A11ERSF00ETSGIE COURAÏT.
Zaterdag 22 ggyjl Januari 1916.
No. 8674
66e Jaargang.
BIJBLAD.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H van Cleeff".
HOOFD-REDACTEUR
F. J. 7REDZRIK?,
A M E R S F O O R T.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden 1.—
franco per post/1.15. Advertentiën 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op .-.anvraag kosteloos. J.egale, officieele- en onteigenings-
advertentiön per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent.
Bij advertentitin van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
ZORTSGRACBT 9.
Bij dit nummer behoort een
K KN N I SU K V I N' U 11 N.
RAADSVERGADERING.
De Burgemeester van Amersfoort,
(iezien artikel 41 der Gemeentewet,
Brengt ter kennis van de ingezetenen, dat
ile Raad dezer Gemeente zal vergaderen op
Dinsdag den 25 Januari aanstaande, des
namiddags ten acht ure.
Amersfoort. 21 Januari 1916.
Do Burgemeester voornoemd
Van RANDWIJCK.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
Gelet op artikel 37 der Drankwet,
Brengen ter openbare kennis:
1. dat bij hen is ingediend een verzoek
schrift om verlof tot verkoop van alcoholhou
denden, anderen dan sterkedrank, voor ge
bruik ter plaatse van verkoop door Gijs-
hektus Christiaan de Jagkk. banket
bakker, wonende alhier, in den salon van het
perceel Langcstraat 56, te Amersfoort:
2. dat binnen twee weken na deze be
kendmaking een ieder tegen het verleenen
van het verlof schriltclijkc bezwaren bij hun
College kan inbrengen.
Amersfoort, 20 Januari 1916.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd.
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
Gelezen het verzoek dd. 27 November
1915 van II. S. N. Menko, te Amsterdam,
om vergunning tot het oprichten van een
vlecschconserven-fabriek in het perceel alhier
gelegen aan den Soesterweg, kadastraal
bekend Sectie D, No. 868,
besluiten
de beslissing op voormeld verzoek te ver
dagen op grond, dat het ingestelde onder
zoek nog niet is volbracht.
Amersfoort, 14 Januari 1916.
Burgemeester en Wethouders
van Amersfoort,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
De Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat op Zondag 23 Januari 1916 schietoefe
ningen worden gehouden op het schietterrein
der Lcusderheide.
Amersfoort, 22 Januari 1916.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
Pc ramp.
Hoogland, Bunschoten, Spakenburg.
II. M. de Koningin heeft gister met eigen
oogen aanschouwd de vreeselijke ellende te
Hoogland en te Bunschoten, doch vooral te
Spakenburg te weeg gebracht door den
Noord westerstorm, die van drie zijden te
gelijk het water uit de Zuiderzee en uit de
Eem opstuwde en in het holle van den nacht
in een paar uren weiden en akkers veranderde
in éen zilte plas en daarmee voor lange
jaren vernielde hetgeen met zooveel moeite
en harden arbeid werd gecultiveerd.
H. M. had zich door haar Commissaris
in de Provincie Utrecht doen inlichten om
trent den omvang der ramp en het verlan
gen te kennen gegeven om, zoodra de zwaar
geteisterde Gemeenten bereikbaar waren, ze
persoonlijk te bezoeken,
Om half tien bracht een Hof-auto II. M.,
die vergezeld was van haar Hofdame freule
L. G. baronesse Sloet van Marxveld, van haar
adjudant, kapitein-luitenant ter zee jhr. C.
Hooft Graafland en van den Commissaris
der Koningin in Utrecht mr. dr. F. A. C.
graaf Van Lynden van Sandenburg, vóór het
Gemeentehuis van Hoogland.
De Burgemeester dier Gemeente, de heer
11. Ch. baron Van Tuyll van Serooskcrken.
ontving daar H. M.
In het Gemeentehuis waren onder meer
aanwezig dr. J. W. Jorissen, Gewestelijk com
missaris in Utrecht van het Ned. Roode
Kruis, die reeds sedert verleden week Vrijdag j
zorgt voor stcunverieening aan de zoo zwaar
beproefde Gemeenten, en kapitein G. van j
Tienhoven met zijn beide luitenants, die met
de compagnie den eersten nacht van de over- i
strooming zooveel menschen van de plotse
ling door het water afgesneden boerderijen
haalden en zooveel hoorn- en ander vee wisten I
te bewaren voor den verdrinkingsdood. Ook
waren er. op uitdrukkelijken last van H. 1
M., de jonge en enkele zelfs zeer bejaarde
mannen, die bij het reddingswerk in den
ijskouden, stikdonkeren nacht van Donderdag 1
op Vrijdag zooveel moed en overleg hebben
getoond en sommige der zwaarst geteisterde 1
ingezetenen. De Burgemeester deelde onder
meer mede, dat tot en met Donderdagavond
volgens bij hem gecontroleerde berichten
alleen aan hoornvee is verdronken voor een
waarde van omstreeks f76 000. De waarde
der verdronken varkens en kippen is nog niet
te bonaderen. En het treurigst is. dat de
meest alle kleine boeren te Hoogland bijna
zonder uitzondering hun bedrijf voeren met
geleend kapitaal. Door de hooge prijzen der j
landbouwproducten begonnen zij juist een
beetje uit de zorgen te komen en. op 't aller- j
onverwachtst zagen zij thans in een paar
uren nagenoeg alles verzwelgen door het
water.
