Zaterdag I
Mei 1915.
No 8563
BIJBLAD
Stadsnieuws.
64B Jddf ydiiy.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H.
van Cleeff"
HOOFD REDACTEUR
F. J. TRIDERIKS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dtnsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond, Abonnement per 3 maanden 1.
franco per post /1.15. A.dvertenti- n 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en ontelgenlngs-
advertentiön per regel 15 cent Reclames 1—5 regels f 1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advërtentien van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU
KORTEGRACHT 9
Postbus 9.
Telefoon 19.
Bij dit nummer behoort een
KENNISGEVINGEN.
De Burgemeester van Amersfoort,
Gezien artikel 41 der Gemeentewet,
Brengt ter kennis van de ingezetenen, dat de
Raad dezer Gemeente zal vergaderen op Dins
dag den 4 Mei aanslaunde, des numiddugs te
acht ure.
Amersfoort, 29 April 1915.
De Burgemeester voornoemd
Van RANDWIJCK.
PASPOORTEN VOOR DUITSCHLAND.
De Burgemeestér van Amersfoort
maakt, op verzoek van den Minister van
Staat, Minister van Binnenlandsche Zaken
bekend, dat voor het reizen naar Duitschland
wordt vereischt:
een buitenlandsch paspoort met photo-
graphie van den belanghebbende, benevens
zijn handteekening, geplaatst onder de pho-
tographie, en de verklaring van den Burge
meester, dat de op het paspoort geplakte
photographie inderdaad die van den in het
paspoort genoemden persoon is en dat deze
het stuk eigenhandig heeft onderteekend.
Ten slotte moet het paspoort aan den be
voegden Duitschen'consulairen ambtenaar ter
viseering worden overgelegd.
Andere papieren zijn niet
voldoende.
Amersfoort, 28 April 1915.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
I De Burgemeester der Gemeente Amers-
foort maakt bekend:
I dat met ingang van heden
ie de prijs van tarwebloem (gebuild, uit
sluitend een soort inlandsch) is' gesteld op
f23.25 per too K.G.
»e de prijs van tarwemeel (ongebuild) is
gesteld op f 18.50 per too K.G., beide (1 en 2)
j contant aan fabriek, molen, of magazijn voor
j bakkers en dergelijke verbruikers.
I 3e de maximum-prijs voor brood is vast-
gesteld per K.G. contant, afgehaald aan
j bakkerij of winkel, voor:
I gebuild tarwe waterbrood op 25.5 ct
(rabbin, toez.) op 26.5 ct.
halfmelkbrood op 27.5 ct.
melkbrood op 29.5 ct.
ongebuild tarwe brood (bruin brd.) op 21 ct.
de maximum-prijzen der brooden worden
dus in centen
1 pond j.5 pond 2 pond
of of of
0.5 KG. 3/4 KG. t KG.
Melkbrood (ongem.) 15
Half melkbrood (ge
merkt HHB) 14
Waterbr., (gem. WAR; 13
Waterbr.,(gein. WAB)
Rabbin, toez. 13.5
Tarwebrd. (bruin brd.) 10.5
Amersfoort, 1 Mei 1915.
22-5
29 5
27-5
25.5
De Burgemeester
voornoemd,
Van RANDWIJCK.
MILITIE.
Vrijstelling van Geestelijken, enz.
De Burgemeester der Gepieente Amers
foort,
maakt bekend, dat omtrent de hieronder
genoemde ingeschrevenen voor de militie,
lichting 1916, dezer Gemeente, op hun aan
vrage om vrijstelling van den dienst wegens
het bekleeden van een geestelijk of gods-
dienstig menschlievend ambt of het opgeleid
worden tot zoodanig ambt, door Gedeputeerde
Staten dezer Provincie de achter ieders naam
ermelde uitspraak is gedaan
Vrijstelling Uit
gevraagd als: spraak.
Nimwegen, Henricus student in de
Theodorus van Godgeleerdh.
Namen.
Heere, Marinus Hen-
drikus
idem.
cS
y Ai
■O 2s
Hackman, Gerhardus R. K. orde-
Maria Joseph broeder
Van deze uitspraken kan gedurende tien
dagen, te rekenen van den datum dezer be
kendmaking, bij de Koningin in beroep
worden gekomen
1. door den ingeschrevene, wien de uit
spraak geldt, of door zijn vader, moeder,
voogd of curator;
2. door elk der overige voor de Gemeente
ingeschrevenen of door zijn vader, moeder,
voogd of curator;
3. door den Commissaris der Koningin
in de provincie.
De personen, onder 1 en 2 bedoeld, moeten
het verzoekschrift, waarbij in beroep wordt
gekomen, behoorlijk met redenen omkleeden
en ter Secretarie dezer Gemeente inleveren.
Verzoekschriften, niet ingericht of niet in
geleverd op de hierboven aangegeven wijze,
kunnen geen gevolg hebben.
