dat men willens en wetens den algemeenen ecle zijde was behandeld, werd besloten, in
ondergang tegemoet gaat "zonder redelijk :yi6 het evenwicht van Rusland en Frankrijk
doel. in Europa aan te toonen, hetzij op grond
Zonder redelijk doel. Jarenlang bestond er van twee slagvaardige legers, hetzij met de
er spanning. Men meende, dat cïe eene heltc wapenen.
van Europa op de loer stond tegen de andere, I Naar thans blijkt, hadden beide reizen van
en dat er vroeg of laat gevochten moest Poincaró ten doel, maatregelen te treffen,
worden. Het was een dwangvoorstelling, i welke voor het behoud van don Europeeschcn
Wie zijn bondgenooten in den steek liet, zou vrede zeer gevaarlijk waren. En de mautre-
zelf later vernietigd worden. In dien waan gelen, welke Poincaró niet Sasonof dit jaar
heeft de Duitsche Keizer nog eerder dan te Petersburg heeft beraamd, zijn de dui-
Oostenrijk den oorlog verklaard aan Rusland.
Nu weet de heele wereld, dat de bondge
nootschappelijke trouw bij de anderen niet
bestaat, zelfs niet bij Oostenrijk. Niemand
heelt den oorlog gewild, behalve Rusland,
welks regeering zich zelfs over haar eigen
volk niet bekommert.
Zouden de mannen, die op 't oogenblik
het lot der Oude wereld in handen hebben,
niet aan 't nadenken zijn geraakt
HET VOORDEEL VAN DEN
WERELD-OORLOG.
delijkc bewijzen voor de ware bedoelingen,
die te Petersburg en te Parijs in toonaange
vende kringen werden gekoesterd.
AANMANING.
j Nu Nederland omringd is door oorlog-
i voerende mogendheden, met elk waarvan
het goede betrekkingen onderhoudt, is het
van het hoogste belang, dat de door de
Regcoring afgekondigde onzijdigheid niet
j alleen door de Regeering zclr
Aan den wereld-oorlog zijn voordeelen
verbonden. Zeker, het klinkt paradoxaal, maar
het is inderdaad: wanneer men kiezen moet
tusschen een oorlog tusschen Frankrijk en
Duitschland. en een strijd, waaraan zoo on
geveer heel Europa meedoet, dan verdient
deze laatste de voorkeur. Een wereld-oorlog
toch moet vlugger atloopen dan een oorlog
tusschen twee landen. In het laatste geval
kunnen beide landen bij hun buren gaan
leenen. Maar hoe moeten thans de strijdende j Hjkheid en goede trouw,
landen aan geld komen Wil Rusland mis- Dij zoo.: i - h b.-si.iat de mees
schien in Japan een leening geplaatst zien te kans. dat de on/ijdiglu'sd van «ms 1 end d"
krijgen? De dubbeltjes-kwestie is thans de j de oorlogvoerenden wordt geëerbiedigd,
hoofdzaak. En het land, dat het 't langst uit
kan houden, wat de moneten betreft, zal
overwinnen. Rij de vredesonderhandelingen
kan het eischen stellen, terwijl het land, dat w
op het slagveld gewonnen heeft, uitgeput geil te geven, voor het geval, dat onze
door c 1 k Nederlander in het bijzonder wordt
in acht genomen.
Daartoe is liet niet voldoende, dat men
zich onthoudt van inbreuken <>p de onzijdig
heid. die strafrechtelijk vervolgbaar zijn ook
uitingen van partijdigheid in het openbaar,
bij monde of geschrifte, behooren achtcrwego
te blijven.
De houding van e 1 k Nederlander zij in
derdaad onzijdig, naar do regelen van eer-
Zekerheid daaromtrent kan echter uiteraard
nimmer worden gegeven, liet is uit dien
hoofde, dat de Rcgeeriug zich verplicht heeft
geacht, de volgende wenken en aanbevelin-
.ui
en uitgeteerd is, en opgaat in ellende.
Reeds over vier weken zullen de respec
tieve schatkisten der oorlogvoerende mogend
heden den bodem vertoonen.
Dit is het voordeel van dezen wereld oorlog.
