BIJBLAD
Amersfoorisclie Courant
Stadsnieuws
Gemengd Nieuws.
van de
No. 5823
uitgave van
N.V. de AMERSFOORTSCHECOURANT
voorheen Firma A. H. van CLEEFF
VAN DONDERDAG 28 JANUARI 1915.
Bij de godsdienstoefening in de Doopsge
zinde kerk hoopt aanstaanden Zondagochtend
voor te gaan ds. S. I.ulofs, uit 's-Gravenhage
Ingediend is een wetsontwerp tot aanvul
ling van de Wet op de brievenposterij, voor
de instelling van een post-cheque- en giro
dienst aan alle postkantoren.
Van de Hollandsche spoor ontvingen we
de Beperkte dienstregeling, welke 1 Februari
wordt ingevoerd.
In stede van te zijn beperkt, is de dienst
zelfs vrij belangrijk uitgebreidnochtans is
hij nog lange niet zóo als in gewone tijden,
Op het biljet, staat met heel groote letters
In de eerste plaats worden met de in deze
dienstregeling aangegeven treinen militairen
vervoerd; het publiek heeft slechts toegang
voor zoover er plaats is.
Aan het plaatselijk telefoonnet zijn alsnog
aangesloten met:
no. 371 firma Bosch Serré, photografen
en concert-bureau, Utrechtschc-
weg 42.
no. 372 barak voor besmettelijke ziekten,
Arnhemscheweg.
no. 373 nog niet gereed,
no. 374 Arbeidsbeurs, Westsingel 7.
no. 375 A. Massing, in militaire équipe
menten, Arnhemscheweg 24.
no. 376 luitenant-adjudant R. C. van der
Garden, Plantsoen 16.
no. 377 Th. de Boer, Utrechlscheweg 47.
Gisteravond was het ongewoon levendig
op straat, drukker dan een gewonen Woens
dagavond, den uitgaansavond voor de meeste
dienstboden.
Die grootere levendigheid was het gevolg
van de gister hier aangekomen militairen,
die hun nieuw garnizoen eens gingen bekij
ken.
Vooral de winkels in de T.angestraat vie
len hun zeer mee.
Morgenavond zal de heer A. C. Hovens
Gréve, leeraar in Geschiedenis en Aardrijks
kunde aan het Gymnasium, voor de gemo-
biliseerden een lezing met lichtbeelden houden
over het Panama-kanaal.
Het in de jongste Raadsvergadering ge
sprokene zou den indruk kunnen wekken,
dat voor de studenten opdcr Belgische geïn
terneerden, die de colleges volgen aan de
zoogenaamd Kleine universiteit, niet zou zijn
gedaan hetgeen kon geschieden, waar bovenal
het geldt een zeer tijdelijke inrichting.
De even 80 jongelui zijn, zooals we vroe
ger meldden, ondergebracht in de Eerste
school voor verlofs-officieren.
Gelijkvloers is de groote gehoorzaal, meer
dan ruim genoeg voor het geheele audito
rium. 's Avonds worden daar ook lezingen
met lichtbeelden gegeven, voor welke reeds
een projectie-lantaarn is aangeschaft.
Een kleine college-zaal, eveneens gelijk
vloers, biedt ruimte voor een 40-tal, terwijl
daar ten slotte de eetzaal is, waar dc stu
denten in twee groepen hun maaltijden ge
bruiken, welke de zelfde zijn als voor de
kameraden in de kampen.
Boven zijn 4 flinke, ineenloopende studie
zalen, ieder ruimte biedend voor een 25-tal
personen en evenals de overige goed verlicht
en verwarmd.
De slaapvertrekken zijn op de zolderver
dieping juist als bij al onze inrichtingen van
militair onderwijs de zolderkap is beschoten;
ieder heeft een eigen krib met ruim vol
doende dekens
Er is zelfs eet) cantine, terwijl eer.ige
dames zich beijveren om 's Zondags thee te
schenken voor de jongelui, die bovendien
eens per week van 2 tot 7 uur mogen uit
gaan.
