Dinsdag 23
Februari 1915.
No 8534
64e Jaargang
Stadsnieuws
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Ainersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H van Cleeff".
HOOFD REDACTEUR
F. J. 7REDZRZZS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dim dag-, Donderdag- en Zater dat avond. Abonnement per 3 maanden 1.—
franco per post /i.i5. Advertentien 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officleèle- en ontelgenlngs-
advertentifin per regel 15 cent Reclames 1—5 regels ƒ1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advGrtentlen van buiten de stad worden de Incasscarkosten In rekening gebracht.
KORTXGRACBT 9.
Postbus 9.
Telefoon 19,
KENNISGEVING.
De Burgemeester van Amersfoort,
Gezien artikel 41 der Gemeentewet,
Brengt ter kennis van de ingezetenen, dat de
Itaad dezer Gemeente zal vergaderen op DinB-
dag 23 Februari aanstaande, des namiddags te
acht ure.
Amersfooit, 20 Februari 1915.
De Burgemeester voornoemd
van randwi.jck.
Out Holland.
Opgedragen aan Hannie, als antwoord op
,,Koud Holland".
(Zie Amersfoortsche Courant van
,5 December 1914).
O Holland, Holland, landekijn
Van hart zoo ruim, in perken klein,
Je bent niet koud, maar lief en goed
En 'k huldig graag je mild gemoed.
'k Kwam vroeger wel eens langs je heen
Om vlug je steden door te treên,
Ik keek ze in, maar je harteklop,
Je ziele ving ik daar niet op.
Toen voelde ik mij zoo vreemd in 't land,
Dat ik van ras me dacht verwant.
Een massa volk, geen druk gewoel,
Een stil gedoe, een koud gevoel,
Geen blik, die hartelust verried,
Geen fluksch gebaar, geen jolig lied,
Geen leute lach, geen bruisend woord
En 'k vond je landje een killig oord.
En wijl in dolle vaart de trein
Mij henenvoerde uit 't landekijn
En voor mijn oog ontvouwen liet
Een zonnig zicht in schichtverschiet,
Een zicht van gouwen, frisch en rijk,
Van weiden weeldrig groen en wijd
Met grazend vee en watertocht,
Nu droomrig kalm, dan stroomentocht
Zich wisselend met dennenrij,
En 't paars tapijt der stille hei
En bloemenvelden, kleurentooi
En dorpjes toch zoó lief en mooi
Toen dacht k »0 volk van 't landekijn
Hoe kan je toch zoo koud-stil zijn
Bij 't heerlijkste natureschoon
't Niet uiten in een jubeltoon!*
Maar 'k wist niet, hoe 't jou beviel
Want 'k dronge niet tot in je ziel
Waar heimlijk straalde een zonnekijr.
Van fijn gevoelen, diep en rein.
Toen wist ik niet, wat ik thans weet
Nu 't levenslot, zoo bar en wreed,
Me toch genadig was en wou
Dat 'k in je schoot aanlanden zou
En er ontboezmen al mijn smart,
Het leed van mijn ontredderd hart.
Zóo ver van land en gade en kroost.
En rust er vinden, hoop en troost.
»Wees welkom,* klonk er welgemeend
»0 mensch die lijdt, die treurt en weent,
»Ons menschenhart voelt met je mee
En heelde graag je zielewee*.
Dus werd ik in je haard geleid
Zoo zonnig voi gezelligheid
En trad langs 't Hollandsch huisgezin
Het Hollandsch ware leven in.
Daar trof 'k een volk bewondrenswaard
Zoo innig-vrederijk van aard.
Een gansch vrij volk, vroom en vroed
Echt menschenvolk. vol cdclmoed
Daar trof ik levens heerlijk schoon
Het leven naar mijn zieledroom
In breede vlucht, zoo rein ontvouwd
Met liefde omkranst, op liefd' gebouwd.
O gulle Hollandsche vriendenkring
Die tot een Belgisch banneling
Zoo hartelijk meevoelend boog
Ik dank je, min je, schat je hoog.