Ook uit anderen hoofde kan deze niet lang
duren.
Evenals in Nederland is de oogst in
Duitschland binnen gehaald en evenals bij
ons is hij bij onze Oostelijke buren heel
gunstig geweest, maar toch is hij daar slechts
voldoende voor zes maanden, aangenomen
nog, dat het enorme Duitsche leger in hoofd
zaak kan worden geapproviandeerd in de
vijandelijke landen, die het achtereenvolgens
bezet.
Rusland, de graanschuur van Europa, is
gesloten en Engeland beheerscht de zeeën
wel zoodanig, dat ook Amerika niet kan
aanvoeren van beteekenis.
Vandaar ook de groote energie, welke
Duitschland ten toon spreidthet heeft 65
millioen inenschen te voeden, waarvan de
helft buiten den landbouw staat, tegen 40 in
1870, toen 75 pCt. zijner inwoners van land
bouw leefde. Het moet thans dus aan 32.5
millioen non-producenten eten verschaffen
zijdigheid mocht worden geschonden, met
name wanneer troepen der oorlogvoerenden
wederrechtelijk ons grondgebied mochten
binnendringen.
In de allereerste plaats zij er dan op go-
wezen. dat het koeren van vreemde troepen
uitsluitend de taak is van de mili
taire macht.
Wordt die taak aan haar overgelaten, dan
is de vijand verplicht, de eer, de familie
rechten. het leven en den privaat-eigendom
der bewoners te eerbiedigen.
Door de ingezetenen, niet tot de militaire
macht behoorende hoe groot en hoe bil
lijk ook hunne verontwaardiging moge zijn
mag geen enkele daad van geweld of te
genweer worden verricht. Doden zij dit wel,
dan zouden zij niet alleen zichzelf, maar ook
familie, vrienden en landgenooten blootstellen
aan maatregelen van wedervergelding.
De voordeden, welke de burger dooreen
eigengerechtigd optreden zou meencn te kun
nen bereiken, zinken in het niet tegenover
de schade en het leed. dat hij zich 011 an- j
deren daarmede berokkent. Elke uiting van
wraak lokt onvermijdelijk geduchte weer
wraak uit. Zucht tol zelfbehoud zal den in-
Gcreformeerde kerken, welke einde Augustus
te Utrecht wordt gehouden.
1 Onze Roomsch-Katholieke stadgenooten
i herdenken heden, natuurlijk zonder eenig
i feestbetoon, den dag waarop mgr. 11. van
do Wetering, aartsbisschop van Utrecht,
veertig jaar geleden tot priester werd gewijd,
i Mgr. Van dc Wetering werd 26 Novem
ber 1850 te Hoogland geboren, studeerde
te Culemborg en te Rijsenburg, werd iS
Januari 1873 assistent te Zutfen en 30 Sep-
tember daaraanvolgende kapelaan aldaar, 31
December 1 SS 1 Secretaris van het aartsbis-
i dom Utrecht, 3 Juni 1S62 pastoor te Hilver
sum, vervolgens wijbisschop en ?g Juli 1895
aartsbisschop van Utrecht.
Van het voornemen om een wetsontwerp
tot regeling van de onderwijzers-jaarwedden,
dat reeds in proefdruk verschenen is, in dc
Tweede Kamer in te dienen, heeft de heer
Ketelaar, met het oog op den kritieken toe
stand, afgezien.
De Directie der U. IJ. S. M. schrijft ons:
Indien een algemeone, groepen- of traject-
abonnementskaart, waarvan de houder om
eene óf andere reden voorloopig geen gebruik
xvenschtte maken, por post aan een der spoor-
woginaatschappijcn wordt toegezonden, dan
wel op een de' stations of reisbureau.v. wordt
gedeponeerd, zal, indien te zijner tijd de
abonnementskaart (minstens s dagen vooraf)
wordt terugverlangd, een nieuwe kaart, in-
gaande den ion of den 13011 van dc maand,
worden verstrekt, waarvan het eventueel nog
I overgebleven gedeelte van den gcldighnids-
duur zal worden verlengd met evenveel volle
halve maanden als dc ingeleverde kaart 011-
I gebruikt is gebleven.