Een Belgische dame uit Brussel, die vroe
ger haar verwanten hier dikwijls placht te
bezoeken en dezer dagen weer naar ons land
zich wilde begeven, maakte bij de Zeeuwsche
grens gebruik van het aanbod om voor 50
franc over de grens te worden gebracht.
Geld op hand.
's Avonds la?t ging men op weg langs
allerlei binnenwegjes. In een groot bosch
gekomen, eischten haar twee leidslieden nog
200 franc. Gaf zij die niet, dan zou men haar
aan haar lot overlaten.
Zij voldeed aan dien elsch en e.cn paar
minuten later was zij in veilig Ne'dcrland.
Dat zij het gold, dat ze zoo goed kan ge
bruiken, kwijt is, spijt haar; maar oneindig
meer nog betreurt zij het, zóo te zijn afge
perst door eigen landgenooten.
Specnhoff had aanvankelijk het plan, ook
hier te komen jubileeren. Hij heeft daarvan
afgezien en is Dinsdag gekomen, hoe 't hem
ook werd afgeraden omdat er zóo veel te
doen was."
Het gevolg: een zaal niet zóo vol als hij
gewend is; hij en mevrouw Speenhof! weinig
meer dan een succes d'estime, terwijl do
overigen achterstonden bij hen, die vroeger
hier optraden met hot Klein tooneel.
Bij «Staatscourant» no, 22 zijn gevoegd
dc Statuten der Patronaats-commissic to
Amersfoort.
I11 de Vrijdag gehouden ledenvergadering
der R. K. Bouwvereeniging «St. Bonifacius»
bracht, naar «De Eembode» meedeelt, hoi
Bestuur ter tafel een plan voor den bouw
van een 50-tal woningen, eenvoudiger van
opzet en uitvoering dan de nu voltooide.
Een strook grond tusschen de Algemeeno
begraafplaats en de achter-tuintjes der be
staande woningen wenscht men als bouwter
rein voor dat doel to benutten, wanneer de
betrokken autoriteiten hun medewerking
daartoe willen verleenen, Komt dit bouwplan
tot uitvoering, dan kan aan veler vraag naar
woningen beneden een wckelijkschen huur
prijs van f 2 worden voldaan. Dc ontworpen
woningen zullen vermoedelijk f 1.75 's weeks
kosten en toch zeer doelmatig zijn ingericht.
De afdeeling Amersfoort van dc Ned. ver-
eeniging voor volks- en schoolbaden is
opgeheven.
Ter Dinsdagavond gehouden beslissende
vergadering waren slechts aanwezig dc beide
Bestuursleden, dc heeren H. J. Wolter en
dr. B. J. van Enst, die besloten archief en
kasgeld af te dragen aan het Hooldbestuuf
der vereeniging, te 's-Gravenhage.
Het Kamerlid dr. J. Th. dc Visser zal als
feestredenaar optreden in dc 17 Februari in
de St. Joris-kcrk te houden jaarvergadering
der plaatselijke afdeeling van den Chr. Na-
tionalen Werkmans Bond.
Ter Maandag gehouden veemarkt golden
de guste koeien f 180 tot f210, de kalf-
koeien f 240 tot f 260, de pinken f 90 tot f 110.
De ambtenaar van het Openbaar ministe
rie bij de Arohdissemonts-rechtbank te
Utrecht cischtc zes maanden gevangenisstraf,
met aftrek van de twee maanden voor-arrest,
tegen een der Belgische geïnterneerden, die.
tijdens dc muiterij in hef barakkenkamp bij
Soesterberg, werd betrapt op het wegrollen
van een vaatje bier uit dc cantine naar zijn
barak,
Uitspraak 1 Februari.
Niet van buiten komt het verdriet, doch
uit onszclven, zoodra wij geen innerlijke
veerkracht, geen levensdoel hebben.
Het weer. In heel West-Europa is de
temperatuur gedaald tot nabij of beneden
het het vriespunt en in Middel Europa komt
zelfs vorst van eenige beteekenis voor. Er
slaat een Oostelijke wind door en dc kans
bestaat, dat deze eenige dagen aanhoudt.
