschildering in aanmerking komen. Zulks
kan dan vóór den aanvang van het toersei-
zoen nog geschieden.
Het is voldoende, het nummer, dat op
den paal van eiken wegwijzer voorkomt, op
te geven, betzij aan den betrokken consul,
hetzij aan het Bureau, belast met den dienst
van de wegwijzers, adres J. C. Redelé, te
Dordrecht.
Bij voorbaat onzen dank.
Van 21 tot 24 April zal een betrouwbaar-
heidsrit over driemaal 265 K. M. worden
gehouden voor kleine wagens, den eersten
dag van Amsterdam over Amersfoort en
Zwolle naar Leeuwarden.
De aandeelhouders in de N. V.Amersfoort,
Maatschappij tot exploitatie van onroerende
goederent gevestigd te Amsterdam, hebben
goedgekeurd het voorstel tot verkoop der
Bergterreinen aan de Gemeente Amersfoort.
Onder voorzitting van den heer G. W.
Scheffers werd Donderdagavond een
Algemecne vergadering gehouden van de
R. K. middenstands-vereeniging »De Hanzet,
welke werd bijgewoond door deken Fock,
den adviseur der plaatselijke afdeeling, en
32 leden.
Na de gebruikelijke opening werden de
notulen van 6 November gelezen en onge
wijzigd vastgesteld.
Vervolgens werden b nieuwe leden geïn
stalleerd en door den Voorzitter van
harte welkom geheeten
Hierna bracht de ie Secretaris, de heer
J. A. J. I. o h m a n n, zijn Jaarverslag uit.
Ook dit tweede verslag kon opgesteld in
dankbaren toon. Het aantal leden is geste
gen van 64 tot 85 op 1 Januari 1914; na
dien nam het toe tot 98. Herinnerd wordt
aan de actie voor vervroegde winkelsluiting,
welke nog niet is voltooid. De 12 Bestuurs
vergaderingen werden steeds voltallig be
zocht op de 4 leden-vergaderingen kwam
telkens slechts een 30-tal, een te gering
aantal. Gememoreerd wordt nog, dat de
afdeeling zich aansloot bij de Katholieke
Sociale Actie en vertegenwoordigd was op
de Bonds-vergadering dat 15 April de heer
Wielings, uit Goes, een welgeslaagde pro-
paganda-lezing hielddat met succes corres
pondentie is gevoerd met het Bestuur van
het jongens-pensionnaat «Saint Louis* dat
is deelgenomen aan de actie voor loonsver-
hooging in de bouwbedrijven en dat als
schutspatroon is gekozen de H. Gerardus
Majella, wiens feestdag valt op 16 October.
Omtrent de Hanze-bank wordt nog meege
deeld, dat het agentschap Amersfoort een
der beste is.
De Voorzitter dankte voor het juiste
beeld, dat de ie Secretaris heeft geschetst,
dat tevens een beeld geeft van hetgeen nog
te doen overblijft.
De Penningmeester, de heer J. B u n n i k,
deed vervolgens rekening en verantwoording.
Hieruit bleek, dat hij een ontvangst van
f 273.07 er op 1 Januari 1914 een batig slot
was van f 122.24, tegen een goed saldo van
f 45.07 op 1 Januari 1913. Inmiddels zijn nog
enkele rekeningen ingekomen, zoodat het
batig slot thans rond f 100 bedraagt.
Namens de financieele commissie deelde
de heer L. H o u b a e r mede, dat het beheer
in de beste orde is bevonden en stelde hij
voor, den Penningmeester decharge te ver-
leenenhetgeen geschiedde onder dankbe
tuiging.
De Voorzitter stelde voor, de subsi
dien voor Handelsschool en R.K. openbare
leeszaal te verdubbelen en dus te brengen
op f 10 ieder. Waartoe werd besloten.
Als Bestuurslid werden herkozen de hee
ren J. A. J. Lohmann en F. J. Willenborg.
Aan de orde waren de Mededeelingen.
De Voorzitter herinnerde, dat, in op
dracht van de vorige ledenvergadering, het
Bestuur een onderhoud aanvroeg met den
Burgemeester, welk onderhoud welwillend
werd toegestaan.
Het gesprokene komt in het kort hierop
neer.
9 uurs-sluiting.
Doorovergroote drukte was het Dagelijkach
Bestuur der Gemeente tot dusver verhinderd,
veel aandacht te wijden aan dit vraagstuk,
waarvoor het echter zeer is geporteerd en
dat het zoodra mogelijk zal ter hand nemen.
