Stadsnieuws
onder de wapenen is geroepen, geheel of
gedeeltelijk laten doorgaan en sommigen door
familie voldoende geholpen worden.
Werkverschaffing.
Ten einde de velen, die door werkloosheid
gedwongen werden zich tot het comité om
steun te wenden, in staat te stellen de hun
toegekende ondersteuning te verdienen maakte
het comité reeds einde Augustus 1914 een
aanvang met de uitvoering van wegenaanleg,
beginnende met den Kalkweg, nu herdoopt
in «Laan 1914».
Het heeft zich veel moeite gegeven om
voor de ondersteunden een passende werk
gelegenheid te vinden, en, waar dat niet
mogelijk bleek, door het indeelen van ver
schillende groepen, getracht, gelijksoortige
elementen zooveel mogelijk samen te bren
gen.
Door de gelukkige omstandigheid, dat het
lid van het uitvoerend comité, de heer P.
van Achterbergh, geheel belangloos bereid
was, de uitvoering der werkzaamheden onder
zijn deskundige leiding te nemen, konden
vele moeilijkheden worden opgelost.
Het comité stelde zich steeds op de hoogte
waar aanbod van werk te verwachten was
en maakte daarbij gaarne gebruik van de
bemiddeling der Arbeidsbeurs om de on
dersteunden te helpen aan vakarbeid of
ander werk, dat althans eenige overeenkomst
heeft met den arbeid dien de werkloozen in
gewone tijden verrichtten.
Over deze materie trad het comité 4 De
cember 1914 in overleg met den Ned. Bond
van Werkverschaffing, te 's Gravenhage.
De gedachtenwisseling heeft nochtans
geen wijziging gebracht in het door het
comité gevolgde stelsel van werkverschaffing.
Sedert half Februari 1915 voert hef comité
ook Gemeentelijke werken uit, waarvoor de
kosten door de Gemeente worden vergoed.
De uitkeeringen aan hen, die geplaatst zijn
bij door het comité uitgevoerde werken,
werden in October 1914 verhoogd, n.l. voor
ongêhuwden f 6, gehuwden zonder kinderen
f 7, met 1 kind f7.60, met 2 kinderen f 8.20,
met 3 kinderen f 8.80, met 4 kinderen f 9.40,
met 5 kinderen of meer f 10 per week.
Daar hierdoor, wat de beide hoogste uit
keeringen betreft, werd overschreden het
uurloon, dat de Gemeente voor grondwerk
betaalt, werd 2 November de volgende
wijziging vascgesteld voorongehuwden
(deze werken slechts 4 dagen per week) f 4,
ongehuwden (kostwinners) f 6, gehuwden
zonder kinderen f 7, met 1 kind f 7.50, met
2 kinderen f 8, met 3 kinderen f 8.50 en
met 4 of meer kinderen f 9 per week.
Aan vrouwen, die ten gevolge van de
tijdsomstandigheden hun inkomsten missen
of verminderd zien, wordt ook zooveel moge
lijk werk verschaft, bijv. naaiwerk ten be
hoeve van het sub-comité dat kleéren uit
deelt, öf brei- en verstelwerk ten behoeve
van de hier of elders gelegen militairen,
waarvoor de wol gratis door tusschenkomst
van den Ned. Bond voor Werkverschaffing
wordt gegeven.
Op deze wijze worden ongeveer 20 vrou
wen wekelijks geholpen.
Van het aantal werkloozen, aan wie in de
maanden Augustus 1914 tot April 1915
middels werkverschaffing steun verleend werd,
geven onderstaande cijfers een beeld.
Augustus 96 mannen 3 vrouwen, Septem
ber 91 en 6, October 71 en 9, November
108 en 12, December 124 en 15, Januari 127
en 16, Februari 151 en 21, en Maart 146 man
nen en 22 vrouwen.
Nog zijn er enkele personen, die voor het
werk aan de wegen ongeschikt zijn, welke
zooveel mogelijk aan ander werk werden
geholpen, o.a. met den verkoop van mosselen,
en enkelen die wegens vermindering hunner
verdiensten met een uitkeering gesteund
werden.