Daar de weg naar Bunschoten bijna geheel
nog onder water staat, werd om to uur de
tocht naar die Gemeenten gedaan in vier
rijtuigen. De heer A. P. van der Zwaan
reed de keurige break waarin H. M. plaats I
nam met barones Sloet den Commissaris der
Koningin en den Burgemeester van Hoog-
land. Vooruit reden overste jhr. Hooft Graaf- j
land en dr. Jorissen het achterste rijtuig
vervoerde allerlei goederen.
De Rijks-veldwachter A. Zwart reed per
rijwiel vooruit, deels om den weg, die hier I
en daar stuk was, te verkennen, anderdeels j
om mogelijk van de andere zijde komende
voertuigen intijds in een zijweg te dirigeeren, 1
hetgeen intusschen niet éénmaal behoefde
te geschieden. Meermalen reed hij op den
smallen weg tot de naven van zijn rijwiel 1
door het water. De koers werd gehouden 1
door te letter op het hakhout aan weers
zijden van den weg, in welk hout tot mans- j
hoogte wier en biezen en hooi hing en j
waarin zelfs een hooihark en een gedeelte
van een trap verward zaten.
Een 20 minuten buiten Hoogland bleek
eerst recht hoe geweldig groot het terrein
der overstrooming nog isaan weerszijden
een zee, met hier en daar, als eilandjes, de
boerderijen éen zilte plas van, toen de wind
opstak, als het ware loeiend watereen
vreesdijk gezicht.
Van een fonkelnieuwe, nog onbewoonde
boerderij de geheele linker zijgevel ingedrukt, j
zoodat men de gansche lengte-doorsnede van
de zeer groote hoeve kan zienvóór een
andere S verdronken koeien en tal van var- J
kens en schapen elders tal van bijna geheel
uiteen geslagen kippenhokkenoveral voor
de hoeven meer aan weg de zoo zwaar be
zochte bewoners met diep ter neer geslagen
gelaat, vlak bij Bunschoten twee stoere ke
rels, die bun tranen niet konden bedwingen.
Eerst om 11 uur werden de eerste huizen
van Bunschoten bereiktzóo langzaam had
men moeten rijden.
Aan het Gemeentehuis van Bunschoten
was ter ontvangst van H. M. aanwezig de
Burgemeester van Bunschoten en Spaken
Bankvereeni'lng H. L. A. DULLAERT Co
AMERSFOORT Scherpenzeel Soest.
Langegraolit SO - Tol. Intero. 688
Verhuren loketten iu hare „LIPS" brand- en
inbraakvrije kluis.
burg, de heer L. van Duyn, die eveneens
II. M. enkele inlichtingen verschafte over
de schade aan de Gemeentenaren berokkend.
H. M. stond er op, naar Spakenburg zich
te begeven, ofschoon de tocht daarheen met
een roeibootje'moest geschieden endoorden
steeds aan wakkerenden wind het vrij onstui
mig was.
Achter de Hervormde kerk. waarin thans
veel Bunschoter gezinnen tijdelijk zijn onder
gebracht. was een steigertje gebouwd. De
overtocht geschiedde in 3 bootjes, welke ge
roeid en te gelijk geboomd werden. In het
voorste nam H. M. plaats met freule Sloet,
jhr. 1 looft Graafland en den Commissaris der
Koninginin het tweede volgden dr. Joris
sen, de beide Burgemeesters en enkele ande
ren terwijl het derde overbracht de Rijks-
en de Gemeente-politie. Om kwart voor
twaalven werd geland achter de nieuwe
Gereformeerde kerk te Spakenburg.
Ruim vijf kwartier vertoefde H.M. in het
zoo zwaar geteisterde visschersplaatsje, waar
zij alles in oogenschouw nam, zich omtrent
alles deed inlichten, een vriendelijk en op
beurend woord had voor ieder. Het was
alsof de bevolking ze heeft ook zulke
ontzaglijke angsten uitgestaan nog geheel
en al uit haar doen was. Wij kennen hier
de Spakenburgsters slechts als luid pratende,
bijna altijd lachende vrouwtjes; nu was het
er doodstil.