Is bij opvraging de geldigheidsduur der
gedeponeerde abonnementskaart reeds afge-
loopen, dan zal een nieuwe kaart, ingaande
den ten cf den 13011 van de maand, worden
i verstrekt met een geldigheidsduur van ovon-
veel volle halve maanden als de ingeleverde
I kaart ongebruikt is gebleven.
Voort blijven de kilometerbockjcs, kiio-
meterkaarton en kilometerboekjes voor vaste
reizen, welker geldigheidsduur is vervallen
op 31 Juli of later, tot nader order geldig.
Voorloopig is het vertrek tier treinen van
hier geregeld als volgt
naar Amsterdam7.26, 10.01, 1.46, 6.33
7.26, 9.34.
naar Apeldoorn: 7.53, 10.13, 4.10, 8.45.
naar Resteren 7.17. 3.07.
naar Utrecht: 540. 7.10, y.07, 1.41, 3.36,
naar Zwolle: 8.00, 11.10, 4.02.
De hoor J. W. Putman Cramer heeft met
ingang van 1 Januari ontslag gevraagd als
Havenmeester.
De heer A. van Korden behaalde dc hoofd
akte.
tegen 10 in den vorigen krijg. En in Enge- 1 dringcr dwingen tot het verspreiden
land, dat bijna geheel van uit den vreemde j schrik onder do bevolking, wanneer deze
aangevoerde eetwaar moet leven en voor
hoogstens 4 maanden voldoende is geappro
viandeerd, kan de toestand nog erger worden
wanneer het voor zijn koopvaarders de zeeën
niet kan openhouden,
zich niet geheel onzijdig weet tc houden.
Wanneer daarentegen do bevolking met
kalmte en waardigheid een eventueeTe be
zetting ondergaat,, dan behoeft men voor
veiligheid van persoon en goed niet beducht
In ons land is de toestand in dit opzicht I te zijn. Het volkenrecht, dat door het leger
gelukkig bevredigend. Wij halen thans een
goeder, oogst binnen, en wij voeren zooveel
vee, zuivelproducten en groenten uit. dat, nu
de uitvoer belemmerdis of belemmerd dreigt
van elke beschaafde natie wordt geëebicdïgd,.
j verbiedt moord, plundering of rooi. De in
dringer, die vreemd gebied bezet, is verplicht,
alle maatregelen te nemen, dip kunnen strek
te worden, er voor vele voedingsmiddelen kon om op openbare orde en het openbare
een overvoerde markt zal blijken te bestaan.
leven te herstellen en tc verzekeren, zooveel
mogelijk onder eerbiediging van de in het
bezette land geldende wetten.
Onze Bestuursorganen zullen daarbij in het
belang der bevolking hun medewerking ver-
leenen, door, wanneer hun dit niet bepaald
onmogelijk wordt gemaakt, hun post te blij
ven bckleeden en den goeden gang van
zaken te blijven bevorderen. Zij zullen zich
in verbinding stellen met de vreemde mili
HET OORDEEL VAN EEN MATHE
MATICUS OVER DEN DUUR VAN
DEN KRIJG.
De Fransche mathematicus Poincaró, de
broeder van President Poincaró, heeft kort
voor zijn dood den wereld-oorlog voorspeld,
zooals zoovele anderen. Poincaró ging aan
het cijferen en kwam tot het resultaat, dat
ij, 1 1 r 1 taire autoriteit, ten einde als tusschenperso-
de duur der oorlogen voortdurend afneemt.
j j 1 ncn tusschen haar en de bevolking on te
Hij maakte van den duur der oorlogen ge
durende de laatste vijftig jaar een diagram
en teekende het vermoedelijk verder verloop
van de kromme. Volgens zijn berekeningen
zou de wereld-oorlog, wanneer die tusschen
1912 en 1918 uitbrak, ongeveer 3 maanden
duren.
De schrandere mathematicus bedoelt hier
mee, dat 2 maanden dan de gemiddelde
j nen tusschen haar en de bevolking op te 1
treden. Zij zullen zonder twijfel een krachtig 1
protest doen hooren, wanneer de bij inter- j
nationale tractaten gewaarborgde, of op de 1
volkenrechtelijke gebruiken steunende reeh-
ten der bevolking mochten worden aangc- I
rand.