Als dan de hemel maar helder wil worden,
zal er hier spoedig wat ijs in de slootcn
liggen. Een zeer strenge vorst is evenwel
minder waarschijnlijk, o. a. omdat cr in de
ons omringende landen geen dikke sneeuw
deken is gelegd, die het vorstgebied helpt
uitbreiden.
Rustig en zonnig weer met lichte vorst
is trouwens wel zoo aangenaam,
De 23ste lijst van het Kon. nationaal
steun-comité, loopende tot 23 Januari, heeft
aan bijdragen en toezeggingen f 17 038. 61.
in hetgeheel is tot dusver ontvangen
dan wel toegezegd f 1 543 369.52.
Willem Schürmann, het meest bekend als
romanschrijver door Ȇe Berkelmans* en
als tóoneelschrijver door >Dc Violier»*, is
op slechts 38-jarigcn leeftijd te Rotterdam
overleden.
bijeenkomsten.
Dagelijks Openbare leeszaal en bibliotheek,
Laantje 2, en R. K. openbare
Leszaal en bibliotheek, Kamp
straat 18.
Bioscoop Langestraat.
Vrij. tot Zo. Bioscoop »De Arend*.
28 Jan. My ra Iless.
Protestantenbond.
29 Jan. Gezondheids-commissie.
Ned. militairenbond.
1 Febr Middonstands-credietbank.
4 Febr. Mannenkoor.
7 Febr. Chr. Nat. Werkmansbond.
A M N T K R I> A M M C If K SNUFJES.
Nog steeds geen Burgemeester.
Men schrijft ons uit dc Hoofdstad:
Wc worden hier ongeduldig. Wie zal de
uitverkorene der Regeering zijn om te zete
len op het Prinsenhof? Men noemt namen,
namen, namen waar men een ernstig gezicht
bij trekt, namen waarom men glimlacht,
maar zekerheid bc6taat er niet. Het blijft bij
gissingen.
Het schijnt een feit geweest te zijn, dat
de Regeering den populairon heer Van Aalst
heeft laten polsen, maar der Peaidcnt van de
Handelmaatschappij had er geen noren naar.
Dat is jammer, want de heer Van Aalst is
ongetwijfeld een bijzonder man. Hij is óon
stuk persoonlijkheid, een man die weot wat
hij wil, een werker, cn de bezitter van een
dosis gezond verstand en Hollandschonuth-
terheid. Als Van Aalst ergens zijn schouders
onder heeft gezet, gaat de beweging goed.
Dat weet ieder Amsterdammer, cn men
heeft den heer Van Aalst dan ook voor
een aardigu serie dingen aangezocht.
Ongetwijfeld zou Van Aalst als Burge
meester dc rechte man op do rechte plaats
geweest zijn, maar wellicht is hij bang ge
weest voor de politiek, en speciaal voor de
Amsterdamsche politiek, die altijd nog bc
langrijk afwijkt van onze nationale politiek,
Zijn wij goed ingelicht, dan laat do politiek
hein tamelijk koud, en wij kunnen ons dan
ook voorstellen, dat de heer Van Aalst
liever in den handel bleef dan aan het hoofd
te komen van een jn, van een in de
eerste plaats toch politiek college.
Een handdockon-verhuur-maatschappij,
Wij bezitten hier sedert ccnigcn tijd een
paar handdoek-verhuur-kantoren. Die com
binaties leveren handdoeken in bruikleen
cn iedere week laat men do gebruikte hand
doeken afhalen, terwijl men sehoonc laat
brengen. Er wordt betaald met een bon
netje.
Die handock-vorhuur-combinatics schijnen
te voorzien in een behoefte. Wol is waar is
het stelsel niet bestemd voor particulieren,
maar de eigenaars van kantoren en fabrie
ken schijnen het practice!) tc vinden.
Dc belangrijkste combinatie, dc handdoek-
verhu ur-maatsehappij Nederlandhoudt er
al eigen auto's op nu.
Je moet maar een goed idee hebben.
Onze goede Dam een kom.
