Dinsdag 1
Februari 1916.
No. 8678
66e Jaargang.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheeu Firma A. H. van Cleeff".
HOOFD-REDACTEUR
F. J. raZDIBIKS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden1.—
franco per postƒ1.15. Adverteutiën 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, olïicieele- en onteigenings-
advertentiön per regel 15 cent. Reclames 1 5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent.
Bij advertentitin van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
KORTEGRAOHT 9.
K E N N I S (1 E V I N U K N.
De Gedeputeerde Staten van de Provincie
Utrecht,
Voorzieningen willende nemen tot het doen
opmaken der Lijst van de hoogstaangesla
genen in 's Rijks directe belastingen, ter
benoeming van leden voor de Eerste Kamer
der Staten-Genoraal,
Gelet op de 2de alinea van artikel 102
der Kieswet,
Noodigen de inwoners van deze Provincie
uit om, zoo zij in een andere Provincie dan
die hunner woonplaats in 's Rijks directe
belastingen zijn aangeslagen, daarvan vóór
den tsden Maart :91ft aan hun College te
doen blijken.
Utrecht, 17 Januari 1916.
De Gedeputeerde Staten voornoemd,
VAX LYNDEN VAN SANDENBURG, I
Voorzitter.
VAN DOORNINCK, Griffier.
Zuiver Regeeringsrundvet.
De Burgemeester van Amersfoort
maakt bekend, dat. zoolang de voorraad
strekt, zuiver rundvet verkrijgbaar zal wor
den gesteld tegen 32.5 cent per pond (een
half K.G.).
Voor het verkrijgen van dit vet komen
alleen in aanmerking zij, die door tusschen-
komst van het Steun-comité cokes van Ge
meentewege betrekken.
Kaarten, recht gevende op het koopen van
vet, bij een hoeveelheid van een halt pond
(een vierde K.G.) per week en per persoon,
kunnen worden afgehaald aan het Stadhuis,
telkens van 1 tot 4 uur namiddags.
Amersfoort, 1 Februari 1916.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDW1JCK.
De Burgemeester van Amersfoort
brengt, ter voldoening nan de aanschrijving
van den heer Commissaris der Koningin in
de Provincie Utrecht van 27 Januari 11)10,
4e afdoeling, 110. 430, ter kennis van belang
hebbenden, dat in de Gemeente Linscboten een
geval van miltvuur is voorgekomen.
Amersfoort, 31 Januari 11)10.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDW1JCK.
Watersnood en
Drankellende.
(INGEZONDEN.)
Jagend, huilend, fluitend, gierend,
Brullend, hijgend, loeiend, tierend,
In een woeste, dolle vlucht
IJlt de stormwind door de lucht
Woelend, klotsend, brandend, kokend,
Schuimend, bruisend, ziedend, rookend,
Zweept hij straks met ijz'ren hand
De waat'ren op naar 't veege land
Bevend, sidd'rend, schokkend, dreunend,
Om zijn onmacht angstig kreunend.
Ligt daar half verwoest de dijk,
Aan een wanhoopsbeeld gelijk I
Werkend, worst'lend, ploet'rend, slovend,
Aan hun redding half slechts g'ioovcnd,
Strijden mannen langen tijd
Daar eenxwilden, bangen strijd!
Wakend, biddend, angstig wachtend,
ljv'rig nog haar plicht betrachtend,
Pakken vrouw en kind wat goed,
Voor 't geval men vluchten moetl
Werk'lijk is 't zoover gekomen,
't Water komt naar binnen stroomen,
Huisraad, kinderen en vee
Voert men vluchtend met zich mee I
Spoed belet hen, iets te houwen
Van wat zij nog redden wouwen
Huisraad, vee, 't verdwijnt weldra,
'tEene voor, het and're na!
Arm, van huis en hof verdreven,
Zonder middelen om te leven,
Trekken naar de stadNzij heen
Droeve stoet, vol bang geween!
Vruchtloos 't werk van zooveel jaren.
Weggespoeld door woeste baren
D'een mist kind'ron, d'ander vee,
Een derde mist ze alle twee!
Voorspoed, welvaart, hoop en vrede,
Alles nam de stortvloed mede
Armoe, lijden en verdriet
Is wat hij in ruil hun biedt!
Zoo zie ik u droevig staren,
Wreedberoofden, heele scharen,
Naar wat eens het uwe was
Nueen wijde waterplas
En in mijn gedachten komen
Menschen, kind'ren, heele stroomen,
Oók gebroken, zooals gij,
Door een wreede tirannij
Een tiran stal hunnen vrede,
Nam ook hunne welvaart mede,
Roofde velen zelfs hun eer,
Gezondheid, huisraad, ja nog meer!
Velen vroeg hij heel hun leven.
En ze hebben 'them gegeven,
Offrend zells den dranktiran
Vrouw en kinderenalles dan
Lachend, joelend, lollend, drinkend,
Scheldend, twistend, vloekend, klinkend.
