Donderdag 25 Mei 1916.
No. 8727
66e Jaargang
Uitgave van de Naainlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheon Firma A. II van Cleeff".
HOOFD-REDACTEUR
F. J. FRELESIKS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden/i.—
franco per postƒ1.15, Advorteutiün 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigenlngs-
advertentiön per regel 15 cent. Reclames 1--5 regels/t.23 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent.
Bij advertentiCn van buiten de stad worden de incassecrkosten in rekening gebracht.
SORTSQIUOBT 9.
K K N N I 8 O K V 1 N K X.
VREDE?
De Gedeputeerde Staten der Provincie
Utrecht,
Gelet op artikel 111 der Kieswet,
Brengen ter kennis van belanghebbenden
dat de overeenkomstig artikel 110 der
Kieswet in dato 8 Juni 1916 van kracht
zijnde en in de plaats der beslaande tredende 1
l.ijst der Hoogstaangeslagenen in de Pro- 1
vincie Utrecht, verkiesbaar als afgevaar
digden ter Eerste Kamer der Staten-Gene-
raal voor een ieder ter Provinciale Griffie
ter inzage is ncdergelegd en tegen beta- j
ling der kosten in afschrift algemeen ver
krijgbaar is gesteld.
Bedoelde Lijst zal ingevolge artikel 111
der Kieswet worden geplaatst in de Neder-
landsche Staatscourant van 15 Juni aan-
staande.
Utrecht, 22 Mei 1916.
De Gedeputeerde Staten voornoemd, I
VAX LYNDEN VAX SANDEXBURG, 1
Voorzitter, I
A. VAN DOOXINCK, Griffiier.
HINDERWET.
Burgemeester cn Wethouders van Amers
foort
brengen ter openbare kennis, dat bij
hun besluit van 19 Mei 1916 aan H. van
N1MWEGEN en zijne rechtverkrijgenden
voorwaarde! ij k vergunning is ver
leend tot het uitbreiden van een bakkerij,
door plaatsing van een heeteluchtoven tot
het vervaardigen van brood en beschuit
in het perceel alhier gelegen aan den Soes-
terweg No. 81, kadastraal bekend gemeente
Amerfoort Sectie D No. 1842.
Amersfoort, 22 Mei 1916.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
HINDERWET.
De Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
Gelet op art. 0 en 7 der Hinder wol,
Brengen Ier kennis van het publiek, dat een
door de Diieolis van de HOLLANDSCHE
IJZEREN SPOORWEG SPOORWEG Mu. te
Amsterdam ingediend verzoek, met hylagen,
om vergunning lot het oprichten van eene
inrichting voor electrische beweegkracht door
middel vaneen 16 P.K.electro-motor opeen draai
schijf van 20 M. middellijn op hol Station-
emplacement.
in het perceel alhier bij het Kadaster bekend
onder Sectie D, No. 8020, op de Secretarie der
Gemeente ter visie ligt, en dat op Woensdag
den 7 Juni s.s. des voormiddag» te huif elf uren
gelegenheid ten Raudhaize wordt gegeven om.
ter, overstaan van het Gemeente bestuur of
van éen of meer zijner leden, bezwaren tegeu
het oprichten van de inrichting in te brengen.
Tol het beroep, bedoeld in art. 15, le lid
der Hinderwet, zijn volgens de bestaande jr-'-
prndentie, alleen zij gerechtigd, die
kometig artikel 7 der Hinderwet voor net
Gemeentebestuur of éen nf meer zijner leden
sgn verschenen, ten einde bunDe bezwaren
mondeling toe te lichten.
Amersfoort, 24 Mei 1916.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
Een zacht gcruisch vervult den politie-
ken dampkringeen zacht vtcugclgeklap,
nog vaag waarneembaar, doch voor scherpe
ooren niet te ontkennen. We zouden zeg
gen, zoo we op het weergaloos immoreel
gebied der politiek nog aan het bestaan
van engelen geloofden, dat het de vredes
engel is, die, mismoedig neergehurkt
sedert Augustus 1914, zich opricht en zijn
vleugels probeert, alvorens zijn statige vlucht
over Europa te hervatten.