Hel vorenstaande behoef! geen ongerust
i beid te wekken.
Maar wel heeft de Regcering het noodig
j geacht, elke MOGELIJKHEID tijdig onder 1
c'e °ogen to zien, en er voor tc zorgen, dat,
Van "poincaró "gesproken - nu den broe- mocht ecn zo° *ware over ons komen.
der van boven bedoelden do Wiener I (,e/c ,,iet (1°or cig°" schold. door eigen
Allgemeine Zeitung» schrijft: onwaardig of gewelddadig op tredender mg'-
Thans kunnen wij uit goede bron het doel i betonen, nog zwaarder zou worden gemaakt
duur van den oorlog is. Natuurlijk kan door j
toevallige omstandigheden de oorlog langer
dan wel korter duren.
van het laatste bezoek van Poincaró aan Pe
terburg, in Juli 1914, onthullen. Poincaró
stelde, na een lang onderhoud met Sasonof,
vast, dat het Russisch-Fransche leger tegen
het einde van 1915 met de voorbereidingen
gereed zou zijn om eventueel een krachtigen
aanvallenden oorlog tegen Duitschland en
Oostenrijk-Hongarijc te kunnen voeren. -
Nadat dit vraagstuk in alle bijzonderheden, j
zoowel van de militaire als van de financi- 1 a
dan zij op zichzolve reeds zou zijn.
Amersfoort, 15 Augustus 1914.
Do Burgemeester
Van RANDWIJCK.
Ds. A. M. Donncr en <ls. II. Teerink zijn
fgevaardigd naar de Generale synode der
1 Ook in de Clir. School aan de Blanken-
1 hcimstraat was een afdecling militairen on
dergebracht.
I I oen de jongens vcrtnJkkon,.moest D, van
j Biezenbos, ile concierge, voor 't fror.t ko-
I men. Door een hunner werd hem dank ge
bracht voor de. vele en goede zorgen welke
1 hij voor allen had gehad en als herinnering
werd hem geschonken een pracht van oen
nikkelen koffiepot, een souvenir dat een
eereplaats kreeg en slechts bij feestelijke ge-
j legcnheden zal worden gebruikt.
Men schijnt het allcrijslijkst interessant tc
vinden, zoo nu en dan allergeweldigst naief
t'1 doen; het kan ook wezen, dat men, bij
gebreke aan beter, thans het oranje biljet
waarbij sommige Landstormplichtigcn
worden gewaarschuwd, zich gereed te hou
den. zoo druk commentarieert.
Wie niet al to veel vreemdeling is in deze
dingen, wist reeds, dat dit derde biljet moest
volgen na die, welke op 31 Juli werden aan
geplakt tor oproeping >met spoed» van
militie en landweer.
Daarom gaven we reeds verleden week
Zaterdag de hoofdzaken uit de Landstorm
wet, welke in werking is getreden op 24
Mei 1913 en aan welke geen terugwer
kende kracht is verleend.
Nadat we in een der boekwinkels een af
druk van het artikel van verleden Zaterdag
hadden voorgehangen, stormde het om exem
plaren van dat nummer, waarvan de voor
raad thans is uitgeput.
Nadat dc militie c 11 dc landweer zijn opge
roepen, kunnen door de Koningin, in
geval van oorlog, oorlogsgevaar of andere
buitengewone omstandigheden, de tot dcil
landstorm behoorende dienstplichtigen tot
wcrkclijken dienst worden opgeroepen. I
Volgens dc Landstormwet behoort tot
den Landstorm
1. ieder, die van don dienst is vrijgesteld
wegens hroederdiciist.' kostwinnerschap, of
andere redenen
3. ieder, die is vrijgeloot;
ieder, die, na volbrachten diensttijd bij
dc militie of b'ij de landweer, uit don dienst
is ontslagen.
Die diensttijd vangt aan met den 1 De
cember van het jaar der loting of met den
dag. volgende op dien van het ontslag nu
den dienst en eindigt mot 31 Juli van het
jaar, waarin de dienstplichtige het 40ste
levensjaar volbrengt.
