AMEESFQORTSCHE COÏÏRAET.
Dinsdag 7 fgfjg Maart 1916.
No. 8693
66e Jaargang
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFD-REDACTEUR
F. J. 7HEDSRZZ8.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden /1.—
franco per post f\. 15. Adverteutiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigenings-
advertentiön per regel 1,5 cent. Reclames 1—5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers. 10 cent.
Bij advertentiOn van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
ZORTEGRACET 9.
Postbus 9. Telefoon 19.
De Reinigingsdienst.
11.
Het rapport van den heer De Groot ver
volgt
De Directeur moet geheel alleen voor alles
en nog wat zorgen hij is o.a. te zeer ge
bonden aan zijn administratie en andere
bezigheden om voldoenden tijd beschikbaar
te hebben voor het toezicht over de uitvoe
ring.
Wil hij dit voor eer
dan is itij verplicht, in
schrijfwerk in orde te
zien zijn aanwezigheid i
bij het aanvangen
keer laten voorgaan,
den laten avond zijn
maken, iietgeen, ge-
1 den vroegen ochtend,
den dienst, op den
duur bezwaarlijk verlangd mag worden. Bij
zijn afwezigheid is zijn ecktgenoote verplicht,
allerlei tclephonische berichten en boodschap
pen op te nemen en een paar malen heb ik
gelegenheid gehad waar te nemen, dat dit
vrij veel voorkomt.
Hij behoort te worden ontlast van het
eenvoudig administratieve werk en bovendien
eenigszins te worden bijgestaan in bet toezicht
op de uitvoering, al ware het alleen om hem
bij ontstentenis te kunnen vervangen thans
zou hiervoor niemand zijn aan te wijzen.
Daarvoor is het noodig, dut een klerk
wordt aangesteld, eventueel een jongmensch,
dat met f500 als aanvangssalaris, behoorlijk
is betaald. Deze ambtenaar zal het eenvou
dige schrijfwerk hebben bij te houden, de
telephoon bedienen, enz. terwijl de Directeur
het meerwaardige gedeelte van de admini
stratie voor zijn rgkening kan houden.
De diensttijd van den stalbaas daarentegen
wordt niet voldoende productief gemaakt
deze verzorgt thans vóór den aanvang van
den dienst de paarden --di; worden gepoetst,
terwijl de haver gegeten wordt, betgeen on-
gcwenscht is en hceit verder in den loop
van den dag te zorgen voor den stal en
voor het schoonmaken en smeren der wagens.
Dit werk kon beter door een terrein- of
stalknecht gedaan worden, terwijl de stalbaas
dan gebezigd kon worden voor het toezicht.
Ik zou den stalbaas, die op mij een goe
den indruk maakte, bij wijze van proef wil
len belasten met meer algemeen toezicht,
zoowel op de tereinen als in de stad. Ter
wille van de goede verhoudingen met het
overige personeel en in verband met het
door hem te verrichten meerwaardige werk,
alsmede om daarmede een aansporing te
geven tot nauwgezette plichtsbetrachting,
zou ik zijn loon tijdens den proeftijd, even
tueel gedurende een jaar, willen verhoogen
met f 5 per week en zijn titel veranderen in
»baas«, om hem later, bij goed voldoen,een
definitieve aanstelling te geven als opzichter.
Deze toeslag moge wat hoog schijnen,
doch met het oog op de bijzondere omstan
digheden waaronder de stalbaas zal hebben
te 'verken, moet worden in acht genomen,
dat van zijn beleid veel zal afhangen. Daar
bij blijft hij do zorg voor de paarden behou
den, hetgeen een langen werkdag vordert.
Met deze uitbreiding, die overigens, op
zichzelf beschouwd, toch nog geheel onvol
doende is, zou ik in de gegeven omstandig
heden willen volstaan, hierbij steunend op
de in te voeren meer systematische werk
wijze, die het toezicht zeer zal vergemakke
lijken.
