Zaterdag 6
Februari 1915.
No 6527.
64e Jaarijang
Stadsnieuws
gestraft heb, het mij
durven zeggen*,
sschen Marguerite en
ifVerweet haar welis-
oelheid vermeerderde
1 met den dag erger
uerite maar al tedui-
hts heel weinig betee-
n haar man.
i qtm, te geduldig en
protesteeren, onder-
i in stilte, zich wijs-
aarschijnlijk allen zoo
:omst een, helaas, on-
crwachtend.
iancey, schier geheel
terug te keeren, met
ld gebroken, vond hij
vaar meer in, aan al-
s deel te nemen.
men in het Theatre
oorstelling van een too-
tuk in dat genre. Op-
tige decoration bracht
ntvangst op.
Wordt vervolgd.)
AMEECFOOETSDEE DOUEAIT
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant,, voorheen Firma A. H. van Cleeï".
HOOFD-REDACTEUR
P. J. FREDERIKS,
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden fi.~
franco per post /1.15. Ad vertenti-n 16 regels 60 cent; elke regel meer jo cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvfaag kosteloos. Legale, officieële- en ontei geulngs-
advertentiën per regel 15 cent Reclames 1—5 regels ƒ1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advërtentien van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
i
11
BUREAU:
K0RTEGRA05T 9.
Postbus 9.
Telefoon 19.
Op verzoek van den Wethouders van On- 1
derwijs zal in de schoolvergaderingen der 't
openbare Lagere scholen Koningsstraat,
Beekstraat en Puntenburgerlaan worden be
sproken het Mannheimer stelsel.
Aan het verslag van den Gemeentelijken
keuringsdienst van eet- en drinkwaren en
gebruiksartikelen over het laatste kwartaal
van 1914 zij het volgende ontleend.
Er werden 413 zoowel scheikundige als
bacteorologische onderzoekingen gedaan, te
gen 207 en 480 in de beide vorige kwartalen.
Zij betroffen zout 1, water 20, melk 275,
karnemelk 9, margarine en spijsvetten 20,
chocolade en snoepgoed 20, cacao 7, bieren
limonades 15, bruine boonen 1, azijn 2, bes
sensap 1, worst en vleesch 3, wittebrood 12,
roggebrood 10, meel èn rogge 4 en jams 4.
Van deze geschiedden 60 ten behoeve van
de intemeerings-depots te Amersfoort en te
Soesterberg, waarvan 22 aanleiding gaven tot
meer of minder ernstige aanmerkingen. (Om
geen misverstand te wekken, zij aanstonds
hieraan toegevoegd, dat de eigenlijke cantine
eerst begin December werd geopend en dat
dus de hier bedoelde keuringen betreffen de
waren, door zoetelaars te koop geboden. Alle
waren van de cantine staan, op uitdrukkelijk
verzoek van de pachters, onder doorloopend
toezicht van den Keuringsdienst Red.).
De onderzoekingen gaven -aanleiding tot
het zenden van 62 waarschuwingen en wel
omtrent melk 48, karnemelk 3, margarine 4,
reuzel 1, chocolade-melk 1, brood 1 en limo
nades 4.
Ook andere analyses, voornamelijk die van
brood en van cacao, gaven aanleiding tot
beschouwingen. Tot waarschuwing werd
echter nog niet overgegaan, omdat deze
analyses meer een orienteerend karakter
droegen.
Water. Een rapport omtrent het volledig
scheikundig en bacteorologisch onderzoek van
het water der openbare pompen zal weldra
Burgemeester en Wethouders bereiken.
Melk. Van de 275 melk-analy&es hadden
173 betrekking op avond-en 102 op ochtend-
melk.
Het" aantal melkmonsters met een lager
vetgehalte dan 2.75 pCt. bedroeg 7, dat is
2,6 pet van het geheele aantal. Het hoogste
vetgehalte was 4.3, het laagste 2 pet.
In 31 gevallen, d.i. 11.3 pCt. van het totaal,
was de vetvrije droogrest beneden 8 pCt.,
met andere woorden was de melk onvol
doende van samenstelling.
lil 33 gevallen, d.i. 13 pCt., was de melk
in erge mate verontreinigd met koevuil, ter
wijl 30 monsters even voldoende waren wat
reinheid betreft.
Van 3 melkhandelaren werden de namen
gepubliceerd Wegens verkoop van melk, on
voldoende van samenstelling van 5 verkoo-
pers wegens verontreiniging der melk door
koevuil.