I Er is iets ongrijpbaars, moeilijk precies
te definieeren, dat op een vredesstemming
1 gelijkt. Het zit in de lucht. Het is er, doch
van waar het kwam en of het blijven zal,
is niet te zeggen. Dat weet men niet. Maar
wie voortdurend voeling houdt met hetgeen
1 er wordt gezegd en gedaan, wordt erdoor
beroerd, zachtjes doch onmiskenbaar.
I Allerlei uitingen, sommige verschijnselen,
enkele feiten en heel veel overdenkingen
wijzen er op, dat de oorlog zijn langsten
j tijd heeft gehad, dat hij niet lang meer
I kan duren, doodeenvoudig omdat den oor-
lagstoestand geen normale toestand kan zijn
i en er, in weerwil van zeer besliste woor
den en positieve verzekeringen, omstandig-
I heden geboren kunnen worden, die sterker
zijn dan woorden, verzekeringen, meenin
gen en wenschen.
1 En daar komt ineens een telegram uit de
Vereenigde Staten door bemiddeling van
het Berlijnsche Wolffbureau de aandacht
I vragen voor hetgeen president Wilson ge
zegd heeft voor een groote menigte toe-
1 hoorders.
We laten het hier volgen
Xew-York, 23 Mei. Radiogram van den
correspondent van het Wolffbureau. Presi
dent Wilson heeft Zaterdag in een rede,
die hij te Cbarlette (Nieuw Carolina) voor
honderdduizend toehoorders hield, o.a. ge
zegd:
De tijd is voor de Vereenigde Staten
gekomen om hun diensten tot het tot
I stand komen van den vrede tusschen
de oorlogvoerenden in Europa au
I bieden.
Zonde.
1 Wanneer men aan koud water
Bevreesd is zich to branden,
Steeds zonder reden bang is
i Voor praatjes, oneer, schande.
Zich stoort aan al wat >men zrgt.<
Met vrceze, angst cn beven,
j Zou niet éen zonde wezen
I Heel zoo'n kleinzielig leven
BAKKEN VAN WITTEBROOD.
De burgemeester van Amersfoort
maakt bekend, dat het hem niet wensche-
lijk is voorgekomen gebruik te maken van
de bevoegheid om het bakken van witte
brood op Zaterdagen toe te staan,
Amersfoort, 25 Mei 1916.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
Snoeien.
Wie ruw en onverstandig snoeit,
Kan licht don groei verhind'ren.
Hij doodt de vruchten in de kiem,
O, denk er aan bij kind'ren.
J. van Rees—Van Nauta Lemke.
IIoll. Lelie.
Wy kleinen.
Het beset van machteloosheid is niet het
minst kwellende van hetgeen ons drukt in
deze benauwende dagen.
Wij voelen ons er door naar beneden ge
houden als volk. Allerlei beperkingen moe
ten wij ons laten welgevallen, die ons niet
zouden opgelegd worden, indien wij macht
tot verzet tegen don dwang bezaten -, ver
schillend onrecht ondergaan wij onder pro
test, zonder van die pogingen tot herstel en
tot het verkrijgen van waarborg tegen her
haling de gewenschte gevolgen te zien. Wij,
als natie een der kleinen, mogen zonder
zelfverheffing zeggen, dat de plichten eener
meewarige onzijdigheid niet zijn verzaakt,
en terwijl ons dan, van beide kanten van de
scheidingslinie der strijdenden, fraaie woor
den worden toegevoegd vanwege deze op
rechte houding, en onze hulpverleening bin
nen eigen grenzen zoowel als op groote af
standen, naar alle zijden, zonder aanzien
van nationaliteit, zouden wij ook mogen
verwachten, dat met onze rechtmatige be
langen wat meer rekening werd gehouden.
