BIJBLAD
AmersfoortsGlie Corat
Stadsnieuws.
Ingezonden.
van de
No. 8563
uitgave van
N.V. de AMERSFOORTSCHECOURANT
voorheen Firma A. H. van CLEEFF
VAN ZATERDAG 1 MEI 1915.
KEN N1SGEV ING.
De Burgemeester van Amersfoort,
brengt ter algemeenau kennis, dat door den
Districts-veearts miltvuur is geconstateerd bij
een gestorven koe in deze Gemeente.
Amersfoort, 29 April 1915.
De Burgemeester voornoemd.
VAN RANDWIJCK.
In tegenwoordigheid van de Wethouders
bijna alle Raadsleden en vele hoofdambte-
naren der Gemeente heeft de Burgemeester
hedenmiddag jitfst om 4.19 na een zeer
schoone rede in het meethuis, gebouwd op
het terrein der Gemeente-gasfabriek, 'e ver
binding bewerkstelligd voor het leve.en der
electrische energie in de Gemeente.
In het volgende nummer komen we hierop
terug.
Van bevoegde zijde werd aan »De Eem-
bode« meegedeeld, dat volgende week de
eerste Regeeringsvarkens hier zullen aan
komen.
Hoewel het gevraagde aantal niet komt
en de geheele zaak eerst goed geregeld
moet zijn, kan na verloop van een paar
weken een' prijsvermindering worden ver
wacht. Wanneer de slagers het volle kwan
tum, wat zij noodig hebben, van Regeerings-
wege zullen bekomen, dan loopt de prijs 13
A 20 cent per Kilogram terug.
De heer H. A. Vierdag, Varkensmarkt 44,
heeft in verband met de voor Amersfoort
zoo gewichtige gebeurtenis van heden, het
verkrijgbaar stellen van electrische energie,
in een zijner etalage-kasten in beeld gebracht
het verleden, het heden en de toekomst van
Amersfoort.
Natuurlijk de verlichting: van de
smeerlamp, roet den min-smakelijken naam,
via de vleermuisbrander (die sedert 17 Au
gustus 1859 zijn duur licht deed schijnen)
naar de electrische lichtbronde water
voorziening van de voorwereldlijke
zwengelpomp, die slechts voor de gezond
heid schadelijk water gaf, naar de Gemeen
telijke waterleiding (28 Maart 1913); de
bestrating van de veldkeien en de Ben
Ahin-blokken naar het asfalt; de faecaliën-
afvoer van het beruchte tonnetje via het
closet naar een Liernur-stclsel of ander rio-
leerings-systeemvan de boodschap,
waarbij de gedienstige i...nmer den kortsten
weg kon vinden, naar de telefoon (October
893)van de paardetram naar de electrische.
In plaats van den telefoontoren op de
Varkensmarkt heeft hij zich een fontein ge
dacht, welke voorloopig óok nog wel zal
dienen gerangschikt onder de toekomst-
droomen.
De jongedames M. E. P. Ebbink, G. S
Th. Kuntz en M. E. Sinkeldam behaalden
gister ook de akte vrije- en orde-oefeningen
der Gymnastiek.
Kapitein J. W. vun Henning, van het
16e regiment infanterie, is bevorderd tol
majoor.
Tot luitenant-kolonel bij den staf der genie
is bevorderd majoor-ingenieur J. L. II, van
Holk.
Overkte D. M. E. de Ridder, thans com
mandant van het 8e regiment infanterie, is
benoemd tot plaatselijk commandant van
'a-Gravenhage.
Aan de Amersfoortsche Industrie- en
huishoudschool werden gister bevorderd;
van de eerste naar de tweede dienstbo
denklasse: M. J. Broekhuizen, G. Collet,
W. van Doorn, C. Dijkhuis, G. Lans, R.
Polleman, D. van den Vlasakker, G. H.
Wolter en A. H. Zevenboom.
Eén leerling werd niet bevorderd.
van de eerste naar de tweede klasse van
den voorbereidenden cursus: N. van
Eeden, G. Floor, C. Frese, D. van Kolf
schoten, G. M. Koning, J. I.esterhuis, J. W.
