Dinsdag 12
October 1915.
No. 8632.
66e Jaargang.
Uitgave van de Naumlooze Vennootschap „De Aniersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleetf"
HOOFDREDACTEUR
7. J. 7B.XSXRIKI
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abormemout per 3 maanden f i.—
franco per post/i. 15. Advorteutiou 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. I.egale, officieële- en onteigening!*
advertentlën per regel 15 cent Reclames i5 regels f 1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden ln rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advCrtentien van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
KORTE GRACHT 9.
Postbus 9.
Telefoon 19.
Lijst van eenige der meest voor
komende artikelen met daar
voor aangenomen
maximumprijzen.
(De prijzen hebben uitsluitend betrekking
op de gewone qualiteiten. De luxe sortee-
teenngen, waarvoor in gewone tijden reeds
veel hoogere prijzen worden betaald, blijven
buiten aanmerking).
(Deze lijst vervangt de vorige).
Regeeringsbrood (bij verkoop op brood
kaart) per K.G. f 0.12
rarwewaterbrood (gebuild) per K G. f 0.23.
I arwewaterbrood (gebuild) (gebakken on*
der rabbinaal toezicht) per K.G. f 0.24.
Tarwebrood (ongebuild; bruinbrood) per
K.G. f 0.20.
Roggebrood
Regeeringstarwemeel (bij verkoop op meel-
kaart) per K.G. f 0.16.
larwebloem (gebuild inlandsch) per K.G.
f 0.25.
Tarwemeel (ongebuild) per K.G. f 0.21,
Boter per K.G. f 1.65.
Volvette Goudsche Meikaas
met Rijksmerk per >/2 K.G. f 0.62-''.
Volvette Goudsche Meikaas per l/i K.G.
f 0.60.
Edammer Meikaas (40 -f )3) per '/a K.G.
f 0.60.
V olvette jonge Goudsche en Edammerkaas
met Rijksmerk-) per'/aK.G. f 0.57'.
Volvette jonge Goudsche kaas 2) per '/a
K.G. f 0.55.
Jonge Edammerkaas (40 -f )2) per iji K.G.
f 0-55-
Jonge Goudsche kaas (40 -f 2) per '/j K.G.
f 0.50.
Edammer en Goudsche kaas (30 -f- 2)
per K.G. f 0.4 23.
Edammer en Goudsche kaas (20 2 per
»/2 K.G. f 0.37*.
Magere Edammer en Goudsche Kaas per
1/2 K.G. f 0.27».
Leidsche en Delftsche komijnekaas per '/2
K.G. f 0.55.
Friesche Nagelkaas -') per K.G. f 0.30.
Rijst (grofmiddel Bassein en/ of Rang' n
per K.G. f 0.22.
Rijst (voorloop Bassein en/of Rangoon)
per K.G. f 0.24.
Rijst (grof voorloop Bassein en/of Rangoon)
per K.G. f 0.26.
Havermouth (inlandsch) per K.G. fo.33.
Suiker (witte geraffineerde) per K.G. f 0.55,
Margarine s)
Koffie (Santos) per K.G. f i.t6.
Peekoffie (in pakjes) per 0.1 K.G. f 0.04.
Chichorei (in pakjes) per 0.1 K.G. f 0.39.
Raapolie per Liter f 0.65.
Boterolie per Liter f 0.70.
Zout per K.G. f 0.09.
Zeep (zachte, witte of gele) per K.G. f 0.24
Soda per K.G. f 0.07.
Petroleum per Liter f 0.11.
De hierboven vermelde prijzen gelden voor
de maand October behoudens vroegere ver
vanging.
Klachten over niet-inachtneming van bo
venvermelde maxima, alsmede wenschen om
voor bepaalde op de lijst niet vermelde arti
kelen maxima vast te stellen, of wel om met
het oog op plaatselijke omstandigheden voor
eene bepaalde gemeente wijziging in de
maxima te brengen, behooren gericht te
worden tot den Burgemeester.
1) Een uniforme prijs voor roggebrood, gel
dend voor het geheele land, kan. in verband
met de zoo uiteenloopende bereidingswijze
in de verschillende provinciën, niet worden
vastgesteld. Daarom zal zulks voor eke
provincie afzonderlijk geschieden, in overleg
met de provinciale Rogge-cnm missies.
