Dc floancieele toestand
der Gemeente.
I.
In het vorige nummer gaven we de hoofd
zaken uit het schrijven dat B. W. richtten
tot den Raad omtrent den financieelcn toe
stand der Gemeente.
Het volge thans in zijn geheel.
Bij de behandeling van de Begrooting
voor den loopenden dienst, cu ook nog daarna,
zijn verschillende verlangens geuit ten opzichte
van onderwerpen wier regeling in het belang
der Gemeente werd geoordeeld.
Ook ons College ontkende de wenschelijk-
heid en van sommige de noodzakelijkheid
van regeling nietvandaar, dat overweging
van enkele onderwerpen werd toegezegd. Te
gelijker tijd wezen wij er op. dat rekening
diende te worden gehouden met den financi-
eelen toestand der Gemeente en de onzeker
heid van wat de toekomst zal brengen In
verband met de huidige tijdsomstandigheden.
De voornaamste onderwerpen, die werden
besproken en bedoeld, zijn wel deze:
verbetering van de oude binnenstad,
de voorziening in de behoefte aan school-
lokaliteiten,
het vraagstuk der volkshuisvesting,
de reiniging,
het instituut der schoolartsen,
verbetering van de salarieering van het
personeel, werkzaam bij het Hooger en het Mid
delbaar onderwijs, enz.
Met de voorbereiding der behandeling van
enkele dezer onderwerpen heeft ons College
zich reeds bezig gehoudenwij deden U im
mers toekomen een voorstel tot verbreeding
van de Langeatraat en een rapport betref
fende een voorgenomen reorganisatie van den
Reinigingsdienst, terwijl U weldra een belang
rijk voorstel zal geworden met betrekking
tot de volkshuisvesting (dit werd reeds in
zijn geheel opgenomen in het vorige num
mer. Red.).
Alvorens echter op deze punten uw defi
nitieve beslissing te vragen - met uitzon
dering van de verbreeding der Langestraat,
wijl de behandeling hiervan aan een termijn
is gebonden en U andere ter beoordeeling
voor te leggen, hebben wij het geraden geoor
deeld, U een overzicht te geven van den
flnancieelen toestand der Gemeente en te trach
ten ons een denkbeeld te vormen van de
wijze, waarop de inkomsten der Gemeente
kunnen worden versterkt, indien de lasten
worden verzwaard. Want het spreekt toch
vanzelf, al komt het ons gewenscht voor dit
nadrukkelijk op te merken, dat, indien meer
dere van de geuite wenschen zullen worden
vervuld, de middelen daarvoor dienen te worden
aangewezen. Geheel los van de vraag boe de
oogenblikkeiijke toestand der financiën is,
verwacht mag niet worden, dat kostbare maat
regelen, als bijv. de reorganisatie der Rei-
niging, uit het gewoon accri-s der middelen
kunnen worden bestreden.
Tot het instellen van een onderzoek naar
den financleelen toestand en naar de mogelijk
heid van versterking der middelen bestaat
te meer reden, nu de tijdsomstandigheden de
huishouding van menige Gemeente op be
denkelijke wijze in de war brengen en
versterking der middelen voor de gewone
zaken noodzakelijk maken. Ja. zulks te doen,
is gebiedend, omdat kon worden verwacht,
betgeen thans reeds werkelijkheid is geworden,
dat de kolenprijzen nog hooger zouden wor
den dan zij nu reeds waren. Het feit bestaat
nu eenmaal, dat er verband is tusschen de
financiën der Gemeente en die der bedrijven.
Maar hoe ook de uitkomsten van het in
te stellen onderzoek zullen luiden, de tijdsom
standigheden wettigen nog steeds de vraag
te stellen welk standpunt dient te worden
ingenomen ten opzichte van de werkzaamheid
In de naaste toekomstzal de Gemeente zich
bij het volvoeren van haar taak hebben te
beperken tot afdoening van hetgeen nood
zakelijk moet worden geacht, dan wel, of het
verantwoord is, met inachtneming van de
noodige omzichtigheid die trouwens te allen
tijde dient te worden betracht den gewonen
loop van zaken te bestendigen en zich voor
te bereiden op de toekomst.
