meer en niet minder is het oog gericht
op opcenten op den llootdelijken omslag.
De «Gemeentestem* veroorlooft zich echter
een paar opmerkingen op bet wetsontwerp,
zooals het door het Gemeentebestuur is in
gezonden, Zoo zou men bijv. van hen, die
in 1914 niet zijn aangeslagen, maar in 1915
wel in de plaatselijke Inkomstenbelasting
zullen moeten betalen, een voorloopigen aan
slag kunnen vaststellen. Wie in 1914 slechts
over een deel van dat jaar werd aangeslagen,
betaalt in de opcenten volgens den aanslag
over het geheele jaar. Dit geldt natuurlijk
niet voor de 90-dagers of forensen.
Om te voorzien in gebrek aan kasgeld,
dat zich in de eerste maanden van het dienst
jaar in niet geringe mate zal doen gevoelen,
zegt »De Gemeentestem* verder, heeft het
Gemeentebestuur van Amersfoort een bij uit
stek practisch middel bedacht. De admini
stratieve werkzaamheden, aan het opmaken
van het kohier van den hoofdelijken omslag
verbonden, zijn voor een Gemeente als deze
te omvangrijk dan dat ze reeds kort na den
aanvang van het kalenderjaar kunnen zijn
volbracht. Daarom heeft de Gemeenteraad
aan de Verordening op de invordering dezer
belasting een artikel toegevoegd waarin be
paald wordt, dat ten behoeve van het dienst
jaar 1915 aan hen, die voorkomen op het
kohier voor het dienstjaar 1914 op 1 Januari
1915 en nog hun woonplaats (beter is het te
spreken vanhoofdbedrijf) binnen de Gemeente
hebben een voorloopig aanslagbiljet wordt
uitgereikt tot een bedrag gelijk aan 50 pCt.
van het verschuldigde over 1914. Dit bedrag
zal verschuldigd zijn in zes gelijke termijnen,
waarvan éen termijn telkens vervalt den
laatsten dag van elke kalendermaand. Het
volgens dezen aanslag betaalde wordt in
mindering gebracht van het verschuldigde
volgens het later op te maken kohier voor
1915. Het te veel betaalde wordt terugbe
taald terstond nadat het kohier invorderbaar
is verklaard.
Aan het plaatselijk telefoonnet is thans
aangesloten met
no. 364 M. H. van Raalte's manufacturen-
magazijn, Langestraat 38.
De heeren J. P. van Buitenen enJ.W. G.
Nakken verwierven de akte vrije- en orde
oefeningen der gymnastiek.
In de groote zaal van den R.K. Volks
bond hield Dinsdagavond de heer A. P. H.
J. van Weezei Errens voor de leden van
dien Bond en van de R.K. openbare lees
zaal en bibliotheek een causerie bij licht
beelden over De Madonna in de kunst.
Wel mocht de Voorzitter der leeszaal, de
heer B. H. Kuiper, in zijn inleidend woord
spreken van een hoogst aangename St. Ni-
colaas-verrassing, welke de heer Van Weezei
Errens het Bestuur bereidde toen hij het mee
deelde deze voordracht te willen houden,
die inderdaad de reeds hoog gespannen
verwachting verre overtrof.
De heer Van Weezei Errens herinnerde,
dat, toen te Rome de orgieën en bachanaliën
der Keizers hun toppunt hadden bereikt, in
het nederig dorpje Bethlehem de Heiland
werd geboren en hoe al heel spoedig bij
de uitbreiding van het Christendom afbeel
dingen, of liever conventionele voorstellingen,
van de Madonna werden gemaakt met een
piëteit, welke het onbeholpen in de uitvoering
geheel doet vergeten. Spr. zette vervolgens
uiteen hoe achtereenvolgens de Oud-Chris
telijke, Byzantijnsche, Romaansche, Gothi-
sche en Renaissance-voorstellingen der
Moedermaagd waren, zonder plotselingen
overgang doch hoogst geleidelijk en deed
uitkomen hoe, door de verlegging van den
Staats-zetel van Rome naar Byzantium (Con-
stantinopel) door Constntijn den Groote het
Christendom werd verheven tot Staats-religie,
waarbij Oostersche pracht, kleurenschittering
en weelde hun invloed deden gelden op de
afbeeldingen, die daardoor intusschen wel
eens verloren wat het stemmige betreft.
