Zaterdag 23 Mei 1914. No. 8418 63e Jaarg^qg. Uitgave van de Naainlooze Vennootschap „l>e Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff". HOOFD REDACTEUR F. J. 7EEDERZES. AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en ZaterdagavondAbonnement per 3 maanden f 1. franco per post f 1.15. Advertentien 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieGie- en onteigenings- advertentiön per regel 15 cent Reclames 1—5 regels 1.25. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers io cent. Bij advertentien van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. BUREAU: EORTSGRAC5T 9. Postbus 9. Telefoon 19. KENNISGEVINGEN De Burgemeester van Amersfoort, gezieu artikel 41 der Gemeentewet, brengt ter kennis van de ingezetenen, dat de Ilaud dezer Gemeente zal vergaderen op Dins dag den 26 Mei aanstaande, de? avonds ten 8 ure. Amersfooit, 23 Mei 1014. De Burgemeester voornoemd, Van KANDWIJCK. VICA RIK BEURS. Burgemeester en Wethouders van Amersfoort brengen ter kennis van belanghebbenden, dat blijkens mededeeling van heeren Curatoren der Rijks-universiteit te Utrecht met ingang van 1 September 1014 eone vicariebeurs van de St. Joriskerk alhier beschikbaar komt. Zij, die daarvoor in aanmerking wenschen Ie komen, behooren een request (gericht aan den Minister van Binneulandsche Zaken) in te zen den bij lieeren Curatoren van de kijks-"uverdi- teit te Utrecht. Jongelieden, die hunne opleiding te Amers foort genoten hebben, worden uitgenoodigd, zich tevens schriftelijk te wenden tot Burgemeester en Wethouders van Amersfoort. Amersfoort, 20 Mei 1014. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Burgemeester. VAN KANDWIJCK. De Secretaris, A. li. VEENSTRA. De Burgemeester en Wethouders van Amers foort, Gelet op artt. 0 en 7 der Hinderwet, brengen ter kennis van het publiek, dat e n door J. C. A. WOLZAK, te Amsterdam, namens J. POLAK en II. POLAK, aldaar, ingediend verzoek, met bijlagen, om vergunning tot het oprichten vuo eene inrichting tot het vervaar digen, verwerken en bewerken van producten voor de fabricatie van etherische oliën, vruch ten-essences en reukstoffen (met uitzondering van muskus) en het in voorraad hebben van voor dat bedrijf benoodigde producten, in net perceel alhier gelegen aan den Hoogeweg en den Lageweg, bij het Kadaster bekend onder Sectie A, no's 14SG en 1551, op de Secretarie der Gemeente ter visie ligt, en dat op Dinsdag den 2 Juni aanstaande, des voormiddags te half elf uren, gelegenheid ten Raadhuize wordt gegeven om, ten overstaan van het Gemeentebestuur of van éen of meer zijner leden, bezwaren tegen het oprichten van de inrichting in te brengen. Tot het beroep, bedoeld in art. 15, le lid der Hinderwet, zijn volgens de heslaaude jurispru dentie, alleen zij gerechtigd, die overeenkomstig artikel 7 der Hinderwet voor het Gemeentebe stuur of ëen of meer zijner leden zijn verschenen, ten einde hunne bezwaren mondeling toe te lichten. Amersfoort, li» Mei 11)14. Burgemeester en Wethouders van Amersfoort, De Burgenr ester, Van RANDWIJCK. De Secretaris, A. R. VLENSTRA. Ken o i> e u b a a r speel- en sportterrein voor Amersfoort. Ondanks den prachtigen avond, die waar lijk niet lokte tot vergaderen, waren er gis ter heel velen opgegaan naar de groote zaal van de sociëteit »Vereeniging<de Burge meester, de Wethouder van Onderwijs en zijn collega van Openbare werken, vele Raadsleden, leden van de Gezondheids-com missie, de rector van het Gymnasium, de Directeur van de Hoogere Burgerschool, leeraren van beide inrichtingen, de Arron- dissements-schoolopziener, lloofden en onder wijzers van openbare en bijzondere Lagere scholen, Bestuursleden van sport- ei. werk- lieden-vereenigingen, gymnasten, zwemmers, voetballers, in éen woord een verblijdend gemengd gezelschap, waarbij ook een vrij