Het is duidelijk, en bij de gevoerde be
sprekingen in ons College bleek dit ook, dat
de mate van arbeidzaamheid zeer verschillend
kan zijn, dat men, zonder zich te willen be
perken tot het allernoodzakelijkste, toch geen
vrijheid kan vinden, zijn goedkeuring te
hechten aan het nemen van maatregelen van
verstrekkende gevolgen.
Maar over het geheel is ons College het
hierover eens, dat getracht moet worden, het
particulier initiatief zooveel mogelijk tot voor
beeld te zijn om zoodoende de welvaart der
Gemeente te bestendigen en zoo mogelijk te
bevorderen.
Voor het beoordeelen van den financieelen
toestand op dit oogenblik meenen wij te kun
nen verwijzen, naar de gegevens, die daarom
trent voorkomen in de Nota, die de Gemeen
te-secretaris ons deed toekomen en waarvan
wij een afdruk hierbij voegen. Omtrent «le
verwachtingen, die daarin worden gekoesterd,
kan verschillend worden gedacht, maar de
vaststaande cijfers, die in de Nota voorkomen,
wettigen, naar «ie meening van ons College.
volkomen, den toestand bevredigend te noemen.
De uitkomsten voor de verschillende takken
van dienst van het afgeloopen dienstjaar zijn
nog niet met zekerheid te zeggen, maar de
gegevens waarover wij nu reeds de beschik
king hebben, kunnen in die meening geen
wijziging brengenzij bevestigen haar. Natuur
lijk zijn de uitkomsten niet zoo gunstig als in
normale omstandigheden had mogen worden
verwacht, maar zij maken het nemen van bui
tengewone maatregelen geenszins noodig. De
inwendige huishouding toonde een gezond
beeld, want niettegenstaande extra-uitgaven
werden gedaan en bijv. de kermisgelden niet
werden ontvangen, zal de dienst 1915 oök
nu nog een saldo opleveren, al blijft dit dan
ook beneden dat van voorgaande jaren.
Ook de rosnltaten van de bedrijven zullen
een alleszins bevredigend resultaat opleveren,
niettegenstaande bijv. de gasfabriek ongeveer
f 27 ooo had te offeren aan den verhoogden
kolenprijs. Het behaalde resultaat vau dit be
drijf is wel in hoofdzaak te danken aan do
voortdurende toeneming der productie, waarin
zeer zeker een teeken van vooruitgang der
Gemeente mag worden gezien.
Op grond van de gegevens, in de Nota
vermeld, en gezien de voorloopige uitkomsten
van den dienst 1915, meenen wij gerechtigd
te zijn den financieelen toestand gunstig te
noemen. En wij achten ons hiertoe te meer
bevoegd, wanneer wij bedenken, dat men in
tal van Gemeenten gedurende de crisis maat
regelen heeft moeten treffen tot versterking
der middelen, hetzij door belastingverhooging,
verhooging van den gasprijs of op andere
wijze, terwijl liet hier tot heden mogelijk ia
geweest, met behoud van de bestaande mid
delen. verschillende maatregelen te treffen tot
bestrijding der kwade gevolgen van dezen
tijd.
Ook weusckeii wij hier de aandacht te
vestigen op de gegevens betreffende den
schuldenlast der Gemeente, welke een zoo
geheel ander beeld vertonnen dan menigmaal
wordt gedacht.
Door uw medelid den heer Hofland is
meerdere malen gesproken over de resultaten
van het gasbedrijf, waarbij hij dan ter sprake
bracht den kostprijs van het gaa en de mate
van afschrijving op enkele onderdeden, om tot
de conclusie te komen, dat de prijs van het
muntgas te hoog zoude zijn.
Overeenkomstig zijn toezegging, gedaan bij
de behandeling van de verordeningen, raken
de de Centrale boekhouding, ontvingen wij
een voorstel tot wijziging der percentages
van afschrijving op gasmeters (gewone), munt
gasmeters en binnenleidingen.
Nu te dezer plaatse de financieele toestand
der gasfabriek wordt besproken, en, zooals
nader zal blijken, onz.e te docne voorstellen
ook dit bedrijf raken, komt het ons geraden
voor, beide onderwerpen hier een punt van
bespreking te doen uitmaken.
Omtrent den kostprijs van het gas hebben
wij de voorlichting gevraagd van den Direc
teur der bedrijven en diens rapport leggen
wij mede hierbij over.