Wat we te dezen opzichte missen in de
Byzantijnsche-, werd verbeterd in de Ro
maansche kunst, gelijk bijvoorbeeld spreekt
uit het beeldje van de Madonna met het
Kind, van een kunstenaar uit de 11e eeuw,
een van de kostbaarheden der I.ieve Vrouwe-
kerk. hier.
Nog meer bloeide de gewijde kunst op
in het tijdperk tusschen het verval van het
Westersch Romeinsche Rijk en de Hervor
ming, mede door Karei den Groote, die het
•Christendom middels het zwaard opdrong,
doch het deed bevestigen door onderwijs en
kunst en die het plan had, van Aken een
tweede Byzantium te maken.
Aanstippend hetgeen de kloosters deden
tot bevordering van wetenschap en kunst,
den bouw der wereldberoemde kathedralen
ook die van Rheims en een vluchtig
overzicht gevend van de kunstgeschiedenis,
ten einde het verband beter te doen begrij
pen, deed spr. uitkomen hoe in de 13e eeuw
der vereering der Madonna, door den tijd
der ridderschap en de vereering der vrou
wen, werd tot een cultus, welke overal, ook
buiten kerken en zelfs buiten aan buizen van
leeken, Maria-beelden deed aanbrengen. In
dien tijd wordt de Madonna niet meer afge
beeld als Koningin des Hemels, doch bovenal
als verpersoonlijking van vrouwelijk schoon
naar Grieksch-Romeinsch schoonheidsideaal.
In de nu volgende pauze werd een groot aan
tal zeer fraaie photo's lichtdruken en hout
sneden tör bezichtiging rond gegeven, waarna
het gesproken woord werd verduidelijkt door
een 50-tal met zorg gekozen lichtbeelden van
veelal weinig bekende meesterwerken, zoo
wel primitieven uit de catacomben als schil
derwerken en teekeningen van den modernen
tijd, alles in zeer geleidelijken overgang.
Een opsomming heeft ook daarom geen
nut, omdat er eenige kans bestaat, dat de
heer Van Weezei Errens zal voldoen aan
het onmiddellijk gedaan verzoek, ook de
leden van de Vereeniging voor kunstbe
schouwingen, enz. te vergasten op deze voor
dracht en ook hen te doen genieten van de
met zooveel vakkennis gekozen werken der
grootmeesters door alle tijden heen,
De Voorzitter sprak naar aller hart toen
bij in zijn slotwoord den heer Van Weezei
Errens roemde als vlot spreker, die zijn
onderwerp volkomen meester is en het in
zulk een boeiend kleed wist te steken, waar
voor hij hem niet allee^ dankte, doch een
ook welgemeend tot weerziens toeriep.
Het ge zeischap Solser Hesse had Dinsdag
avond een matig bezette zaal en miste dus
het élan waarmee het anders in «Amicitia»
pleegt op te treden, terwijl ook het publiek
niet zóo goedlachs was als bijvoorbeeld ver
leden jaar in de kermisweek.
De heeren Solser en Hesse gaven, strikt
volgens het programma, éen voordracht
«Terug van den hengelwedstrijd», eveneens
vrij lauw.
Het best waren «The Niblets», terecht
genoemd «het wonder der menschelijke
zangstemmen», een dame met een stevig
bariton-geluid en een heer met een onmis
kenbare sopraan.
«Dagobert wordt student», een nieuwe
naam voor het hier vroeger door het zelfde
ensemble opgevoerde «Een lief studentje»,
deed weer lachen.
Als volgenden keer er wat meer publiek
is de heeren zijn hier gewend aan een
«uitverkocht huis» zal het contact
tusschen opvoerenden en zaal beter zijn.
Aanstaanden Maandagavond houdt de
plaatselijke afdeeling der Ned. Natuurhisto
rische vereeniging weer een ledenvergade
ring met een veelbelovende agenda.
Het derde buitengewoon bulletin der Alli
ance fran^ise* is voor belangstellenden
kosteloos verkrijgbaar aan het Secretariaat,
Kortegracht 9.
De Minister van Oorlog bezocht gister
van 10 tot 3 uur de interneeringskampen
bij Soesterberg.