In dc «Nieuwe Amsterdammer» voorspelt
een inzender, dat dc Dam spoedig geen
plein meer zal zijn, maar door de hoogc
huizen, die het zullen omringen, herschapen
zal zijn in een kom.
Die inzender is zeker geen Amsterdammer.
Dan zou hij weten, dat wij steeds smalle
straten en kleine pleinen hebben gemind.
Een Kal verstraat werd populair, juist omdat
zij niet veel meer is dan een geaspbaltoerde
steeg. Een brecde straat heeft nooit een
gezellige volte gekend; zij mag een belang
rijke verkeersweg geworden zijn, een hoofd
straat werd zij niet.
Laat dc Dam maar knus en klein blijven.
Hij wordt cr slechts gezelliger op.
Groot-kapitaal aangeboden.
In de Amsterdamsche groote bladen komen
bijna dagelijks advertenties voor, waarin
kapitaal wordt aangeboden aan industricelcn,
die hun bestaande zaak willen omzetten in
een Engelschc vennootschapmen moet
artikelen kunnen fabriceeren, geschikt voor
export, en men moet in staat zijn, togen de
Duitsche fabrikanten te concurreoron.
Die advertenties worden niet geplaatst
door de personen, die ze gewoonlijk stellen
cn in den regel tegen buitengewoon hoogc
rente hun kapitaal probeeren te beleggen,
maar men tracht inderdaad met Engelsch
1 geld bepaalde takken der Nederlandsche
nijverheid te steunen.
1 Er zijn einde December in dc Hooidstad
een paar Engelsche bureaux geopend, waar-
1 van hot eenige doel schijnt te zijn, den in-
vloed van Engeland in dc Nederlandsche
1 handel en nijverheid te vergrooton, en zoo
1 mogelijk Duitsch-Hoilandsche relaties af te
snijden.
De Duitsche kooplui tc Amsterdam zijn
i inmiddels actiever dan ooit cn het zal een
heelon toer zijn, hen zoo spoedig hieruit te
dringen.
Met belangstelling kijken wij naar dien niet
1 heel bloedigcn Duitsche-Engelschcn oorlog
I te Amsterdam.
j Het Contrat social». Le Contrat Si-
Uil, dc beroemde Principes du Droit poll-
j tiq.ic* van Rousseau, dat nog steeds zijn
waarde heeft en door ieder, die in dc Staats-
I wetenschappen studeert, dient te worden gc-
j lozen, wordt in het Nederlandse!) vertaald en
zal tegen r April a.s. door het Bureau tot
Publiciteit van Wetenschappelijk Nieuws, te
Amsterdam, worden uitgegeven.
Kan men van Calais naar Dover schie
ten Wat zou do Duitsche artillerie er
prat op gaan als zij erin slaagde, vanuit Ca
lais Albion's kust te bestoken I I>o strate
gische medewerker van dc «Staatsburger
Post* heeft zich afgevraagd,' of zulks wel
mogelijk zou zijn. Hij houdt er een interes
sante poputair-krijgskundigc causerie over
en zegt onder andero
Schiet men een geweerkogel af met een
snelheid van 600 Meter, cn wil men daarmee
1800 Motor ver schieten, dan is de kogsl 3
seconden onderweg. De kogel valt daarbij,
ten gevolge van zijn zwaarte 43 Meter lood
recht omlaag; men moet dus het geweer
zóo schuin naar boven houden, dat dc kogel
ten gevolge van zijn eigen snolheid op de
schuine baan binnen drie seconden 45 Me
ter loodrecht boven den grond zou opstijgen,
wanneer er geen aantrekkingskracht van de
aarde bestond. Berekeningen hebben uitge
maakt, dat dit ongevoer twee graad is.