Wij hebhen hier voor het oogenblik weinig
aan toe te voegen. De vraag was toch, of
het muntgas niet tegen te hoogen prijs werd
afgeleverd, ook in verhouding tot de andere
prijzen, en het blijkt wel duidelijk uit de ver
strekte gegevens, dat zulks niet juist is, dat
het tegenovergestelde met meer grond kan
worden verdedigd.
Omtrent het gedane voorstel der afschrij
vingen meenen wij met even weinig tc kunnen
volstaan. De voorsteller beoordeelt de mate
van afschrijving niet naar den vermoedelijkcn
levensduur der objecten, maar bepaalt deze in
verhouding tot de gedane afschrijvingen in
den loop der jaren. Hoe volslagen onjuist
dit is en welke nadeelige gevolgen deze han
delwijze voor het bedrijf zoude hebben, moge
blijken uit onderstaand voorbeeld. Wij stellen
dit voorbeeld tevens in verband met de meer
malen door den heer Hofland gehouden rede
voeringen over de gasfabriek, waarbij dc boek
houding werd besproken.
Het werd ons College dan euvel geduid,
indien wij den spreker niet direct in zijn
betoog konden volgen en daardoor niet in
de gelegenheid waren, een bevredigend ant
woord te geven.
Op gasmeters wordt thans afgeschreven
5 pet., berekend dus naar een levensduur van
20 jaar.
Voorgesteld wordt, het percentage tc bren
gen op 2»/., pet. en tot dit voorstel is de heer
Hofland gekomen langs de volgende rede
neering
Het aanvangskapitaal bedraagt f 7085.—
aankoop in volgende jaren - 46255.—
totaal f 53340,—
Afgeschreven is in totaal gedurende 13 jaar
f 17 141 of per jaar f 1319, of 2.45 pet.
Stel er worden 5 jaar lang 10 meters ge
kocht voor f 100 per stuk waarop 5 pet. wordt
afgeschreven, berekend naar ccn levensduur
van 20 jaar; men krijgt dan,dat totaal wordt
afgeschreven per jaar f 150 of 3 pet. van hot
totaal oorspronkelijk kapitaal.
Het foutieve der redeneering blijkt duidelijk
vergeten wordt, rekening te houden met den
eisch, dat steeds moet worden afgeschreven
naar den oorspronkelijke» kostprijs.
Aanneming der gedane voorstellen moeten
wij dan ook ten zeerste ontraden.
Terugkeerende tot de eigenlijke zaak, dient
te worden nagegaan, welke bedragen noodig
zullen rijn, indien de straks genoemde onder-
j werpen tot uitvoering zullen worden gebracht.
Het spreekt van zelf, dat het niet mogelijk
i is, daarvan een juist beeld te geven, omdat
de plannen zelfs r.ic-t in ontwerpen gereed
zijn. De te geven cijfers bedoelen dus niets
anders dan een beeld te geven van wat de
naaste toekomst zal vragen zonder dat wij,
noch uwe vergadering, daaraan zal zijn ge-
houden.
Vooraf merken wij op, dat het or.s ge-
wenscht voorkomt, zoo financieele regelingen
worden getroffen, daarin mede oen tweetal
onderwerpen te betrekken, welker oplossing
gewensclit schijntde afschaffing der kermis
I én de aanstelling van oen of meer schoolartsen.
Over het laatste onder wei werd meermalen
1 in uwe vergadering gesprokeneen beginscl-
besluit werd reeds 27 Augustus 1912 genomen.
/oodnt het ons onnoodig voorkomt, de wen-
- xchelijkheid der invoering van dezen maatregel
nog eens te bepleiten.
De kermis of jaarmarkt heeft nu eenmaal
1 baar voor- en haar tegenstanders, Ons Col
lege beboert tot de laatston en nu de tijde-
omstandigheden de laatste twee jaar het
1 publiek aan liet gemis der kermis hebben
gewend, schijnt ons het oogenblik gunstig.
tot haar afschaffing te besluiten.
