Stadsnieuws
met andere booadoeners deed, ter leering van
de afnemers.
Ook de markt- en winkel-inspectie bewijst
zonneklaar boe broodnoodig de keuringsdienst
bier is.
Slechts bier en daar een greep.
Bij éen fruithandelaar werden 30 pond
kersen in beslag genomen wegens rotting
en schimmel, een ander leverde rot fruit,
100 pond groene komkommers werden ver
nietigd wegens rotting, 28 fleschjes mosterd
bleken muf en beschimmeld, 120 Kilo aard
beien waren rot en beschimmeld, io Kilo
rotte peren. 8 Kilo rotte pruimen, 35 Kilo
rotte pruimen 't is éen lange lijr'
En verder: 125 Kilo gist wegens broeiing,
rotting en stank, vuil en stoffig suikergoed,
onzindelijke winkels, 1 vat rundvet afgekeurd
wegens onreinheid en stank, 30 Kilo abri
kozen die krioelden van maden en wormen,
150 Kilo capucijners wegens schimmel en
vreterij, kaas, boter, visch, enz. enz.
Met weglating van den naam die bijna
zeker weldra wordt meegedeeld door den
Keuringsdienst citeeren we woordelijk
Zeker winkelier verspreidde circulaires
waarop o.a.«de kwaliteiten steeds superieur,
de bediening reöel en alles op de meest
hygiënische wijze behandeld, vooral wat
betreft consumptie-artikelen». Toch werden
bij hem in beslag genomen 33 Kilo ge
droogde pruimen wegens zure gisting en
mijt, 1 stuk kaas vernietigd wegens schimmel,
2 boterhammenworsten vernietigd wegens
schimmel, 1 blik appetit-sild vernietigd wegens
bederf, 1 vat azijn gefiltreerd wegens vuil,
vat laten leegloopen wegens ontelbare
azijnaaltjes, 54 fiesschen azijn laten terug
zenden, wegens zeer veel vuil, 3 fiesschen
kruidenazijn afgekeurd, aanmerkingen ge
maakt op vermicelli, gedroogde appels,
piment, peper en poederchocolade, alles van
2eer minderwaardige kwaliteit.
Aan het einde van het rapport komt ook
ter sprake de vleeschkeuring nog altijd
onder vigeur van de verordening van 1856,
welke geheel was gebaseerd op de poorthuisjes.
De partijen worst, vernietigd wegens schim
mel en stank, laten we maar rusten van
meer belang komen ons voor de 6 geslachte,
niet aangegeven varkens, welke lijdende
waren geweest aan vlekziekte, en 1 dood
van buiten ingevoerd varken, welke onder
politie-toezicht werden vernietigd eer er
boterhammenworst of een andere garneering
van kon gemaakt.
De moraal Betaal, indien gij goede waar
wilt hebben, goede prijzen, anders loopt ge
kans, dat ge aan dokter en apotheker moet
betalen hetgeen ge meendet uit te sparen
en tien tegen éen nog veel meer.
Onder dagteekening van 3 December
boden Burgemeester en Wethouders den
Raad aan een voorstel van de Commissie
van bijstand in het beheer der Gemeente
bedrijven tot uitbreiding van het buizennet
der Gasfabriek en Waterleiding, het aan
leggen van een kabelnet aan de Zuidkant
van den Berg, en uitbreiding van het gas
bedrijf.
Daar zij zich geheel met deze voorstellen
kunnen vereenigen, adviseeren zij den Raad,
dienovereenkomstig een besluit te nemen.
De Directeur der Gemeente-bedrijven
diende 2 Juli zijn voorloopige plannen in,
welke hij later omwerkte tot de thans aan
geboden definitieve, nadat de crediet-aanvrage
onder den invloed der tijdsomstandigheden
begin Augustus door Burgemeester en Wet
houders werd teruggenomen.