Gedurende het tijdvak Augustus 1914 tot
April 1915 hebben 253 werkloozen benevens
93 invalide werkloozen van verschillende be
roepen zich om steun gemeld bij het comité.
(Slot volgt.)
Een onderhoud met den Aartsbisschop
van Utrecht.
Een Wolff-telegram uit Berlijn meldt, dat
de bijzondere correspondent van de «Vos-
sische Zeitung» in Nederland dezer dagen
een onderhoud had met den Aartsbisschop
van Utrecht. Hij deelde dezen mede, dut hij
trachtte de ware stemming in Nederland na
te gaan en daarom zich ook richtte tot den
hoogsten kerkvorst in Nederland. De Aarts
bisschop antwoordde, dat de onzijdigheid
van Nederland en ook die van de Katholieke
kerk hem verboden, zich te uiten.
Hij voegde hieraan echter toeDit eene
mag' ik wel zeggen, zonder mijn onzijdigheid
te schenden. Ik mag wel mijn waardeering
uitspreken voor den heldenmoed van het
Duüsche volk, mijn onomwonden bewondering
voor de Duitsche organisatie, mijn geestdrift
voor de opvatting van vaderlandsliefde in
het Duitsche volk. Heeft de wereld wel ooit
zóo iets gezien?
Als men dat aanziet dan gaat u het hart
open. .Van geheeler harte volgt men het lot
van deze heldhaftige natie. Ik ben neutraal,
maar hoop op een spoedigen vrede.
De correspondent vroeg toen: Eminentie,
het is in Nedefland herhaaldelijk gezegd,
dat een overwinning van Duitschland een
nationaal gevaar voor Nederland zou be-
teekenen. Zijt gij van de zelfde meening?
De Aartsbisschop zag mij, zegt de corres
pondent, verwonderd aan en lachte toen luid,
Wat een onzin, zeide hij. Ik ben geen poli
ticus, maar ik heb tot dusver geen reden,
aan Duitschland's woord te twijfelen. Ik vrees
niets van de overwinning van Duitschland
ik verwacht integendeel daarvan een opbloei
van Nederland. Vóór den oorlog, meende de
Aartsbisschop, was de stemming in Neder
land beslist vriendschappelijk voor Duitsch
land. Het geheele land, voor zoover ik het
kan beoordeelen, voelde voor Duitschland.
Toen kwamen zekere berichten uit België
en de stemjning sloeg om, wat de groote
massa althans betreft. Maar ook dat is grooten-
deels reeds weer verflauwd. Laat u niet be-
heerscben door het denkbeeld, dat Nederland
volkomen en beslist vijandig tegen Duitsch
land is. Dat is niet het geval. Weest over
tuigd, dat Duitschland vele, vele vrienden
in Nederland heeft, die het niet mogelijk zou
zijn, te toornen tegen het volk, dat zulk een
beerlijken heldenmoed, zulk een schitterende
vaderlandsliefde toonr1
Hedenavond, merkte de correspondent op,
zal wellicht Italië den oorlog verklaren.
De Aartsbisschop knikte zachtkens. Zij zijn
met blindheid geslagen. Het is Gods wil,
zeide hij, meer tot zich zei ven dan tot zijn
bezoeker, en toen voegde hij daaraan toe
Ja, zij zullen nog hedenavond den oorlog
verklaren. Gods wegen zijn wonderbaar.
Men zegt algemeen, dat Italië den oorlog
noodig heeft om een revolutie te voorkomen.
Mijn vaste, persoonlijke overtuiging is, dat
de Italiaansche oorlog de revolutie niet zal
verhinderen. Ik ben overtuigd, dat de revolutie
na den oorlog zal komen en dan veel vree-
selijker dan als ze zonder oorlog was gekomen.
De bezoeker vroeg: welken invloed kan
de Italiaansche oorlog op de positie van den
Paus te Rome hebben Dat weet God alleen,
antwoordde de prelaat. XVij Katholieken
hopen, dat uit het Katholieke Rome de vrede
zal komen. De Heilige Vader immers schijnt
de eenig mogelijke instantie te zijn die als
vredes-bemiddelaar kan optreden. Nog een
andere rol schijnt de Katholieke kerk ge
roepen, te spelen. Als de vreëselijke oorlog
geëindigd zal zijn, zal de volkerenhaat voor
eerst nog voortduren. Dan zal het de Heilige
Vader zijn, die al zijn onderdaneu zal samen
roepen tot gemeenschappelijken arbeid, tot
mogelijk vergeten van het gebeurde..
