MER2F00ETSCHE COURANT.
Dinsdag 16
Mei 1916.
No. 8723
66e Jaargang
Uitgave van de Naanilooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFD-REDACTEUR
F. J. FRSDSRZES.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden 1.
franco per post/1.15, Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigenings-
advertentiGn per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent.
Bij advertentiOn van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
KORTEGR^OHT 9.
K E X N I S E V I X
VAN KRACHT GEWORDEN
KIEZERSLIJST.
De Burgemeester der Gemeente Amers
foort
brengt ter openbare Kennis, dat de op
den 2 2en Maart dezes jaars door het Ge
meentebestuur vastgestelde suppletoire Kie
zerslijst 19161917, zooals die door zijne
beslissingen van den 28 April 1.1. gewijzigd
is, van 15 Mei van dit jaar tot 15 Mei van
het volgende jaar van kracht blijft, behou
dens de wijzigingen, daarin tengevolge van
rechterlijke uitspraken te brengen en de
aanteekeningen omtreut schorsing daarin
te maken overeenkomstig de bepalingen
der wet.
De Kiezerslijst blijft voor een ieder op
Secretarie der Gemeente ter inzage neder-
gelegd en in afdruk tegen betaling der
kosten verkrijgbaar.
Amersfoort, 16 Mei 1916.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
Stadsnieuws.
Door de Chr. Gereformeerde gemeente
hier zijn thans gebracht cp het tweetal voor
predikant ds. L. de Bruijne, te Zaamslag,
en ds. N. Bijdemast, te Maarssen.
Verslag van Let verhandelde in de
vergadering der eerste afclee-
ling van den Raad der Gemeente
Amersfoort op Dinsdag 25 April.
Rapporteur de heer Rant.
Tegenwoordig de heeren H. W. van
Esveld, Wethouder, VoorzitterA. Eysink,
D. Gerritsen, J. Hofland, H. J. de Kem-
penaer, J. A. Rant en A. M. Tromp van
Holst, leden; mr.J. C. graaf Van Randwijck,
Burgemeester, en de leden der tweede af-
deellng N. Veis Heyn en R. G. Rijkens,
Wethouders, als toehoorders, benevens de
Gemeente-secretaris A. R. Veenstra.
Afwezig de heeren P. van Achterbergh,
S. J. van Duinen en J, W. Jorissen,
Financien.
Een der leden wijst er op dat hier
een voorstel wordt gedaan, dat zich geheel
richt op de toekomst, een uitgebreide be
handeling van de werkzaamheden, die in
de toekomst zullen zijn te verrichten. Nu is
de vraag: hebben de Raadsleden zooveel
vertrouwen in de toekomst van Amersfoort,
dat zij zich met deze plannen kunnen ver
eenigen? Spreker voor zich geeft daarop
een bevestigend antwoord.
Den Gemeente-secretaris brengt hij hulde
voor het hier gepresteerde.
De Raad heeft in deze stukken een uit
eenzetting der financiën gekregen, zooals nog
nooit te voren werd verstrekt.
Een ander lid zegt zich bij den vorigen
spreker te kunnen aansluiten voor zoover
betreft de door Burgemeester en Wethouders
behandelde onderwerpen.
Daaronder heeft hij echter tot zijn spijt
iets gemist en dat is een voorstel tot op
richting van een bad- en zweminrichting. Op
dat punt immers is evenzeer een voorzie
ning noodig, en, mits zuinig en met beleid
aangepakt, zou het zeer wel mogelijk zijn,
deze tot stand te brengen.
Overigens kan hij Burgemeesie- en Wet
houders hulde brengen, omdat uit het voor
stel blijkt, dat zij tot het inzicht zijn ge
komen, dat indien er lasten moeten wor
den opgelegd - deze zoo min mogelijk op
de onderste lagen moeten drukken. Vandaar,
dat voor het muntgas althans geen verhoo
ging van prijs wordt voorgesteld. Sprekers
wensch is zelfs geweest om, met het oog op
de meer dan voldoende winst op dit onder
deel der gasfabriek gemaakt, het muntgas
te verlagen (het kookgas zou daarentegen
verhoogd kunnen worden) maar in de tegen
woordige omstandigheden wil spreker dat
niet eischen.