Vergeef me wat ik vroeger dacht.
Mijn hart hervormt het thans met kracht,
En houdt je diep er in getooid
Daar bloeit gij steeds, daar kwijnt gij nooit.
O Holland, Holland, landekijn,
Van hart zoo ruim in perken klein
Je bent niet kil, niet stug, niet kou
Maar gul en lief en 'k houd van jou.
In 't bosch.
In stille eenzaamheid staan hoog de ranke
[dennen
en luist'ren naar 't weemoedig lied, dat zachte
[zephir zucht,
ik zie het bleeke zonlicht in hun toppen
[spelen
dat helder straalt uit nauw bewolkte lucht.
Wat is het stil; wat eenzaam om mij henen,
geen schepsel doet zich voor aan mijn rond
[blikkend oog;
ik zie alleen het groen van mos en dennen-
zoomen
en 't matte blauw van najaarshemclboog.
Geen vogel zweeft thans door de ijle luchten
geen eekhoorn vlucht verschrikt op 't hooren
[van mijn tred;
het woud is hoorbaar stil. als heeft het plech-
lug
dc handen opgeheven tot een nooit geleerd
[gebed.
Ik dacht mij groot als mensch, als koning
[van de Schepping
en 'k voelde mij zoo nietig in 't Heelal;
Ik weet: mijn kroon ligt lang mij van het
[hoofd geslagen,
maar 'k weet niet, hoe ik hem weer tot mij
[nemen zal.
J. G. Gr. Bdh. ten Velde.
Onze straatnamen.
(INGEZONDEN.)
Naar aanleiding van uw vraag over de
spelling van den familienaam Oldenbarne-
veldt (met d, dt of t aan het einde) ben ik
zoo vrij, u te verwijzen naar de voorrede in
de Nederlandsche uitgave (Herziene verta
ling) van »Het leven en sterven van Johan
van Oldenbarnevelt* door John Lothrop
Motley.
»Er blijft*, zegt deze Amerikaansche be
oefenaar van onze historie, »mij nog een
enkel woord te zeggen omtrent den naam
van den Staatsman, wiens leven ik ga be
schrijven. Zijne [sicwerkelijke naam, waar
onder hij altoos in zijn eigen land is bekend
geweest, is Oldenbarneveldmaar tijdens zijn
leven, en doorgaans in de geschiedenis, van
dien tijd af tot nu toe, werd hij zoowel door
Engelschen als door Franschen Barneveld
geheetenen deze schrijfwijze is zóo alge
meen, dat zij na eenige aarzeling ook in dit
werk is aangenomen*.
In een noot wordt echter daaraan toege
voegd: »De vertaler heeft zich veroorloofd
den «wezenlijken*naam van Oldenbarne
velt te bezigen, zooals die door den Staats
man zelf geschreven werd. De redenen, door
den heer Motley voor het volgen eener
andere handelwijze aangevoerd, schijnen toch,
vooral voor Nederlanders, minder afdoende
te zijn*.
Men bedenke hierbij, dat deze vertaling
verscheen met een Inleiding van dr. R. C.
Bakhuizen van den Brink", welke inleiding
aldus eindigt: Enkele in het oog loopende
misstellingen heb ik stilzwijgend doen ver
beteren*. Indien Bakhuizen de door den ver
taler aangebrachte verandering niet als een
verbetering had aangemerkt, zou hij haar
zeker niet hebben geduld.
Het zou water in de zee dragen zijn de,
namen op te sommen van geschiedschrijvers,
die, evenals de vertaler van Motley, den
«wezenlijken* naam van Oldenbarnevelt be
zigen, zooals die door den Staatsman zelf
geschreven werd. Na de verschijning van
»Het leven en sterven* gaf Groen van
Prinsterer zijn »Maurice et Barnevelt* in het
licht.