Toen de bezoeker vertrok, riep de Aarts
bisschop hem toe: Veel geluk en zegen, en
spoedige vrede.
K KNNISGEVINGEN.
SCHOUW.
De Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat Watergraaf en Heemraden van het
Heemraadschap de rivier «De Eem, beken
en aankleven van dien» voornemens zijn, op
Maandag, Donderdag en Zaterdag, den 21 en,
24en en 2óen Juni 1915, eene schouw te
houden over de beken en waterleidingen.
Schouwplichtingen worden uitdrukkelijk
aangemaand er voor te zorgen, dat zij alsdan
voldaan hebben aan hunne verplichtingen,
in de desbetreffende verordening gesteld.
De P irgemeester voornoemd.
Van RANDWIJCK.
Amersfoort, 10 Juni 1915.
COI.LECTE FONDS GEWAPENDE
DIENST.
Burgermeester en Wethouders van Amers
foort
brengen ter algemeene kennis, dat de ge
wone jaarlijksche Collecte ten behoeve van
het Fonds ter aanmoediging en ondersteuning
van den gewapenden dienst in de Neder
landen langs de huizen der ingezetenen
zal plaats hebben op 16 en 17 Juni 1915.
Deze collecte wordt ten zeerste in de be
langstelling der ingezetenen aanbevolen.
Burgemeester en Wethouders
van Amersfoort,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTA.
Amersfoort, 10 Juni «915.
Door het Bestuur van den Bond van Oranje-
vereenigingen in Nederland is een schrijven
gericht aan de besturende colleges der ver
schillende kerkgenootschappen en kerken,
houdend verzoek om de kerkeraden en oe-
sturen der verschillende kerken uit te noo-
digen om op den avond van 18 Juni as. in
hun kerkgebouwen met de gemeente God
in het openbaar te danken voor de bevesti
ging onzer bnafhankelijheid door de over
winning bij Waterloo, thans 100 jaar geleden.
Zou ditmaal op Waterloo-dag de vlag weer
van den Lieve Vrouwe-toren mogen waaien
Tot voor kort geschiedde dit altijd op 18 Juni.
De Gezondheids-commissie wijst thans ook
op het vliegengevaar.
Men leze de biljetten, welke zij deed aan
plakken.
De heer F. M. van Veen is met ingang
van 1 Juli door den Commissaris der Koningin
in de Provincie Utrecht herbenoemd tot lid
van de Gezondheids-commissie te Amersfoort.
Dit jaar zullen wegens den beperkten
treinenloop geen vacantie-kaarten op de
spoorwegen worden verkrijgbaar gesteld.
De nieuwe spoorboekjes zullen begin Juli
verkrijgbaar zijn. De gewijzigde dienstrege
ling treedt 5 juli in werking.
Men verzoekt ons, er op te wijzen, dat
bij verschillende bakkers de onjuiste opvatting
bestaat, dat door éen huisgezin bij verschil
lende bakkers meer dan éen broodkaart kan
worden genomen.
Dit is echter onjuist.
De goede controle eischt, dat aan e l k
huisgezin slechts éen broodkaart op naam
van éen enkelen bakker wordt verstrekt.
De bakkers, die deze onjuiste meening bij
hun clientele verspreiden en in de hand
werken, loopen gevaar, dat zij van de lijst
worden geschrapt en dientengevolge
van de levering van goedkoop brood zullen
zijn uitgesloten.
Dr. J. W. Jorissen is bij Kon. besluit be
noemd tot Gewestelijk commisaris van het
Ned. Roode Kruis voor de Provincie Utrecht.
In verband hiermede zal hij aftreden als
Voorzitter van het comité voor Amersfoort
en omstreken. Hij blijft nochtans Bestuurslid
daarvan.
Immers de Gewestelijke commissarissen
zijn onder meer belast met het houden van
inspecties in de hun aangewezen Provincie
en het bevorderen van eenvormigheid in de
verschillende comité's.