De Burgemeester vroeg hoe groot vermoe
delijk het aantal voor- en het aantal tegen
standers is waarop kon geantwoord, dat een
voorloopig onderzoek, zoowel in de Hanze
als in Handel en Nijverheid, heeft uitgewe
zen, dat er 80 voor en 20 tegen zijn.
Arbeidsbeurs.
Ook deze zaak moest blijven liggen, om
dat het Gemeentebestuur meer urgente zaken
eerst moest afdoen. Nochtans is de Burge
meester van plan, dezezaak niet zoo spoedig ter
hand te nemen, omdat hij haar voor Amers
foort niet van zoo groot groot belang acht,
wijl de werkgevers en de werknemers in
een kleine plaats als Amersfoort elkaar te
goed kennen en voldoende met elkaar in
aanraking komen.
Markt-quaestie.
De Burgemeester vroeg, welke regeling
de middenstand zich heeft gedacht. Daarop
werd geantwoord, dat de beste oplossing zou
zijn een verhoogd marktgeld voor hen, die
van elders hier op de markt hun waren ver-
koopen en den hier gevestigden handel, die
op veel zwaardere lasten zit en reeds bij
draagt in de Gemeente lasten, een zeer on-
gewenschte concurrentie aandoen. Dat ver
hoogde marktgeld zou ineens moeten worden
voldaan, den eersten keer, dat zoo iemand
ter markt komt.
De Burgemeester vond het denkbeeld niet
onaardig, doch achtte het gemakkelijker op
papier te stellen, dan in de practijk uit te
voeren. Hij vreesde, dat uit een dergelijke
heffing onbillijkheden zouden ontstaan en dat
dus het middel erger zou zijn dan de kwaal
en meende, dat een marktventer van elders
hier een strooman zou zoeken, die als inge
zetene het verlaagde marktgeld zou betalen
en naast wien de eigenlijke marktventer of
een bediende feitelijk de verkoop zou doen.
De Burgemeester voorzag tal van bezwaren
in de toepassing en ^wenschte zich eerst
rijpelijk hierover te beraden.
Wat de rechtsgeldigheid eener dergelijke
regeling betreft, werd gewezen op de ver
ordening van Maastricht, die door den Hoo-
gen Raad der Nederlanden is gesanciion-
neerd.
De Burgemeester verzocht ten slotte, dit
vraagstuk nogmaals aanhangig te maken in
de middenstandsvereenigingen en daarover
te zijner tijd nader te berichten aan B. en W.
De Eem.
De Voorzitter wees er op, dat reeds zoo
lang en zoo dikwijls is verzocht om verbete
ring.
De Burgemeester antwoordde, dat de Ge
meente die verbetering kan en ook wil ter
hand nemen, zij het ook op bescheiden schaal
en wel door het maken eener grootere vaar-
diepte, het verbeteren van de lichten aan den
Eemmond en het doen wegnemen der uit
stekende punten in de bochten.
Hierin blijkt dus, dat de Gemeente wil
doen hetgeen binnen haar bereik ligt (ap
plaus).
Ik stel voor, een en ander nogmaals te
bespreken in de volgende vergadering en
daarvan verslag te dc:n aan den Burgemees
ter.
De heer Hagebeuk (Hof)Als ik bet
wel heb begrepen, wil men dus van de in
gezetenen een kleiner marktgeld heffen dan
van de vreemdelingen, die steeds komen met
seizoen-artikelen en den gezeten handel daar
door heel veel schade aandoen. Tegen het
voorjaar komen zij met kantjes en coupons
blouse-goed, tegen Nieuwjaar met prentkaar
ten en zoo gaat het altijd maar door. De
handel ter plaatse heeft er groot nadeel van.
Ik zie niet in, welk bezwaar er kan zijn
om van die menschen het dubbele te heffen.
De Voorzitter: Het grootste bezwaar
is, een regeling te maken, die uitvoerbaar
blijkt en die niet kan worden ontdoken.
In dergelijke economische vraagstukkenis
't het best, dat de middenstand zichzelve
helptslaat hij de beide handen goed stevig
aan den ploeg dan kan hij ook rekenen op
de medewerking van de Regeering van
stad, gewest en land.