In werkelijkheid houdt do kogel echter
niet de snelheid, waarmee hij den mond van
het geweer verliestdc weerstand van de
lucht stuit zijn gang. Daardoor is de kogel
langer in de lucht cn wordt de vizierhoek
grooter, want de te overwinnen valhoogte neemt
toe in het kwadraat van den tijd, dien de
kogel onderweg is. Onze moderne geweren
hebben een mondingssnelheid van bijna 800
Meter. Wil men nu tooo Meter ver schieten
dan oisdit dit een vorhuoging van twee
graad, bij 2000 Motcr van 12 graad en bij
4000 Meter van 31 graad, Nu zou men mee
net), dat men verder kon schieten, naarmate
men den vizierhoek steiler neemt. Dit ia
echter niet het geval, want evenals bij alle
aardsche dingen, is ook hier een grens. Bij
een al te steilen hoek wordt de hoogte we
liswaar vrij groot, doch de beweging in de
richting voorwaarts wordt er des te kleiner
om. Wie een steen recht omhoog werpt, ziet
het ding op dc zelfde plaats neervallen, zon
der dat hij een Meter vooruit is gekomen.
De artillerie-officieren berekenen de afstand
der schoten bij verschillende standen met
behulp van formules. Men vindt op die ma
nier, dat hij een hock van 45 gr. de grootste
draagkracht wordt bereikt. In dit geval is
de formule bijzonder eenvoudig. Houdt men
geen rekening met den weerstand der lucht,
dan is onder dezen hoek do grootste afstand
vut) den kogel gelijk aan snelheid maai snel
heid gedeeld door 10. Ons modern veldge
schut met 600 Meter mondingssnelhcid kan
dus theoretisch 600 X 600 X 10 dat is dus
36 000 Meter of 36 K. M. ver schieten. De
afstand Dover-Calais is slechts 32 K, M. Was
dc ruimte tusschen de beide kustplaatsen
luchtledig, dan kon een Krupp-kanon John
Buil aan het schrikken maken. In werkelijk
heid echter komt een kanonkogel niet ver
der d#n i2 K. M. De wrijving der lucht is
een te taaie tegenstander.
Oorlogsnamen. De gewoonte om pas
geboren kindertjes te noemen naar een bij
zonder feit, dat op hun geboortedag plaats
vond. is lang niet nieuw. Men denkc slechts
aan onze beroemde Maria Tesselschude. Toch
hoort men in vredestijd slechts zelden van
dergelijke buitenissige voornamen cn alleen,
een oorlog schijnt de ouders tot zooiets tc
kunnen inspireoren. Ons land kent verschil
lende Mobilia's of Mobile's cn ook oen Neu
tralid. In België worden thans bijna alle
jongetjes Albert gedoopt cn de meisjes Eli
sabeth. In Noord-Frankrijk uit zich de ver
eering voor het Belgische Koningspaar op
dc zelfde wijze. De geboorterigisters van
verschillende Duitsche steden kunnen in de
toekomst dienst doen als een kroniek van
den oorlog. Daar vindt men als voornamen
de namen van alle dorpen cn steden, die
Duitscbland in Belgis veroverde. De zuigeling
van drie maanden van thans wordt eens
jongejuffrouw Leuven, jongeheer Namen,
mevrouw Alsace-Lorraine, enz. Trouwens men
kent daar nu reeds een jongedochter Bülowine.
Naar Blücherine luistert een andere dame.
Blücherliesc en Yorcktrinc herinneren ook
aan jeen verheerlijking van groote mannen.
Minder aangenaam moot con mciske getrof
fen zijn, toen zij de beteekenis van haar naam
Bombenundgranatcnhilde'' begon te beseffen.
De naam Helmut, oen voornaam van graaf
Moltke, is pas na den oorlog van 1870 po
pulair geworden.
Dc Zuid-Afrikaanscho Boerenoorlog heeft
óok tal van namen in het leven geroepen.
Verschillende Engelsche jongens, in die dager,
geboren, luisteren naar den naam Kitchener,
Mcthuen, French of Bobs, den bijnaam van
nu wijlen lord Roberts. Naar de plaatsen
waar veldslagen werden geleverd, noemde
men enkele jongens en meisjes Mafeking,
Lady Smith, Kimbcrley, Pretoria of Kaapstad.
Van den kant der Boeren antwoordde men
hierop door ais doopnaam in te voeren Cronjé,
Krüger, Majuba, Colcnso enz.
Een der nieuwste namen ia het Duitsche
Przmysl en het Fransche Joffrette.
