minder dan f3 per week moesten er 84 leeg
staan. Van »Volkshuisvcsting" zijn er reeds
54 betrokken, terwijl ook »St. Bonifacius"
haar invloed reeds doet gelden.
De heer J o r i s s e nHoudt dit ook ver
band met de vluchtelingen?
De Voorzitter: Neen, nog niet. Wel
is het een gevolg van de mobilisatie. Anders
worden hier 1S0 huwelijken voltrokken, thans
slechts 140 en dus zijn er 40 woningen minder
betrokken. Dit zij meteen een aansporing om
het aantal woningen uit te breiden, ook om
slechte woningen te kunnen opruimen, het
geen nagenoeg niet kon plaats hebben juist
bij gebreke van goede woningen.
Een ander argument is al weerlegd door
den heer Kroes. In het begin der mobilisatie
ben ik reeds door een vakman geadviseerd,
dat de bouwkosten niet 25 doch S pCt. hooger
zullen zijn, een cijfer dat ook de Inspecteur
van bouw- er. woningtoezicht, de heer Schulte
Nordholt, noemde.
De heer Van Achterbergh heeft in de
vorige zitting óok gezegd: «Op 2S April,
toen het stuk werd ingebracht, was er nog
een architect. Die architect bestaat tegen
woordig niet meer; ten minste niet voor het
nieuwe werk, want in den Raad is besloten,
dat de heer Nordholfals Gemeente-ambtenaar
niet meer als architect zou mogen fungeeren».
Architect is de heer Pothoven, van wien
ook de teekeningen zijn.
De heer Van Achterbergh sprak nog over
de naasting na 50 jaar en meende, dat de
bouwvereeniging schatrijk zullen worden. Ik
zou wel willen, dat het zoo was, want het
zou een weldaad zijn voor de Gemeente,
daar deze vereenigingen, die louter werken
in het belang der volkshuisvesting, dan weer
vele woningen kunnen verbeteren. Al worden
ze schatrijk, de aandeelhouders mogen tóch
niet meer rente hebben dan 4 pCt.
De heer Van Achterbergh: U recht
vaardigde mejuffrouw Middelburg. Ik wil
gaarne toegeven, dat dit in der minne is
opgelost. Hetgeen zij deed, is in het belang
van «Volkshuisvesting». «St. Bonifacius»,
waar óok woningen bijna af zijn, lijdt ook
aan dit euvel.
De heer Houbaer: Ik sta zeer verwon
derd over zulke goedkoope argumenten. Wat
beteekent «Bonifacius lijdt óok aan dat
euvel» En hoe kan de heer Van Achter
bergh zeggen, dat de huizen klaar zijn, ter
wijl hij weet, dat ze nog moeten afgeschil
derd Dft is geen argumentatieik zou bijna
zeggen, dit is geklets.
De Voorzitter hamert.
De heer Houbaer: De heer Van Achter
bergh maakt zich nu toch wel een beetje
erg goedkoop af van mejuffrouw Middelburg.
De heer Van Achterbergh: Het
spijt me
De Voorzitter: Ik bedenk even of dit
een persoonlijk feit is. Het woord is aan den
heer Van Achterbergh.
De heer Van Achterbergh: Het
spijt me, dat iemand als de heer Houbaer,
dien we beschouwen als welopgevoed man die
zijn hersens bij elkaar heeft, geen acht gaf
op de woorden van den Voorzitter en op
hetgeen ik zeide.
Het nadeel van «St. Bonifacius» is, dat
zij huurders neemt met 2 en 3 maanden
huurschuld. De heer Houbaer moest dit, als
Bestuurslid, niet dulden. Mejuffrouw Middel
burg Onderzoekt dit wel degelijk.
Ik behoef geen excuus te maken aan de
juffrouw van Volkshuisvesting. Zijzeive heeft
toegestemd, dat haar optreden verwondering
wekte. Ik zou nog meer kunnen zeggen,
maar zal me hooger stellen dan de heer
Houbaer.
De Voorzitter: I.aat ons rustig te
genover elkaar staan. Het onderhoud met
mejuffrouw Middelburg heeft resultaat gehad.
Ik sluit het persoonlijk incident.
De heer Houbaer: Ik protesteer tegen
het verwijt van den heer Van Achterbergh,
dat ik, als Bestuurslid, geen onderzoek zou
doen.