Zijne Excellentie hield conferenties met
den kamp-commandant en de afdeelings-
commandanten en wijdde zijn bijzondere aan
dacht aan de barakken, de keukens, de zalen
voor bezoek, enz. Bij het vertrek wenschte
de Minister den commandeerend officier
kracht toe bij de vervulling van zijn zware
taak en betuigde zijn hooge tevredenheid
over den toestand, waarin hij de kampen heeft
gevonden.
Naar aanleiding van het tweede doel van
zijn reis naar Nederland, alle kampen te
bezoeken van de Belgische, Engelsche en
Duitsche soldaten, die hier geïnterneerd zijn,
schrijft de Italiaansche publicist de heer Sacco,
dat in Nederland de neutraliteit is opgevat
in de meest strenge beteekenis van het woord,
juist zooals in Italië.
Door de groote hoffelijkheid van kapitein
De Quay, adjudant van den Minister van Oor
log, verkreeg hij een toegangsbewijs voor
de kampen, welke hij met levendige belang
stelling bezocht.
Van de te Amersfoort geïnterneerde offi
cieren vernam hij met aandoenlijke details,
hoe ze ontvangen waren en behandeld wer
den in de kleine plaats Amersfoort. Een
groot aantal buitenhuizen en huisjes is hun
tot woning aangewezen en ze genieten er
van hun volle vrijheid, want ze mogen zich
tot 10 K. M. van de stad verwijderen.
De soldaten bevinden zich in zeer groote
kampen en in de kazernes. Onnoodig te
zeggen, dat zij alles krijgen wat ze noodig
hebben. Na het kamp bij Amersfoort bezocht
hij die van Harderwijk. Kampen, Assen en
Gaasterland.
Na het een en ander omtrent de in andere
plaatsen gevestigde kampen, ook het Engel
sche, te hebben vermeld, besluit de italiaansche
reiziger zijn brief aldus:
Met een gevoel van weemoed verlaat ik
het land, dat in zulk een tragisch en smar
telijk oogenblik een zóo groot bewijs heeft
weten te geven van zijn gastvrijheid en zijn
altruïsme. Alleen dat volk is hiertoe in staat,
dat zich zijn waarde bewust is en trotsch is
op zijn uitnemende werkkracht.
Het »Utrechtsch Dbld.«, weet te berichten,
dat luitenant-vliegenier Coblijn ontslag heeft
genomen uit 's lands dienst en naar Londen
is vertrokken om als aviateur dienst te ne
men bij het Engelsche leger.
Hier zal wel zijn bedoeld luitenant L, F.
E. Coblijn, herkomstig van het 2 ie regiment
infanterie, die te Brussel werd geboren en
zich ook wel in dienst zal stellen bij den
luchtvaartdienst der geallieerden.
Goedgeefsch Amerstoort heeft eergister
en gister weer flink geofferd voor de Kerst-
gave aan onze jongens van leger en vloot
er werd een f 400 gecollecteerd.
Zelfs in de kleine buurten werd met graagte
iets gegeven, hetgeen van te meer waarde
is omdat het geschiedde uit smalle beurs.
Natuurlijk kan niet meegedeeld, waarin
de verrassing zal bestaan. Wel mag gezegd,
dat het Centraal-comité, te 's-Gravenhage,
een heel goed plan heeft.
Voor wie nog iets mocht willen bijdragen,
zij herinnerd, dat het plaatselijk comité be
staat uit gravin Van Randwijck, Utrcchtsche-
weg 90mevrouw Veis Heyn, Blanken-
heimstraat 16 mevrouw Meiners, Lange
Bergstraat 22 douairière jhr. Van den Rergh,
Prinses Marie-laan 24; mevrouw Hamers,
Lange Bergstraat 3 en mevrouw Frederiks,
Kortegracht y.
Het sub-comité betuigt hartelijk dank aan
de jongemeisjes ende padvinders, die met zoo
veel animo zich beschikbaar stelden en ook
hen, die hun gaven offerden.
Gisterochtend is een aanvang gemaakt
met het uitdeelen aan Belgische vluchtelin
gen, die daaraan behoefte hadden er waren
ook veel liethebsters, die rijk in 't bont en
goed in de kleeren zaten, doch dezen werd
onverbiddelijk verzocht, maar ongetroost
heen te gaan van kleeding en schoeisel,
in 70 groote en kleine kisten, vaten en
pakken uit Canada, maar ook uit andere
Staten van Noord-Amerika naar hier gezon
den.