Trouwens de advocaat zelf onderteekende
zijn laatsten brief, den 11 Mey 1619, uyt j
(syne) kamer der droefenisse, aan (syne) scer
lieve beminde huysvrouwe, kinderen, swagers
en kintskinderen geschreven uwe seer lieve
man, vader, schoonvader en grootvader, Johan 1
van «Oldenbarnevelt zooals men kan lezen 1
in het tweede deel van Motley, blz. 298,
tenzij de brief aldaar verminkt is weerge- 1
geven.
Amersfoort is met zijn Johan van Olden-
barnevelt laan en Oldenbarnevelt-stceg in 1
uitnemend gezelschap en de t van Falise is
geheel correct; d of dt ware een onkiesche
verminking geweest van het laatste krab
beltje*, door der grooten Amersfoortcr op
schrift gesteld.
Waar dan die d of dt vandaan komt?
Vóór mij ligt „Maurice et Barnevelt" van
Groen van Prinsterer en daarnaast deel II
van Winkler Prins' «Geïllustreerde Ency
clopajdic» (2e uitgave), waarin dit boek wordt
aangehaald als «Maurice et Barneveld*. In
dit zelfde deel heet het boek van Motley
op blz. 223 «The life and death of Johan
van Barneveld*, op blz. 595 «Life and death
of John of Barneveld* en heet de advocaat
doorloopend Joan van Oldenbarneveldt. 1
Zoo is mij ook bekend een uitnemende
verzameling van taalopgavcn, waarin dead-
vocaat bij afwisseling Oldenbarneveld en
Oldenbarneveldt (dus met d en dt) alleen
maar niet met zijn eigenlijken naam
Oldenbarnevelt wordt genoemd. En toch leven
wij in een tijd (of ligt deze reeds achter ons?)
waarin aan de juiste schrijfwijze van woorden
en namen nogal eenige waarde wordt
gehecht. Slordigheid, achteloosheid, willekeur,
alsook lachbare naftperij van vreemden («hij
werd zoowel door Engelschen als door Fran
schen Barneveld genoemd*) zijn echter nog
steeds dc wereld niet uit.
En daarom is het goed, dat wij, elk op
zijn beurt, elkaar wat op de vingers kijken
en ook eens tikken als goede Amersfoorters
«van vreemde smetten vrij* onszelven en
anderen houdende.
LEZER.
Aanvullings-agenda voor de openbare ver
gadering van den Raad der Gemeente Amers
foort op Dinsdag 23 Februari 1015. des na
middags ten 8 ure.
Voorstel van Burgemeester en(
Wethouders tot aanvulling der Ver
ordening. waarbij ter zake van be
paalde ontvangsten der Gemeente
wordt afgeweken van het bepaalde
bij artikel 113 der Gemeentewet,
Voorstel van Burgemeester en
Wethouders om machtiging te ver-
leenen, de noodige leveranties en
werken aan de Gasfabriek bij onder-
ha ndsche aanbesteding op te dragen.
Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot overneming van een
tweetal stukjes grond aan het Sta
tionsplein tegeno* er het hotel-restau
rant «Bellevue".
Burgemeester en Wethouders schreven
onder dagteekening van 19 Februari aan den
Raad
Nu het eerste exploitatie-jaar van het
Grondbedrijf achter ons ligt, zal weldra moe
ten worden overgegaan tot het opmaken
van de rekening.
Ten einde de balans, winst- en verliesreke
ning te kunnen samenstellen, diont vast te
staan, op welke wijze moet worden berekend
de kostprijs van den grond.
Zooals bekend, worden alle in het bedrijf
gebrachte grond voor de exploitatie als «en
geheel beschouwden dit kan ook moeilijk
anders, zoolang niet de verkaveling van de
terreinen in bouwblokken in haar geheel is
tot stand gekomen.
Toch meenen wij, dat het niet juist zou
zijn, een eenheidsprijs vast te stellen, door
het geheele kapitaal om te slaan over den
verkregen M2 grond. Zoodra mogelijk zal
moeten worden overgegaan tot verkaveling
en door nu te handelen gelijk bedoeld, zou
het onmogelijk worden, later een juist beeld
te scheppen van den toestand.