Ruya, A. E. T. Ruitenberg, C. Schokker,
G. Emertiok en J. H. N. Verhoef.
Vier leerlingen werden niet bevorderd.
Het getuigschrift voor het doorloopen van
den «-jarigen voorbereidenden cursus
werd uitgereikt aan: L. de Bruin, A. C.
Dekker, A. C. M. Dekker, A. G. Hengeveld,
A. van Kolfschoten, M. A, Koning, C, M.
van Veen en A. van de Wetering.
Van de eerste naar de tweede costuom-
klasse werden bevorderd: R. Dalman, P.
Donner, A. van Dijk, W. J. Floor, B. Hout
zager, H. Kraan, P. C. Kole, S. J. van
Steenwijk, J. van Schooneveld en P. Velle-
koop.
Twee leerlingen werden niet bevorderd,
Van de tweede naar de derde costuum-
klasse werden bevorderd: R. Beem, J. M.
Bongers, M. Hengeveld, C. F. S. van Houdt
en A. van Moorselaaar.
Onder voorzitting vanden heer H. W.
Stenfert werd Donderdagavond in het
patronaatsgebouw aan de Elleboogstraat een
vergadering gehouden van aandeelhouders
der plaatselijke Hanze-bank, de Hanze-
afdeeling en andere belangstellenden, zulks
in verband met de op 6 Mei te Arnhem te
houden Bondsvergadering.
Als vertegenwoordigers naar die vergade
ring werden gekozen de heeren Stenfert en
Van Ditzhuyzen, tot bun plaatsvervangers
de heeren Nieuwendijk en F. Houbaer.
De vergaderingen van aandeelhouders in
de plaatselijke Hanze-bank werden tot dusver
bijeengeroepen door het Bestuur der Hanze-
afdeeling. Voortaan, tot tijd en wijle het
agentschap zal zijn omgezet in een bijbank,
zal dit geschieden door een commissie uit de
aandeelhouders, in welke commissie thans
werden gekozen de heeren F. Houbaer, Sten
fert en Van Ditzhuyzen.
Maken we tevens van deze gelegenheid
gebruik om mee te deelen, dat het agent
schap der Bank thans niet f13000, doch
f 130000 omzet heeft.
Te zelfder tijd vergaderde in «Amicitia*
het plaatselijk Nuts-departement onder voor
zitting van den heer .S. J. van Duinen.
In de plaats van de periodiek aftredende
en niet-herkiesbare Bestuursleden, de heeren
Van Duinen en G. H. Kolff, werden ge
kozen de heeren mr. H. Th. A. Verhoef en
W. D. Helderman.
Daar de heer Sutherland door de mobili
satie elders vertoeft, verzocht hij te worden
ontheven van het secretariaathij bleef Be
stuurslid, doch werd als Secretaris vervangen
door dr, H. J. Toxopeus, thans loco-Secretaris,
Het departement zal voor de vacature-
Bruinwold Riedel als Algemeen secretaris
,der Maatschappij steunen de candidatuur
van den heer A. J. Brouwer, hoofd-redacteur
der >Arnhemsche Courant*.
De R.K. militairen-vereeniging »St. Geor*
gius* herdenkt heden haar 25-jarig bestaan.
Zei werd opgericht 1 Mei 1890; haar
gebouw aan «Het Zand*, tegenover den
Nieuweweg, werd 2S Mei in gebruik genomen.
Uit haar ontstond in 1900 de* R. K. on
derofficieren vereeniging.
De concierge, broeder Lucas, herdenkt
mede zijn 25-jarige- trouwe werkzaamheid.
De heeren Arthur Buysse en Van Damme,
loden van de Belgische Tweede Kamer, en
abbë Bruynseels, Secretaris van kardinaal
Mercier, leden van het bij Kon. besluit van
10 Maart opgericht Officieel Belgisch Comi-
teit voor Nederland, brachten heden een be
zoek aan Amersfoort ten einde zoo volkomen
mogelijk zich op de hoogte te stellen van
hetgeen door het Comité voor uitgewekenen
is en wordt gedaan voor de verwanten van
geïnterneerden.