Pas als de Koningin voorbij een groepje
was, dat zij met haar ontroerend mooie stem
aan het praten had trachten te krijgen,
kwamen de tongen los en vrouwen en meis
jes, mannen en jongens wedijverden in hun
lof over de Landsvrouwe, die in zulk troos
teloos weer opzettelijk tot hen was gekomen
om hen te troosten. iZou je niet voor 'er
door een vuur gaanhoorden we meermalen
zeggen en menige zegebede werd opgezon
den voor de Koningin, die zóo deelt in het
leed harer onderdanen.
Toen H. M. had vernomen, dat nu nog,
acht dagen na het onvergetelijk gebeuren,
velen nog geen drooge kleeren hebben ont
vangen, dat in enkele woningen thans 20
personen zijn sasqjgebracht, dat velen nog geen
dekens hebben, verzocht zij aan den predi
kant, de Gereformeerde kerk, in stede van
voor godsdienstoefeningen, te gebruiken om
er menschen in te huisvesten tot op andere
wijze onderdak voor hen zal zijn gevonden.
Aan den Gewestelijk commissaris van het
Ned. Roode Kruis verzocht H. M., onafge
broken in verbinding te blijven met den
Commissaris der Koningin en denBurgemeester
en toe te zien, dat do althans voor den eer
sten tijd in overvloed aanwezige kleeding-
stukken en voedingsmiddelen ook spoedig
en doelmatig worden gedistribueerd.
H. M. wil, dat allereerst worde gezorgd
voor de hygiene. De inspectie voor de
volksgezondheid heeft in de afgeloopen week
daarvoor reeds veel gedaan, doch ter plaatse
moet thans ook uitgevoerd, hetgeen hoofd
inspecteur en inspecteur voorschreven. H.M.
wil, dat thans nauwlettend toezicht wordt
gehouden op die uitvoering.
Zonder zich ook maar éen oogenblik te
ontzien, waadde H. M. tot over de enkels
door den geweldigen modder van den zee
dijk, om te zien hoe de stortzeöen van dit
huisje den geheelen achtergevel wegsloegen,
van een ander de vier muren inbeukten zoodat
het geheele dak nagenoeg onbeschadigd thans
op den grond rust, hier een hotter joeg in
het achterhuis, ginder een visscherscheepje
middenin een straat deden belanden, elders
een zijgevel indrukten terwijl het overige
van het huisje toch nog overeind bleef.
Voor allen had H. M. een vriendelijk
woord, allen toonde zij haar hartelijke deel
neming in de schier onverkomelijke ramp
die hen heeft getroffen en die zij veel grooter
vond dan zij uit de rapporten haar had toe
geschenen.
Eerst om half twee keerde H. M. terug
naar Bunschoten; de wind was nu tegen,
zoodat de tocht over het water heel wat
langer duurde. Te Bunschoten bezocht H. M.
de oude Gereformeerde kerk en onderhield
zij zich geruimen tijd met de inwoners door
wie zij zich nader liet inlichten c
gevolgen van de overstrooming.
Daar de weg naar Nijkerk nog geheel
blank staat en door struiken noch heggen
wordt omzoomd, zoodat men nergens zich
kan onriönteeren en dus alle kans heeft in
sloot of wak te geraken, moest H. M. haar
voornemen opgeven om ook Nijkerk te
bezoeken.
Te Hoogland teruggekeerd, gaf H. M.
den wensch te kennen de zwaar geteisterde
buurtschap Zevenhuizen te bezoeken, welke
evenwel slechts met levensgevaar te bereiken
was. Toen H. M. op het verst bereikbare
punt wilde trachten, door het water te waden
verklaarde de Burgemeester van Hoogland,
dat hij zich niet verantwoord achtte indien
H. M. gevolg wilde geven aan dat voor
nemen.
Om 3 uur werd het Gemeentehuis van
Hoogland weer bereikt, vanwaar H. M. met
freule Sloet, overste jhr. Hooft Graafland
en den Commissaris der Koningin per auto
terugkeerde naar Amersfoort, van waar zij
met den gewonen trein Den Haag bereikte.
Te Hoogland is alléén aan hoornvee een
verlies van ruim driekwart ton; wel te ver
staan tot Donderdagavond. De Burgemeester
en de Gemeente-secretaris, de heer E. A.
Muys, konden, hoe onafgebroken ze ook
werkten de eerste drie etmalen is geen
van beiden uit de kleeren geweest en nóg is
beider nachtrust uitermate klein H. M.
de Koningin nog geen volledige opgaat ver
strekken van het geldelijk verlies, door de
overstrooming veroorzaakt.
Hoe het er te Bunschoten uitziet, hebben
we boven trachten te schetsen.
Maar dit alles haalt niet bij hetgeen Spaken
burg te zien geeft. Dat gaat alle beschrijving,
elke verbeelding te boven. Een tot oordeelen
volkomen bevoegde, die ook de verwoestingen
aanschouwde, op Marken te weeg gebracht,