Dc Landstormwet en dit is op dit oogen
blik ecu zeer belangrijk punt heeft geen
terugwerkende kracht en maakt alleen dienst
plichtig hen, die na haar in werking treden
in een der drie hiervoren genoemde gevallen
zijn getreden.
Deze wet zal pas 11a verloop van ccnige
jaren een groot contingent dienstplichtigen
kunnen leveren thans is nog maar éen lich
ting dienstplichtig. Deze heeft haar aanschrij
ving als zoodanig reeds in December van
het vorige jaar ontvangen en zal wegens
haar ongeoefendheid eventueel wel voor den
ongewapendeu dienst gebruikt worden.
Het ccrgister aangeplakte biljet is dus al-
lóon van belang voor mannen van 19 tot 40
jaar die verleden jaar December een «brielje»
thuis kregen.
Alleen dez.cn moeten zich «gereed houden»
om aan een cventucelen naderen oproep/.00
spoedig mogelijk tc voldoen.
Doch dat oproepen loopt voor de mecsten
zoo'11 vaart niet.
De lichting 1913 der Nationale militie ont
ving 4 Augustus een dergelijke kennisgeving
om zich gereed te houden; ze is nog rustig
thuis en aan haar gewone bezigheden.
Voorloopig zal alleen worden gebruik ge
maakt van de diensten van officieren en an
dere kaderleden.
De commissie, hier op initiatief van den
Burgemeester op 3 Augustus geconstitueerd
en wier doel is, steun te verlecnen aan ge
zinnen die hetzij door de mobilisatie hetzij
door de buitengewone omstandigheden hulp
behoeven, vergaderde gistermiddag onder
voorzitting van den heer R. G. R ij k e 11 s
andermaal ten Raadhuize.
De Voorzitter sprak een woord van
bewondering en van waardccring voor het
geen door de leden is verricht en van lof
over de goedgcelschheid der burgerij, deelde
mede, dat liet comité zich heeft aangesloten
bij het inmiddels op de initiatief der Konin
gin tot stand gekomen Koninklijk Nedcr-
landsch steun-comitó, en zeide. dat middeler
wijl andere comité's plannen beraamden en
gedeeltelijk reeds tot uitvoering brachten om
op andere wijzen steun te verlecnen.
Middelen worden overwogen om het hoofd
te bieden aan den druk der tijden, die zeker
te verwachten is. Onder andere zal worden
getracht, gedurende cenigeti tijd vaste
werkelijksche bijdragen te verkrijgen.
Meegedeeld werd, dat in de bouwvakken
nog niet veel werkloosheid hcerscht, doch wel
onder hen, die geen enkel vak verstaan.
De Gemeente zette reeds 28 hunner aan
't werk, terwijl ook de Gemeente-bedrijven
een 26-tal te werk stelde.
Dc vergadering- hechtte volledige goed
keuring aan de handelingen, tot dusver door
het Dagelijksch Bestuur van het comité
verricht.
Ten slotte werd meegedeeld, dat een
dergelijke steun-commissic staat opgericht
te worden in de Gemeente Leusden. Uit
den aard der zaak kan Amersfoort de be
woners van andere Gemeenten niet steunen.
Het comité hoopt, dat het niet vruchteloos
zal aankloppen als het in den loop der vol
gende week weder bijdragen vraagt. Immers
thans hebben velen nog een spaarpotje, an
deren hebben nog werk, doch het laat zich
aanzien, dat de aanvragen on) steun zullen
toenemen. Reeds 221 gezinnen meldden zich
aan om steun.
I Iet comité meent kwaadkweekend weldoen
te moeten vermijden. Cijfers en bijzonderhe
den over de te nemen voorzorgsmaatre
gelen zullen daarom niet meer in de
plaatselijke pers worden meegedeeldbe
voegden kunnen, desvcrlangd, daaromtrent
worden ingelicht door den Secretaris van het
Dagelijksch Bestuur, don heer Lankamp.
De heer J. M. Bottemannc, Hoofdinspecteur
der visschcrijci), heeft met den Directeur der
Vcrecniging van Nederlandsche Gemeenten
het denkbeeld besproken, thans onmiddellijk
tc trachten te voorzien in de behoefte van
goedkoop volksvocdsel door vischverkoop, en
tevens om daardoor den visscherijcn behulp
zaam te zijn.