De verzending van brieven en pakketten
naar Engeland over den Hoek van Ho'land
is opgeneven, terwijl de dagelijksche dienst
van de Maatschappij «Zeeland* 2 Mei wordt
hervat.
Bij ontstentenis van den heer A. M. Trotnp
van Holst leidde de Onder-voorzitter, de
heer J. van der Wal Kz. gisteravond de
ledenvergadering van de tuinbouwvereeni-
ging «Amersfoort*, welke werd gehouden
in de tuinzaal van «De vergulde zwaan*.
De notulen van 29 December 1914 werden
gelezen en ongewijzigd vastgesteld, met dank
aan den ze Secretaris, den heer 11. van
der Knoop.
De te Secretaris bracht hierna do volgende
jaarverslagen uit van de vereeniging en van
haar proeftuin.
Het jaar 1914, het derde jaar van de ver
eeniging, was weder bevorderlijk aan het
verbeteren van den tuinbouw in do omgeving.
1 loewcl het niet mogelijk is in cijfers aan
te geven, in welke mate het tuinbouwbedrijf
zich heeft uitgebreid, zoo is toch reeds duide
lijk merkbaar, dat de glascultuur, op kleine
schaal, op verschillende plaatsen in de om
geving van Amersfoort tncer en meer toe
passing begint te vinden.
De proeftuin bleef een van de belangrijkste
deelen van het werk der vereeniging. Het
in gebruik nemen van de nieuwgebouwde
groóte druiven- en perzikkenserre was het
meest belangrijke feit in het vereenigingsjaar.
De Fruit- en groentenvelling, welke in
1913 werd opgericht, voldeed aan de ver
wachtingen, welke aan het slagen van zulke
een nieuwe instelling in het tweede jaar
mochten worden gesteld.
De velling werd 24 Maart heropend. De
vroege groenten trokken reeds dadelijk veel
koopers, doch de aanvoer was, als gevolg
van don achterlijken toestand van het tuin
bouwbedrijf, niet voldoendo om de handela
ren van het benoodigdo te voorzien.
Naarmate meer producten van den kouden
grond beschikbaar kwamen, nam de aanvoer
toe, zoodat na 12 Mei tweemalen per week
kon worden goveild terwijl gedurende kor
ten tijd nog afzonderlijke .veilingen voor
aardbeziën konden worden gehouden. Enkele
malen bedroeg de aanvoer van laatstbedoeld
artikel ruim 300 K.G. hetgeen voor een be
ginnende veiling een goede hoeveelheid kan
worden genoemd.
In het midden van den zomer bleek het
veilingsgebouw te klein om alle artikelen te
bevatten, zoodat verschillende producten bui
ten het afdak in de zon moesten worden
neergelegd. Het stichten van een naar de
eischen des tijds ingericht veilingsgebouw is
noodzakelijk. Inmiddels kan als vaststaande
worden aangenomen, dat zootang de tuin
bouw in de omgeving niet tot grootcr uit
breiding is gekomen, en dc tuinders van
omliggende dorpen het nut van openbaren
verkoop bij wijze van veiling niet leeren
inzien, de exploitatie van een veilingsgebouw
door de vereeniging alleen niet mogelijk is.
Uitbreiding van den tuinbouw, opwekking
van belanghebbenden cn samenwerking met
andere organisation die het veilingswezen to
Amersfoort bevorderen, zijn de middelen om
deh stadigen opbloei te bevorderen.
Inmiddels bedroeg de omzet f6546.25, tegen
nagenoeg f4000 in 1913. Ofschoon lettende
op den voor den tuinbouw ongunstigen toe
stand na 1 Augustus, kan de grootcro omzet
toch bevredigend worden genoemd.
Het aantal aanvoerders zou óok belangrijk
grooter hebben kunnen zijn.
In 1914 konden door dc tijdsomstandig
heden geen speciale cursussen worden ge
geven. De tweejarige cursus voor jongeren
werd echter voortgezet, onder leiding van
de heeren W. van Dijck en P. van Straalen.
Do leerlingen volgden met veel ijver de
lessen, zoodat aan het einde van dezen cursus
weder een tiental personen een diploma konden
verwerven.