De Commissie van bijstand schrijft daarbij,
zeer degelijk te hebben overwogen de vraag
of het wel verantwoord is, in deze ernstige
tijden voorstellen te doen van zóo ingrijpen
den aard en met welker uitvoering zulke
groote sommen zijn gemoeid en tot de slot
som te zijn gekomen, de voorstellen in te
dienen, omdat langer wachten met de uit
breiding niet verantwoord zou zijn omdat het
gasdebiet binnen de bestaande grenzen dus
afgezien van het nieuwe grondgebied der
Gemeente aan den Bergkant voortdurend
toeneemt. De hoogste belasting der gasfabriek
behoort te wezen tooooM3 per etmaal en
bedraagt reeds 13 210 M3, ofschoon door de
verminderde straatverlichting een 400 Ma per
etmaal wordt bezuinigd. Bovendien moeten
eerlang de woningen van Volkshuisvesting
11«, »St. Bonifacius*. Bisschopsweg, Veld-
straat en Kroontjesmolen worden aange
sloten.
De Directeur der Gemeente-bedrijven mo
tiveert in een zeer omstandig rapport van
November zijn voorstellen, in welke hij er
op wijst, dat bet bedrijf op 't punt is, te
moeten worden omgezet in groot-bedrijf,
wijst op de noodzakelijkheid om onveilige
stoomleidingen te verbeteren en In over
weging geeft, in den volgenden zomer een
watergas fabriek toe te voegen aan de atecn-
koiengas-fabriek en eerlang electrische ener
gie toe te passen op kolen- en cokestransport.
Volgens de begrooting zal noodig zijn:
voor verzwaring der gasleidingen in de stad
f3; 000, gasleidingen op den Berg f90000,
waterleidingen op den Berg f80 000, gas
leidingen Berg-Zuid f 18 000, waterleiding
aldaar f15 000, kabelnet aldaar f 20 000,
fabriekstoestellen f38 000 en watergas-fa-
briek en ketelhuis f 77 500— totaal f 370 500.
De Gemeente-secretaris, tevens Secretaris
der Bedrijfs-commissie, heeft aan het voorstel
toegevoegd een memorie in welke hij meer
den financieelen kant van het vraagstuk be
kijkt sn tot deze conclusie komt: »Is de
uitvoering urgent iets, dat alleen de Di
recteur moet beoordeelen dan mag de
omstandigheid, dat de rentevoet, waartegen
moet geltond, op het oogenblik hoog is,
de uitvoering niet tegenhouden. Mij schijnt
het dan volkomen geoorloofd, de hoogere
rente van de tijdelijk aan te gane lee
ning niet te doen drukken allereerst
op het bedrijf. Het zou m.i. verstandig zijn,
het kapitaal met een enkele duizend gulden
te verhoogen om daaruit de extra-rente te
bestrijden en zoodoende over enkele jaren
om te slaan
Mejuffrouw J, J. Wessels slaagde bij het
examen voor apotheker-assistente.
De Mi.lister van Oorlog heeft bepaald, dat
aan de betrekkingen van dienstplichtigen,
die tusschen 1 December en 2 Januari een
extra-verlof van twee dagen zullen genieten,
zoodat zij in dat tijdvak een verlof van
meer dan vier achtereenvolgende dagen
zullen hebben, ook tijdens bedoelden verlofs-
duur de vergoeding wegens kostwinnerschap
mogen ontvangen.
Nogmaals bevelen we aan de inzameling
voor de Kerstgave aan leger en vloot, welke
heden hier aanving, doch ook morgen zal
worden gehouden.
Door mild te offeren, wordt het mogelijk
gemaakt, aan allen die ver van huis en
have voor ons waken, een oogenblik van
vreugde te bereiden.
Aanstaanden Donderdagavond zal dr. Jan
Kalff, Secretaris der Rijks-commissie voor
de Nederlandsche monumenten van geschie
denis en kunst, voor de leden der plaatselijke
Vereeniging tot het houden van kunstbe
schouwingen, enz., een voordracht met
lichtbeelden houden over Belgische monu
menten.
Een advertenrie in dit nummer wijst uit,
dat ook nlet-leden van Kunstbeschouwingen»
van de zeer interessante beeldenreeks kun
nen genieten.
Nu »Toonkunstnieuws< niet verschijnt, mag
het voor de leden dier Maatschappij, die
immers ook elders uitvoeringen mogen bij
wonen, van belang zijn te weten, dat de
afdeeling Amsterdam aanstaanden Zaterdag
avond Bach's »\Veihbachtsoratorium» ten
gehoore brengt.