2) Onder kaas, gemerkt 40+, 3°+ °f 20
wordt versta.-,,, kaas, welke
,0 pet. of meer, 3° P<* of meer of re pet.
of meer vet in de droge stof bevat.
3) Van de grootste margarlnefabrleken is de
verzekering ontvangen, dat voorloopig de p j-
zen der bekende merken niet zullen verhoogd
wordenmede met het oog op dc onderling
uiteenloopende prijzen der verschillende mer
ken wordt derhalve vooralsnog eenvoudig-
lieidshalve geen maximumprijs vastgesteld.
De oorlog;.
Over de politieke gebeurtenissen in Grie
kenland en Bulgarije, die in de pers tot zoo
uitvoerige besprekingen heeft geleid, kan ik
mij bepalen tot de opmerking, zoo schrijft
generaal Jhr. Van der Goes, in dc Arnhem-
sche Courant, dat het onverwachte barschc
ultimatum van Rusland aan Bulgarije in den
sleependen toestand op den Balkan een wijzi
ging heeft gebracht, die aan zijn bondge-
nooten niet aangenaam kan zijnblijkbaar
heeft Ruslands optreden, dat zonder overleg
met zijn bondgenooten is geschied, een crisis
in het leven geroepen, dio hun nog niet ge
legen komt en in hun voorbereiding tot
eventueel hulp vcrlcenen aan Servië stoornis
brengt, terwijl het ook aan de hoop van
Engeland, om Bulgarije's onzijdigheid door
belofte van afstand van grondgebied in Mace
donië en Thracië, tot aan de lijn EnosMidia,
te verkrijgen, den bodem heeft ingeslagen;
dat dus de onvcrhocdsche inmenging van
Rusland niet gunstig voor de samenwerking
kan zijn. is duidelijk.
Terwijl Engeland en Frankrijk nog met
den Griekschen minister-president onderhan
delden, in de hoop, dat diens goed-gezindo
en machtige invloed er toe zou leiden, dat
Griekenland te beslissender ure h'un partij
zou kiezen desnoods tegen den wil des
konings heeft het ingrijpen van Rusland
een ontijdige beslissing uitgelokt, met het
gevolg, dat Venizelos is afgetreden en er
thans in Griekenland een nieuw ministerie
is opgetreden, dat geheel uit tegenstanders
van Venizelos is samengestelda.s. Maandag
zal dit ministerie in de Kamer komen en
tot zoolang zullen we dus in onzekerheid
blijven omtrent Griekenlands houding ten
aanzien van zijn al of niet deelnemen aan
den oorlog op den Balkan en wiens partij
het eventueel zal kiezen.
Tot zoolang schijnt het mij voorzichtig
daaromtrent geen gissingen te uiten; alleen
zij opgemerkt, dat Koning Konstantijn in
Griekenland zeer populair is en met zijn over
tuiging omtrent "s lands belangen beslist staat
aan de zijde der Centrale Mogendheden
Intusschen zijn Engeland en Frankrijk er
toe overgegaan, troepen te landen op het
onzijdige Griekschc gebied en daarmede
Griekenlands onzijdigheid te schenden. Be
schouwingen en opvattingen omtrent het
meer of minder ernstige dezer schending
worden in alle bladen in tallooze mate aan
getroffen; m.i. berust de schending op oor-
logsnoodzaakik beschouw zulks weliswaar
niet als een verontschuldiging, maar slechts
als een verklaring; wat Griekenland zelf er
van zal maken, moeten we afwachten; tot
nu toe heeft het zich niet gewelddadig ver
zet en zijn er thans in Saloniki en' onmid
dellijke omgeving reeds belangrijke troepen-
afdeelingen der Entente aanwezig.
In Servië schijnt men in verband hiermede
hoopvol gestemd; in hoeverre deze van
Engelsche zijde gemelde stemming gerecht
vaardigd mag geacht worden, zal ik aanstonds
aan een nadere beschouwing onderwerpen
vooraf zij gemeld, dat Bulgaarsche troepen
oprukken naar Strumnitza gelegen aan
de Westgrens op ongeveer 25 K.M. van
den spoorweg Uskub—Saloniki en dat
Duitsch-Oostenrijksche 1 longaarschc troepen
de Drina, de Save en den Donau zijn over
getrokken en op Servië's gebied vasten voet
hebben gekregen ook aan de IJzeren Poort
dichtbij het punt, waar de Donau op
Roemeensch grondgebied komt is die
rivier overschreden en zijn do Servische
voorhoeden teruggedreven. Voegt men nu
hieraan toe, dat de Entente troepen met
of zonder Grieken - bestemd zijn, om van
Saloniki uit Servië binnen te rukken, dan
staat het vast, dat de groote strijd op het
gebied van Servië zal worden gestreden.