Amersfoort, 28 April 1915.
De Burgemeester voornoemd.
Van RANDWIJCK.
Moer licht!
»Meer licht,* zoo sprak de wijsgeer, die
in stervensnood,
Zijn licht verduisterd zag, en stervend
d'oogen sloot.
En sinds dien hangen noodkreet, in 't sterven
haast gesmoord,
Sinds is veel duizendmalen die kreet naar
licht gehoord,
>Meer licht*! roept nóg de wijze, die aarde,
zee en lucht
Met spiedend oog doorzoekt en voor geen
moeite ducht,
Schoon steeds bij 't dieper speuren, meer
duister hij ontmoet,
En meer verborgenheid om licht hem
vragen doet.
»Meer licht* riep eertijds d'oude, toen hij
den pijnboomtak,
Die hem als lichtkroon diende, wegwierp
voor d'oliebak,
Waarin gedraaide vezels, gedrenkt in vet
of talk
Hun walmend licht verspreidden, en hing
aan muur of balk.
En steeds al luider riep men: »meer licht*.
Toen kwam de kaars,
En na de kaars, de tuitlamp; dat was in
't eerst wat raars.
Nog was men niet tevreden; een staande
lamp met kap,
j Kwam toen weer in de modezoo ging
't van stap tot stap.
1 Na d'olie uit de planten, kwam d'olie uit
den grond
Die in verscheiden vormen enorm
verbruikers vond.
I Het licht dat werd steecis klaarder, ook in
der wijzen brein,
Men zocht, en vond het gaslicht, nóg
helderder van schijn,
»Meer licht* nog bleef men roepen en
d' electriciteit
Bekroonde 's wijzen studie, met lichtgolf hel
en wijd.
Zóóver is 't hier gekomenof dit nu
't laatste is
Geen onzer zal het zeggen; geen onzei
raadt het wis.
A.
G.
Het 5e en Amersfoort.
Gister was het 25 jaar geleden, dat het
ie bataljon van het 5e regement infanterie
uit Nijmegen te Amersfoort in garnizoen
kwam. De overige kwamen met telkens onge
veer een jaar tusschenruimtehet 2e, onder
overste Putman Cramer, uit Nijmegen, met
den regimentsstaf onder kolonel Bannier, in
1891 het 3e, onder overste Hingman, uit
Grave in 1892; en ten slotte het 4e, onder
majoor De Lang Evertsen, uit Nijmegen, op
30 April 1893.
Dien laatsten April van 1890 was het een
prachtige lentedagde zon overgoot de overal
met vlaggen getooide stad met gouden licht
bij en in den omtrek van het (oude) station
waren duizenden saamgestroomd om den
extra-trein te zien aankomen, die door het
muziekkorps van het ie regiment huzaren
werd ontvangen met het »Wien Neerlandsch
bloed*, door velen meegezongen.
Nadat de troep de waggons had verlaten,
deed de bataljons-commandant, overste A. E.
D. Wellan de officieren aantreden en richtte
dr. H. F. Jonkman, Voorzitter van het Comité
voor ontvangst uit de burgerij, een kort wel
komstwoord tot het officierskorps, waarin hij
er op wees hoezeer de instemming van de
burgerij met een feestelijke ontvangst alge
meen was geweest.
Overste Wellan dankte voor de hartelijke
verwelkoming.
Vervolgens marcheerde het bataljon, vooraf
gegaan door het muziekkorps van het ie
regiment huzaren, de officieren van het gar
nizoen en het Comité van ontvangst langs
Soesterweg, Utrechtschestraat en Langestraat
naar Den Hof, waar het Gemeentebestuur
het opwachtte.
De toenmalige Burgemeester, jhr. mr. T.
A. J. van Wijck, aan wiens rustcloozen arbied
het te danken is, dat Amersfoort een zóo
groot garnizoen kreeg, vertoefde destijds in
Transvaal.
De heer W. A. Croockewit, de oudste
Wethouder waarnemend Burgemeester, heette
het welkom namens Gemeentebestuur en bur
gerij, deed uitkomen met hoeveel ingenomen
heid de Gemeente er toe meewerkte om
Amersfoort te maken tot een groot militair
centrum en gaf de verzekering, dat de be
volking van Amersfoort, die sedert tal van
jaren het voorrecht had een garnizoen van
bereden wapens te hebben, steeds in de beste
verstandhouding, ja zelfs vriendschappelijken
omrang leefde met dc militairen, zonen van
het zelfde vaderland, wien zij uit eigen be
weging een onthaal hadden aangeboden.
Ook de garnizoens-commandant, majoor
jhr. Boogaard, voerde het woord, waarna
overste Wellan dankte voor de aangename
woorden en de buitengewoon hartelijke ont
vangst.
Nadat het bataljon was geïnspecteerd en
had gedefileerd voor het Gemeentebestuur,
marcheerde het naar de nieuwe kazerne aan
den Leusderweg, waar het, evenals het
overige garnizoen, werd onthaald.