Helaas, hel recht schijnt zich gesteld te
hebben aan den kant, waar de hardste sla
gen gegeven wordentusschen hamer en
aambeeld te zitten is niet de aangenaamste
plaats, waar het goed is lang te toeven.
Het is niet enkel bet gemeeuschappelijk
gevoel van de noodzakelijkheid van lijd
zaam dulden, dat ons nu eens droevig
dan weer wrevelig maakt. Wij heb
ben ook nog te worstelen met een persoon
lijk gevoel van onmacht. Wat kan in 'she
melsnaam, in dezen tijd van wereldberoe
ring, de enkeling doen Wat vermogen
zelfs velen te zanten, vereenigd in een ern
stig streven naar een goed doelDaar zijn
nog in dezen tijd, na zooveel bittere erva
ring, vele groepen van menachen, die zich
verbeelden, dat zij wel spaken kunnen ste
ken in de wielen van den woest voortrij-
dended strijdwagen der historie, een
hoogmoedswaan, die nog nawerkt als een
vervlogen roes.
Maar afgescheiden van die collectieve
zelfoverschatting, vinden we overal, zoowel
in de rijen der lijdende toeschouwers als In
die van de hardnekkig medestrijdenden,
dat er niemand, neen, niemand is, behalve
dan enkele buiten aller bereik staande zeer
machtigen, die iets doen kan om den stort
vloed, die alle welvaart te vernietigen en
alle idealisme met zijn golven te overstel
pen dreigt, tegen te houden.
Dat is wel een gedachte, die ons, klei
nen, heel stil moet maken, hoe sterk de
neiging tot stemverheffing ook zijn moge.
De gebeurtenissen spelen zich af", rondom
ons, te onzen kosten, tot ons grievend ver
driet, en wij daar, hulpeloos, hoogstens in
staat een penningske te storten in den ver
gaarbak der gaven, die aangewend zullen
worden om een gering deel van het opge
stapeld leed te verzachten.
Wacht even, dat is dan toch iets. Als
het niet gedaan werd, als niet die vele
millioenen druppels van innig medelijden
zich vereenigden, ook tot een stroom, maar
die niet vernietigend zich uitstort over de
arme menschheid, een die staag vloeit
en de oevers verfrischt, leven doet opbloeien
waar de doodsbrand pas gewoed heeft,
als dat werk, voor een groot deel dat der
kleinen, niet werd verricht, hoovecl erger
zou nog de ellende zijn I Kunnen wij de
in ontembare grimmigheid, op leven en
dood worstelende reuzen niet terughouden
van de voortzetting van een strijd, die ook
ons erf aanraakt, wij, kleinen, spoeden
ons toch naar het oord der aangerichte ver
woestingen en vinden daar herstellings
werk.
Wij, kleinen, wij vormen, wij hebben al
thans tot roeping te vormen.de stille kracht,
die voortarbeidt, voor zoover noodig in het
openbaar, maar meer nog In het verborgen.
Want het is niet alleen de bovenbouw van
het maatschappelijk huis, die allerzwaarst
wordt getroffen. Tot de diepst liggende
fundeeringen dringt de verwoesting door
nooit heeft een wereldgebeurtenis, van hoe
grooten omvang ook, zoo sterk de grond
slagen aangetast, waarop het gemcenschaps-
contract steunt. Dat is geen plaatselijke
beschadiging, het is een algcheelc onder
mijning, en het oogenblik zal komen, het
is wellicht reeds zeer nabij, dat wij met
ontzetting zullen zien hoeveel er is vor-
woest.