Ten behoeve van een juiste werkverdeeling
van de verschillende diensten is door mij de
stad verdeeld in drie afdelingen, van welke
twee weer onderverdeeld zijn intweeonder-
afdeelingen. In ieder der afdeelingen 1 en II
zal een gebouwtje, in mijn Gemeente «post
huis» genoemd, moeten worden ter beschik
king gesteld om te dienen als uitgangspunt
voor de verschillende werkzaamhedenin
afdeeling III kan dit punt het terrein »de
Zandhoopent zijn. In verband met de wijzi
ging, die de plattegrond der stad door uit
breiding zal ondergaan en die later een
andere indeeling noodig kan maken, komt
het mij gewenscht voor, die gebouwtjes voor
alsnog een tijdelijk karakter tc doen hebben
zij zouden derhalve kunnen zijn een gehuurd
pakhuis of eenig ander gebouw. Echter moe-
ten zij in ieder geval ruimte bicden voor de
berging van eenig klein materiaal en gerecd-
schap, voor een schaftlokaal en een klein
magazijn en moeten zij voorzien zijn van
gas, water, privaat- en wascbgelegcnheid.
De ligging heb ik mij voorgesteld in de om
geving van de op den plattegrond aange
geven cirkels, terwijl de benondigde ruimte
blijkt uit de schets van een llaagsch post-
i huis.
I in deze posthuizen komen bij het begin
en het einde der werktijden, alzoo ook op
de schafttijden, de vegers, de dragers der
privaaltonnen en de werklieden, die aan de
vuilnis-voerlieden zullen worden toegevoegd.
Deze werklieden hebben dan niet meer te
gaan naar het terrein de /.andboopen»,doch
blijven ie midden van hun werk, Voor het
verband met de directie is het noodig. dat
die posthuizen aan de telefoon zijn aatigo-
sloten.
j Het ophalen van huisvuil stel ik mij voor
overal te doen geschieden 3 maal per week
en wel in dier voege, dat het ophalen den
eanen dag in afdeeling I en den volgenden
dag in aideeling 11 plaats heelt. Iedere
afdeeling is weer in tweein gedacht en wel
met de bedoeling om in het eetie gedeelte
des voormiddags en in het andere des namid
dags te doen ophalen. In afdeeling 111. welke
nog te klein is om te verdeelen, wordt 5
maal per weck opgehaald, Op de dagen dat
zulks daar niet plaats heeft, kan de voerman
met paard en wagon op andere u ij/e pro
ductief gemaakt worden.
Het is de bedoeling om blijkens het werk-
programma aan ieder der drie voerlieden,
die ik mij voorstel hiervoor noodig te heb-
ben niet onmogelijk is er, vooral in den
winter, nog een vierde noodig voor scholen
cn andere openbare gebouwen, die dikwijls
gesloten zijn op de uren, dat de gewone
vuilniswagen rondgaat een gewoon werk-
I man toe te voegen, die bij het ophalen
assisteert en tegelijk do hoopen veegvuil
j oplaadt, die hij tijdens het gaan storten van
den wagen heelt bijeengeveegd. Op deze
wij/.e blijft na het ophalen van het vuil steeds
een reine straat achter en wordt het ophalen
zelf nog bespoedigd.
Hiervoor verdient het aanbeveling om de
kleine vuilniskarren voor dit doel niet langer
to bezigen en andere aan te schaffen, van
gi'ootcre laadruimte. Deze karren kunnen
dan beter dienen voor het vervoer van veeg
vuil c,a„ waarbij niet zulke groote hoeveel
heden voorkomen. Ten einde te voorkomen,
dat nieuw materiaal zou moeten worden
aangeschaft, dat mogelijk in de toekomst-
plannen niet zou passen, heb ik mijn collega
te Amsterdam gevraagd en bereid gevonden,
I voor uw Gemeente een tweetal buiten dienst
gestelde, doch nog in behoorlijken toestand
I verkeerende, ofschoon van wat oude con
structie zijnde, vuilniswagens te reserveeren
voor den prijs van ongeveer f 100 per stuk.
I De inrichting van den veegdienst, zooals
ik mij die gedacht heb, blijkt eveneens uit
evengenoemd werkprogramma.
