AMERSFOOETSCHE COURANT.
Donderdag 27 Juli 1916.
No 8752.
66e Jaargang
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H van Cleeff"
HOOFD-REDACTEUR
F. J. FREDERIHS.
AMERSFOORT
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden/i.—
franco per postƒ1.15. Advertentiën 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigenings-
advertentie» per regel 15 cent. Reolames 1 —5 regels 1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent.
Bij advertentie» van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
ZOET£GRACST 9.
Postbus 9. Telefoon
Op reis.
Aan onze abonné's die tijdelijk elders
vertoeven, wordt, op aanvrage en niet
duidelyke opgave van adres, de
courant eiken verschijndag tegen ver-
goeding van porto toegezonden.
Dok niet-geabouneerdeu kunnen op de
zeilde wijze de geregelde toezending van
ile Amersfoortsche l'ourant'' tijdens hun
uitstedigheid zich verzekeren.
KENNIS (i E V I N O.
MILITAIR GEZAG
in de Gemeente
AMERSFOORT.
I)e tieneraal, >pperbevelhebber van Laud
en Zeemachtuitoefenende het Militair Ge
zag, bedoeld in artikel 7 der Wet van 23
Mei !öy,-i (Staatsblad 12S) in de Gemeente
Amersfoort besluit
tot wijziging der verordening voor ge
noemde gemeente van den izdenjuli iyit-
vast te stellen de navolgende verordening
N*o.
Art. 1. In artikel 12, ie alinea en in
artikel 26 wordt Lensden« vervangen door
Amersfooru.
Art. 2. Deze verordening is van kracht 1
en treedt in werking onmiddellijk nadat zij
is afgekondigd. De afkondiging geschiedt
door aanplakking ter plaatse, waar officieele
kennisgevingen in de Gemeente plegen
aangeplakt te worden.
's-Gravenhage, 24 Juli 191(1.
De Generaal,
G. J. SNIJDERS. J
SUIKER.
De Burgemeester der Gemeente Amors- j
foort
maakt bekend, dat te Amsterdam is op- 1
gericht een speciaal Suiker-distributiekan
toor, dat de Minister van Landbouw er op
rekent, dat, wanneer genoemd kantoor aan
handelaren in suiker eenige opgave van
gegevens vraagt aan die verzoeken zal i
worden voldaan, dat aanvragen om levering
van suiker of klachten over gebrekkige i
levering voortaan het best worden gericht i
aan genoemd kantoor. Oosteinde 16 te
Amsterdam, en dat klachten over de vver-
king van het Suiker-distributiekantoor te
richten zijn aan hem, Burgemeester. 1
Amersfoort, 25 Juli 1916.
De Burgemeester voornoemd,
Van* RANDWÏJCK-
artikel 7 der Hinderwet voor het Gemeentebe
stuur of éen of meer zijner leden zijn verschenen,
ten einde hunne bezwaren mondeling toe te
Amersfoort, 25 Juni l'JJC.
burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
V AN RANDW ÏJCK
De S
A. K. YEKXSTRA.
11 IN DEK WET.
Burgemeester en Wethouders vnn Araera-
Gelet op ortt. 6 en 7 der Hinderwet,
Brengen ter kennis van het publiek, dut een
door A, LOK, Directeur van de Naamlooze
Vennootschap Sanitaire Waschinduetrie „Ni-
vena", ingediend verzoek, met bijlagen, om
vergunning tot het uitbreiden van eene blee-
kerij door plaatsing van een stoommachine van
11 i'.K. tot het in beweging brengen van een
gelijkstroom dynamo van 110 volt dienende
tol opwekking "van electrische energie ter pro
duceering van bleekloog, 1 waechruachine, 1
centrifuge, 1 wringmnchine, 1 stoommangel,
en plaatsing van '2 kookketels, 1 coulissen
droogapparaat en 2 strijkmachines.
in het perceel alhier gelegen aan den lleili-
genbergerweg No. 1 bij het Kadaster bekend
onder sectieB, no. 237s op de Secretarie der
Gemeente ter visie ligt, en dut op Dinsdag
den Augustus aunstaonde, des voormid-
ilugs te half elf uren, gelegenheid ten Uaad-
huize wordt gegeven om, ten overstaan van
het Gemeentebestuur ot van éen of meer zijner
leden, bezwaren tegen het uitbreiden van de
inrichting in te brengen.
Tot het beroep, bedoeld in art. I V le lid der
Hinderwet, zijn volgens de bestaande jurispru
dentie, alleen zij gerechtigd, die overeenkomstig
1'. van Achterbergt! t.