Bogen zij zich onder 'tjuk,
Brachten vrouw en kind in druk!
Schreiend, bevend, hong'rig vragend,
Bedelend, haar nood zacht klagend,
Trekken dezen moed'loos voort,
Of dan niemand naar hen hoort
En men wil hen graag bevrijden
Van hun bitter, nood'loos lijden,
Zooals na den watersnood
Men den armen hulp ook bood
Dan helaasvaak baat geen helpen,
Drankellend' is niet te stelpen
Want dien vijand, sluw van zin,
Haalt men zelf vaak lachend in
Aan de woeste waterstroomen
Tracht men ijlings te ontkomen
Werkt aan nieuwen dijk en dam,
Eischt weerom wat 't water nam
Wanneer zal elkeen beginnen,
Ook eens alles terug te winnen,
Dat zoolang de prooi reeds was
Van 'tvervloekt jeneverglas?
De jenever8troom moet wijken
Achter zware, hechte dijken.
Ons wordt dan de rijke buit,
En zijn heerschappij is uit
Op! aan 'twerk dan goede vrinden,
Rust en welvaart zult ge vinden
Helpt ons allen nu met spoed
Bannen den jenevervloed
Met groote instemming voldoen we aan
het verzoek van het A. D. C. om uit »Onze
kruistocht», het orgaan van de R. K.drank-
bestrijdings-vereenigingen, over te nemen
bovenstaand gedicht van Gerda, waarin zoo
pakkend zijn beschreven de lagen, die deze
andere binnenlandsche vijand, die jaarlijks
tienduizenden verslindt, aan zoo menig land
genoot legt.
Na anderhalf jaar.
Stadsnieuws.
Heden woedt de Europeesche oorlog reeds
anderhalf jaar.
De aarde heeft 16/9 milioen inwoners en
van dezen zijn, volgens den Groninger pro
fessor in Staathuishoudkunde en statistiek dr.
C. A. Verrijn Stuart, 969 millioen rechtstreeks
betrokken bij drn oorlog, n.l 815 millioen
aan de zijde der Entente en 154 millioen
aan die der Centralen.
De twee groote gevolgen van den oorlog
zijn de duurte en het dekken der oorlogs
lasten.
Sedert Augustus 1914 zijn in Engeland de
prijzen der levensmiddelen met 43 pCt. ge
stegen te Berlijn met 78 pCt., te Weenen
zelfs met 80 pCt.in ons land met 30 pCt.
Er staan 15 millioen volwassen mannen
onder de wapenen, wier plaatsen in de maat
schappij niet zijn te vervangen. Meer nog
dan op het slagveld is de oorlog de ver
woester van de producten van den mensche-
lijken arbeid.
Een andere oorzaak van de duurte is de
depreciatie van het geld. In de oorlogvoe
rende landen in erge, in de meeste neutrale
landen in beduidende mate.
Arthur Kiddy, financieel redacteur van de
«Morning Post», heeft dezer dagen een lezing
gehouden over «sommige financieele oog
punten in zake den oorlog». Deze werkelijk
bevoegde beoordeelaar van financieele zaken
stelde de uitgaven van alle oorlogvoerenden
in den oorlog tot einde December 1.1. op
iets meer dan 72 000 millioen gulden waar
van Engeland 18000 millioen en Frankrijk
14000 millioen voor hun rekening hadden.
Duitschland werd door Kiddy voor 19 000
millioen gulden en Oostenrijk-Hongarije voor
9000 millioen genoteerd. In laatsgcnocmde
totalen zijn dan inbegrepen de sommen door
Duitschland en Oostenrijk-Hongarije voorge
schoten aan Bulgarije en Turkije. Rusland
komt met 12000 miliioen, Italic met t8oo
millioen op de lijst voor.
Wordt de oorlog tot einde 1916 voortge
zet dan zal de gezamenlijke nota beloopen
145000 millioen gulden, waarvan Engeland
iets minder dan 36000 millioen zal hebben
uitgegeven.
Hoeveel jonge menschonlevens van de
krachtigste, vooral in Belg ie, Duitschland en
Frankrijk zijn ontijdig afgesneden, hoe
veel onherstelbaar geknakt?
Hoeveel schepen zijn in dat anderhalf jaar
vernield, steden en dorpen verwoest, fabrie
ken met den grond gelijk gemaakt, akkers
en wijngaarden voor lange jaren veranderd
in onvruchtbare vlakten?
En hoe lang nog zal duren deze razernij
Het Januari-nummcr van liet «'lljdsehrift
der Maatschappij van Nijverheid» geeft voor
ons, afgescheiden van den watersnood, welke
ramp echter te herstellen is, zoo buitenge
woon gezegend land verblijdende cijfers.