In hoofdzaak komt deze werkwijze hierop
neer, dat zooveel mogelijk in ploegen wordt
1 gewerkt onder voortdurend toezicht van een
I voorman, die overigens zelf meewerktter
wille van zijn prestige behoort deze op de
eene of andere wijze onderscheiden te worden
(in Den Haag hebben dezen een dubbele gele
band om de pet). Het handwerk wordt
bovendien ondersteund door een vast, dagc-
lijksch gebruik van een vecgmachine een
j machine is feitelijk te gering, doch om meer-
1 genoemde roden wordt hiermede voorsbands
volstaan terwijl het vuil niet in hand
karren, doch in een de ploeg begeleidenden
paardewagen of kar wordt opgeladen. Bij
droog weder wordt zulk een ploeg vergezeld
van een sproeiwagen,
i Nu zal het wel niet ncodig zijn, iederen
dag alle straten op die wijze te behandelen,
vandaar dat ik mij heb voorgesteld, éen
ploeg tc hebben van 5 man met voltallig
materieel en éen kleinere van .5 man, zonder
veegmachine, die, verband houdende met het
ophalen van huisvuil, den eenen dag in de
eene en den anderen dag in de andere af
deeling zullen werken. Op de voor- en de
namiddagen, waarop in een afdeeling huis
vuil wordt opgehaald, stel ik mij voor, te
volstaan met liet vegen bij den vuilniswagen
door een daaraan loegevoegden werkman.
Afdeeling III wordt in verband met de
grootte en den aard der bewoning op eenigs
zins afwijkende wijze behandeld, echter even
voldoende als de andere. Het behoeft wel
niet te worden verzekerd, dat de routen zoo
danig worden gekozen, dat storing is uitge
sloten en dat rekening wordt gehouden met
allerlei omstandigheden, bijv. met markt-
Op deze wijze zal volgens het werkpro
gramma iedere straat dagelijks minstens een
goede of een lichte beurt en de hoofdstraten
beide krijgen, terwijl het van het te voeren
beleid zal afhangen om, al naar gelang van
de omstandigheden, de eene straat meer, de
andere minder intensief te behandelen.
Aanbeveling verdient hel nog om hetzij
des Zaterdagsavonds, of des Zondagsmorgens
de voornaamste straten nog een oppervlak
kige beurt te geven om te voorkomen, dat
des Zondags toch nog geen reine straat is
verkregen dit geschiedt in vrijwel alle steden
van eenig belang.
Voor deze inrichting zijn geregeld noodig
3 voerlieden met paarden en 11 werklieden,
welk aantal als een minimum moet worden
beschouwdop een zelfde oppervlak in mijn
Gemeente (Den Haag) werkt ongeveer het
dubbele aantal.
Rekening houdende met het aantal Kilo
meters dat een ploeg vegers van bepaalde
sterkte kan behandelen en in verband met
de totale lengte uwer straten geloof ik wel,
met boven genoemd aantal uit te komen.
De verwisseling van de privaattonnen is
niet zoo gemakkelijk te regelen, aangezien
deze eenerzijds te zeer verspreid, en ander
zijds te zeer opeengehoopt voorkomen, een
en ander blijkende uit de aantallen, die in
den plattegrond zooveel mogelijk voor iedere
straat zijn aangegeven. Hierbij komt het on
gelijk aantal verwisselingen van iedere ton
de regeling nog moeilijker maken. Toch zou
ik willen trachten, de zelfde indeeling te
verkrijgen als voor veeg- en ophaaldienst
dit is later een kwestie van indeeling, die
proefondervindelijk moet worden bereikt.
I11 tegenstelling met de thans gevolgde
gewoonte, zou ik de voerlieden willen doen
meedragen thans blijven zij bij den
wagen en verder aan iederen wagen twee
dragers toevoegen, zoodat een wagen even
spoedig kan worden geladen als noodig is
voor het heen en weer gaan naar het belt-
terrein met inbegrip van het ledigen. Wan
neer dit laatste te lang duurt, dan moeten
reserve-tonnen aanwezig zijn, die eenvoudig
in den wagen geplaatst worden, terwijl de
gevulde daarna gereinigd worden en even
tueel voor da volgende wagens dienen.
Hiertoe moeten aan het beltterrein werk-
lieden gesteld worden, wier taak alleen be
staat in het reinigen der tonnen.
Wanneer t.lzoo een wagen geladen is met
gevulde tonnen, gaat deze naar het belt-
terrein en komt een tweede wagen onmiddel
lijk daarna het werk vervolgen met de zelfde
dragers. Zóo werkende, stel ik mij voor. in
alle verwisselingen te kunnen voorzien met
2 groepen van 2 wagensmisschien zal het
noodig zijn, enkele verspreide tonnen af
zonderlijk tc halen, doch dit kan geschieden
met een reserve-wagen buiten het verband.
