M. 8. N. OOSTERYEEN,
Heyligers Verboet
HOTEL PLACE ROYALE
Bioscoop Lang-estraat.
Advertentiën.
MH.J.VAN LENT
VERKADE's
GRONINGER
KOEK
3. Een catastrophe ten gevolge van jaloezie.
trouwens den oudsten vorm volgens het ge
tuigenis van Cicero en Plinius.
De eerste Christelijke Staatsinmenging op
dit punt is van Karei de Groote, die in 758
den Saksers verbranding verbood omdat zij
berustte op oud-Heidensch gebruik.
Dat de lijkverbranding weer aan de orde
is gesteld, is van Hindoeschen oorsprong en
dateert van 1867 toen te Florence het lijk
van den daar overleden radjah van Kala-
poore werd verbrand. Vooral geneesheeren
meenden, dat dit navolging verdiende bij
de Wet van 6 September 1874 gaf de
Italiaansche Regeering verlof tot verbranding
en dr. Giovanni Polii bouwde er alras het
eerste crematorium. Inzonderheid woei de
propaganda over naar Duitschland, waar te
Gotha reeds de 1000 ste verbranding heeft
plaats gehad. Ook in Amerika, ook in ons
land heeft men voorstanders van lijkverbran
ding hier te lande werd de vereeniging
opgericht in 1875 met spoedig 1200 leden,
wier aantal evenwel niet merkelijk is toege
nomen.
Voor- en tegenstanders hebben hun argu
menten.
Spr. ontwikkelde deze achtereenvolgens.
Het r e 1 i g i e u s e element. Niemand,
waarschuwde spr., redeneere aldusals men
een lijk laat verbranden dan staat daarmee
vast, dat van een wederopstanding geen
sprake kan zijn. Dit wordt reeds weerlegd
door de straf van den brandstapel om den
geloove, door de Christenen toegepast. Even
min als begraven de wederopstanding in de
hand werkt, houdt verbranden haar tegen
de ziel ontvangt tóch haar lichamelijken om
bouw terug. Doch als het gaat om de idee,
is verbranden door en door onchristelijk, zoo
als de groote godsdienstvorscher prof. Max
Müller heeft aangetoond. Bij velen, die conser
vatisme haten, wekt verbranden zekere be
koring omdat zij het iets nieuws achten zóodat
toen in 1874, toen de zaak voor Europa weer
spiksplinternieuw was, iemand te Parijs zijn
hulsel deed verbranden in een van de ovens
der gasfabrieken. Crematie is echter niet iets
van moderne beschaving, moderne verlichting,
modernen vooruitgang, doch een paganis-
tisch overblijfsel, van Hindoesche afkomst.
Geen wonder, dat bij den huidigen zin van
zoogenaamd modernen voor Hindoeïsme en
Boeddhisme de crematie zekere bekoring
heeft.
Van positief Christelijk standpunt is echter
begraven de eenig passende methode. Uit
begraven spreekt de echt-religieuse denkwijze,
dat het lichaam niet is de kerker der ziel,
gelijk het deze is naar de Boeddhistische,
theosofische, spiritische, spiritualistische ge
dachte. Het is Gods bestel, dat lichaam en
ziel te bekwamer tijd afscheid nemen, en
dit langs den meest natuurlijken weg die
denkbaar is. In het grafwaarts dragen, ligt
een door en door godsdienstige handeling:
de onderwerping aan Gods wil, de erken
ning, dat de zonde is de oorzaak van den
dood. Het eerste Christendom heeft dit dan
ook ten volle begrepen en om Godes wil het
stoffelijk hulsel los gelaten, niet door men-
schenhand, doch door Godes hand.
In de verbranding spreekt zich uit de idee
der hopeloosheid van het lichaamin de
begraving, de idee der hope, óok voor het
lichaam.
De ae s t h e t i s c h e z ij d e. Het botst
eenigermate, hier te spreken van aesthetica
beter Is te gewagen van iets schrijnends,
iets weemoedigs.
Aan den overkant heeft men gezegd, dat
het veel schooner is, het hulsel over te ge
ven aan de reinigende vlammen, dan het toe
te vertrouwen aan de aarde. Doch in een
Siemensche oven is wel een gloeihitte van
600 tot 1000 graden, maar is geen reinigende
vlamdaar is alleen een ruwe, kunstmatige
wijze van vernietiging.