Immers uit de cubriek .«Bedrijvig Neder
land» blijkt, dat de Nederlander hoe langer
zoo meer zich afkeert van buitcnlandsche
ondernemingen en zijn geld belegt in Neder-
landsche industrieCn.
Het bedrag der binnenlandsche aan de
markt gebrachte leeningen was in 1915
ongeveer 579 millioen gulden, tegen 193
millioen in 1914 en 156 millioen in 1913.
Het leeuwendeel vormen natuurlijk de Staata-
leoningen, ad 385 millioen, en Provlnciale-
en Gemeentelijke leeningen ad 51 millioen,
tegen 7 millioen en 35 millioen in «913.
Doch opmerkelijk is het bedrag der bin
nenlandsche industrieele aandcelen en
obligatiCn, ad 22 en 6 millioen, tegen 17 en
3 millioen in het buitengewoon gun
stige jaar 1913.
Onlangs kondigden we aan de inschrijving
op f375000 in de biscuit-fabriek «Victoria»,
te Dordiccht, en op 1 millioen in de Noord-
Amerikaansche hypotheekbank te Leeuwar
den. Welnu, belde werden ruim volteekend.
Aan het postkantoor Amersfoort en de
daaronder ressorteerende hulpkantoren is in
Januari ingelegd bij de Rijks-postspaarbank
f 48 985.05, terwijl daaruit is terug genomen
f 46 968.03.
Het laatste door het kantoor uitgegeven
boekje draagt het nummer 20017.
De Dagelijkscho Besturen van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken en van de
middenstands-vereonigingen «Handel en Nij
verheid» en «De Hanze» hebben gisteravond
vergaderd en besloten, ieder voor zich een
adres te verzenden aan den Minister van
Waterstaat over den gang van zaken in het
Postkantoor.
Aan het plaatselijk telefoonnet Is thans
aangesloten met
110. 267 de officiers-cantine van het kamp
op de Vlasakkers.
Uit den regenmeter is in Januari na 22
regendagen afgetapt 77.9 m.M. neerslag.
In het vooralsnog onvergetelijke etmaal
van 13 op 14 Januari zelfs 30.8 m.M.
De heer J, Hofland schreef aan den Raad
Ondergetoekende heeft de eer U, In ver
band met op a.s. Maandag en Dinsdag te
houden afdeelingsvergaderingen (leesgister
en hedenavond, Red.) de volgende stel
lingen ter nadere toelichting op genoemde
vergadering toe te zenden
1. Nu door Burgemeester en Wethouders
wordt voorgesteld, door middel van het be
drijf «Centrale boekhouding» de boekhouding
en beheer zooveel doenlijk tc centraliaeeren,
zoowel aan de bedrijven als aan de verschil
lende takken van dienst, wordt door den
Raad overeenkomstig het cersto lid van arti
kel 56 der Gemeentewet ingesteld oen Cen
trale bedrijfscommissie
2. De bevoogheid dezer Commissie wordt
binnen de grenzen van art. 56 bij verorde
ning vastgesteld
3. Over alle voorstellen, uitgaande van
bedrijfshoofden, zooals deze nader zijn aan
geduid in de «Verordeningen op het tech
nisch beheer» enz die bedoelen reorganisatie
of uitbreiding der bedrijven, en verder over
alles, waarvan de Raad nadere toelichtingen
verlangt aangaande deze bedrijven, dient deze
Commissie den Raad van bericht en raad.
De heer A. R. Veenst'ra is benoemd tot
lid tier sub-commissie, ingestelo door de Ned.
verecniging voor Gemeente-belangen, welke
zal overwegen de regeling d»r financieele
verhouding tusschen Rijk en Gemeente vol
gens het nieuwe wetsontwerp.
J. Mak, oud-leerling der openbare Mulo-
school, is benoemd tot leerling-klerk bij de
H. IJ. S. M.
De militairen, die zooveel en zoo uitste
kende daadwerkelijke hulp verleenden bij de
jongste overstroomingen, hebben ook geld
bijeengebracht voor do slachtoffers daarvan
sommige bataljons zelfs f 100.
Prof. dr. H. Wefcrs Bettink doet in het
«Utrechtsch Dbld.» een voorslag om een blijk
van waardeering en erkentelijkheid te geven
aan leger en vloot, die mot gevaar voor
eigen leven bij de geweldige ramp hebben
gered en geholpen.
Een waarlijk sympathiek ptan; doch onze
kranige landsverdedigers zullen dc eersten
zijn om te zeggenzorgt eerst voor de
noodlijdenden, die het zoo bitter noodig bobben.
De nog niet ingcdeeldcn der jaarklasse
1912 van den Landstorm worden 9 en 10
Maart in dienst gesteld.
Do Cbr. gemongde xangvcrccniging «Soll
Deo gloria», directeur de heer O. Rooke,
heeft uit haar Donderdag gehouden uitvoe
ring f 104.60 kunnen afdragen aan den heer