Op deze wijze worden paarden en wagens
nieer productief gemaakt en zijn de plaatsen
waar het werk wordt uitgevoerd tot een
klein aantal teruggebracht. De dragers be-
1 gir.nen en eindigen hun dienst in meerge
noemde posthuizen met de bedoeling, dat
zij, wanneer er tijd over is, helpen bij het
veeg werk of, in bet tegenovergestelde ge
val, dat zij door de vegers geholpen worden,
Zooals reeds eerder gezegd, is het de be
doeling, dezen dienst gelijkelijk over den
geheelcn dag te verdeelen, met inachtneming
natuurlijk van de wenschelijkheid om be
paalde straten vóór- en andere na den mid
dag te behandelen.
Óp het ledigen van privaatputten heb ik
geen juisten kijk kunnen krijgen, aangezien
dit werk onregelmatig voorkomt.
Volgens mededeeling van den Directeur
zou hiervoor gerekend moeten worden op
minstens 2 doch veelal 3 voerlieden met
paarden en wagens. In verband met de wen-
scheiijkheid om meer stoffen over te bren
gen naar den I.agenweg, waarvoor 't materieel
zal moeten dienen, zal het nuttig zijn, op
3 te rekenen.
Ook voor het ledigen van rioolputten ben
ik aangewezen op de opgave van den Directeur,
die voor dit werk rekent op 2 voerlieden
met paarden en wagens. Ofschoon een betere
straatreiniging zeer zeker van itivoed zal zijn
op de rioolputten, heb ik voorloopig gere
kend op dit aantal.
Het sproeien geschiedde tot dusverre met
3 sproeiwagens, waarvan éen van oude con
structie. Wanneer ik bedenk, dat te Arnhem
geregeld 12 wagens in dienst waren wel
te verstaan óok ten behoeve van de Rijks
straatwegen en de macadamwegen, die door
den Reinigingsdienst niet geveegd doch wel
gesproeid werden dan moet de indruk
verkregen worden, dat 3 wagens in uw
Gemeente bepaald onvoldoende zijn. Echter
wordt, weder om de zelfde reden, geen voor-
stel gedaan om hieraan uitbreiding te geven
en een afwachtende houding aangenomen.
In ieder geval zal een betere straatreini
ging niet nalaten, een gunstigen invloed uit
te oefenen, terwijl ook de reeds toegepaste
behandeling met chloorcalcium haar waarde
heeft.
Aangezien dit werk een seizoenbedrijf is
I en de paarden voor de andere diensten dag
I in dag uit hun vaste taak hebben, alzoo niet
j kunnen wordtn weggenomen, komt het mij
j in de gegeven omstandigheden voor, dat het
wenschelijk is, de paarden voor den sproei-
l dienst te huren, eventueel te bedienen door
eigen personeel.
De sneeuwruiming wordt tot dusverre be
zorgd door den dienst der Gemeente-werken.
Dit werk houdt innig verband met de taak
en den werkkring van den Reinigingsdienst
en behoort dan ook, evenals overal elders,
door dezen dienst uitgevoerd te worden
deze voelt hiervoor uiteraard veel meer dan
een andere dienst, waarvoor dit werk te
eenen male bijzaak is, en zal er dan ook
beter voor zorgen.
Aangezien het vaste personeel niet bere
kend is op zulke vermeerdering van de dag
taak, worden in vrijwel alle steden losse
werklieden aangesteld, die, in ploegen ver
deeld, werken onder toezicht van de vaste
werklieden, die in zulk geval als voorman
optreden, terwijl de vaste voormannen op
zulke dagen als opzichter fungceren. Hiervoor
kan de zelfde verdeeling worden aangehouden
en kan dit werk vanuit de posthuizen ge
regeld worden, waartoe daar een voldoend
aantal gereedschappen en een hoeveelheid
zout en zand moet aanwezig zijn.
De ruiming geschiedt dus weer volgeos
een vast plan, eerst de meest belangrijke,
dan de mindere straten. Voor het vervoer
der sneeuw worden gehuurde wagens aan
genomen, aangezien het eigen materieel
daarop niet berekend is.
Een sneeuwploeg zou bij de de ruiming
der rijwegen uitstekende dieusten bewijzen,
doch om meergenoemde reden wordt de aan
schaffing nog niet voorgesteld.
Eindelijk komen er bij den dienst nog
allerlei werkzaamheden voor, als opruiming
vat. stortplaatsen van vuil, verwijderen van
straatzand, afvoeren van waardeloos afval
van den ,Lageweg«, het reinigen doormid
del van spuiten van de open goten, schoon
houden van urinoirs, straatwieden, reinigen