De Voorzitter: Dit is niet aan de orde.
Aan de orde is de stemming over ontwerp
besluit 1 (verstrekken voorschol f 97 500).
De heeren Van Achterbergh en
Leinweber willen geacht worden, te
hebben tegen gestemd.
De Voorzitter: Het badhuis is dus
uitgelicht.
De heer E y s i n k Mogen elders in de
stad wonenden óok gebruik maken van dit
badhuis
De heer Gerritsen: Ik zou zeer zeker
de proef willen nemen, ten einde de rein
heid zooveel mogelijk te bevorderen.
De Voorzitter: Ik ben nog antwoord
schuldig op hetgeen de heer Van Achter
bergh aanvoerde in eersten termijn.
De Vereeniging voor volks- en schoolba-
den lijdt een vrijwel kwijnend bestaan. Nu
wordt gepoogd een andere proef te nemen
zelfs met particulier initiatief, waardoor f400
te dekken overblijft, waarvan uit 's Rijks
kas wellicht de helft wordt vergoed.
Nu zal de heer Van Achterbergh misschien
aanvoeren, dat hij het badhuis liever opeen
meer centraal punt in de stad zou willen
hebben, doch daarmee is een 18 of 20 mille
gemoeid.
Ik vermoed, dat het Rijk als voorwaarde
zal stellen, dat de bewoners van Volkshuis
vesting H op de eerste plaats moeten kun
nen gebruik maken van het badhuis en
daarna de overige inwoners der Gemeente.
De heer Van Achterbergh: Wat
de raming van de exploitatie der badinrich
ting betreft, daarnaar is met de muts ge
gooid. Ik kan hierover meespreken uit on
dervinding. En als men nu tekort komt, wat
dan De vereeniging kan het niet betalen
en dus zullen wij het moeten doeu.
De Voorzitter: De cijfers kunnen niet
bijzonder geflatteerd zijn, maar de berekening
is gemaakt naar een statistiek over Nederland.
Er zal rekening moeten gehouden met
plaatselijke toestanden en of de menschen
veel gevoelen voor reinheid. De heer Joris-
sen.als deskundige, zal ons daarover misschien
kunnen inlichten.
De heer J o r i s s e n Och, M. de V., er
zijn er waarop je spinazie kunt zaaien, maar
er zijn er óok waarvan je kunt eten.
Eén vraag echteris dit badhuis bestemd
uitsluitend voor de huurders van Volkshuis
vesting, dan wel voor het algemeen In het
eerste geval zal ik tot mijn spijt moeten
tegenstemmen.
De heer Kroes: Daarom detacheerde ik
dit.
De Voorzitter: Ik zou den Raad
willen adviseeren, het crediet te verleenen
onder deze voorwaarde, dat ieder inwoner
der Gemeente gelijke rechten heeft op het
gebruik. Indien dan het Rijk weigert, kunnen
B. en W. daarvoor opkomen.
Het geheele voorstel wordt hierna aan
genomen z. h. st.
39. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot wijziging van het uitbreidings
plan der Gemeente.
Aangenomen z. d. of h. st.
40. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot opheffing van bouwverboden
tusschen de Groote Nachtegaalsteeg en de
beek.
Als volgt.
41. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot het verleenen van een crediet
voor uitbreiding van het waterleidingnet.
De heer Van Achterbergh: Ik geloof,
dat de Gemeente met trotsch kan terugzien
op de waterleiding zooals deze nu wordt be
heerd.
De Voorzitter: Het geldt een simpel
credietje van f2200 voor de Anna Paulowna-
laan.
42. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot het verleenen van een crediet
voor uitbreiding van het kabelnet van het
electriciteitsbedrijf.
De heer J o r i s s e nHoe is het met onzen
kabel
De heer Veis Heyn, Wethouder der
Bedrijven: De leverancier is sedert de
mobilisatie al een paar malen te Berlijn ge
weest, waar de kabel ligt, gekeurd en al. Er
is niet met zekerheid te zeggen wanneer hij
wordt toegezonden, omdat uitvoer van be
werkt koper is verboden, tenzij tegen ruiling
met onbewerkt koper.
Het voorstel wordt aangenomen z. h. st.
43. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot uitbreiding van het buizennet
der Gasfabriek en Waterleiding, aanleg van
het kabelnet voor het electriciteitsbedrijf
Berg-Zuid en tot uitbreiding van het gas
bedrijf.
Het voorstel, in extenso meegedeeld, strekt
om daarvoor f 375 500 te bestemmen.
De heer Van Achterberg: Er wordt
een crediet van f 95 000 gevraagd in hoofd
zaak om het Grondbedrijf productief te
maken. Zijn B. en W. bereid om, althans
voor de eerste jaren, zekere voorstellen te
doen voor aflossing?
Ik zal motiveeren waarom deze 3 ton wer
den gevraagd. Het is nameiijk geen voorstel
van B. en W. doch van de Bedrijfs-commis-
sie, welke het moest indienen. Immers in
1900 is de gasfabriek gebouwd meteendag-
capiciteit van xoooo stère; in 1908 werd
reeds geproduceerd ii 730, in 1912 al 11 996
en in 1913 weer 12780 stère. Het is dus
kantje-boord. De gasberging is groot genoeg,
namelijk 14000 stère, maar dan toch 36 pCt.
boven de maximale belasting der fabriek en
dit nog niet eens op de kortste dagen.
De hoofdoorzaak van het voorstel ligt
echter in de ongelijkmatige belasting van
het stadsgedeelte en het Berggedeelte, omdat
de uitlaat der fabriek veel te klein is.
Als we thans besluiten tot bouwen, zullen
we goedkoop uit zijn, De prijzen zijn vrijwel
normaal en zeker Jager dan zij na den oorlog
zullen wezen en we zullen dus schade lijden
door uitstellen.
Het voorstel wordt aangenomen z. h. st.
44. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot goedkeuring van de wijziging
der Begrooting van het Burgerlijk Armbe
stuur, dienst 1914.
45. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot wijziging der Gemeente-begroo
ting, dienst 1914.
46. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot het verleenen van een crediet
tot het geven van onderwijs aan militairen.
47. Voorstel van Burgemeester en Wet
houder tot wijziging der Verordening op de
invordering van rechten voor het gebruik
van den openbaren weg, van openbaar water
of van openbaren Gemeentegrond en voor
diensten, door de Gemeente bewezen.
48. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot - vaststelling eener verordening
als bedoeld in art. 20, alinea 3 der Veror
dening op de heffing eener plaatselijke di
recte belasting naar het inkomen.
Alle aangenomen z. d. of h. st.
49. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders in zake het opmaken van het steno
grafisch Raadsverslag.
De heer Van der Wal: Dit voorstel
is officieus besproken in de 2e afdeeling.
Het verwondert mij, dat dit voorstel door
B. en W. is ingediend. Er is in de afdeeling
ook op gewezen of 't niet mogelijk was, dat
de verschillende uitgevers gezamenlijk het
verslag voegden bij hun couranten, opdat het
ook in de kleinste kringen zou komen.
De Wethouders zouden spreken met de
uitgevers. Ik zou willen vragen welk het
resultaat hiervan is.
De Voorzitter: Dit vindt u op pagina
2 der toelichting, waar staat »bij de hier
gevestigde uitgevers*.
De heer Van der Wal: In de afdeeling
is niet zoozeer gesproken over den prijs
als wel hierover of alle uitgevers het verslag
bij hun couranten wilden voegen.
De Voorzitter: Dit is niet gelukt.
De heer Van der Wal: Dan zouden
we het nog wat moeten uitstellen. In de af
deeling is besproken, het nog een jaar aan
te houden op den zelfden voet. Nu de Ge
meente bovendien f400 kan verdienen, zal
ik tegenstemmen.
De heer V a 11 Achterbergh: Ik wil
hier niet optreden als vertegenwoordiger van
de firma Bosch, doch als vertegenwoordiger
van de burgerij.
Ik begrijp het voorstel van B. en W. niet
goed. Er zit iets in, dat ik niet kan uitdruk
ken. Voor een paar jaar terug heeft de firma
Bosch gevraagd om verhooging wegens de
langere verslagen. Later vroeg zij f85 per
zitting en per slot van rekening heeft zij
den prijs teruggebracht op f 75 per zitting.
De inschrijving is niet correct geweest.
De firma Bosch had al opgegeven f 75 en
nu wordt ingeschreven voor f73 per zitting,
waardoor het verslag f 1200 per jaar zal
kosten.
