Juli 1915. Zaterdag 24 64e Jaargang. j A D Stadsnieuws. ERSFOORTSCHE COURANT. |de Naamloo/.t' Veiinootscimp „De Amersfoortoche Courant, voorheen Firma A. U van Cleetf" :TEUR Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond, Abonnement per 3 maanden tranco per post/1.15. Ad verten tién 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bjj regel- CBXZS. abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officleêle- en ontelgenlugs- advertentiên per regel 15 cent Reclames 1—5 regels /"i.aj. Bewijsnummers naar buiten ORX. worden in rekening gebracht en kosten evpnals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advfirtentien van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht BUREAU) KORTIGRAOHT 9. Postbus 9. Telefoon 31S- ie tijdelijk elders lauvrage en met van adres, de oou tegen vergoeding m kunnen op de toezending van rant" tijdens hun teren. DPRIJZEN. Gemeente Amers- jangvan 26 Juli a.s. loem (gebuild in- ort) is gesteld op Ieel (ongebuild) is K.G.; vastgestelde prij- fabriek, molen of en dergelijke ver rijs voor brood is int, afgehaald aan id op 24 ct. toezicht) op 25 ip 26 28 linbrood) op 20.5 c. rooden worden dus '/2 pond 2 pond 8/4KTG. of 1 K G. «9 5-5 25 20.5 •ester voornoemd, ANDWIJCK. VTEN. 4 Gemeente Amers- Coninklijk Besluit dere beschikking, wordt verleend roodkaarten, door Gemeentebestuur. sester voornoemd, ANDWIJCK. ÏRKEER EVVEG. uders van Amers- kennis, dat de imalaan tot pen- lg van Maandag "tondiging, voor tuigen zal zijn r en Wethouders jnoemd, ^ANDWIJCK. behoort een rijkskeuring van dekhengsten. Burgemeester en Wethouders van Amers foort, Gelezen het Provinciaalblad van Utrecht No. 34, van 1915; Brengen ter kennis van belanghebbenden 1. dat dc in het najaar van 1915 te houden gewone Rijks-keuring van tot dekking be stemde hengsten, voor zooveel de Provincie Utrecht betreft, door den Minister van Land bouw, Nijverheid en Handel is vastgesteld op 13 October a.ste Utrecht: 2. dat de regelings-commissie tot het aannemen van inschrijvingen voor bedoelde keuring zitting zal houden op Zaterdag 2 October a.s., van des voormiddags 11 tot des namiddags 12*/a uur, in het >Haagsche Koffie huis», aan het Vreeburg te Utrecht; 3. dat de aanvragen voor inschrijvings- biljetten schriftelijk moeten worden gericht aan den Secretaris dier commissie, den heer M. L. H. Thissen (adres: Landbouwbank, Utrecht) en dat daarbij moeten worden opge geven a. naam en woonplaats van den eigenaar en houder; b. naam, ouderdom, ras, kleur en bijzon dere kenteekenen van den hengst, benevens, indien deze in een paardenstamboek is inge schreven, stamboek en stamboeknummer; c. zoo mogelijk afstamming van den hengst, zoowel van vaders- als van moederszijde, en naam en woonplaats van den fokker; 4. dat de keuring zal plaats hebben des morgens te 9 uur op het Vreeburg te Utrecht. Amersfoort, 20 Juli 1915. Burgemeester Wethouders voornoemd, De Burgemeester. Van RANDW1JCK. De Secretaris, A. R. VEENSTRA, Burgemeester en Wethouders schreven aan den Raad WINKELSLUITING. Bij uw besluiten van 28 Maart 1913, 22 April 1913 en 27 Mei 1913 werden in onze handen gesteld om advies een drietal adressen van den Ned. R. K. Bond van handels-, kantoor- en winkelbedienden van het plaatse lijk Comité voor vervroegde winkelsluiting en van de R. K. Middenstands-vereeniging >de Hanze», afdeeling Amersfoort, en de vereeniging Handel en Nijverheid», houden de verzoek, maatregelen te willen nemen, strekkende ter bevordering der Zondagsrust en de vervroegde winkelsluiting. Naar aanleiding van he^ tweede adres, dat de gedwongen winkelsluiting van 's avonds 9 uur tot 's morgens 7 uur bepleitte, hebben wij ons gewend tot de Kamer van Koop handel en Fabrieken, het Bestuur der ver- j eeniging Handel en Nijverheid» en de R. K. Middenstands-vereeniging »de Hanze», met verzoek hieromtrent advies te willen uitbrengen. De Kamer van Koophandel en Fabrieken berichtte, dat zij, hoewel voor standster van vervroegde sluiting, zich niet kon vereenigen met een daartoe dwingende verordening, maar dat naar haar oordeel het particulier initiatief tot een vrijwillige rege ling door de winkeliers moest leiden, j De beide genoemde vereenigingen advi- seerden tot vaststelling eener verordening, die de 9 uurs-sluiting voorschrijft, maar achtten het niet raadzaam, de opening op 1 7 uur te bepalen, en wenschten deze eenige uren vroeger of wel op dit punt volkomen vrijheid. 