De plaatselijke Toonkunst-afdeeling zal 22
dezer het zeer fraaie zesde gedeelte van dat
oratorium uitvoeren, met mejuffrouw Annette
Rietmeijer, uit Bussum, en den heer Tobi,
uit Dusseldorf, als solisten en onder bege
leiding van het volledig orkest der Arnhem-
sche Orkest Vereeniging.
De Amersfoortsche loge der Theosofische
vereeniging, een der 19 reeds hier te lande
bestaande, heeft het licht doen zien een
brochure van de hand des heeren J' J.
Hoogewerff,getiteld >Oorlog een noodzaak?».
De schrijver komt tot de conclusie, dat
de huidige oorlog noodzakelijk wasmaar
zegt hij de menschheid moet komen
tot geestelijk zelfbewustzijn, waardoor haar
individueele deelen gaan streven naar een
eenheid in de uiterlijke omstandigheden,
die in overeenstemming is met de geestelijke
eenheid der menschen, en de menschheid als
geheel moet zoeken naar middelèn om in een
dracht en vrede haar ontwikkeling voort te zet
ten. In dit verband heeft ieder onzer een groote
taak te vervullen, een van weinig uiterlijken
glans, doch van groote innerlijke waarde;
het Lewust streven naar geestelijke ontwik
keling en het inrichten van ons leven op
den grondslag van eenheidsbesef. Dat is
het krachtigste middel tot het bereiken van
het doel, dat thans velen voor oogen zweeft
blijvende vrede; een vrede, niet kunstmatig
verkregen door wankel evenwicht van strijd
vaardige machten, maar logisch voortvloeiend
uit onderlinge verdraagzaamheid, welwillend
heid en eenheidsbesef.
Ons exemplaar stonden we af aan de
Openbare Leeszaal, waar bet ter lezing
voorligt.
De eerste winter-collecte voor de Ned.
Hervormde diaconie heeft opgebracht f605.10.
Daarop beeft men terecht niet bezuinigd.
Immers verleden jaar, toen de dikwijs zeer
overdreven zuinigheids-manie nog geen op
geld deed, bracht de eerste inzameling op f610.
Z. K. H. de Prins der Nederlanden, Voor
zitter van het Ned. Roode Kruis, heeft het
voornemen, morgen de oefening bij te
wonen van den militairen geneeskundigen
dienst en de Roode Kruis-verpleeg- en trans
port-colonnes uit Amersfoort. Leusden,
Hoogland en Ede, welke in de omgeving
van Hamersveld wordt gehouden.
Naar de gister gehouden kaasmarkt wer
den slechts 3 wagens met 800 pond kaas
aangevoerd.
Het marktbericht vermeldt geen prijs,
doch bevat slechts de mededeelinghandel
matig.
Terwijl de bewoners afwezig waren, is
Zondagavond brand ontstaan op de zolder
verdieping van het perceel lJrieringenstraat
3 naast de synagoge.
De brandweer werd omstreeks half elt
gealatmeerd en was zeer snel ter plaatse.
Binnen het uur was de zeer hevige binnen
brand geloca liseerd tot de zolderverdieping.
De kerk en de omliggende panden kregen
geen schade.
Huis en inboedel zijn verzekerd.
Gister is door aan den Minister van
Oorlog een uitvoerig rapport verzonden be
treffende de ongeregeldheden, welke verleden
Woensdag en Donderdag plaats hadden in
het kamp der geïnterneerden bij Snesterberg.
Generaal Staal bespreekt in >Het Vader
land» de vraag hoe het staat niet een militair,
die zich laat interneeren, die dit dus doet
uit eigen keuze, omdat hij liever niet krijgs
gevangen wil zijn. De neutrale Staat bewijst
hem dus, op zijn verzoek, een dienst.
Hieruit volgt, meent de oud-Minister, dat
bijaldien geïnterneerden het den onzijdigen
Staat, die hen welwillend opnam, lastig
maken, zij zich tegen de orde en de bepalin
gen verzetten, zij het Staatsgezag aantasten
en beleedigen in den persoon der Staats
ambtenaren of zij onrechtmatige eischen stellen
en geweld gebruiken om deze voldaan te
krijgen zij zich sehuldig| maken aan een
misdaad tegen den Staat onder de meest
verzwarende omstandigheden en
die dus met de uiterste strengheid en zonder
genade moet worden bestraft.