Aan den overkant schildert men in schrille
kleuren het vernietigings-proces bij begra
ven doch heeft niet Schopenhauer gezegd
»gij dwazen, die oordeelt naar het doen de
wereld is toch geen kijkkast*. En waar de
overkant zoo dweept met natuur en natuur
lijkheid, behoorde zij de vertering óok over
te laten aan de natuur.
Prof. dr. Harting en dr. Bronsveld pleitten
wel zeer leerzaam tegen verbranding, welke
is onchristelijk, onaesthetisch, onpoëtisch.
De hygiënische zijde. Er werd be
weerd, dat kerkhoven lucht, water en bodem
verontreinigen, doch dr. Hermanides waar
schuwde tegen snelle conclusies bij voorop
gezette meeningen; het Engelsche genees
kundig tijdschrift »The lancet* sprak er zijn
ingenomenheid over uit, dat de Engelsche
Regeering afwijzend beschikte op het adres
vóór crematiedr. Blavinsky, groot voorstan
der en propagandist der c.ematie, wees uit,
dat het bronwater bij de kerkhoven te Ber
lijn en dr Fischer het water bij het Andreas-
kerkhof te Hannover minder slecht was dan
van tie meeste bronnen in die steden; prof.
dr. Harting noemde lijkverbranding diefstal
(van ammoniak) aan de nakomelingschap;
anderen wezen op de onmogelijkheid om na
crematie vergiftiging te constateeren of om
gekeerd te bewijzen dat iemand onschuldig
is aan een misdaad waarvan men hem be
ticht.
En wanneer wordt de laatste band tusschen
lichaam en ziel verbroken? Als de genees
heer constateerthet is afgeloopen Daarom
is het noodig, dat de begrafenis plaats heeft
op de teederste, om/.ichtigste, voorzichtigste
wijze.
De Staatkundige, maatschappe-
zijde. Is het wenscheljjk, dat ook de Neder-
landsche Regeering verbranden facultatief
stelt Er kan een conscientieus-religieuse
overtuiging zijn, waarmede te rekenen valt;
doch op deze voorwaarde, dat de Staat alle
positieve gevolgen van zich werpt en geen
cent Staatsgeld geeft. Indien onomstootelijk
vast staat, dat de overledene uit heidensch
Hindoesche overwegingen wilde verbrand
worden, dan geve de Staat permissie tot
verbranden.
De positief-Christe'ijk. n, Theïstische geloo-
vigen zijn tegen crematie; de atheïsten en
pantheïsten, die na hun dood niet meer wil
len bestaan, zijn er uit hun materialistische
levensbeschouwing voor.
De Christenen onder ons volk moeten het
geweer bij den voet houden; er zijn verschijn
selen, die hen vervullen niet met angst,
doch met waakzaamheid; want bij het fa
cultatief stellen, zal het niet blijven en daar
om behooren de Christenen pal te staan te
gen de propaganda vóór verbranden.
Doch naast den tegenzin tegen verbran
ding spreke zich uit een wensch voor ver
beterde wijze van begraven, want deze laat
veel te wenschen. Het stoffelijk hulsel moet
niet met minder eerbied behandeld dan het
weefsel, dat menig ouder van zijn hem of
haar ontvallen kind met zorg bewaard en
met piëteit beschouwt.
Er staat geschreven stof zijt ge en tot
stof zult ge wederkeeren. Met dit bestel moe
ten we ons verzoenen en goed is het, te
denken aan het oud-Israelietsch gebruik eener
lichte lijkwade.
Begraven, of verbranden een derde keuze
is er niet, want voor ieder slaat de laatste
ure. Zorgen we dan, geheel volgens den
eisch van Christelijkheid, humaniteit en voor
uitgang, voor een verbeterde wijze van be
graven en trachten we, tegenover het ont
zettende van den dood, kracht te vergaren
voor lichaam en ziel.
In diepe stilte werd spr. aangrijpende
perroratie aangehoordgeen handgeklap
stoorde den machtigen indruk daarvan.