De heer G. J. van den Bovenkamp slaagde
aan de Rijks-universiteit te Utrecht voor het
eerste Natuurkundig examen.
De heeren H. H. Reeders, C. ten Veen,
P. van der Spaan en G. Nakken verwierven
de akte van bekwaamheid voor onderwijzer.
De arbeider J. Morren, van de H. IJ. S. M.,
hoopt 16 dezer den dag te herdenken waarop
hij 25 jaren geleden bij de Maatschappij in
dienst trad.
De bij het Oost-Indisch leger nieuwbe
noemde officier van gezondheid 2e klasse
G. A. Prins is tijdelijk ingedeeld bij het
Militair hospitaal te Amersfoort.
Bij de eerste school voor verlofs-officieren
zijn wederom 40 onderofficieren gedetacheerd
tot het volgen van een cursus voor vaandrig,
reserve-officier of tijdelijk luitenant.
Van 22 tot 26 Juni wordt hier gehouden
het schriftelijk gedeelte van het toelatings
examen voor den cursus ter opleiding voor
den (beroeps) officiersrang.
Er zijn 70 adspiranten.
Aan generaal-majoor J. H. Knel, comman
dant van het interneerings-depot Amersfoort,
is, op zijn verzoek, met ingang van 15 Juni
eervol ontslag verleend uit den militairen
dienst.
Als 't een beetje meeloopt met het ver
steken, zal het carillon van den Lieve Vrouwe
toren reeds Zaterdag ten gehoore brengen
bij half uur »De Nederlander», van L. F.
Brandts Buijs, er. bij heel uur «Wildzang», I
van J. Duin.
De tekst van beide liederen is te vinden
in den overbekenden bundel «Kun je nog
zingen, zing dan mee».
Door het Bestuur van de Ned. vereeniging
»Ons Leger" zijn in het licht gegeven een
zeer fraai propaganda-biljet benevens heel
mooie prentbriefkaarten en sluitzegels, naar
dit biljet vervaardigd. Allen die, sympathi-
seerend met het doel der vereeniging, haar
propaganda voor het Nederlandsche leger
willen helpen bevorderen, kunnen dit doen
door het aanschaffen van deze prentbrief
kaarten en sluitzegels en door deze te ver
spreiden op de wijze, die elk het meest
doeltreffend voorkomt.
Voor exemplaren van beide propaganda
middelen wende men zich tot de firma
J. H. de Bussy, te Amsterdam, die zich namens
het Bestuur met den verkoop belast en gaarne-
de gewenschte aantallen zal toezenden. De
prijzen zijn voor de prentkaarten f 0.25 per
dozijn en voor de sluitzegels f 0.25 per
30 stuks.
Het groote biljet hangt voor in Veenen-
daal's boekhandel.
Oefent u bij den Vrijwilligen Landstorm
en maakt u weerbaar eer het te laat is.
Nogmaals vestigen we de aandacht op het
concert, door mevrouw en den heer Secrève
morgenavond in dé Luthersche kerk te geven.
Men schrijft ons:
Louis Morisson, die morgenavond in »De
Arend» een concert geeft, is Antwerpenaar
van geboorte en door de natuur met bijzon
dere capaciteiten begaafd. Drie achtereen
volgende jaren was hij heldentenor aan de
Ned. opera te Amsterdam. Geheel de Amster-
damsche pers bewonderde hem en roemde
om strijd den kunstenaar, die spoedig de
lieveling werd van het veel-eischende Am-
sterdamsche publiek. 85 malen trad hij op
als Manrico in de «Troubadour» en eiken
avond plukte hij nieuwe lauweren. Zijn schep-
pingen in de vele opera's, als Paljas, Caval-
leria rusticana, Carmen, Traviata, Faust, enz.
waren alle openbaringen van voornaamheid
en kunstgevoel. Toen hij ten vorige jare een
eerste plaats bekwam in zijn geboortestad
bij de Vlaamsche opera, had hij spoedig in
het kunstminnend Antwerpen aller harten
gewonnen en getuigden de opvattingen in
de nieuwe moderne opera-werken, waarin
hij optrad, hoe fijn en smaakvol zijn kun-
stenaars-idealen waren.