Hoe de uitgaven zullen worden gedekt,
beeft dit lid niet volkomen uit het voorstel
begrepen. Z.i. zijn de verschillende bronnen,
waaruit kan worden geput, door elkaar ge
bracht. Niet voldoende zijn onderscheiden
de gewone middelen en die. welke te balen
zijn uit de gasfabriek. De vraag is hoe de
verhouding tusschen die beide bronnen moet
zijn, opdat van degroote zoowel als van de
kleine inkomens naar draagkracht worde
geheven.
In de bijgevoegde Nota heeft spreker
getroffen de bewering, dat het onder de
vigeerende Gemeentewet niet mogelijk zou
zijn, een oplossing te vinden om de mid
delen uit de Inkomstenbelasting te putten
zonder aan de lagere inkomens een ver
zwaarden druk op te leggen, en dat daarom
beter de gasrechten verhoogd kunnen wor
den. In eenige artikelen in de plaatselijke
pers trachtte spreker reeds aan te toonen,
dat de Gemeentewet aan zulk een oplossing,
als boven bedoeld, niet in den weg staat.
De aftrek voor noodzakelijk levensonder
houd kan nl. worden opgevoerd van f 400
tot f 500, hetgeen voor de kleine inkomens
een belangrijke verlichting van lasten be-
teekent. Tevens kan de kinderaftrek worden
uitgebreid.
Toepassing alleen van den eersten maat-
regel geeft het volgende resultaat bij een
normale toeneming van het belastbaar in
komen
Belastbaar inkomen 1914 f 4173950
Toeneming 4.6 pet. - 191 991
Ó7óaansl.af so f 33 Soo
3291 - ioo - 392 100
op
f 425900
af
Belastbaar inkomen: f 3940041
Verhooging der belasting met 1 pet. van
het belastbaar inkomen geeft dan reeds
f39 400, nagenoeg dus de f 40 ooo, die benoo-
digd zijn.
Nu is dit de som die gevonden moet wor
den boven de verplichte uitkeering door de
gasfabriek van f 55 000. In normale omstan
digheden zou de wiust over 1915 rond
f 100000 hebben bedragen, waarop dus in
1916 weer zou kunnen worden gerekend,
indien niet de verhooging der kolenprijzen
moest gedekt worden. Deze bedraagt f 37 500
over een half jaar, dus f75000 over het ge
heelejaar 1910. Burgemeester en Wethouders
wenschen nu door de gasverhooging een
extra-winst te maken van f 35 000, totaal
dus f135000 verminderd met f75000
f 60 000, of f 5000 boven de verplichte uit
keering.
Gevraagd wordt echter f 20 000 extra uit
het gas. dus zou de winst f 75 000 moeten
bedragen. Heeft spreker het voorstel goed
begrepen, dan komen Burgemeester en
Wethouders dus op deze wijze niet aan hun
bedrag, terwijl bovendien het bedrijf ook
niets voor reserve zal houden.
Gaarne wordt hierover een opheldering
verwacht.
Ook is niet duidelijk of In het cijfer van
f 37 500 der hoogere kolenkosten reeds be
grepen is de f27000, welke reeds in 1915
boven den normalen prijs betaald werden, of
dat voor 1916 ook dat laatste bedrag nog
apart moet worden gerekend.
Afgezien van de cijfers is spreker het over
de wijze van dekking niet met de meerder
heid van het College eens. Z.i. moeten nor
male voorzieningen ook uit de normale bron
bekostigd worden. De Gemeente-flnanciCn,
al is het maar tijdelijk, afhankelijk te stellen
van de resultaten van een bedrijf, daar
ziet spreker een gevaar voor de Gemeente in.