Moet nu ineens f 400 meer worden ge
geven, omdat de firma Bosch ons 30 jaar
trouw en eerlijk heeft bediend?
Men wil het in de stad houden, maar de
firma Van Cleeff moet toch óok een steno
graaf laten komen en dus blijft maar een
klein deel over voor het zetloon.
Zijn er opmerkingen over het verslag van
de firma Bosch, behalve hjer en daar een
drukfoutje? En wat zullen we krijgen van
de nieuwe firma Daarvan kunnen B, en W.
niets garandeeren.
Ik stel voor om, wegens humaniteit, het
verslag nog éen jaar op te dragen aan de
firma Bosch. B. en W. kunnen dan op hun
gemak onderhandelen.
De heer Van Kalken: Reeds in de
afdeeling is er op gewezen, dat het goed is,
dat de Gemeentenaren kennis kunnen nemen
van het verhandelde en dat het stenografisch
verslag daarom zou worden gevoegd bij alle
plaatselijke bladen. Is dat bereikt
De Voorzitter: Alle inschrijvers hebben
dit niet gewild. Men kan zich abonneeren
voor 50 cent per jaar.
De heer Oosterveen: IIet komt mij
voor, dat, als we op 't oogenblik ingaan op
het voorstel van de firma Bosch om gedu
rende den oorlogstoestand te leveren voor
den ouden prijs, we zedelijk verplicht zijn,
met die firma ook later in zee te gaan.
De heer Leinweber: Ik heb altijd ge
meend, dat f 800 te duur is, vooral in ver
band met uw uitdrukking in April 1914.
Ik had willen voorstellen, het verslag af te
schaffen, maar ik ben daarvan terug gekomen,
nadat de Secretaris mij heeft getoond het
geen er mee wordt gedaan. Echter f 800
kan er nog mee door, maar f 1200, voor
iets dat we niet weten hoe het zal zijn, is
te veel.
De heer J o r i s s e n Mag ik wat zeggen
Er wordt aldoor gesproken van f 800 en
f 1200, maar daarom gaat het niet. Het
gaat om f 75 of f 75 per zitting.
U zegt 16 zittingen of 20 zittingen, maar
daarvan weet men niets. Het kunnen er
ook minder zijn als we weer zoo'n wasch-
lijst krijgen als vandaag.
Hoe kan de heer Leinweber nu zelf be
palen de waarde van de wijsheid, die hij
verkoopt
De V o o r z i 11 e rDe verslagen kwamen
niet altijd op tijd en toen nu het contract
expireerde, vroeg de firma Boscl f 85 per
zitting. Toen dachten B. en W. dat we het
werk net zoo goed hier konden laten maken.
Inmiddels bood de firma Bosch aan, om het
voor minder te doen. Mogen we nu wel
profiteeren van dit aanbod
I JDe heer Ooster veen: Dit is juist het
geen ik bedoelde.
De Voorzitter: Daarom hebben B.en
W. een inschrijving gehouden bij alle uit
gevers hier ter stede, zich op de hoogte ge
steld en goede inlichtingen verkregen. Er is
boete bedongen op eiken dag verzuim bij de
oplevering.
De heer Van Achterbergh: 1 icj
vraagtecken is nóg grooter geworden. Ik
begrijp er nu nóg minder van. Drie jaren
lang zeide de firma Bosch: het is te min.
Nu wordt een aanbesteding gehouden en
ingeschreven voor f73. Dat is niet veel. Er
moet een oorzaak zijn. Wij allen zijn over
tuigd, dat de firma Bosch voor veel te lagen
prijs heeft gewerkt.
De eenige klacht is, dat de verslagen wei
eens niet op tijd komenmaar daartoe moeten
B. en W. het contract herzien.
Laat B. en W. ronduit zeggen: om die
en die reden willen we het werk aan een
ander geven. Er zit een groot geheim achter
het zit in een groot waas. En daarvoor f400
meer uit te geven, is mij te kras.
De Voorzitter: Het schijnt, dat men
na 1912 meer in den Raad is gaan spreken.
I.aat ons samen de schuld daarvan dragen.
Misschien is er ook harder gewerkt dan vóór
dien tijd.