groot aantal dames. Om 8.40 opende de heer Rij kens, Wet houder van Onderwijs, de bijeenkomst met een hartelijk woord van welkom en, aange zien het mogelijk was dat aan het einde de leiding in anderehanden zou zijn overge gaan, tegelijk met een woord van dank voor de groote belangstelling in dit bij uitstek sociaal werk, voor de vervulling waarvan spr. aller medewerking inriep. De bijeenkomst is belegd om van gedach ten te wisselen over de mogelijkheid om uok hier een openbaar speel- en sportterrein op te richten. Onze kinderen, maar vooral die van de minder gegoeden, hebben geen gelegenheid tot spelen, behalve dan op enkele woestijn achtige plekjes in de stad. Bij de eerste uit legging der Gemeente is daarmee geen reke ning gehoudenthans is de Gemeente ge lukkig in het bezit van goed terrein voor dit doel, zoodat er nu in kan worden voor zien. De kinderen vergaten daardoor het spel en komen te weinig in de zoo heilzame open luchtde grooteren kiezen voor hun drang tot spelen allerlei terreinen uit, die daarvoor allerminst geschikt zijn en waarbij naar het woord des dichters de stuiters te water gaan en de ballen over 't dak. Een goed speelterrein zal aan vele dingen ten goede kunnen komen op de eerste plaats aan de gezondheid. De kinderen uit de volks buurten komen wel in luchtdoch ook in de frissche lucht Boven morsige goten en wellicht riolen krijgen zij geen longen-gym- nastick. Breng hen buiten, in de frissche lucht en ge opent een kans te meer-om ziek ten te bestrijden. Wie verleden week dr. Van Epen hoorde, zal dit bijzonder duidelijk zijn geworden. De zorg voor de gezondheid van de kinderen des volks is van groot sociaal belang, omdat zij aankweekt werkkracht en energie. Maar ook voor de jongelieden, die zich in Gymnasium en Iloogere Burgerschool voorbereiden voor de studie, is gelegenheid tot openluchtspel van zoo zeer groote waarde. Het is ten deze nog precies het zelfde als een halve eeuw geleden toen, in 1849, spr. grootvader schreef, dat weinig of niets wordt gedaan voor het lichaam en alles voor den geest. Verander de spelling, en de klacht van toen is pasklaar voor onzen tijd. Doelmatige sport kan het lichaam verster ken. Nog altijd is waar de regel welke wordt bevestigd door de hoogst enkele uit zonderingen dat slechts in een gezond lichaam een gezonde geest kan wonen. Het spel neemt een eerste plaats in het denken en het doen der kinderen in en is daarom zoo uitermate geschikt tot vorming van het karakter. liet spreekt vanzelf, dat althans in don aanvang de spelen moeten geleid door hen, die veel gevoelen voor kinderen, op de eerste plaats door spelleiders van den Bond voor lichamelijke opvoeding of althans door hen, die een spelleiders-cursus volgden. Ledigheid is des duivels oorkussen, vooral voor een kiud. Er zijn er zoovelen, die kla gen en schrijven over de baldadigheid der jeugd, doch die niet bedenken, dat kinderen dikwijls geen andere gelegenheid hebben om zich te uiten. Als het waar is, dat baldadig heid voortspruit uit verkeerde levenslust dan is het aan ons, dit tegen te gaan. Spr, meent, dat een openbaar speelterrein een krachtdadig middel zal zijn om baldadig heid te keeren en weet, dat het Hoofd der politic een zoete hoop heeft, dat zulk een terrein hem een agent van politie zal uitwin nen. Ik meen, dat ik druk bezig ben, een open staande deur te forccercn en dat gij allen wel overtuigd zijt van het nut van een der gelijk terrein en dat het slechts de vraag ishoe zullen wc daartoe hier geraken. De Burgemeester en ik hebben verleden najaar een reisje gemaakt naar Dordrecht, waar een mode!