Hot Dagelijksch Bestuur van de Verceni-
giug van Ned. Gemeenten sympathiseerde
direct met het idee. Een conferentie heeft
dan ook reeds plaats gehad met vischhan-
deiaren en commissionnairs cn mr. M. de
Mos, te Schcveningcn, Secretaris van dc
Vereoniging lot bevordering van dc Ncd.
visschcrij. Een comité, met mr. De Mos
voornoemd ais Secretaris, is reeds gevormd.
Besloten werd, verschillende vcrcenigingcn
en bonden op het gebied van zee- et) zoet-
watervisscherijen uit te noodigen om een lid
uit hun midden zitting te doen nemen in het
comité, bij annonces in de bladen ten spoe
digste mededeeling tc doen van dc oprichting
van liet comité, en den iemeentebosturen te
verzoeken, mede tc doelen of zij tot mede
werking bereid zijn, hetzij door zelf den ver
koop ter hand tc nemen, hetzij door dien ver
koopdoor den tusscbenhandel tc bevorderen.
De organisatie zai bij voldoende deelne-
heeft de"
van f 2000 ,„e
Een lezeres ffieik,
gas koken, heel veelm
gebruik te maken v«
Wie geen hooikiat
resultaat beteiken 2
couranten of ander
We vragen tleTS
atlvortentiün van di
vereenigingen hier te
cursale der Compagn
We wijzen
j nadruk op, dat hier i
torium is afgekondij
betalen, ook ver pij
en dat ieder die no0(
J om zijn verplichting
alleen zijn schuldeis
mede de schuld op
I okken van een alg<
groothandelaars en in
I ringen niet binnen
hun beurt gedwongei
j loopig hun betalinge
i om hun bedrijf stop t
j neel te ontslaan. Wia
I loosheid en ellende ni
dus het zijne bij onjta
bedrij fsle ven mogelijk# j
alléén geschieden «r
mogelijk aan zijn
voldoet.
Het spreekt vvëT3
vereei ïiging met hetl
tijden op Koningin*
lieden doet houden,
j Een deel van de da
stond zij af voor h
Gisteravond omtrèiL
do extra-trein, welkej|
sche toeristen uit L
naar onze havenplaj
een Amerikaansch
land zullen bereike:!
Dinsdagmiddag stel
.propvol metlkinderei
zelfs de hoofdinspectel
vetidige troepje kwaj
allen waren
vertooniiig^te bemact]
Nadat er 500 wareB
en een gelijk aantal vT
reikt en nog moesten!
Zoo hadden we de F
propvol en luisterdenfe
getogen naar Jan Klaï
zongen ze weer dappï
Na de poppenkast I
lantaarn, 'n nummers
viel.
E11 onze onderwijl!
met al die snuiters f
hield zé bezig met ei
hoor nu eens tot ladl
J muisstil deed luister*
baarlijke, dat hij metfl
aardig wist te lancet»
Geen wanklank \rJ
buitengewoon ordeffl
vaardigheid van padJ
ker veel toedroeg,
i Woensdag 'n nieui
En waarschijnlijk 1
opvoering van
eenigo jongemeisjes,iil
zelf gemaakt*planned!
Nader wordt beken™
kaarten voor die 1
zullen zijn.
Aan de Centrale flf
hier werden gister a.
De kipeieren'goliiai!
eieren f4 a f.1.30,dew
Wegens den oorlog
niet normaal"de pi"
mee.
Morgen is hier all*®
van den heer C. C.
markt 44.
De lantaarns van at
ten volgende week uil
ten, die van de ove
allerlaatst om kwart 0
branden.
Ten deze is de Rij'
buiten werking gestek
Geen wolkje is imni
Of 't heeft nog ec:
Zoo is er dan ooki
Of 't heeft nog een
AMSTERDAM^
IN ZAK 1
(Van een onzer AmsW
We zitten nu allen'
rigc week zat er nog'
Vlak bij de grenzen 1
een fluisterde den and
den er óok bij betrok"