De heer Van Achterbergh: Ik doe
het voorstel, dat de levering blijft opgedragen
aan de firma Bosch voor 75, onder voor
waarde, dat het contract wordt herzien.
B. en W. komen niet met gegronde grie
ven en openden toch een inschrijving nadat
de prijs van f 75 bekend was. Dat was niet
correct.
De Voorzitter: Ik zou het niet fair
vinden van de Gemeente als zij het bedrag
van f 800 accepteerde. Aan elke aanbesteding
is risico verbonden.
De heer Van Achterbergh: Om (le
discussie te beëindigen, stel ik voor, aan1 de
firma Bosch te vragen welke haar prijs is,
De heer Van der Wal: Ik kan me niet
begrijpen op welk standpunt B. en W. zich
stelden. Zij nemen nu aan, dat het unfair is,
in te gaan op het aanbod van f800, omdat
dit te laag is. Ik stel me voor, dat de heeren
Bosch zakenmenschen zijn, die er iets in zien
en ik kan me niet voorstellen, dat men nu
perse het verslag wil opdragen aan een
ander, terwijl er op het verslag van Bosch
Co. niets valt aan te merken.
Ik hoop, dat het voorstel zal worden ver
worpen en zal tegenstemmen.
De Voorzitter: De firma Bosch heeft
22 Augustus f85 gevraagd.
Bij het in stemming brengen van het voor
stel staken de stemmen, 8 tegen 8. Vóór de
heeren Oosterveen, Tromp van Holst, Gcri-
ritsen, Jorissen en Koning en de drie. Wet
houders.
De Voorzitter: 1 Iet is wenschelijk
om spoedig tot een oplossing te komen. De
heeren zullen dus vermoedelijk spoedig weer
worden opgeroepen.
50. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot vaststelling van het kohier van
het schoolgeld voor de Burgeravondschool,
cursus 1914/19«5.
51. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot vaststelling van het 3e supple
toir kohier der Inkomstenbelasting, dienst 1914
52. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot vaststelling van het suppletoir
kohier der Straatbelasting, dienst 1914.
33. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot het verleenen van afschrijving
der Inkomstenbelasting, wegens vertrek of
overlijden.
54. Reclames Straatbelasting, dienst 1914.
Alle aangenomen z. d. of h. st.
Aan de orde is de rondvraag.
De heer Van Duinen: Ik zou willen
voorstellen, alle lantaarns weer te laten bran
den. Massa's menschen loopen in dezen nat
ten tijd leelijk in 't donker en kunnen niet
zien waar ze op de soms zeer vuile straten
moeten gaan.
Ik heb ook wel eens hooren zeggen, dat
er geen betere zedelijkheids-politic is dan
licht. Dronkenschap is hier den laatsten tijd
verbazend toegenomen en wanneer men in
die donkere straten komt. ziet men vaak
dingen, die beter waren nagelaten.
Ik geef in overweging, althans na Nieuw
jaar alle lichten weer te laten branden.
Wethouder Veis Heyn: Het uit
laten van eenige lantaarns of lichten geschiedt
uit zuinigheid. In Augustus bespaarden we
daarmee f 350, in December zal dat f575 zijn;
thans is de besparing f 19 per avond. In het
geheel hebben wc daardoor sedert de mobi
lisatie f2350 nitgewonnen en ik stel me voor,
dat tot Mei wel een kleine f5000 zal zijn
uitgespaard. Aan de gedoofde lantaarns ver
dient de gas-exploitatie zoo goed als niets.
Ik geloof, dat alle lantaarns weer zullen
worden aangestoken als daartoe het dringend
verzoek komt uit den Raad.
Wat den Directeur en mij persoonlijk aan
gaat, zou het ons niet onaangenaam zijn als
alle lantaarns weder brandden, want we krijgen
nn allerlei klachten, onlangs zelfs van een
dame, die gewend was, met ons lantaarn
licht naar bed te gaan en nu klaagt over
het »vreeselijk schandaaldat die. lantaarn
uit bezuiniging is gedoofd.
liet uitlaten geschiedt volgens een vast
stelseler staat geen enkele lantaarn tc veel
en er is evengoed systeem in het ontsteken
als in het uitlaten.
De heer G e r r i t s e 11Het tweede gedeelte
van hetgeen de heer Van Duinen te borde
bracht, namelijk over openbare dronkenschap,