Het kwam generaal Staal in deze dagen
niet overbodig voor, hierop eens te wijzen.
Naar zijn meeniug zou het een gruwelijke
misvatting zijn als ons volk bij incidenten
of accidenten die zich met geïnterneerden
mochten voordoen, het vorenstaande uit het
oog verloor en, door een verkeerd geplaatste
humaniteit gedreven, de geïnterneerden wil
lende helpen en beschermen, het gezag van
den Staat en zelfs het leven van onze mili
tairen, die bij hen bewakingsdienst verrich
ten, in gevaar bracht.
De domme houdt alles voor waar de
wijze alles voor mogelijk.
Een occasional, die niet kan hebben ge
weten, dat een brief evenveel dagen noodig
heeft als een zeer op zijn gemak gaand
voetganger uren om uit het kamp bij Soester-
berg Amersfoort te bereiken, schreef ons Zater
dag omtrent de begrafenis, die omstreeks 1 uur
op het R. K. kerkhof van Soesterberg
plaats had:
De Hollandsche militaire overheid had
aan de geïnterneerden toegestaan, hun acht
wapenbroeders de laatste eer te bewijzen.
Daartoe vormde zich een delegatie van 140
onderofficieren, korporaals en manschappen
van alle in het kamp vertegenwoordigde
regimenten.
liet hospitaal in het kamp was ingericht
als chapelle ardente en voordat de kisten
twee aan twee in vier lijkwagens waren
geplaatst, gaf commandant Stouts gelegen
heid om te defileeren, hetwelk zeer indruk
wekkend was. Door acht Hollandsche korpo
raals gedragen, werd de droeve last in de
wagens getild, elke kist gedekt door een
palmtak van de Nederlandsche en een
bloemstuk met linten in de Belgische kleuren
van de Belgische officieren, benevens op een
der kisten een krans van de ouders en van
zijn kameraden van het 4e linie-regiment.
Een vuurpeloton van Nederlandsche sol
daten onder bevel van een officier opende
den stoet. Achter de lijkwagens schreden
de twee Belgische aalmoezeniers, een depu
tatie van de Nederlandsche officieren, alle te
Amersfoort vertoevende Belgische officieren,
de afgevaardigden derBelgische korpsen en
een detachement der Nederlandsche militairen.
Op den doodenakker van Soesterberg
werden de laatste gebeden gezegd door
onze beminde aalmoezeniers, die zich zoo
veel moeite voor ons getroosten en den
pastoor van Soesterberg.
De ter aarde bestelling was zeer indruk
wekkend. Er werd niet gesproken, doch de
diepe ernst van de omstanders en de groote
droefenis van de ouders van een der Bel
gische soldaten maakten een onvergetelijken
indruk.
De generaal, commandant van het inter-
neerlngs-depot, was bij het vertrek tegen
woordig en bracht den militairen groet,
evenals alle op het terrein aanwezige Neder
landsche militairen, waarvoor wij, Belgen,
hun bijzonderlijk dankbaar zijn.
De 15de lijst van het Kon. nationaal steun
comité, loopend tot 28 November, heeft aan
ontvangen of toegezegde bijdragen f 19493.33,
terwijl thans in 't geheel is ontvangen of
toegezegd f 923 743.79.
De Londensche medewerker van het »Ha
delsblad» wijdt een brief aan een uitvindin"
van een Nederlander, den heer De Lan»*
uit Westzaan, die gehoor vond bij de »Royai'
society» te I.onden, een onderscheiding voor
een buitenlander, welke tot dusver nog slechts
ten deel viel aan professor Kamerling Onnes.
De thans 46-jarige uitvinder genoot zijn
opleiding aan de Technische hoogeschool te
Brunswijk, maakte te Berlijn een speciale
studie van het telefoon wezen, stond er jaren
lang aan het hoofd eener chemische tabriek
en vond met zijn werkmeester Otto Fischer
uit een thermopkcne, welke een gansche
omwenteling zal brengen in het telefoon
wezen.
Men heeft de thermophone eenvoudig in
te schakelen op een telefoon-geleiding en
kan dan zelfs zeer zacht fluisterend spre
ken.