-speelterrein is. Tot onze groote vreugde is hier thans aanwezig de heer J. B. Piera, Directeur van dat terrein, die eenige mededeelingen zal doen uit zijn rijke ervaring. Daarna zal gelegenheid wor den gegeven tot het vragen van inlichtingen en ten slotte zal de vereeniging worden ge constitueerd. De heer Piera, vervolgens het woord j verkrijgend, zeide, dat er wel hevig wordt geklaagd over tuchteloosheid, dat inderdaad bij het vliegeren ongeduldige jongens de J toppen uit jonge boompjes trekken, dat wer- kelijk bij het kikkeren een voorbijganger het houtje tegen 't hoofd krijgt en bij het voetballen de bal wel eens in een ruit be landt, doch dat dit komt omdat de jongens geen behoorlijk terrein voor hun spelen te zetten. Zij worden zóo druk gebruikt, dat elk jaar de ijzeren kousjes, waarmee de staaldraad boven is bevestigd, zijn doorge sleten. Er zijn vaste liggende ladders en er is een glij-rek er zijn 36 re'nhte looptonnen. met een versterkingsbodem in het midden 4 evenwichtsboomen, 80 paar stelten, een paar honderd schopjes voor de zandbak, er zijn springplanken met standaards en lijntjes, er zijn ook losse goal-palen voor schooljon gens, die het halve terrein bespelen en óf hun eigen óf een kleinen voetbal gebruiken hebben. Dat de jeugd vroeger even ondeu- J de groote raken merkwaardigerwijze altijd gend was als de huidige vertellen de keu- zoek, •an Dort van 1570. O! er zijn »boefjes< onder, doch een jongen die op straat een spelletje speelt, is toch geen boef in den zin van de ladelichters en dergelijken. Hoe wilt ge de hand houden aan het ver bod bij politie-verordening als ge den meis jes en den jongens geen terrein en geen ma teriaal geeft Een kind is als een ketel ko kend waterin zijn binnenste bruischt en borrelt hetbindt ge den deksel vast dan springt de ketel. In iSSy, dus 27 jaar geleden toen de gym nastiek nog niet zóo in de knel was geraakt door het voetbal, is te Dort het eerste open baar speelterrein ingericht uit een batig sal do van een gewestelijke gymnastiek-uitvoe- ring, een speeltuintje van 75 bij 100 M, waar elke school een uurtje mocht gaan spelen, de meisjes apart de jongens apart. Des Woens dags- en des Zaterdagsmiddags en in de va- caiuie was die speelplaats gesloten. Men be grijpt hoe 't in de achterstraten toeging als er geen school was. In het eerste jaar was 't bezoek schappelijk, in het tweede reeds veel mindec^u ongeveer 20 jaar leidde het speelterrein een slcepend bestaan Toen wer den, in samenwerking met den Bond voor lichamelijke opvoeding, het Xuts-departement, den Bond van Ncd, Onderwijzers, den Be- stuurdersbond en andere vereenigingen, plan nen gemaakt voor een ruimer speelterrein. Ten slotte werd het plan overgelegd aan het Gemeentebestuur en kregen we gedu rende 5 jaar beschikking over een terrein van 17 000 M2, dat we zelf moesten inrichten en onderhouden. De buurman van het oude terrein, wiens peren wel eens spoorslags verdwenen, gaf f 12000 voor de verlossing, onder beding, dat anderen zouden zorgen, dat het exploita tie-fonds, groot f 18000, werd volteekend, Een jaar na de opening van het nieuwe ter rein rapporteerde de Commissaris van politie, dat de baldadigheid reeds zeer was vermin derd. De vaste rente van het exploitatie-fonds te Dort bedraagt per jaar f740. Dat zal hier lang zoo hoog niet zijn. Rond Dort is alleen klei en dus bij regen, modder. Hier is alles zand. Te Dort moesten de graszoden een d.M. diep worden afgestoken, moest liet terrein een haiven Meter met zand opge spoten, moesten de zoden er weer los opge legd en moesten draineerbuizen gemaakt naar de scheidingssloten. Dat kostte f6500. Het terrein moest óok ingericht als sport terrein met kleedkamer, waschgelegenheden, cantine, bergplaatsen, enz. die óok f 6500 j vorderden, leder weet, dat als een straat wordt hersteld, het aangevoerde zana onmiddellijk wordt in beslag genomen door de kinderen uit de omgevingkinderen houden nu een maal veel van zand, zóo veel zelfs, dat ze het op hun boterham smeren. Voor de 150 a 200 kinderen, die trouw met hun moeders komen, maakten we een zandbak van 20 bij 25 M. en een hal ven Meter diep, met beton-bodem en draineering. Dit vorderde f 1000.