Om te komen tot de basis, meenen wij.
dat het aanbeveling verdient, den kostprijs
op te zoeken, door voor elk terrein het aan
tal Ma te deelen op de geschatte of boek
waarde. Op een bijgevoegde lijst zijn de
uitkomsten daarvan aangegeven.
Ingevolge art. 2 der betrekkelijke verorde
ning. wordt de boekwaarde verhoogd met
de bedragen, door de Gemeente besteed aan
werken ten behoeve van het in gereedheid
brengen van den grond iot bouwterrein.
Ook zal de waarde van den grond, voor
straataanlcg gebezigd, mogen worden bijge
schreven.
Door deze invloeden zullen de zoocven
genoemde prijzen kunnen worden verhoogd.
Dit moet nu reeds het geval zijn met de
gronden, gelegen aan den Kalkweg. aan
Berg-Zuid en die, gelegen langs de Daam
Fockc ma-laan,
Dc wegen langs deze terreinen zijn even
wel nog niet afgebouwd, zoodat ook de
juiste kosten nog niet kunnen worden ver
meld. Ten einde evenwel bij het opmaken
van de balans, winst- on verliesrekening over
1914 zoo veel mogelijk den julstcn toestand
nabij te komen, zijn dc kosten globaal be
rekend, met dit resultaat, dat de op den staat
vermelde kostprijzen voor de terreinen aan
den Kalkweg worden verhoogd mot 7 cent,
die aan Berg-Zuid met 7S cent en die aan
den Daam Fockema-laan met 75 cent. Wor
den bij verkoop van grond deze prijzen als
kostprijzen aangemerkt, dan zal, in theorie,
de winst bedragen het verschil tusschen den
kostprijs en dien waarvoor de grond van dc
hand is gedaan. In theorie, omdat het duidelijk
is, dat de werkelijk gemaakte winst pas kan
worden vastgesteld, wanneer alle gronden
zullen zijn verkocht.
Toch bestaat er tegen het volgen van deze
theorie, naar het ons wil voorkomen, niet
het minste bezwaar, indien er maar voor
wordt zorg gedragen, dat aan de winst dc
bestemming wordt gegeven, die zij moet
hebben; namelijk in reserve brengen, of, wat
in deze op het zelfde neerkomt, aanwenden
tot schulddelging.
Niettemin komt het ons wenschelijk voor,
aan dc boven ontwikkelde wijze van bereke
ning van den kostprijs iets toe te voegen
niet het oog op de gevallen waarin schuld
rust op den grond.
Aangenomen werd do toestand op 1 Janu
ari 1914. Handhaaft men ook voor volgende
jaren dc ten aanzien van den eenheidsprijs
verkregen uitkomst, dan wordt geen reke
ning gehouden met de inmiddels betaalde
rente van de schuld, rustende op do nog
overgebleven terreinen.
Om hiermede wel rekening te houden,
dient de kostprijs elk jaar bijvoorbeeld met
3 pCt. te worden verhoogd. Dit te doen. is
ook daarom wenschelijk, omdat het mogelijk
blijft, dat in ecnig jaar rente moet worden
bijgeschreven. Vindt dit plaats, dan wordt
aangenomen, dat de waarde van den grond
gelijk blijft, en dit hier aan te nomen, is
veilig de verhouding van dc waarde tot do
schuld ongunstiger,
Door nu den kostprijs telkens te ver-
hoogen, zal die ongunstige invloed worden
geneutraliseerd; immers bij verkoop is ook
de winst-marge kleiner geworden en vindt
de schulddelging spoediger plaats.
Vertrouwende, dat uwe vergadering deze
denkbeelden zal declen, hebben wij de eer
U voor te stellen, bijgaand ontwerp-bcsluit
vast te stellen, hetwelk strekt om te be
palen