1 Ten einde een beeld te krijgen van de gedachten der belanghebbenden zelf is door ons in October 1914 een enquête gehouden I onder de winkeliers en het winkelpersoneel in zake de wenschelijkheid van vaststelling eener verordening op de winkelsluiting, welke het volgende resultaat opleverde: Op de ongeveer 325 aan de winkeliers verzonden vragenlijsten kwamen in 247 ant- woorden, te verdeelen over 42 rubrieken (zie bijgaanden staat). Hiervan luidden er 172 of omstreeks 70 pCt. vóór gedwongen winkel- 1 sluiting, 69 er tegen, en 6 blanco. Als de meest geschikte tijd voor opening en sluiting werd veelal genoemd 7 tot 9 uur. Met het oog echter op sommige winkels, waarvoor een vroeger openingsuur wenséhc- lijk is, zooals die in arbeidswijken en water- en vuurwinkels. zal het wellicht doelmatiger zijn, voor het openen geheele vrijheid te l^ten 1 daar toch het groote motief voor gedwongen sluiting de concurrentie-vrees hiervoor niét geldt. Uitzonderingsbepalingen werden vooral j wenschelijk geacht voor sigarenwinkels, bak kers en banketbakkers of in het algemeen I consumptie-winkels, apotheken en winkels van verbandmiddelen, en door enkelen ook j voor slagers-, visch- en fruitwinkels. Wat betreft slagers en kruideniers zou de uitzondering eerder strekken ten gerieve van het publiek dan wel om juist deze winkels j te beschermen tegen de nadeelen van de vroege sluiting. Over het geheel brengt deze voor het publiek, vooral zoolang het aan de regeling nog niet gewend is, wel ongerief mede, maar dit kan alleen grond opleveren voor uitzondering ten aanzien van die win- I kels, welke ten gevolge daarvan zelf -chade 1 zouden lijden, hetgeen bij slagers en kruide- j niers hoogstwaarschijnlijk niet het geval zal wezen, aangezien de consumptie van het publiek vermoedelijk gelijk blijft. Voor visch- en fruitwinkels en brood- en banketbakkers zou echter vrijstelling te over- 1 wegen zijn. Ook op apotheken dient een verordening op de winkelsluiting, ter wille van het alge meen belang, niet van toepassing te zijn. I Verder werd vrij algemeen blijk gegeven j van het verlangen naar een afzonderlijke bepaling voor de dagen, waarop een bijzon- J der druk winkelbezoek pleegt plaats te hebben, n.l. de Zaterdagen en de dagen voorafgaande aan Christelijke feestdagen, alsmede éen twee weken vóór St. Nicolaas. Hiervoor werd gevraagd een later uur te bepalen, of vrij- heid te laten. J De stemming van het winkelpersoneel is gebleken uit 59 antwoorden, ingekomen op omstreeks 90 ter invulling uitgezonden lijsten. Er zijn er slechts 5, die gedwongen sluiting niet wenschenwel zouden deze den arbeids duur bij verordening geregeld willen zien. Door de voorstemmers voorzoover zij hun meening motiveerden werden de bekende argumenten aangevoerd, dat de j winkeliers, die den gebeelen dag door hun 1 zaak in beslag worden genomen, des avonds 1 recht hebben op eenigen vrijen tijd, om zich aan den familiekring te wijden en aan het maatschappelijk leven te kunnen deelnemen dat hun bij den bestaanden toestand daartoe de gelegenheid ontbreekt en de winkelstand dus lijdt onder een druk op het gezinsleven en in een ongunstige positie verkeert door de onmogelijkheid, zich voldoende aaneen te sluiten tot krachtige behartiging der onder linge belangendat dus, daar een vrijwillige 1 negen uurs-sluiting steeds blijkt af te stuiten op onwil van enkelen, verordenings-dwang noodzakelijk is. Slechts een gering aantal voorstanders van vroege winkelsluiting verklaarde zie' igen j dwang en wenschte tot een vast sluitings uur alleen te komen door vrije samenwerking. De tegenstemmers komen op voor vrijheid om hun zaken naar eigen inzichten te behar- 1 tigenzij wenschen zich geen enkele kans op verdienste ontnomen te zien. I Een meerderheid tegen de verordening J wordt hoofdzakelijk aangetroffen bij de brood- en banketbakkers. Dezen voorzien belangrijke schade te zullen lijden door sluiting, omdat juist de avondverkoop in hun winkels aan- I zienlijk is, en niet van dien aard, dat, bij gemis daarvan, een drukkere verkoop over dag daartegen zon opwegen. 