Misschien zal het ter slotte wenschelijk
blijken, maandelijks een overzicht van alle
genomen melkmonsters te publiceeren, met
vermelding van de namen der leveranciers.
Van de 9 onderzochte monsters karnemelk,
■alle genomen bij boeren, waren er 9, dus
100 pCt., onvoldoende door te ruime toevoe
ging van water. Ook hier schijnt een publi
catie van de namen der knoeiers te moeten
"olgen om betere toestanden te verkrijgen.
Boter. 7 monsters van boter, waarover
particuliere klachten waren ingekomen, wer
den scheikundig onderzocht. De klachten
bleken ongegrond. In den tijd der stalling
verandert de boter vaak van kleur en smaak.
Een veelvuldig voorkomend kwaad is, dat
veel boterboeren niet het volle gewicht leve
ren door aanhoudend controleeren, bleek
dikwijls 5 a 10 pCt. milder aan gewicht dan
waarvoor de hoeveelheid werd verkocht, of
schoon de schalen en de gewichten juist
bleken en hier dus opzet kon worden bewe
zen. De namen van 5 boterboeren werdejp
daarom gepubliceerd.
Margarine. Van 16 monsters marga
rine bleken 2 een watergehalte van meer
dan 16 pCi, te bevatten, en wel resp. van
22.1 en 5?f5 pCt.bovendien bleken deze
monsters geconserveerd met boorzuur, hoe
wel reeds in den loop van het vorige kwar
taal de fabrikant gewaarschuwd was. Deze
bleek in zoover vrij van schuld te zijn, dat
de margarine niet door hem te Amersfoort
was geleverd, doch aan iemand te Leusden,
die wederverkocht aan kleine winkels te
Amersfoort.
Tegen verkoop in een vlak aan Amers
foort grenzend gedeelte eener naburige Ge
meente kan de Keuringsdienst helaas niet
ageeren, wel tegen den wederverkoop. Wen
schelijk is dus, dat de naburige Gemeenten
zich aansluiten bij den Amersfoortschen keu
ringsdienst.
Zoo verklaarde een bierhandelaar openhar
tig, bier geconserveerd met salicylzuur in
voorraad te hebben op een veilige plaats,
doch dat, daar de verkoop te Amersfoort
door den keuringsdienst is verboden, deze
voorraad in een naburige Gemeente zou
worden geplaatst.
Reuzel. Een monster reuzel bleek een
mengsei te zijn van plantaardige vetten. Hoe
wel de verkooper beweerde, eigenlijk zelf
met het artikel bedrogen te zijn, bleek hij
met de vervalsching op de hoogte.
Chocolade. Ettelijke monsters choco
lade bleken veel meel, doch geen saccharine
te bevatten.
Limonade. Eenige monsters limonade
bleken alle gezoet met saccharine, terwijl
het publiek onder limonade verstaat een
mengsel van citroenzuur, natuurlijke vruch
ten-essence en suiker. Aan den verkoop van
deze artikelen, op het interneerings-terrein,
werd een einde gemaakt.
Worst. Een paar monsters worst bleken
zetmeel te bevatten, hetgeen niet dadelijk
schadelijk is, doch het watergehalte sterk
doet stijgen. Zoo bleek een bij een slager
genomen monster worst 58.3 pCt water te be
vatten, terwijl 7 pCt meel was toegevoegd,
zoodat voor eiwit en vet slechts 34.7 pCt
restte. In een ander monster worst bleek
vleesch geheel te ontbrekenalleen kwam
sporadisch een stukje vet voor.
Nader ondervraagd verklaarde de slager,
dat dit »meelworst« was! De verkoop aan
de geïnterneerden is verboden
Brood. In verband m,et de vastgestelde
maximum-prijzen voor wittebrood werden prijs
en gewicht geregeld gecontroleerd. Slechts
éen fabrikant bleek ten slotte voortdurend
wittebrood te verkoopen boven den maximum
Regeeringssprijs. Na herhaalde waarschuwing
en voorloopige inbeslagneming van een kar
met brood, onder bedreiging met publicatie,
werd het gewicht van het brood zooveel
verhoogd als noodig was om den maximum
prijs niet meer te overschrijden.
Na de analyses te hebben gegeven van
5 monsters wittebrood en :o monsters rog
gebrood, schrijft dr. Den BoerBij een
normaal gebruik van 100 H. L, rogge pe'r
week, of 7500 K. G., hetgeen overeenkomt
met een verbruik voor f62500 roggebrood
per jaar, beteekent elk pCt water teveel in
roggebrood een verlies van f 625 voor de
verbruikers. Een gemiddeld te veel van 4
pCt water in roggebrood beteekent dus een
uitgave van f 2500 van de roggebrood etenden
voor niets danwater, welke som als
zoete winst bèlandt in de zakken der rog
gebroodbakkers.