't Waren meestal oude kleeren, maar óok
waren er kisten bij met fonkelnieuwe klee-
dingstukkeujammer genoeg was er betrek
kelijk weinig ondergoed bij, dat vooral in
dezen tijd in ons land, voor menschen, niet
zoo gewend aan ons zeeklimaat, zoo hoogst
welkom zou zijn geweest. Wat het schoeisel
betreft, was er éen kist met nieuwe, een
andere met zelfs zeer gedragen schoeisel.
De dam die onder leiding van mevrouw
De Pool, in twee lokalen van de R.K.Jon
gensschool aan de Breestraat alle goederen
hebben gesorteerd en met groot overleg
hebben uitgedeeld aan de zeer vele gegadig
den, mogen er zich van overtuigd houden,
dat ook hiermee zij een hoogst nuttigen, zij
het dan ook zeer vermoeienden, arbeid heb
ben verricht.
Gister is weer een 9-tal Belgische vluchte
lingen van hier overgebracht naar het
vluchtoord «Veenhuizen».
Als nu óok het geharrewar tusschen Vla
mingen en Walen sens ophield.
We leeren even gemakkelijk goede manie
ren aan als slechte; 't is maar, in welke
school wij te leer gaan.
De Paus heeft aan de Staatshoofden van
de oorlogvoerende naties de bede gericht om
ter eere van de Christelijke vredesgedachte
op Kerstmis een wapenstilstand van éen dag
te sluiten.
„Hebt u al gehoord, wat te Berlijn de
schoorsteenvegers roepen, wanneer ze hun
zwart karwei verrichten
„Neen. Wat dan
„Hindenburg".
„Zijn die Berlijnsche schoorsteenvegers-
jongens dan zulke vaderlanders
,,Ja, vaderlanders zijn het, maar bovendien
zijn ze practisch en weten ze, dat ze nu
minder arbeid hebben te verrichten dan
vroeger. Immers, roepen ze van onderen met
luider stem H-i-n-d-e-n-b-u-r-g, dan geht
jeder Russ schleunigst 'raus".
K K N NISGE Y I N 0.
De Burgemeester van Amersfoort
Gezien artikel 41 der Gemeentewet,
Brengt ter kennis van de ingezetenen, dat de
Hand dezer Gemeente zul vergaderen op Dins
dag 1 December aanstaande, dea avonds halflicht.
Amerid'oort, 10 December 19)4.
De Burgemeester voornoemd
Van RANDWIJCK.
AMSTtillDAMSI'IIK SNITJKN.
Maandag.
Maandag is een buitengewone dag hier
in Amsterdam. Vooral in de city is het dien
dag drukker dan op andere dagen in de
week, want de Zondag spant natuurlijk altijd
de kroon wat levendigheid en rumoer betreft,
en hoe prettig het stadsrumoer in de week
aandoet, zoo onaangenaam is het des Zondags.
Ook het niet naar de kerk gaande deel der
burgerij ergert zich onophoudelijk aan die
sooort van «Zondagswijding».
Maar de Maandagsche drukte is gezellig,
is prettig. Het is er een van zoo'n heel
andere soort. Ilij staat In het teeken van
het zaken-doen, van den handel. E11 de café's
uit de hoofdstraten zitten bijna even vol als
op Zondag, maar met een heel ander publiek.
Nu hoort men geen dornineesteenen-lawaai,
en in plaats van alcoholwalm ruikt men een
geurige koflielucht. Op de straat g$en dron
kemanstaal, geen vechtpartijen, geen hyste^
risch gegil van mooi aangekleede joffers
maar drukdoende zakenmensehen, die met
elkaar marchandeeren, en af en toe midden
op straat blijven stilstaan, zoodat de men-
schenstroom erdoor breekt als een rivier
tegen een rots.
Ze komen al vroeg, die buitenmenschen
Ze kpmen uit Holland's Noorderkwartier
zelfs uit West-Friesland, maar vooral uit de
Zaanstreek en uit Waterland. Ze komen uit
Haarlem en uit de Haarlemmermeer. Ze
komen uit de plaatsen langs de Vecht, uit
het Gooi, ja zelfs uit de Betuwe. En boven
dien levert Rotterdam iederen Maandag een
behoorlijk kwantum.