- Een voetbalveld met internationale afme tingen werd gereserveerdnochtans zijn er geen draadafsluitingen als er niet wordt gevoetbald. Het kortbalveld is vervallen omdat de Ivorfbalbond in 5 jaar reeds driemaal de maten veranderde. Er zijn 13 lage schommeltjes laag, opdat er geen ongelukken kunnen gebeuren en en men or dus geen volwassenen bij behoeft Nu de spelleiding. Hieromtrent bestaan hier te lande twee stroomingen. Elders komen de kinderen school voor school, onder ge leide van hun onderwijzers. Te Dort gebeurt dat niet; daar worden om 2 uur de poorten geopend; wie komt, is welkom en om 4 uur wordt al het speelmateriaal door den con cierge buiten gebracht. Elders vreesde men, dat 900 kinderen bijvoorbeeld in vacantie- tijd een geweldigen rommel zouden maken mijn lange ervaring heeft me op zijn hoogst een half dozijn boefjes doen ontmoeten, waar van er éen zelfs een koperen waterleiding- kraan op den kop tikte. Wij, te Dort, geven den kinderen gelegenheid om adem te halen in de frissche luchtons doel is niet, hun spelletjes te leeren, doch als 't heel slap is, dan leeren we hun wel ems 'n nieuw spelletje. De besten voor het toezicht zijn de onderwijzers. Vóór half vijf komen er heel weinig kinderen, óok al omdat de onderwij zers zelf tot half vijf in de school moeten blijven en dan allicht zich gezelschap doen houden. lederen avond komt van 5 tot 7 uur een andere onderwijzer, die alléén heeft toe te zien, dat allen spelen en er geen deug nieten zijn, die niets doen, dus kwaad doen, Hij heeft te zorgen, dat al die honderden kinderen 2 uur zich bezighouden met spelen, doch hij heeft óok de honderden vragen te beantwoorden die de kleuters hem stellen en de honderden geschillen in der minne op te lossen, zóo, dat jongens, die wilden gaan plukharen, lachend weer gaan spelen. Hij heeft dus een zware taak, die heel veel tact vereischt. Als het al te druk is, bijvoorbeeld tijdens de vacantie, krijgt zoo'n onderwijzer assisten tie. En zij krijgen betaling f 1.50 per 2 uur en in de vacantie f 1 dan is de speelplaats open van. 10 tot 12 en van 2 tot 7 en kost het toezicht f 14 per dag een groot be drag, doch waarvan veel ouders en veel kin deren profïteeren. Te Amsterdam en te Rotterdam is gepro beerd gratis toezicht te krijgen, doch dit is geëindigd met een mislukking. Te New-York, Berlijn en Luxemburg wordt óok betaald voor het toezicht. Het terrein word ook gebruikt als sport terrein en voor muziek-concoursen (musici spelen immers óok) en onder schooltijd voor openlucht-spelen door het korps pontonniers, waarvoor het Departement van Oorlog een vergoeding van f 100 geeftin den zomer houdt 's Woensdagsavonds het Verkennings korps er oefeningen bij het electrisch licht van den naburigen dijk er worden kinder feesten gegeven, spelleiders-cursussen gehou den korfbal- en voetbalclubs oefenen er 's avonds van 7 tot 9 of 's Zaterdags na 2 uur. 's Zondags zijn er wedstrijden van den Dortschen Voetbal Bond met zijn 24 elf tallen; de groote D. F. C. heeft haar eigen terrein. De clubs, die van 7 tot 9 oefenen, betalen f 10 omdat de portier dienst heeft tot 7 uur. Voor wedstrijden op Zondag wordt f 5 waarborgsom geheven, alleen om te voor komen dat het terrein leeg zou blijven bij niet-opkomen. Bij die wedstrijden wordt een entree geheven van ten hoogste 10 cent, waarvan de helft ten bate komt van het speelterrein. De opbrengst van die halve entree in 1912 was f743, in 1913 slechts f450, in XQ14 reeds bij de f400. De dona teurs (minimum f 1) hebben steeds vrijen toegangop werkdagen heeft ieder vrijen toegang.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1914 | | pagina 1