Dat de hulp voor Servië zoo niet geheel,
dan toch in hoofdzaak zal moeten komen
van Engelsch-Fransche troepen, spreekt wel
van zelf; he. landen van Russische troepen
in Bulgarije is niet aannemelijk, hulp van
Italië is al even onwaarschijnlijk en wat
Griekenland zal doen is nog een raadsel,
maar mocht dit huid mede aanvallen, dan
zal ongetwijfeld en Turksch leger Bulga
rije ter hulp komen, en de Grickscho hulp
tot nul terugbrengen.
De vraag doet zich dus voor of Frankrijk
en Engeland over genoegzaam troepen be
schikken om afdoende te steunenvoor zoo
ver bekend en aannemelijk is, kan dit niet
het geval zijn, tenzij zij mochten besluiten
de expeditie aan de Dardanellen op te geven
dat het der Entente niet licht zal vallen, die
expeditie op te geven, na alles wat vooraf
gegaan is, behoeft geen betoog, maar de
oorlogsnoodzaak zal hier den doorslag geven.
Dut het onder de bestaande omstandig
heden onwaarschijnlijk moet geacht worden,
dat de actie tegen dc Dardanellen wordt op
gegeven, zou d- ,iiet durven beweren; dewijl
toch hier de kans van slagen met den dag
afneemt en reeds spoedig de weersgesteld
heid de onafgebroken gemeenschap van de
vloot met de troepen op Gailipoli in gevaar
kan brengen, daar is het zeer denkbaar, dat
de Entente er toe over zal gaan op den
Balkan een hetere en meer beteekenende
kans te wagen.
Zet zij daar alles in, waarover zij aan do
Dardanellen beschikt, en gelukt het haar
daardoor tevens de hulp van Griekenlands
leger te krijgen, dan zou dit. mot het nog
steeds beduidende overschot van het Servi
sche leger, een gezamenlijk optreden van
groote betcekenis kunnen worden, terwijl dc
afzonderlijke operatics aan de Dardanellen
en in Servië, dusdc versnippering van krach
ten, van huis uit gedoemd schijnen om op
een fiasco uit te loopen.
Komen zij met een onvoldoend sterk leger
om dc voorgenomen expeditie in Servië met
goede kans op slagen aan te vangen, dan
zal Griekenland slechts noode, meer uit dwang
dan onder een bemoedigend vooruitzicht,
daaraan deelnemenook de houding van
Roemenië zal in hoofdzaak afhangen van
de meerdere of mindere kans op succes en
dus van de strijdmacht, waarmee de operatic
wordt ingezetdit Rijk zal wellicht dan ook
in de eerste weken nog een afwachtende
houding blijven aannemen, want het landen
en installeeren van de troepen voor den
voorgenomen veldtocht zal niet binnen dagen
kunnen niioopen.
Bovendien loopt, nu Bulgarije met dc Cen
trale samengaat, de expeditie aan dc Dar
danellen zeer groot gevaar van onder dwang
opgegeven te moeten worden, maar dan dus
onder veel grootere moeilijkheden en ont
zettende verliezen ook moreel van veel
grootere betcekenis dan bi) een schijn
baar vrijwillig verlaten van het schiereiland
Gailipoli; immers men kan dan tegenover
de man in de straat als reden aanvoeren,
dat de omstandigheden, om naast de aan
Servië te verleenon hulp ook tegen Konstan-
tinopel op te rukken, thans veel gunstiger
zijn van Saloniki uit, dan van de onherberg
zame kust van Gailipoli.
Terwijl nu dc Duitsch-Oostenrijksche troe
pen van het Noordon en dc Bulgaarsche van
hot Oosten Servië binnen rukken en do
I 'ransch-Engelsche hulp dc richting Saloniki—
l'skub -Nisj zal moeten nemen, is het oor-
logstooneel verplaatst op Servisch gebied,
en wat dit zeggen wil, heeft dc elders opge
dane ondervinding reeds geleerd.