De boeren te Amsterdam is nog steeds
iedere buitenman «een boer», al weet hij ook
niet het verschil tusschen een koe en een
varken, en al heeft hij zelfs geen radijs of
tuinkers gezaaid nemen niet zelden hun
vrouw mee, vooral zoo tegen Sinterklaas, en
na eerst een paar uurtjes samen door de
stad geslenterd te hebb^p, zoo eens langs den
Nieuwendijk en de Kalverstraat, in een
lunchroom eens uitrusten, en dan weer terug,
komt omstreeks het middaguur de scheiding.
Vrouwlief heeft dan een afspraak met een
vriendin, of moet een oude kennis, die in de
stad is gaan wonen, gaan opzoeken, terwijl
de «baas» voor zaken in «De Pool» of in
«Kras» een broodje-ros moet gaan nuttigen.
Want daar geeft hij rendez-vous; hij ont
moet er zijn zakenvrienden, zijn kennissen,
niet alleen zijn Amsterdamschedie komen
er betrekkelijk weinig maar vooral z'n
mede-provincialen.
Die »Pool« schijnt voor de buitenmenschen
een zeer groote aantrekkingskracht te bezit
ten, Zij zitten er en staan er tusschen twaalf
en half twee mannetje aan mannetje, zij
eten er hun kadetjes, ze drinken er hun
koffie's en hun biertjes, en ze produceeren
er hun blauwe smook, dien men wel kan
snijden. In »Kras« komen in hoofdzaak de
menschen, die een verre reis achter den
rug bebben, en die om twaalf uur ook wel
iets warms lusten. De smulpapen en de be-
minners van groote porties gaan tiaar de
Poort van Cleve«, en verorberen daar hun
heele en halve briefstiikken en hun erwten
soep met worst. De gedisiingéerden gaan
naar het »Poolsche koffiehuis* in. de Kal
verstraat, terwijl de buitenlui, die samen met
hun vrouw willen koffiedrinken, iiun toe
vlucht nemen tot de lunchrooms, dier der
halve 's Maandags zoovol zitten, dat men in
enkele zijn maag staande moet Verzorgen.
Die Parijsche gewoonte, die ooit in Bel
gië al populair begon te worden, neemt men
al meer en meer ook te Amsterdam waar.
Enkele restaurateurs hebben echter hun
kellners instructie gegeven, dergelijke staande
eters beleefd te verzoeken, te gaan zitten
en hun een stoel aan te bieden. Zoo ziet
men weer, dat de Hollander, en- ook de
Amsterdammer, nog altijd prijs stelt op
goede vormen en wenscht, dat zijn Belgische
gasten er nota van nemen.
Oin half twee gaan de „boeren" naar de
Beurs, en als die is afgeloopen, worden op
nieuw de café's opgezocht. De metsten zijn
dan vóór half vijf alweer afgereisd, maar
een aantal blijft nog wat langer te Amster
dam, en tol acht uur 's avonds bemerkt
men aan het publiek, dat het Maandag is.
Inmiddels is de Maandagavond stil, stiller
dan bijvoorbeeld de Vrijdagavond, en veel
stiller dan de Zaterdagavond. De winkeliers
zien of hun kas klopt, en' zij verheugen zich
er weer in, dat ondanks de crisis de Maandag
goed blijft.
De boulevard der Belgen.
De Kalverstraat had slecht» tijdelijk haar
bekoring voor de refugé's, maar spoedig was
die hun te eng. De bewoner van Brussel en
Antwerpen is aan breedere straten gewend.
De vluchtelingen, we bedoelen dan de
beter-gesitueerden, blijken thans een bijzon
dere voorliefde voor de N. Z. Voorburgwal
te hebben; de in de «concentratie-kampen»
aan de Ykade vertoe venden, komen betrekke
lijk weinig in de stad. Die N. Z. Voorburg
wal, met z'n postkantoor en z'n .dagblad
bureau x, is op het oogenblik dan ook veel
drukker dan in andere tijden.
Bij het postkantoor loopen de menschen
bijna tegen elkaar aan, en de wagenbestuur
ders der trams moeten telkens langzaam
rijden, zóo druk is het met voorbijgangers.
Vooral 's Zondags is het thans verbazend
druk op dezen belangrijken Amsterdams' hen
verkeersweg.