Het rapport wordt weer besloten door
een lange lijst van kuoeiers, die ernstig
werden gewaarschuwd, en van in beslag
genomen eet- en drinkwaren.
Een enkele greep hieruit: gepasteuriseerde
melk met te hoog bacteriën-gehalte en
schimmels; rotte appels, bij vierde herhaling;
buikzieke peren bedorven gesneden kaas
melk in zeer vuile bussenbedorven gema
rineerde haring; koplooze bokking; ondeug
delijke bloemkool en wittekool.
't Is waarlijk geen wonder, dat den ijve
rige Administrateur van de Amersfoortsche
Tramweg Maatschappij de moed in de schoe
nen zinkt en hij niet meer 260 stipt als
voorheen op iederen eersten der maand zijn
overzicht van het vervoer verzendt.
Ook over Januari is 't weer minder in alle
rubrieken.
Het aantal betalende passagiers was 8201,
of 1431 minder dan in Louwmaand 1914;
de vervoeropbrengst f410.45, of f71.70 min
der; de totale ontvangsten beliepen <422.92,
of f74.29 minder; en de dagkilometerop-
brengst was f7.58, of f 1.33 minder.
Te Ginneken overleed kolonel jhr. J. P.
Bloys van Treslong, oud-commandant van
het 5e regiment infanterie.
Luitenant L. J. Norenburg. van het 13e
regiment infanterie, is hier gedetacheerd als
leeraar bij den vaandrigs-cursus.
Bij Kon. besluit zijn, op hun aanvraag, in
hun rang weder in dienst gesteld de gepen-
sionneerde generaal-majoor der artillerie
J. H. Knel en de gepensionneerde majoor
der cavalerie J. M. baron Van Boecop, bei
den bestemd voor den dienst bij het inter-
neerings-depot Amersfoort.
Gister van 10 tot 5 en heden tot 4 uur
had hierdoor ambtenaren van den Consul-gene
raal van België te Amsterdam de eerste uit
betaling plaats van het kostwinnersgeld en
werd na afloop daarvan wedereen 1 oo-tal recht
hebbenden ingeschreven.
Voortaan zal de uitbetaling geschieden
zooveel mogelijk om de veertien dagen.
Dat het moeilijk is, het ieder naar den zin
te maken, bleek ook hier weer. Heel wat
vrouwen waren er weinig over gesticht, dat
de uitbetaling plaats had in Belgisch geld
en berekenden al dadelijk hoeveel verlies zij
er bij het wisselen op zouden hebben.
Groote verontwaardiging werd gewekt door
dien een langving(st)er gebruik maakte
van het gedrang, dat een oogenblik ontstond
misschien door handlangers werd veroor
zaakt om een zwaar in den rouw zijnde
dame het geld, dat zij in den buitenzak van
haar mantel had gestoken, te ontrollen.
Nasporingen baatten niet
Ware het Bestuur van »Amersfoort's man
nenkoor* niet het ernstige Bestuur van die
ernstig studeerende vereeniging, men zou
er toe komen, te denken, dat het een nog
voller zaal wilde hebben dan het altijd heeft,
bij elke uitvoering, dan wel dat het een
loopje heeft willen nemen met donateurs en
overige belangstellenden, of, en dit is de
derde en de laatste mogelijkheid, zijn ge
trouwen uitermate heeft willen verrassen.
In niets heeft het concert, Donderdagavond
gegeven, achtergestaan bij de vorigede
partijen warm alle voldoende bezet; allen
zongen met lust en geheel naar de intenties
van den Directeur; alles was, geheel als
gewoonlijk, in de puntjes verzorgd.
't Is niet doenlijk en evenmin wenschelijk
telkens met een geheel nieuw programma
te komen goede oudere nummers klinken
nóg beter als ze weer eens flink zijn door- j
gezongen.
Het nieuwe nummer was een nieuwe
compositie van den heer Hazendonk, een
Hymne aan de vrede*.
Alvorens deze werd ingezet, bood de heer 1
Koerselman den door koor èn zaal zeer op j
prijs gestelden Directeur een krans aan en
zeide daarbij ongeveer
Door de leden is mij verzocht U, alvorens
we uw compositie zingen, dezen krans aan
te bieden. Wij zijn er van overtuigd, dat U
alles doet voor het koor en dat U zijn
hulde volkomen verdient. Wil met dezen
krans, bewijs van onze sympathie en hoog- 1
achting, de verzekering aanvaarden, dat wij
steeds gaarne onder uw eminente leiding
zingen*.