Zijn wensch zou zijn de gewone uit
keering van f 55 000 intact te laten, het
kookgas te verhoogen en dan een bedrag
te putten uit de reserve. Deze dient voor
buitengewone omstandigheden en mag dus
nu wel worden aangesproken.
Spreker durft ook wel een wissel te trekken
op den toenemenden bloei der Gemeente,
maar is daarbij niet bang om, indien dat
noodig blijkt, de Inkomstenbelasting te ver
hoogen. Er wordt gezegd, dat wie zich komt
vestigen alleen vraagt>boe hoog is de
helasting Maar verstandige menschen
zuilen evengoed lnformeeren naar den gas-
prijs, het schoolgeld, e.a. Het standpunt van
Burgemeester en Wethouders is echter, dat
de belasting niet mag worden opgedreven,
niet ter wille van de kleine inkomens maar
om menschen met grootere inkomens hier
gevestigd te krijgen. In dit verband noemt
spreker een concurreerende plaats als Nij
megen, met 4.2 pet. Inkomstenbelasting zon
der progressie. Zoo hoog is Amersfoort nog
niet.
Voorts wijst spreker er op, dat na de
wijziging der Verordening op de Inkomsten
belasting, in iy 13, welke de meest welge-
stelden het zwaarst trof, het aantal aanslagen
boven f 20 000 met twee is toegenomen,
dat boven f ioooo met zestien, of 60 pCt
zoodat daardoor de vestiging toch niet is
achteruitgegaan. Het belastbaar inkomen
nam de laatste io jaar toe met gemiddeld
4 6 pet.
Het jaar 1914 gaf een bevolkingsver
meerdering van 3.49 pet. en een hoogere
belastingopbrengst van 10.7 pet. In de jaren
1905 tot 1910, dus vóór de tegenwoordige
progressieve heffing, was er juist in de hoogst
aangeslagenen een groote teruggang en in
de daarop volgende klassen óf teruggang
óf slechts matige toeneming.
Hieruit kan worden afgeleid, dat een
kleine verhooging van het heffings-per-
centage geen nadeelige gevolgen zal hebben.
Spreker komt nu tot de aparte Riool- en
Straatbelasting, en zegt zich daarmede niet te
kunnen vereenigen.
Betere huisvesting der lagere standen,
rioleering, verbetering van de binnenstad en
reorganisatie van de reiniging, al deze
dingen dienen indirect tot betere verzorging
van den algemeenen gezondheidstoestand.
Al ondervinden bepaalde categorieön van
personen ook direct voordeel daarvan, in
hoofdzaak wordt het algemeen belang ermee
gediendmaar dan moeten ook allen de
kosten meedragen, hetgeen bij de Straat- en
de Rioolbelasting niet het geval is; deze
wordt opgebracht dcor de huurders eu drukt
zeer zwaar op de kleine en de middelmatige
1 inkomens.
j Ten slotte geeft spreker eenige cijfers om
te vergelijken het door hem berekende
resultaat van het stelsel van B. W. tegen
over het zijne,
j Stelsel sprekerStelsel B. W.
inkomen f 600. inkomen f óoo
I onbelastb. - 500. onbelastb. - 400
belastb. f 100. belastb. f 200
Belasting f3.60.
Belasting f5.06.
(Bij gebruik van muntgas
geen gasverhooging).
Minder dan stelsel Burge
en Wethouders f 1.46.
inkomen f 1000.
onbelastb. - 500.
i belastb. f 500.
Belasting f 18.—
Verhooging
kookgas 11/._>
ct. per M3~f 7.20
f 25.20
Inkomen f 1000
onbelastb. 400
belastb. f 600
Belasting f 16.45
Verhooging
lichtgas 1
ct. per M8- 6.—
Verhooging
kookgas 2
ct. per M8 - 9.60
f32~Ö5
Minder dan stelsel Burgemees-
er en Wethouders pl.m. f 7.
inkomen f 2000.
onbelastb. - 500.
belastb. f 1500.