De heer Hagebeuk: Vroeger moest
iemand, die zaken wilde doen een patent
hebben. Als de Gemeente voor de markt
weer het patent invoerde en dan voor een
vaste plaats en (een vaste oppervlakte een
flink bedrag vroeg, óok al komt zoo'n man
slechts éen maal.
De Voorzitter: Dat is een quaestie
van uitvoering, doch al wordt van een bui
tenman f 10 per M'2 geheven, tegen f 2.50
of f 5 van een ingezetene dan wordt daar
door nog geenszins weggenomen het gevaar
van den strooman.
Als gezegd, zullen we ook deze quastie
nader bespreken in de volgende vergadering.
De leden doen goed èdoor inmiddeids van
gedachten te wisselen over deze dingen
den volgenden keer komen we dan tot bete
re resultaten.
Ik heb nog een mededeeling te doen, na
melijk, dat het Hoofdbestuur pogingen heeft
gedaan om te komen tot vak-organisatie. In
vak-organisatie
zit bij slot van rekening de kracht van den
middenstand. In een algemeene vergadering
eener plaatselijke afdeeling kunnen wel de
algemeene-, doch kunnen niet de bijzondere
vakbelangen in den breede worden bespro
ken.
Nemen we eens aan, dat in een Gemeente
zes rijwielherstellers wonen, dan kunnen
dezen nog geen kracht zetten wel als alle
rijwielherstellers in het geheele land bijvoor
beeld districtsgewijze zijn georganiseerd en
zoodoende hün bijzondere vakbelangen be
spreken en behartigen.
Daarom heeft het Bondsbestuur op 25
December te Arnhem een eerste vak-verga
dering doen houden en wel voor smeden en
rijwielherstellers en voor schoenmakers. De
belanghebbenden in onze afdeeling zijn daar
van in kennis gesteldtot onzen spijt heeft
niemand uit Amersfoort die vergadering
bijgewoond.
Bijzonderheden kunnen de belanghebben
den vinden in het Bondsorgaan of vernemen
van het Bestuur.
Aan de orde is de rondvraag.
De heer Th. Nieuwendijk: Zooeven
werd gesproken over het marktwezen. Ik
meen, dat een bloeiende markt van zeer
groot belang is voor een Gemeente. Niet
alleen de verkoopers komen dan naar stad,
maar ook de koopers. Ik heb meer bijzonder
het oog op de
kaasmarkt.
Wij hebben er thans een, doch zij floreert
nietmen zegt omdat de groothandelaars in
kaas haar kunstmatig drukken, wijl zij er
belang bij hebben, dat er niet nog meer
kaasmarkten ontstaan dan er nu reeds zijn,
omdat zij dan nog vaker dan thans van huis
en uit hun zaken moeten. Men zegt, dat zij
door opkoopers, agenten, of hoe dan ook,
weten te beletten, dat de kaasmakers aan
voeren.
Is het mogelijk, de kaasmakers te bewegen,
aan te voeren naar ae markt? Zou het helpen,
dat premicn worden gegeven voor den groot-
sten aanvoer
De winkelstand heeft er groot belang bij,
dat de markt blijft bestaan.
De heer Willenborg: Te Zaandam
heb ik precies het zelfde verschijnsel waar
genomen, dat thans hier te zien is. Daar gold
het een veemarktdaar werden óok premiën
uitgeloofd en werden zelfs koeien gekocht
voor een loterij onder de aanvoerders. Met
den grootsten ijver is gewerkt voor die markt,
doch na 6 jaar zijn alle pogingen opgegeven
moeten worden.
De Voorzitter: Te Schiedam, in het
spoeling-district, betreurde men het, dat de
koeien moesten gemarkt te Rotterdam ofte
Delft. Met flinke medewerking ook van de
veehouders werd een eigen veemarkt inge
steld, aanmoedigings-premiën werden uit
geloofd, doch 't heeft alles niets uitgehaald.
Een markt schijnt te moeten ontstaan op
een punt, dat een geschikt centrum is en
schijnt niet opgericht te kunnen worden.
Zeker is het, dat de groothandelaren het
aantal marktplaatsen zooveel mogelijk trach
ten te beperken en dat het hun voordeel is,
nieuwe markten zooveel mogelijk te nekken.
Indien deze zaak weder in de Kamer van
Koophandel ter sprake komt, moeten we zoo
veel mogelijk steun verleenen, want inderdaad
is een markt van zeer groot belang voor den
handeldrijvenden middenstand.
De heer Nieuwendijk: Als een markt
kunstmatig kan worden gedrukt, dan kan
zij ook kunstmatig worden omhoog geheven.