1 Terwijl in het algemeen ook vooral op nadeel voor de sigarenwinkels werd gewezen, blijken de houders daarvan voor het moeren- deel de verordening te wenschen. De be zwaren der tegenstanders onder hen komen voöral neer op de vrtses voor concurrentie van koffiehuizen en zouden dus ondervangen kunnen worden door in een eventueele ver ordening te verbieden den verkoop van sigaren in koffiehuizen gedurende den slui tingstijd dor winkels. Een dergelijke bepaling uit tc breiden tot alle artikelen die verkocht worden in de onder de siuitingsdwang val lende winkels, zou overweging verdienen. Wel werd in enkele beantwoordingen uit drukkelijk de wensch geuit, dat ook cafés aan de stuiting onderworpen zullen zijn, maar deze vallen naar hun aard niet onder een verordening, die een regeling geeft voor winkels. Met een bepaling als bovenbedoeld zou dan ook volstaan kunnen worden om de door vele winkeliers gevreesde benadoeling van de zijde der koffiehuizen op te heffen. De arbeidstijden zijn grootendecls nog overmatig lang. Een nauwkeurig overzicht leverde het onderzoek hieromtrent niet op, daar op een aantal staten de desbetreffende vragen niet werden beantwoordmaar als vaststuande kan worden aangenomen, dat door de groote meerderheid langer dan ro uur per dag ge werkt wordt, terwijl velen hun werk toch In kortéren tijd zouden kunnen afdoen, Zelfs de tegenstanders vun siuitingsdwang onder de winkeliers bleken vaak in te zien, dat de toestand der bedienden in ieder geval verbetering behoeft, maar achtten daartoe een bij verordening vast te stellen maximum- arbeidsduur voor het personeel voldoende. Indien tot een verordening ter regeling der winkelsluiting besloten wordt, zal deze wil zij inderdaad ook het personeel be schermen moeten inhouden het verbod, na sluiting bedienden aan het werk te houden. Totaal vóór tegen blanco. Slagers 11 6 5 Kruideniers 45 32 13 Brood-en banketbakkers 28 13 15 Boter, kaas en eieren 5311 Melkwinkels 2 1 l Comestibles 2 2 Fruit en visch 633 Groentewinkels 3 3 Koloniale waren 3 3 Grossierderijen 2 1 1 Wijnzaken 1 1 Confectie en kleermakers 5 5 Manufacturen 16 11 5 Schoenwinkels 11 91 Mode-artikelen 8 7 1 Pettenwinkels 1 1 Klompenmakers 2 1 1 Garen en band 2 2 Militaire artikelen 3 3 Sigarenwinkels 16 96 Huishoudelijke artikelen 11 8 3 Brandstoffen 1 1 Meubelen en behangerij 9322 Ijzerhandel 3 4 1 Verlichtingsartikelen 1 1 Verfwaren 2 2 Drogisterijen 3 2 1 Verbandartikelen 1 1 Kappers en barbiers 7 7 Parapluicwinkels 2 1 1 Naaimachines 3 2 1 Lederwaren 2 2 Photografie-artikelen 1 1 Boek- en kunsthandels 3 4 Muziek-instrumenten 1 1 Horlogemakers 3 2 1 Electriciens 1 1 Goudsmeden 4 3 1 Handwerkwinkels 2 2 Luxe-artik., galanterieën 4 3 1 Rijwielzaken 3 5 Water- en vuurwinkels 2 1 1 wij toch gemeend nog geen ontwerp-veror* ibicden. ireling verdient uw vergadering in de gelegenheid den'ng te moeten aanbieden. Wij meenen, dat hot meer aanbevelii>| 247 172 39 6 Ofschoon ons college de mccning is toe gedaan, dat getracht moet worden, de win kelsluiting bij verordening te regelen, hebben te stellen, een beginselbesluit in behandeling te nemen. Daarna kan dan, zoo uw vergadering dit wenschelijk acht, een verordening worden ontworpen. Wij hebben daarom de eer, U hierbij een ontwerp-beslisslng ter vaststelling aan te bieden, welke er toe strekt, Burgemeester on Wethouders uit te noodigen, een ont- werp-verordcnlng op de winkelsluiting ter vaststelling te willen aanbieden. ARBEIDSBEURS. In het nummer van 13 Mei namen wo op het voorstel van Burgemeester en Wet houders om de in Augustus opgerichte tijde lijke Arbeidsbeurs met ingang