Naast de in de Nota genoemde cijfers van
f 500 000 voor do binnenstad, f 500 000 voor
1 het onderwijs en f 300 000 voor de reiniging.
moet dan nog worden gerekend op f 100000
voor de verbetering van hei I.eusderkwartier
cn de jaarlijks benoodlgde bedragen voor
J den schoolarts, afschaffing der kermis, ver
betering salarissen terwijl, in verband met de
uitbreiding der Gemeente - hieronder be-
I grepan het gebied onder I.cusden ook
dient te worden gerekend op een verhoogd
I bedrag aan uitgaven voor do politie,
j Volgens een globale berekening zullen,
indien al deze zaken hun volledig beslag
zullen hebben verkregen, do lasten zijn ver-
j zwaard met ongeveer f 80 000 per jaar. Men
l bedenke hierbij wel. dat de uitvoering ge-
leldelijk zal zijn en dat Dus de lasten ook go-
I leldelijk zullen toenemen.
Maar met opzet noemen wij het eindcijfer
om uwe vergadering een juist beeld tc geven
I van de toekomst,
En bij dit cijfer is dan geen rekening ge-
houden met de kosten, voortvloeiende uit de
verbetering van de binnenstad en het l.eus-
derkwartier. Wij onderschrijven toch de be-
j schouwingen, hierover in de Nota geleverd
j cn hebben vertrouwen, dat tegen hot volgen
j van den daar aangegeven weg ook bij G.-
deputeerde Staten geen bedenkingen zullen
bestaan. Alleen achten wij bet niet wel moge-
j lijk, thans tot vorming van straat-fonds over
tc gaan. Zoolang geen betere rogeling zal zijn
j tot stand gekomen omtrent de financieele
verhouding tusschen Rijk en Gemeente en
geen meerdere bewegingsvrijheid is toegekend
op het terrein der belastingheffing, k >mt het
j ons ongeraden voor. fondsen te vormen, hos
1 goed het denkbeeld op zichzelf ook schijnt,
j Dit alles overwegende en rekenende op
j een gestadige uitbreiding der Gemeente on
j een geleidelijke uitvoering van de genoemde
j zaken, dan wil het ons voorkomen, dat een
versterking der middelen met ongeveer f 40 000
althans voor de eerste jaren voldoende zal zijn.
Zooals bekend, is reeds een voorstel tot wijzi
ging der financieele verhouding bij de Staten-
j Generaal aanhangig gemaakt cn zijn overeet.s
I wijzigingen voorgesteld in zake het Gemeen-
tclijk belastingstelsel.
j Wij dienen thans na te gaan op welke
wijze de benoodigde f 40 000 eventueel zouden
zijn te vinden.
Indien inderdaad wordt besloten lot gelei-
1 delijke verbetering van de binnenstad, waar-
I onder dan ook zal zijn begrepen hot met
j asphalt bedekken van de daarvoor in aan
merking komende straten, en wordt over
wogen van welk een belang de rioleering ts,
dan komt het ons alleszins billijk voor, dat
de Straatbclasting en de Rionlbelastlng een
deel der meerdere uitgaven hebben te
dragen.
Die meerdere ontvangsten worden begroot
op f20000. I e dekken blijft dan nog over
ook f 20 000 en hiervoor ziet ons College deze
1 mogelijkhedenAf door verhooging der In-
komsten-belasting. Af met behulp der gasfabriek.
I Aangezien ons College omtrent do keuze is
verdeeld, zullen wij belde zienswijzen bespre
ken.
In den aanvang van ons betoog hebben
I wij reeds dc aandacht gevestigd op dc ver-
I hoogde kolenprijzen. Deze zullen tot aan het
einde van het gesloten contract. 1 October 1916
een nadeel veroorzaken van f 37 500 (looper.riu
derhalve van 1 April tot 30 September) wan
neer als basis wordt aangenomen de prijs
van f 14, welke in de begrooting is geraamd
geworden.
Weet men nu. dat de winst der gasfabriek
i over 1915 ongeveer f68000 heeft bcloopen,
j dan blijkt, dat, indien geen maatregelen wor-
I den getroffen, de fabriek over 1916 haar
verplichte uiikecring aan dc Gemeente van
f 55000 niet kan voldoen. Immers zal dan de
j winst op zijn minst genomen dalen tot
f 68 000 f 37 500 f 30.500.
Wordt derhalve de gasprijs niet verhoogd,
en wenscht men de meergenoemde f 20 000
uit een verhoogde opbrengst van de Inkom
stenbelasting te vinden waarvan do min
derheid van ons Collego voorstandster is
dan dient het tc dekken bedrag op ongeveer i
f 45 000 te worden gesteld. Wenscht men de j
uitkecring wel, dan zullen tin gasprijs i'-n j
Inkomstenbebelasiing dienen te worden ver-
boogd.