Waar dc strijd aanvankelijk in hoofdzaak
zal loopen over het bezit van de niet talrijke
spoorwegverbindingen, die uit den aard der
zaak door de vruchtbaarste en meest be
volkte streken zijn aangelegd en waaraan do
grootste steden liggen, daar is het duidelijk,
dat de slagen moeten vallen in de beste
gedeelten van bet reeds zoo beproefde land;
daar zal dc onvermijdelijke verwoesting het
grootst zijn, daar zal dc bevolking het meest
zijn blootgesteld aaij dc rampen van den
strijd, bij tienduizenden een heenkomen moe
ten zoeken naar elders; een uittocht, die tc
meer ellende zal medebrengen, omdat de
uitweg slechts open zal blijven naar Grieken
land en Albanië, landen, die zelf aan hulp
bronnen ternauwernood over het nllernoo-
digste beschikken.
Nu aldus de loop der omstandigheden Ser
vië heeft aangewezen als het strijdtoonccl
op den Balkan, heeft het Servische volk
allerminst reden, om in ren hoopvolle stem
ming tc verkeerenzijn grondgebied is be
stemd tot kampplaats van een nieuwen vol-
kerenslagin het gunstigste geval kan het
slechts hopen, na den vrede ecnig grondge
bied te winnen, maar aan dé rampen van
den oorlog op eigen bodem kan het thans
niet meer voorkomenhier kan een beslis
sing vallen; alle partijen gorden zich aan
voor den strijd tot het uiterste; een nieuwe
loopgravenoorlog is hier niet tc verwachten,
in het open veld, naar de oude beproefde
methode, zal om dc overwinning worden ge
streden; laten wij hopen, dat het de laatste
acte van het werelddrama moge zijn!
Suiker, vet en lucifers.
In hoeverre bovengenoemde artikelen
tegenwoordig contrabande zijn in het han
delsverkeer weet ik niet recht. En als ik 't
wist, zou ik 't gauw vergeten,' want morgen
is 't weer anders dan vandaag.
Maar in de boeken van een leeszaal zijn
ze nu cn altijd contrabande, dat moge ieder
in z'n oor knoopen, die dat noodig heeft. En
toch, onze bookbinder weet daar rare dingen
van tc vertellen. Natuurlijk leest U nooit 'n
boek onder het eten, althans geen boek van
een ander en ook legt U geen lucifers alt
leeswijzers er in, omdat U weet, dat daar
de banden op den duur niet tegen bestand
zijn. Maar 't kon toch eens voorkomen, dal
U iemand anders zag, die 't wel deed, wijs
hem dan eens vriendelijk op 't onhebbelijke
er van.
Aanbevelend
>I.eeszaalnieuws«.
ltrliistins; op oorlogswinst.
Over Staatscommissies denken velen vrij
sceptisch en niet geheel zonder reden,
zegt de Stichtsche Courant.
liet aantal Staatscommissies is legio. En
slechts in heel weinig gevallen droeg haar
arbeid vrucht voor de wetgeving.
Heel vaak kreeg men den indruk, dat een
minister, wanneer in de Kamer op een nf
ander wettelijke voorziening werd aange
drongen, oen Staatscommissie tot onderzoek
instelde om er zelf voorloopig af te wezen.
Als dan weer dc zaak werd aangevoerd, kou
hij zeggenja, daar heb ik een commissie
voor benoemd en ik wacht op haar rapport,
Dat rapport kwam dan soms na eenige jaren,
als de minister al weer minister-af was. En
zijn opvolger liet dan soms de zaak ook
maar liggen, omdat door nieuwe gegevens of
door verandering van toestanden het rappor
den commissie verouderd was, óf omdat er
een andere zaak stond geregeld te worden,
die met dc eerste zaak nauw samenhing zoo
dat het nu ln de bedoeling lag beide tesumen
te regelen, óf om een andere reden.
Wie voor een onderwerp van wetgeving
veel gevoelt, schrikt daarom wel een beetje,
als hij hoort «at er een Staatscommissie voor
benoemd is, en denkt; och. och! als er nu
maar ooit wat van terecht komt!
(iet is waarlijk te hopen, dat het resultaat
van den arbeid der pas geïnstalleerde com
missie voor belasting op de oorlogswinsten
dergelijke pessimistische verwachtingen be
schamen mag.