van 1 Januari 1916 om te zetten In een definitieve, welke tevens zal worden dlstricts-beurs. met als arbeidsveld Amersfoort. Leusden. Wouden berg, Barneveld, Nijkerk, Scherpenzecl, Soest, Hoogland en Bunschoten, en dlo zal zijn een doel van oen langzamerhand tc vormen Bureau van maatschappclijken arbeid, waar aan de Gemeente, bij haar voortdurende ont wikkeling, meer cn meer behoefte gevoelt. Het voorstel word verzonden naar de afdeelingen.die op 1 en 2 Juli vergaderden, en vond daar geen principicelo bestrijding, Een lid der ie afdeeling stelde voor, art-3 der Verordening op de Gemeente-arbeids beurs te lezen als volgt »In het wachtlokaal der Arbeidsbeurs zal een duidelijk leesbare opgaaf worden opgehangen van de door do vak-centrale, zoowel van werkgevers als werknemers, ter kennis van Burgemeester en Wethouders gemelde werk stakingen en uitsluitingen. »Noch binnen de Gomeente, noch In do plaatsen, tot haar gebied behoorende, ook voorzoover de Arbeidsbeurs bulten de haar aangewezen plaatscr. ais Inlichtlngsbureau optreedt, verleent zij eenige bwnié leting tot plaatsing of controio op gevraagde arbeids krachten bij uitsluiting of werkstaking». Ter toelichting (leelde hij mede. dat de bedoeling van deze wijziging ia, te voorko men, dat iedereen bij den Directeur aankomt met de mededeeling omtrent eetv-staking of een uitsluiting. Bovendien acht hij het wen schelijk, dat de kennisgeving geschiedt aan Burgemeester en Wethouders en niet aan don Directeur. De bevoegdheid van den Directeur be hoort i. in de instructie voor dezon amb tenaar thuis. Hij werkt onder controle van Burgemeester cn Wethouders. Daar de Raad ten slotte oordeelt, heeft deze controle, indien de kennisgeving aan Burgemeester en Wet houders geschiedt. De bepaling der :e zinsnede, zooais die ook voorkomt o.a. in do verordeningen der Gemeenten Enschede cn Delft, acht hij nood zakelijk, opdat de Arbeidsbeurs niet óf de werkgevers óf dc werknemers nnur de oogen moet zien. Elke bemiddeling van do Beurs daaromtrent moet uitgesloten zijn. Dit moet de kiem zijn om de Arbeidsbeurs tot bloei to brengen. Een ander lid dier afdeeling stelde de vraag hoe dan moet gehandeld worden. Indien een werkstaking uitbreekt, die op onbillijke gronden steunt, terwijl dan de Gemeente niet bemiddelend zou mogen optreden. De vorige spreker meende, dat het oordeel daarover moet worden overgelaten can de werklieden organisaties, in welke men vertrouwen moet stellen. De Arbeidsbeurs, onder beheer van het Gemeentebestuur staande, houdt dan vrede met atlen. Bij de behandeling van art. 5 steldé het ze 1 f d e 11 d voor, de 1 e alinea to lezen als volgt «De Directeur wordt door den Gomeenteraad benoemd en ontslagen. Burgemeester en Wet houders zijn bevoegd, den Directeur te schor sen. De Directeur behoudt gedurende don tijd dor schorsing volle aanspraak op zijn salaris en kan van het schorsingsbesluit bij den Raad in beroep komen. Burgemeester on Wethou ders zijn gehouden, binnen acht dagen zoo wel de redenen, die tot schorsing hebben geleid als het beroop op den Raad ter behandeling aan den Raad voor te leggen, en voor de woorden Burgemeester en Wethouders» In de 2e en de 40 alinea »e lezen: «den Raad». Spreker acht deze wijzigingen noodlg met het oog op publieke controle. Hij haalt hierbij aan de schorsing van den Directeur der Gas fabriek en Waterleiding. Het ware z.i. beter geweest, indien omtrent de schorsing van dezen ambtenaar ook oen bepaling, zooals hij hier voorstelt, had bestaan. De zaak was dan minder geheim gebleven. Daarenboven is de Raad in de Gemeente het ccitto orgaan en sprekers stroven zal dan ook zijn, telkenmale aan den Raad een grootere bevoegdheid toe te kennen, zonder echter de eer an het College van Rurgcmees- ter en Wethouders te raken. Andere leden waren van meening. dat allerlei publiciteit onaangenaamheden kan geven. De belangen van de Gemeente in aar- merking nemende, zal publiciteit in menig geval niet mogelijk zijn.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1915 | | pagina 1