I De meerderheid zou dit laatste op dit
oogenblik stellig niet wenschelijk achten. Zij
staat nog op het bij de Begrooting ingenomen
- standpunt, dat dc belasting niet moet worden
i verhoogd zoolang dit riet onvermijdelijk is.
En nu oordeelt zij die onvermijdelijkheid niet
aanwezig zoolang langs andoren weg de raid
delen zijn te vinden, zij het dan ook door het
troffen eor.er buitengewone regeling. Maar nu j
het geldt een te verwachten nadeel, dat wordt
veroorzaakt door de buitengewone omstandig- 1
bo.len, acht zij het nemén van buitenge-
wonc maatregelen ook geoorloofd, indien deze
althans geen blijvend nadeel zullen veroor- j
zaken. I
Zooals tc voren iccds is opgemerkt, leed j
de gasfabriek in lui, een nadeel, vcroor- j
zaakt door de duro kolen, vau f 27 000. Voegt
men dit bedrag hij dc nog behaalde winst
van f 08 000, dan blijkt, dat de winst bij een
i normalen toestand over 1-/15 rond f95000
I zou hebben bedragen. Hiervan zou de Ge- j
meent-: volgens de verordening f55000 plu*
de helft van f 40 000 of f 20 000, in totaal dus
f 75 000. hebben ontvangen. Men ziet. do be-
Iioodigde f 2,-000 waren dan gevonden. De
reserve van de fabriek zou dan ook met
ƒ20000 zijn versterkt geworden.
j Hieruit mag worden afgeleid, üat de fabriek
zeer bevredigend werkt en dat, indien tijdc-
iijk, ter wille van do buitengewone omstan-
tlighedcn, de reserve wordt aangesproken, dit
het bedrijf geenszins in gevaar brengt.
Daarom wenscht de meerderheid de be
noodigde f .0 000 tijdelijk uit het gasbedrijf
I 10 halen cn wel door hot kookgas met 2 cent j
i en het lichtgas met 1 cent te verheugen (niet
dus liet munt- en het krachtgas).
Door het kookgas met 1 cent extra te
belasten, wordt het prijsverschil, dat door den j
Directeur in zijn rapport is aangetoond, weg-
j genomen,
De meerdere ontvangsten van de fabriek
zullen dan ongeveer f 35 000 bedragen, here- j
kend over een geheel jaar.
Daar de productie geregeld blijft toenemen,
meenen wij, dat daarom en ter wille van
een gemakkelijk overzicht op do jaarbedra- j
I gen kan worden gerekend.
Hiervan zouden wij dan (20000 wen-
schcn uit tc keeren aan do Gemeente, en de i
restecrende aan het bedrijf tc laten. Evenwel
zouden wij dan wenschen te laten vervallen
dc bepaling, dat de Gemeente de helft van dc j
i winst geniet boven de f 55 <-oo en aan deze
bepaling ook terugwerkende kracht te geven
1 over 1915. Het gasbedrijf zal dan dus ook j
dc beschikking h.-udeti over de meerdere
winst boven f 55 coo. zijnde f13000, zoodat
I dan aanwezig is voorde kolenkoslen-reservc
i f 15 000 plus f 13 coo of f 2X000.
j Werkt de fabriek in 1916 even gunstig als
I in 1915 het geval is geweest, en er is geen j
enkele grond die hei tegendeel doet vermoe*
den. dan zal dus ook 111 dit jaar een surplus
worden verkregen. Voegt men dit. hetwelk
1 geschat mag worden op ongeveer f 13000, bij j
do zooeven genoemde kolenkosten-reserve,
dan zal het totaal ruim voldoende zijn om de
meerdere kolenkosten voorloopt# te dekken,
1 Met dit stelsel van verhooging vati den gas-
prijs wordt dan verkregen, dat de cokesprijs
de zelfde kan blijven, de duurdere kolenprijzen 1
worden gedekt cn geen verhoogitig van do
Inkomstenbelasting noodig zal zijn.
j Toch zou ons College dezen financieelen band
tusschen de Gemeente en het bedrijf op den
duur niet bestendigd wenschen te zien. Daarom
wordt een bepaling gewenscht. die het tijdelijk j
karakter dozer regeling uitdrukkelijk aangeeft
j en r toe dwingt, bijv. binnen jaar een
I herziening to treffen.