Belasting f 67.
Verhooging
kookgas f 9.—
f 76.
inkomen f 2000
onbelastb. - 400
belastb. f 1600
Belasting f 53.25
Verhooging
lichtgas - 6.—
Verhooging
kookgas - 9.60
riool- en straatbel. -
f 70.85
Meer dan stelsel Burgemees
ter en Wethouders pl.m. f 5,
inkomen f 4000, inkomen f 4000
onbelastb. - 500. onbelastb. - 400
belastb. f 3500. belastb. f 3600
Belasting -160. Belasting! 133.25
Verhooging Verhooging
kookgas f 9,— lichtgas - 6.
f 169.— Verhooging
kookgas - i2.—
riool- en straatbel. - 3.
7754725
Meer dan stelsel Burgemees
ter en Wethouders pl.m. f 15.
(onder Inkomen te verstaanhet zuiver
inkomen).
Tegen de aangegeven verzwaring bij In
komens van f 2000 en hooger weegt naar
sprekers oordeel wel op alles wat de Ge
meente daarvoor zal presteeren.
Uit de opbrengst van de kookgaaver-
hooging zal een gedeelte kunnen worden
aangewend tot verlaging van de meterhuur,
Sprekers conclusie Is dus:
geen Straat- en Rioolbelasting;
verhooging van het kookgas in verband
met de verhoogde productie-Kosten en een
greep uit de reserve
verhooging van het belasting-percentage
naar draagkracht voor de zaken waarvan
allen profiteeren;
en verlaging van den huurprijs van de
gasmeters. Het monopolistisch karakter der
bedrijven mag niet leiden tot een systeem
van bijdrage naar overmacht.
De vorige spreker zegt nogmaals
veel verwachting te hebben van de toe
komst van Amersfoort. Getracht moet wor
den, de meestgegoeden hierheen te trekken,
en om dat te bereiken, moet men handelen
zooals de omstandigheden eischen.
Dit lid zou het betreuren als alles wat in
Amersfoort reeds is opgebouwd om den
bloei der Gemeente te bevorderen, zou ineen
storten doordat de stroom hierheen tot stil
stand zou komen ten gevolge van een be-
lastingverhooging,
Een vergelijking is gemaakt met Nijme
gen. Daar heeft men geen progressie Voor
de kleine inkomens is daar de toestand na
tuurlijk veel ongunstiger.
Als men de belasting hier voor de kleine
inkomens gaat verhoogen, krijgt men die
ook niet meer hier. En aan een aantal kleine
inkomens heeft de Gemeente meer dan aan
éen groot inkomen.
Mocht blijken, dat de proef met verhoo
ging van den gasprijs, die alleen voor de
buitengewone oms'andigheden geldt, niet
goed werkt, dan k^n men altijd nog over
gaan tot belastingverhooging.
De voorstauder van de belastingverhoo
ging betoogt opnieuw, dat de practijk heeft
uitgewezen, dat de vestiging daardoor niet
zal worden tegengehouden,
Behalve een lage belasting zijn er nog
trekpleisters genoeg, zooals bet goede onder
wijs, het Grondbedrijf, dat aanleg en onder
houd van wegen bevordert, de vergemakke
lijking van het verkeer, enz. Om aan te
toonen hoe onbillijk z.i. de gasverhooging
zal drukken, geeft dit lid nog de volgende
cijfers, waarbij vergeleken worden 50 aan
slagen van f 550 (totaal f27 500) met éen
aanslag van f 28 000.
De 50 aanslagen van f 550 zouden bij
1 pet. hoogere heffing elk f 5.50 bijdragen
in de te dekken uitgaven, bij gasverhooging
fji 5.60 of 2,83 pet. De aanslag van f28 000
in het eerste geval f 280. In het laatste ge-