De Voorzitter: In theorie is dit vol
komen juisthet hangt er maar van af welk
kapitaal de groothandel er voor over heeft
om alle touwtjes in handen te krijgen. Ik
meen, dat noch de Gemeente, noch de markt-
commissie, noch de middenstands-vereeni-
gingen lust zullen hebben, er een even groot
kapitaal tegenover te stellen.
De heer Hagebeuk: Mij is meege
deeld, dat de aanvoeren te gering zijn voor
den groothandel en dat de kleinhandel te
veel pingelt, zoodat de kaasmaker te veel
tijd verliest en bovendien niet zulke goede
prijzen maakt als elders.
De heer Stenfert: Ik herinner me een
gesprek met een groothandelaar uit Gouda,
die hier wel zou willen koopen, doch dit
niet kan omdat het vervoer niet kan, plaats
hebben per scheepsgelegenheid. (Dit is on
juist; reeds vóór de kaasmarkt hier werd
ingesteld, was hier een motorboot geheel en
al ingericht voor het kaasvervoer Red.).
De heer B u n n i kOok te Alfen aan
den Rijn heeft men gepoogd een eigen kaas
markt te hebben. De Staatsspoor liet daar
voor zelfs een extra-trein loopen. De groot
handel bleef weg en na tien jaar heeft men
het moeten opgeven.
De Voorzitter: Ik stel voor een com
missie te benoemen, die deze zaak zal trach
ten op te lossen.
Benoemd worden de heeren Th. Nieuwen
dijk, Hagebeuk en Valkenhoef.
Zij zal tevens overwegen of er iets te
doen valt voor de verbetering der veemarkt.
De heer Stenfert: Onze vereeniging
heeft zich gespannen voor de 9 uurs-sluiting;
moet ze zich niet óok het lot aantrekken
van hen, die uitvoeren de
Zondags-bestelling.
De Voorzitter: De Hanze is een mid
denstands-vereeniging verzoeken de arbei
ders haar steun, dan zal zij die stellig ver
leenen. De Hanze weigerde indertijd het
request van het kantoor- en handelspersoneel
om vervroegde zakensluiting te steunen, doch
begon eigener beweging een actie ten bate
van den middenstand, wiens belangen zij
heeft voor te staan. Zij mag niet worden
een Manusje van alles.
De heer Lohmann: Een jaar of 7 ge
leden hebben de bestellers van Van Gend
Loos en spoorweg-maatschappijen zelf een
actie ter hand genomen. Sedert dien ont
vangen velen 's Zondags geen pakketten.
De heer L. Houbaer: Als men aan
Van Gend Loos of de sporen meedeelt,
dat men 's Zondags niet wenscht besteld te
hebben, dan wordt daarmee steeds rekening
gehouden.
De heer Lohmann: Iets anders is, een
wijziging te verkrijgen in de ochtendbestel
ling. De eerste bestelling komt pas tegen
half elf of elf unr in de winkelstraten. De
wagens rijden eerst den Berg rond, waar
niemand belang heeft bij een zoo vlugge
bestelling, terwijl de handel mag wachten.
Indien eens in samenwerking met «Handel
en Nijverheid* werd gepoogd, eerst te
doen bestellen in de oude stad, dus bij de
moest belanghebbenden. Dat zou zeker een
paar uur verschillen.
De heer Willenborg: Vooral in den
zomerdag en bij goederen, die onderhevig
zijn aan bederf, klemt dit. Men heeft mij
indertijd aangeraden, me te wenden tot de
Directiën. Ik meen, dat een gezamenlijk ver
zoek van de middenstands vereenigingen veel
meer zal baten dan dat van een enkelling.
De Voorzitter: Het Bestuur zal ten
spoedigste zich in verbinding stellen met dat
van «Handel en Nijverheid* om gezamenlijk
te ageeren.
De heer Lohma n: Er is gesproken
over vak-organisatie. Is het ook doenlijk, dat
de slagers hier zich organiseeren natuurlijk
niet met het doel om het vlcesch duurder te
maken.
De heer Willenborg: Een paar col
lega's vragen me, iets in het midden te
brengen.
Hier is thans een slagerij, uitgaande van
den R. K. Volksbond. Haar belangen en dc
onze komen in botsing. De R K. Volksbond
en dc Hanze hebben beide hun geestelijken
adviseur. Kunnen dezen geen oplossing
brengen