Van half twee tot drie uur gaf de muziek-
vereeniging »Caecilia* een concert op den
Hof, waar van 6 tot 7 ook de huzaren-
muziek zich deed hooren, welke om 3 uur
een zeer druk bezochte matinee gaf op het
terras van *Amicitia«, in welke sociëteit om
7 uur aanving het diner, door de officieren
van het garnizoen den nieuwen kameraden
aangeboden en waarbij onder meer werd
herinnerd aan het 75-jarig jubilee van de
instelling der Militaire WillemsOrde (29
April 1815).
Van 6 tot 7 was er weer concert op den
Hof, terwijl tegen 9 uur een ibrillant
vuurwerk* werd ontstoken op een terrein
van den heer J. G. van der Geest aan de
Korte Bergstraat en in de stad veel werd
geïllumineerd.
De slot-decorrtie van dat vuurwerk be
helsde de woorden Hulde aan het garnizoen*.
De tijdsomstandigheden maken het onmo
gelijk, thans anders dan met woorden aan het
komen te Amersfoortvan de tegenwoor
dige 5e brigade te herinneren.
Als straks haar stamkorpsen den dag
mogen herdenken, waarop zij honderd jaar
geleden werden opgericht, zal de burgerij
toonen, dat zij nog onverzwakt de zelfde
hartelijkheid voor het garnizoen koestert,
welke nu een kwart eeuw geleden het toen
malig Hoofd der Gemeente in zijn welkomst
woord schetste.
Moge zij daartoe in October de gelegen
heid hebben.
De »Staatscourant« van Donderdagavond
(No. 100) bevat het volgende Kon. Besluit
van 28 April (St. bi. 208):
»Wij Wilhelmina, enz.
Op de voordracht van Onzen Minister van
Staat, Minister van Binnenlandsche Zaken
van 3 April 1915, no. 888, afdeeling Kunsten
en Wetenschappen, tot vernietiging van het
besluit van den Gemeenteraad van Amers
foort van 27 October 1914, no. 572, .betref
fende het sloopen van de torentjes van de
Kamperbinnenpoort te Amersfoort,
Overwegende, dat bedoelde torentjes deel
uitmaken van de vroegere vestingwerken der
stad Amersfoort en uit een bouwkundig en
historisch oogpunt merkwaardig zijn te achten,
Overwegende, dat het in strijd met het
algemeen belang is, wanneer Gemeentebe
sturen zoodanige gebouwen of gedeelten van
gebouwen vernietigen,
Overwegende, dat mitsdien de slöoping
dier torertjes niet kan worden toegelaten,
tenzij een ander, meer overwegend, algemeen
belang haar zou eische-
dat, daargelaten of de aanleg van een ver-
breeden verkeersweg als zulk een meer over
wegend belang zou kunnen worden be
schouwd, dit thans in ieder geval niet tot
rechtvaardiging van het Raadsbesluit kan
strekken, omdat daartoe voorshands niet kan
worden overgegaan.
Gelet op artikel 153 der Gemeentewet,
Den Raad van Sta'.e gehoord (advit-s 1
20 April 1915, no. 21),
Gelet op het nader rapport van Onze Mi
nister van Staat, Minister van Binnenland
sche Zaken van 27 April 1915, no. 1094,
afdeeiing Kunsten en Wetenschappen,
Hebben goedgevonden en verstaan
het besluit van den Raad der Gemeente
Amersfoort van 27 October 1914 no. 572,
betreffende het sloopen van de torentjes van
de Kam- erbinnenpcort te Amersfoort, we
gens strijd met het algemeen belang te ver
nietigen.
Een allerzonderlingste en onverklaarbare
fout is geslopen in^het artikel, waarin we
Dinsdag wezen op de invoering der Rijks-
Inkomstenbelasting, welke heden in werking
treedt.
Daarom zij hier herhaald, dat zij vervangt
de Bedrijfsbelasting en wordt saamgekop-
peld aan de nieuwe Vermogensbelasting.
Het Donderdag door de Tweede Kamer
met 64 tegen 6 stemmen aangenomen wets-
ontwerp-Aalberse tot bestrijding der oneer
lijke concurrentie luidt thans:
Hij. die om het handels- of bedrijfsdebiet
van zichzelven of een ander te vestigen, te
behouden of uit te breiden, eenige bedrieg
lijke handeling pleegt tot misleiding van het
publiek of van een bepaald persoon, wordt,
indien daaruit eenig nadeel voor de concur
renten van hem of van dien ander kan ont
staan, als schuldig aan oneerlijke mededin
ging, gestraft met gevangenisstraf van ten
hoogste een jaar of geldboete van ten hoogste
negenhonderd gulden.
Mr. Aalberse is, op voorstel van den Voor
zitter der Tweede Kamer, aangewezen om
zijn ontwerp ook in de Eerste Kamer te
verdedigen.