De wandellesaen in den proeftuin konden
eveneens door den spannenden tijd in hot
tweede halfjaar geen voortgang hebben.
Al moge de vereeniging in enkele op
zichten de gevolgen van dc buitengewone
omstandigheden in het jaar 1914 hebben
ondervonden, zoo is cr toch alle reden tot
tevredenheid en mag worden verwacht, dat
haar instellingen van onderwijs, als proeftuin
en cursussen, zoomede de fruit-en groenten-
veiling, de middelen zullen blijken, die, naast
opwekking en organisatie, blijven leiden tot
bevordering en uitbreiding en verbetering
van den tuinbouw in Amersfoort en om
streken.
Ondanks den tegenspoed, ondervonden door
weersomstandigheden en prijzen zijn de gel
delijke uitkomsten van den proeftuin hooger
dan zij in 1913 zijn geweest. Hiertoe heeft
vooral bijgedragen dc druiven- cn perzik
kenserre, welke op 21 April kon worden
beplant.
De druiven- en de perzikboomen, die In
do toekomst de eenigc cultuur in deze kas
zullen vormen, hebben zich in den eersten
zomer goed ontwikkeld.
Zeer goed slaagde de proef, welke werd
genomen met het kwecken van tomaten.
Aan mindere ontwikkeling van den drui-
venboom was te bemerken, dat tomaten
zeer veel voedsel noodig hf .ben, aangezien,
waar de tomaten groeiden, het schot der
druiven klein is gebleven.
De strenge nachtvorsten op 2 cn 3 Mei
deden al de aardappelen en narbcziën be
vriezen, hetgeen een groote schade was. De
aardbeziën onder glas waren die uit de
natuur dan ook veel vooruit. De varlteit
(Doutsch Evern) voldeed zeer goed om zich
te doen forceeren. Ruim 250 ramen bedekten
de aardbeien, waarvan ecu 70-tal slechts
gedurende 3 weken in den bloeitijd. Was
de prijs der natuur-aardbeien over 't geheel
zeer laag. toch viel «loze betrekkelijk niet
tegen.
Uit de bij het verslag gevoegde tabellen
is waar te nemen, dat de teelt van groenten
onder glas als winstgevend beschouwd mag
worden. Toch moot in het oog worden ge
houden, dat daartoe ook in deze strook een
voldoende waterhoudende bodem noodig is.
Als uatcolt kwamen in het warenhuis «late
snijboonen*.
Augustus was 'voor de Nederlandsche
kweekers niet gunstig; ten oorste lage prij
zen en ten tweede langdurig droog weer.
Het gevolg was, dat in den proeftuin dc
slooten ook zonder water bleven. Het gemis
aan vocht deed do booncnteclt in de kas
mistukken.
't Verschil in opbrengst bleek ook duide
lijk.. Was deze In 1913 niet minder dan
f192.63, in 1914 was zij slechts f113.80.
Menige bozocker(stcr) van den proeftuin
werd in dit voorjaar verrast door mooie
tulpen Amersfoort had een miniatuur-bollen-
streekje, Ongeveer 1300 tulpenbollen waren
geplant, in 10 verschillende variëteiten. Het
gewas was uitstekend, de bloei goed en de
vermenigvuldiging der bollen zeer goed.
Enkele soorten waren in é«n jaar tijds met
de helft in aantal vermeerderd. De tijd zal
moeten leeren of zij ook hier zich goed
blijven vermenigvuldigen.
I)e ontwikkeling der vruchtboomen tvaa
uitstekend. Het gewas, dat hier in 1914 is
gegroeid, was bijzonder irtooi; het kwam
zelfs voor, dat sommigen meenden, dat het
hout to sterk ontwikkelde, hetgeen echter
bij jonge boomon sla deze niet spoedig het
geval ia. Menige variëteit gaf reeds enhele
mooie exemplaren vruchten te zien. Ook
hier deed de vorst in het voorjaar wel weer
eenigc schado en vooral bij de schutting,
die met perzikken ia beplant.