Van gansche harte stemde de zaal in met
het driewerf hoeraI
De compositie is een trisch werk met tal
van mooie gedeelten en werd flink ten
gehoore gebracht.
Mejuffrouw D. Teengs, de nopraan-solisle
uit Edam, bleek te beschiklien over zeer
goede stemmiddelen en een zeer aansprekend
geluid.
Den baryton-solist, den lieer Van der
Ploeg, was de proloog uit «Paljas* te zwaar.
In de Vlaamsche liederen maakte hij echter
door zang en voordracht weer veel goed.
De heer G. van den Burg was natuurlijk
èn bij zijn accompagnement in als organist
weer buitengewoon artistiek.
Het was gister tien jaar .-geleden, dat de
Hollandia Victoria Combinatie tot stand
kwam.
Dit feit zal hedenavond fiestelijk worden
herdacht in »De Keizerskroon" door een
soiree variée.
En morgenmiddag zullen de pootige leden
op hun terrein achter «Rustoord*, alsof er
niets ware gebeurd, ontvangen een elftal van
Belgische studenten.
Gelijk we reeds meldden, krijgt Quick op
«Birkhoven" te gast de Z. A. C.
Onder voorzitting van de 1 heer Joh. B un-
nik werd Donderdagavond gehouden de
jaarvergadering der plaatselijke afdeeling van
de R. K. middenstands-vereeniging »De
Hanze*, die in het aartsbisdom Utrecht thans
telt 33 afdeelingen met 1640 leden.
Nadat de vergadering op de gebruikelijke
wijze was geopend, wenschte de Voorzit
ter den aanwezigen alle f oeds in het nieuwe
jaar en sprak den wensch uit, dat 1915 op
de eerste plaats vrede mccht brengen en op
de tweede plaats voor c'en handel en de
nijverheid beter mocht zijn dan 1914, dat
voor stellig meer dan 80 pCt. niet alleen
hoogst onzeker en vol angst, maar ook zeer
nadeelig is geweest.
De notulen der vergadsring van 3 Sep
tember werden gelezen en ongewijzigd vast
gesteld, met dank aan dm 2e Secretaris,
dee heer L. J. Hemels.
Aan de orde was vervolgens de verkie
zing.
De heer Bunnik werd herkozen, waarna
in de vacature, ontstaan door het voor den
derden keer bedanken door den heer J. A.
J. Lohmann, die ie Secretaris was, werd ge
kozen de heer H. M. Köhlmann. Het Bestuur
verdeelt zelf de functiën.
Hierna bracht de 2 e Secretaris het jaar
verslag uit, thans het derde.
Daaruit bleek o.a., dal hit ledental klom
van 85 tot 113, dat er 16 vol:allige Bestuurs
vergaderingen werden gehouden, dat de 4
ledenvergaderingen werden aezocht door 40
tot 44 leden. Verder wordt gememoreerd
de goede samenwerking nut de midden-
stands-vereeniging «Handel en Nijverheid*
en aan verschillende zaken, die reeds hun
beslag kregen dan wel nog in behandeling
zijn.
Het werd vastgesteld ondei dankbetuiging.
De Penningmeester, dehee'H. W. Sten-
fert, deed vervolgens rekering en verant
woording. Bij een uitgaaf vai f253.09 is het
batig saldo gestegen van f 125.23 tot f 202.14.
De heeren Thien cn N. C. de W i t,
gekozen tot leden der flnancit ele commissie,
zullen in de volgende vergadering rapjxirt
uitbrengen van hun bevindingen.
Aan de orde waren de meiledeelingen.
De Voorzitter herinnerde aan de po
gingen der R. K. middenstands-vereeniging
te Hilversum om een gewestelijk gilde van
brood- en banketbakkers op tt richten. Heel
groot was de belangstelling uit Amersfoort
niet, daar slechts éen bakker de vergade
ring bijwoonde. Spoedig zal weer worden
vergaderd.
Wat de vervroegde winkelsluiting betreft,
kan alleen herinnerd, dat ee-i enquête is
gehouden door het Dagelijksch Bestuur der
Gemeente. Wat deze uitwees, is nog niet
bekend.
De jeugd organisatie staat er heel aardig
voor. Vooral de heer Stenfert heeft daarvoor