Te kwart voor tienen werd de bijeenkomst
met gebed gesloten.
Onmiddellijk na afloop der vergadering
werd besloten, door een deskundige van de
Ned. vereeniging van lijkverbranding hier
óok eens het wederwoord te doen hooren
en daarbij aan te voeren uitspraken van
mannen der wetenschap uit de laatste tien
jaren.
HULPBANK TE AMERSFOORT.
Tot het geven van gelden ter i.een
zal een commissie uit het Bestuur op DINS
DAG 16 JUNI aanstaande, 'snamid
dags ten twee uur, zitting houden ten
Raadhuize, alwaar de belanghebbenden zich
kunnen aanmelden óok voor het teruggeven
van gelden.
HF.RMS. P. van HASELEN,
Secretaris-Penningmeester.
TTT*1+ u degelijk en net SCHILDER-
W lib enBEHANGERSWERK.tegen
concurreerende prijzen, wendt u
dan tot
Schilder en Behanger,
VALKESTRAAT 29-31. Telefoon 332
Eerste Amersfoortsche
(Jlazemnassclierij en Pnibewassching,
4i9, 14, 18 en 22cent.
GOEI) en GOEDKOOP.
I.nngeatrnut 46, Arnhoinscliestraat 11,
Telefoon 77,
AMERSFOORT.
AMERSFOORTSCH
WISSEL- en EFFECTENKANTOOR
(Mr. .8. U. VAN WELVEREN hnron RENDERS)
Kortegracht 11. Tel. 176.
Telegramadres„Wisselkantoor".
Assurantiën. Incasseering van Wis-
Credieten. seis en Quitantiën.
Coupons. Vreemd geld.
Deposito's. Wissels op Binnen- en
Effecten. Buitenland.
Verhuurt loketten in zijn daarvoor
speciaal gebouwde kluis (Safe Deposit)
volgens tarief, op aanvrage verkrijgbaar
te zijnen kantore.
Vennooten: Th. W. J. HEYLIGERS
en mr. dr.
H. Th. A. VERHOEF.
Kantoor voorloopig Muur huizen 25,
Telefoon 337.
Rekening-courant Deposito
Prolongatie Effecten Coupons
Incasso's Vreemde munt
Assurantie Credietbrieven.
Verleenen hunne bemiddeling bij het
verhandelen van incourante fondsen.
Smolders van Osoh.
Gesticht 1890.
Kortegracht 19, AMERSFOORT, Telefoon 161.
Afzonderlijke zalen beschikbaar voor vergaderingen, diners en soupers.
Dagelijks verkrijgbaar
van twee tot zeven uur. Middagschotels a 8o ctbestaande uit soep, schotel naar keuze,
nagerecht. Op vastendagen vischgerechten, zonder prijsverhooging. Rekende goede keuken.
Rustige kamers voor langer verblijf, tegen pension-prijzen.
Programma van Vrijdag 121. en in. Maandag 15 Juni.
Aanvang uur, Zondagmiddag 3 uur.
1. AMERSFOORTSCH BIOSCOOP-JOURNAAL. Actueel.
2. HET GROOTSTE PLATEAU VAN DE CARNISCHE ALPEN. Natuur.
Spannend drama in 3 afdcelingen.
In deze film wordt eene spoortrein-botsing vertoond, waarvan de opname ruim
f 150000 kostte. Het meeste sensationeele, dat ooit op bioscoop-gebied is vertoond.
4. HOE MEN ZIJN SCHOONMOEDER TEMT. Groote klucht in 2 afdeelingen.
5. LOTJE VAN HET MARIONETTEN-THEATER, Comedie.
Explicateur de heer HARTLOOPER. Prijzen der plaatsen IB, 26, 3B en BO cent,
Gedurende de zomermaanden Dinsdag, Woensdag en Donderdag GESLOTEN.
N.V. Amorsfoortsche Rij
wiel-, Automobiel- en Machi
ne-fabriek, v|h D. H. Eysink.
JAARLIJKSCHE ALGEMEENE VER
GADERING op Zaterdag 27 Juni 1914,
des namiddags te 3 uur, ten kantore der
Vennootschap, Julianapleir. te A mersfoort.