j Ook wordt er nadrukkelijk op gewezen, j
dat liet aanbevolen stelsel slechts tijdelijk de
verhoogde gasprijs
getroffen, namelijk
noodzaakt zij- ^as
nog meer zei% dat
do concurrentie met
Daarom ook we
schelding tusschen
voor algemeene c
uitsluitend worden
hoogden kolenprijs,
Deze laatste wem
een verhoogden g(
het normale cijfer t
kolenprijs zulks zal
Wenscht men da
verschillende zaken
dient hiervoor de I
den verhoogd. En
de hefflngsschaal te
vuldigingscijfer te bi
1.30, ten einde ccn
1 -ugevoer f 40 000 t
De verhoogde Str
zouden dan ook b
kunnen blijvennl
noemde doelcincn i
liet standpunt v
vei hooging van <I<
verhand inet de k
van de InkomsAil
nieuwe zaken.
Dc meerderheid
dat aanvaarding va
heid èn gasprijsver]
hooging met zich
totale, belastingdruk
Zoolang dit niet
de noodzakelijkhei
niet moet zulks
Bovendien wensci
vestigen, dut bij 0
tarief ook zij wort—
du Inkomstenbclastii
personen, enz.) c
gesteld kunnen
dat enkele personen
niet worden gotrofi
Niet ook kan w
scheiding, die besta
wijl de uitkeerlng t
die wordt voorgel
die, welke in norma
verkregen.
Resumcerende he
gadering to verzoek
hoven ontwikkeldo
maken en eventuo
stelling van dc hi-
besluiten.
moeilijkheden kan ondervangen. Blijft de
crisis nog geruimen tijd voortduren, dan i
1 zullen later nadere regelingen dienen te wor-
j den getroffen
I Ten einde <lc billijkheid tc betrachten, komt
j het geraden voor, zoo hot lichtgas wordt ver-
j lioog.l, ook den prijs voor elcotrlciteit. uit- j
1 sluitend dienende tot verlichting, eenigszins 1
j te verboogen.
Zonnig reeds werd gezegd, kan de minder-
heid ziel» niet geheel met het vorenstaande
ver-enigen.
I I Ioewel zij zich niet stelt op het standpunt
dergenen, die meenen, dat geen winst mag i
worden gehaald uil Gemeentebedrijven, acht
zij het door de meerderheid Ingenomen stand- j
punt niet juist, zoowel op theoretische als op
practlache gronden. Zij toch is van oordeel.
dat de gelden voor z.ikcn van algemeen nut
niet uitsluitend mogen worden gehaald uit j
verhoogde gasprijzen. Hierdoor toch wordt
Komaakt, dat dc kosten slechts door een deel
der gcmeentcnaron. i.e. do gasverbruikers,
worden betaald, terwijl andoren, zooals zij die
petroleum gebruiken, hiervan worden vrij-
gesteld. En van do gasverbruikers zal het
weer een bepaalde categorie zijn, die door
In de Zor.dagrni
gadering dor Cci
kiosvcrceniging i
werden candidaat n
dor Provinciale
Bicker Caartcn, te
tc Amersfoort; en
nes; on In de 1
bodanken door dt-n
de lieer li. Kroes.
Tot Bestuursleden
ren dr. J. VV. Jori»
Thlon, Secretaris; 1
voorzitter, on R.
beiden te Baarn.
Het is bijna zei
zal plaats hebben z
muist de iifdceling
zin-ig-democratisclu
een opgericht to I
34 leden, welke in
candidatcn zullen st
Dc Kamer en i'
wier eerste Bestffj'
18 Augustus i8.)rüi
voorzitting van dot
ten Raadhuizc hna
gadering, welke v
lcdon behalve de 1
van verhindering ha
Do Sorce'
1 (sxelcn, feliciteerde
beurtenis en las
22 l-cbruari, die c
gesteld mot dank v
De Voorzit tc
halve de gewone
komen
do verslagen -
en te Leeuwarden
de statistiek van i
het verslag dor
hot verslag van
veen" tc Amsterdam
het jaarverslag
buitenland"
van het Bureau
een circulaire c
van liet Hoofdlid
Telegrafie een schrijn
bericht, dat het
Courant» van 18,!
Kamer las ovei
de mededeeling, dat