Tegenover die moreele wereldramp, het
te loor gaan van vertrouwen, het wegzinken
den bodem der waarheid, het verduis
teren van de begrippen van gerechtigheid,
wat Jcunnen wij, kleinen, stellen
Groot is dikwijls de macht van den euke-
llng, al bohoort hij tot do kleinen, op het
gebied van het kwaad. De hand van een
kind kan de vonk loslaten, die een hevlgen
brand doet oplaaien. Het wapen van een
vóór zijn daad onbekenden moordenaar kan
een eind maken aan een menscbenbestaan
van onschatbare waarde. Op het daartegea
over liggend terrein gaat het minder hevig
toe. Daar worden geen woudreuzen geveld,
maar zaden gespreid, enkele korrels soms,
ook niet zelden handenvol. Daar is het, dat
de wellicht langzame, maar daarom niet
mindere zekere werkingen plaats vinden,
waartoe allen, zonder eenige uitsluiting,
geroepen zijn. Ook de kleinsten.
Men zaait niet altijd aan ziin voeten,
heeft een bcdendaagsch Fransch schrijver
gezegd. De met mildheid strooiende hand
spreidt vaak in de verte, waar het oog niet
volgen kan en niettemin de zegen niet uit
blijft.
Het is een dwaling, en een oorzaak van
zwakheid, te meenen, dat de kleinen geen
toegang hebben tot akker of tot bouwter
rein, vanwege de geringheid van hetgeen
zij kunnen aanbieden. Er is verschil, er Is
ook verscheidonhcid van gavende taxatie
is niet aan ons. Wat schijnbaar geringe
waarde heeft, kan, met verstand en met
toewijding aangewend, verrassende vruchten
geven. De bezitter van slechts éen talent
begrave het niet in den grond, doch make
het rentegevend, opdat hij niet beschaamd
worde bij de afrekening.
Niemand van ons behoeft er zich een ver
wijt van te maken, dat hij den wereldvrede
niet vermag te vestigen. De organisaties,
die voor dat doel gevormd zijn of worden,
zullen misschien iets kunnen bijdragen om
het binnen afzienbaren tijd wat naderbij te
brengen elke groote ramp verhoogt den
ijver en versterkt de vindingrijkheid in het
aanwenden van verweermiddelen.
Maar laten wij alvast beginnen met vrede
te maken in de kleine hut, door ons be
woond; binnen den kleinen kring, waar onzs
invloed iets kan uitwerken In de kleine
ruimte, waar naar onze stem geluisterd
wordt. Al die kringen, hoe gering ook van
middellijn, kunnen zoo veelvuldig worden,
dat zij wel over elkaar heen moeten vallen
en zoo geen ruimte meer overlaten voor
iets anders, Het werk van vredesapostelen,
die ijverig in de weer zijn met vergaderingen
en adressen cn protesten, - men gelieve
hier niet te le lezen, dat wij dat alles min
achten - blijft waardeloos, als zij thuis
de geneigdheid aan den dag leggen om
over nietigheden te twisten en niet bereid
zich betoonen om ernstige geschillen langs
den weg van vriendelijk overleg tot een
oplossing te brengen. Missen wij niet bet
recht van klagen over rechtskrenking zoo
lang wijzelf het niet met de meeste nauw
gezetheid eerbiedigen en toepassen
Is erop rechtheid te herkennen in onze ver
ontwaardiging over verkrachting der waar
heid, zoolang de leugen nog als een kruk
achter onzen stoel staat om er op *aan
leunen In oogenblikken van moreele wak
held
I Tegenover de voortdurende verschrikkin
gen van hot wereldgebeuren, waarin de
zich groot wanenden met iorsch gebaar op
1 den voorgrond treden, plaatsen wij. kleinen,
den gestadigen arbeid van den kleinen op-
bouw, iedor voor zich en zooveel moge-
lijk in samenwerking met anderen.
Lotigico.
I Na uit de zakken van een groot deel
der mlddonatandors eenige mlllioenene bc
machtlgd te hebben door voorspiegeling van
buitengewoon financieel voordeel zoo
schrijft «Unitaa" werd door l.otislco,