Punt van behandeling:
Vaststelling balans, winst- en
verliesrekening over 1913.
Notaris C. A. VAN BLARI-
CUM, te Amersfoort, is voor
nemens op Donderdag 25
Juni 1914, des avonds ten 7 ure, in
het koffiehuis „Hut Boompjk", aan den
tleiligenbergerweg te Amersfoort, in het
openbaar te verkoopen,
In de Gemeente Amersfoort.
I. EEN WOONHUIS, no. 34, met erf
en grond, buiten de gewezen Kamppoort
aan den Hoogeweg.
Verhuurd voor f 2.10 per week.
II. TWEE WOONHUIZEN, nos. 3 en
5, naast elkander in de Kouingsstraat.
Verhuurd no. 3 voor f 1.10 en no. 5,
voor f 1 per week.
III. VIER WOONHUIZEN, uos. 15,
17, 19 en 21, met erf en grond, naast
elkander in de Zogstraat.
Eerst afzonderlijk en daarna te zameu
te veilen.
By de week verhuurd te znmen voor
f 4.70.
Betaaldag der kooppenningen 25 Sep
tember 1914.
Breeder bij biljetten en nadere inlich
tingen by genoemden Notaris.
Notaris BOLK, te Amersfoort,
is voornemens op Dinsdag
16 Juni 1914, 's avouds 7 uur,
iu het hotel „Dk Vkikiuldk Zwaan", aan
de Utrechtschestraat te Amersfoort, in
1 veiling te brengen
Onder Amkhsfoort
I. Een HUIS en ERF, Havik 34, hoek
Krom mest raat, sectie E no. 502, groot 88
centiaren.
Aanvaarding hij de betaling der koop
som of vroeger.
II. Aan de Dor rest ei nsc lie steeg:
<7. een blok van 5 HUIZEN met den
weg daarvóór en met schuurtjes en tuin
daarachter, sameu groot 11 Aren, sectie B
nos. 3054 tot en met 3058 en deel van
nos. 3053 en 3060.
Eerst elk afzonderlijk, daarna in com
binatie.
Elk dezer verhuurd voor f 1.50 per week.
l>. Een LANDBOUWHUIS met afzon
derlijke stalling daarachter, 3 WONINGEN
aaneen, hakhout, bouwland, boomgaard
en den weg daarvóór, samen groot 74
Aren 5 centiaren, sectie B nos. 761 tot
en met 764 en deel van nos. 3053 en 3060.
Eent afzonderlijk, daarna in combinatie
met sub Ua.
Verhnnrd aan P. Schoonderbeek, huis,
stal en boomgaard tot 2 Nov. a.s. voor
f 3.per weekaan Boomhouwer een
huis met 6 Aren grond voor f 1.50, per
week aan Van Ek een huis met 4 Aren
grond voor f 1.— per week aan De Wit
een huis met 4 Aren grond voor f 1.—
per week.
Aanvaarding in hnurgenot by de be
taling der koopsom en wat niet verhuurd
is op 1 November a.s.
Ter bezichtiging vervoege men zich tot
de bewoners.
Sub II intnsschen uit de band te koop.
III. Een BOUWTERREIN aan de W i 1-
helminastraat, sectie C no. 1916,
groot 560 M2, afgepaald en genummerd
in 5 perceelen, die eerst afzonderlijk en
daarna gecombineerd geveild worden.
Aanvaarding bjj betaling der koopsom
of vroeger.
Aanwijzer de architect J. II. VERHEIJ,
Wilhelminastraat.
Betaling der koopprijzen 16 September a.s.
De zaal, met lichtbeelden-aparaat, is op die dagen
beschikbaar voor lezingen, enz.
Billijk tarief.
Notaris BOLK, te Amersfoort,
ifjk, zal Dinsdag 23 Juni 1914
ZtM# 'h raorgei]s 10 uur, ten sterf huize
van Mk.i, J. POORT, aldaar, Havik 34,
om contant geld, publiek verkoopen
den geheelen INBOEDEL,
meubels, huisraad, bad, porcelein, tinnen-
en koperen Voorwerpen, Gouden- en
Zilveren werken.
ZIE BILJETTEN.