De heer lid. van der Ploeg, bariton, die
hem op deze tournee vergezelt, is eveneens
een zanger van bijzondere talenten, die in
Nederland een zeer goeden naam heeft weten
te maken. Mej. Tilly Westenberg is een zeer
begaafde artiste en gaat als coloratuurzan-
geres een schitterende toekomst tegemoet.
Ook van den heer Hubert Commissaris hebben
vele Nederlanders reeds gehoord, zoodat ook
deze geen onbekende hier te lande is, terwijl
de heer Eug. Beekman, van wiens hand ver
scheidene muziekwerken in België verschenen,
zich waardig aanpast bij de reeds genoem
den. Allen zijn kunstenaars van bijzondere
talenten en gaven. Hun verschijnen zal dan
ook een blijvende herinnering achterlaten.
De waterpolo-competitie begint eerst Zon
dag acht dagen, doch het is haast vanzelf
sprekend, dat A. Z. P. C. en Neptunus
reeds aanstaanden Zondag hier oefenwed
strijden houden.
Tot Hoogheemraad van den Bunschoter
veen- en veldendijk zijn bij Kon. besluit
benoemd de heeren mr. A. J. de Beaufort,
te Leusden, en R. Nagel Mz., te Bunschoten.
Ook morgen en Zaterdag worden in de
Zeister kamp schietoefeningen met scherp
gehouden door vesting-artillerie.
Let op de vlaggen en laat ongesprongen
projectielen toch vooral liggen.
Gisteravond kreeg ons stedeke bezoek van
jonge studenten uit Utrecht, die met drie
auto's hier kwamen ten gevolge van een
door een clubgenoot gelukkig doorstaan
examen.
't Geval gaf zóo veel bekijks, dat een bij
de politie bekend figuur zijn kans schoon
zag, te stelen.
In een ommezien was hij ingerekend en
opgeborgen.
De standaard-thermometer van den heer
W. F. A. Groenhuizen wees heden om 12 uur,
in de schaduw, 85 F of ongeveer 30 C.
Heb den moed, aan anderen den druk
van uw slecht humeur te besparen.
Theophiel Coopman, de dichter van «Mijn
Vlaanderen heb ik hartelijk lief» en een der
steunpilaren van de Vlaamsche beweging,
is Zaterdagnacht in den ouderdom van 63 jaar
te Brussel overleden.
Minister Asquith heeft gister aan het
Lagerhuis meegedeeld, dat het totaal der
verliezen van de Engelsche expeditie-legers
iu Frankrijk en aan de Dardanellen, met
inbegrip van de Indische en koloniale con
tingenten, tot 31 Mei bedraagt 10955 officieren
en 247 114 minderen gesneuveld, gewond
of vermist.
Niet minder betreurenswaarde oorlogs-
slijtage valt te bespeuren door de ongewoon
groote zuigelingensterfte. Te Londen alleen
sterven thans per week 200 kinderen meer
dan in de overeenkomstige weken van het
vorige jaar en overal in Engeland wordt die
ongewoon groote sterfte geconstateerd.
De Hooge Raad der Nederlanden ver
klaarde niet-ontvankelijk de beroepen van
den Procureur-generaal te Leeuwarden tegen
de arresten van het Gerechtshof aldaar, waarbij
van overtreding der Loterijwet met betrek
king tot Tijdgeest-stukken, welke door het
Hof evenals door de Rechtbank werden
aangemerkt niet als aandeelen in een
loterij, doch als obligation eoner geoor
loofde premieleening.
Over de warmte.
De temperatuur.
Men schrijft ons uit Amsterdam:
De thermometer bereikte hier Dinsdag
middag omstreeks 2 uur den stand van 83.5
gr. F. in de schaduw. Dit is inderdaad een
zeer hooge temperatuur, voor begin-Juni
zelfs een abnormaal-hooge warmtegraad. 'Per
vergelijking diene, dat de hoogste tempera
tuur te Amsterdam, geregistreerd gedurende
den warmte-zomer 1912, bedroeg 89 gr. F.
Als het dus zoo doorgaat, kan het 1912-record
geslagen worden.