Vooral voor huis-gebruik zal de thermo
phone spoedig een geheelen ommekeer te
weeg brengen. De tijd zal nu komen,, dat
men in hotels bijv. in den muur een een
voudig plaatje vindt, waarop ieder de ther
mophone kan inschakelen, die hij bij zich
draagt, evengoed als men nu reeds een lamp
op de electrische geleiding kan inschakelen,
en dan za! kunnen telephoneeren en dit wel
zonder eenige stoornis.
De thermophone, op de telephonie toege
past, zal ten gevolge hebben, dat er bij het
telephoon-toestel bijna geen sprake meer zal
wezen van reparaties door beambten, want
iedereen kan, zoo noodig, gemakkelijk een
nieuwe thermophone, een eenvoudig eu tevens
goedkoop toestelletje, inschakelen; men zal
kunnen telephoneeren zonder dat geluid
stoornissen van buiten hinderengesloten
telephoon-cellen zullen overbodig zijn. Boven
dien zullen de thermophones gemaakt kunnen
worden geheel in overeenstemming met de
gehoorsterkte van dengeen, die ze wil ge
bruiken, zoodat menschen met slecht gehoor
slechts hun gehoorkundige hebben te raad
plegen om een thermophoon zich te kunnen
aanschaffen, die geheel bij hun gehoor past.
Het was den heer De Lange niet mogelijk,
hier te lande voldoende kapitaal te vinden
om zijn uitvinding in den handel te brengen.
In Engeland erkende men aanstonds het
groote belang der uitvinding en haastte men
zich, het maatschappelijk kapitaal te over-
teekenen. De uitvinding werd in beginsel
reeds aanvaard door posterijen en telegrafie,
door leger en vloot, terwijl zelfs met Rusland
reeds voorloopige contracten zijn afgesloten
en de uitvinding reeds is gepatenteerd in de
voornaamste landen.
YOF.TBAL.
Eergister speelde achter Rustoord H.V.C. 2
tegen Laren. Aan beide zijden stond het spel
peil voortdurend zeer laag.
Niet zonder fortuin maakte Laren voor
rust het eenige doelpunt van den geheelen
wedstrijd.
Na rust werd wel vaak door H. V. C. tot
vóór het vijandelijk doel opgedreven, maar
op het beslissende oogenblik werd steeds
gefaald.
De stand werd dan ook niet weer veranderd.
Met een 1 o overwinning mag Laren zeker
tevreden zijn nog eens, een mooie wedstrijd
was dit niet.
Quick 3 speelde hier voor de tweede maal
tegen Hercules VI. De vorige wedstrijd was
namelijk ongeldig verklaard, wegens het
meedoen van een niet-gerechtigd speler der
gasten.
Ook nu bleef Quick 3 ver in de minder
heid door met 61 te verliezen.
Aanstaanden Zondag achter Rustoord
AMSTEKÜAMSCHE SNUFJES.
De Sinterklaasdrukte.
Men schrijft ons uit Amsterdam:
Naar wij uit winkelierskringen vernemen,
heeft men met Sinterklaas bij den verkoop
wel de crisis kunnen merken. Vooral in de
nieuwe buurten schijnt de Sinterklaas verkoop
belangrijk minder te zijn geweest dan vorige
jaren. Het meest werd de crisis bemerkt in
de Weesperpoort-buurt, waar vele diamant
arbeiders wonen.
Ook in de oude stadspeciaal de hande
laars in luxe-artikelen zetten minder om.
Koekcbakkers en comestibles-handelaais
schijnen het minst den nadeeligen invloed
van den oorlog ondervonden te hebben, maar
toch was ook bij hen de ontvangst dooreen-
genomen i5pCt. minder dan vorige jaren.
De Amsterdamsche nijveren en winkeliers
hadden evenwel verwacht, dat er heel geen
Sinterklaasdrukte zou zijn, en in het alge
meen zijn zij niet ontevreden, 't Had erger
kunnen zijn, redeneeren ze.
Wintermaand. December is de eer*Je
maand van den meteorologiscben winter, dj«
den laatsten Februari eindigt. Het is de
maand van de grauwheid en de somberheid,
het is de maand van de donkere
vóór Kerstmis, en van de nachten zon
eind. Januari heeft alweer een beduiden