Indien eenige jaren zulk een flinke groei
aanhoudt, zal de fruittuin spoedig rendabel
kunnen zijn.
Het bezoek aan den tuin was zeer gunstig
tot 1 Augustus; na dien tijd echter bleek
de liefhebberij geweken te zijn.
De bemestingsproeven zijn geheel mislukt,
omdat dc aardappelen op deze proefvelden
tot In den grond zijn bevroren, zoodat van
proefnemingen geen sprake meer kon zijn.
Zooals in het vroegere werkplan al ia op
genomen, werd overgegaan tot het aanleg
gen van zes asperge-bedden, elk 30 M. lang.
Do ontwikkeling was in het eerste jaar goed,
hoewel te veel vocht in het voozjaar eenige
schade heeft gedaan.
(Slot volgt.)
Naar do Centrale eierveiling werden gister
aangevoerd 94 660 kipeieren, die alle werden
verkocht voor f4.50 tot f5.25 per honderd,
De eendeieren golden f 4.75 tot f 4.90, de
kalkoeneieren en de kievitseieren deden f 10
per honderd.
Van bevoogde zijde ontvingen wij het vol
gende bericht
Met zekerheid kan worden' medegedeeld,
dat binnenkort op het uitvoer ver bod van
hoenders, voorzoover betreft levende en ge
slachte hanen, ontheffingen zullen worden
verleend.
Hieraan kan worden toegevoegd, dat wordt
overwogen de grenzen ook weder open te
stellen voor den uitvoer van volwassen
hennen.
Deze gunstige beschikking is vooral te
danken aan het initiatief van de V. P. N.,
welke vereeniging als altijd op de bres staat
om voor de belangen der pluimveehouders
te waken.
Morgen is hier alleen geopend de apotheek
van de neer C. M. M. Vermolen, Wcstsingel
44 bij de Varkensmarkt, telefoon 160.
De lantaarns van auto's en rijwielen moe
ten volgende week uiterlijk oflrscht uur, die
van de overige voertuigen uiterlijk te half
tiegen zijn aangestoken.
Dc politie nam gister In arrest de ver
moedelijke dader van een diefstal van een
paar schoenen, die op de markt waren uit
gesteld.
Hij werd heden gevankelijk naar Utrecht
geleid.
Een opgeruimd mcnsch woont aan de
zonzijde van het leven.
Buiten verantwoordelijkheid van da Redactie.
Kopy van Ingezonden stukken al dan
niet geplaatst wordt nimmer teruggegeven
WAT ZULLEN WE MORGEN ETEN?
«Het is zoo moeilijk tegenwoordig; de
aardappelen worden al veel slechter en het
menu is zoo beperkt*.
«Wel mevrouw, droge groene erwten,*
zegt een vriend, die juist binnenkomt.
«Droge groene erwten? Ik moet er om
lachen*.
«Ja, heusch, mevrouw, ik meen het; in
plaats van soep er van te koken, moet ute
in een zak koken en als ze dan twee en een
half uur op het vuur gestaan hebben, neemt
u den zak uit den pot. laat het nat er wat
uitioopen en doet de erwten in een schotel
met wat gehakte peterselie, of u maakt een
pctcrselie-saus en dan met boter, naar ver
kiezing. U moet er een heel klein beetje
witte suiker over doen, niet eens zoo veel
als u anders zout neemt. Wilt u ze heel
lokker, kook de erwten dan in het watei
waarin u spinazie gekookt hebt, dan zijn de
erwten ook veel spoediger gaar*.
Ik heb het gedaan, mijnheer de Redacteur,
cn het Is mij zóo uitstekend bevallen, dat ik
iedereen raad, de proef er mee te nemen.
Uw getrouwe lezeres,
J- P-
HULPBANK TB AHKR8F00KT.
Tot het geven van gelden ter leen
zal een commissie uit het Bestuur op
MAANDAG 3 MEI aanstaande,
's namiddags ten twee uur, zitting houden ten
Raadhulze, alwaar de belanghebbenden zich
kunnen aannleldcn óok voor het teruggeven
van gelden.
HERMS. P. van HASELEN,
Secretaris-Penningmeester.