Wrl wordt Amersfoort zwaar getroffen
Binnen éen maand drie zijner wakkerste
zonen zich te zien ontnomen, mannen,die hoe
verschillend van karakter en opvatting ook.
éen eigenschap gemeen hadden hun liefde,
voor Amersfoort, hun toewijding, elk op
z ij n terrein, om onze stad vooruit te bren
gen, om ook, ieder in andere richting, de
gemeenschap ten zegen te zijn.
Thans is het. na Van Duinen en Gerrit
sen, de heer P. van Achtenbergh, die de
onverbiddelijke dood lieden nacht is van
ons komen opeisciien.
j Wanneer men heeft mogen bereiken den
leeftijd, waarop men zoo langzamerhand,
zonder nog bepaald oud te zijn of zich oud
te voelen, zonder nog de kracht en den lust
te missen tot arbeiden, toch zoo gaande-
weg tot de overtuiging komt, dat aan jongere
krachten veel van het werk dat je opzette,
onder je leiding zag groeien, moet overge
laten, opdat jeugdige energie, meer opti-
I misme, het in nieuwere, meer met den
J tijd meegaande banen leide, en als dan het
oogenblik aanbreekt, zij 't plots, zij het ook
J niet onverwachts, welke je tot Hooger
leven roept, dan kunnen zij, die je
betreuren, daarmee ten slotte vrede hebben.
Maar als men nog jong is, als het je
lonkt en lokt om je te onderscheiden, als
in je 't vuur gloeit om datgene, waartoe je
je voelt aangetrokken, met al je willen en al
je kunnen aan te pakken, en tot stand te bren-
gcn.als je alleen bezwaren telt om ze te mo
gen overwinnen, al je je kinderen nog tot
zelfstandige flinke menschen moet maken,
als de toekomst, zoowel voor je zelf als
voor hen. die je lief zijn, vol gouden be
loften schijnt en dandan openbaren
zich de onmiskenbare verschijnselen, dat
een >tot hiertoe en niet verder», op 't punt
slaat dat alles voor eeuwig te vernietigen,
als zelfs, opdat bet vreeselijke lijden zoo
kort mogelijk zij, het moet worden afge
beden, dat die droeve woorden, spoedig
worden uitgesproken, o, dan dringt zich op
onze lippen een smartelijk, een nooit be
antwoord »waaroni«.
Maar dan klinke ons, achterblijvende»,
tevens als een vertroosting, óok als een
maanwoord
»'t Msnschelijk leven is een raadsel.
Van de wieg tot aan het graf
En geen sterveling werd geboren,
Die op 't «waarom» ooit antwoord gaf
Werkt en bidt tot aan het einde
Strijd met kracht den langen strijdt.
Eens is al het leed geleden,
Wordt de smart in vreugd verkeerd.
Op dan Vraagt niet naar >hct waarom»
Neemt uw kruis op God regeert».
Slechts even veertig jaar is hij rrfbgen
worden, Achterbergh, Piet, zooals wij,
Amersfoortcrs. hem nooit anders genoemd
hebben of noemen zullen.
Victime du devoir, slachtoffer van den
plicht, dien hij zichzelven oplegde, toen in
Augustus 1914 ten gevolge van het uit
breken van den Europeeschen oorlog er
groote werkloosheid dreigde te ontstaan en
het plaatselijk Steun-comitc werk wilde ver
schaffen aan hen, die in normale tijden
nooit de hand behoefden op te houdan,
maar die toen, wijl er een ware paniek
heerschte en bijna ieder ging meedoen aan
de ten top gedreven zuinigbeids-manie,
dreigden te vervallen tot armoede.
'Toen kwam de energieke jonge man, die
in de kracht nog van zijn leven, heden nacht
aan zijn gezin en aan zijn geboorteplaats is
ontvallen, op het goede denkbeeld om de
Laan 1014 en de Daam Eockema-Iaan te
doen aanleggen en wist hij de medewer
king en de instemming voor dien arbeid
te verkrijgen van het Gemeentelijk steun-
Tal van gezinnen zijn daardoor gebaat
en Amersfoort is in het bezit gekomen van
een prachtigen verbindingsweg tusschen
Oud-I.eusdcn en de Vlasakkerstwee wegen,
die terecht worden geroemd om hun uit
muntenden aanleg, wegen op welke Amers
foort trotsch mag gaan en die men elders
in den lande niet vindt.
Van den vroegen ochtend tot donker
was de nu ontslapene bij zijne, meest alle on
geschoolde werklieden. Hij leerde hen bijl en
houweel en spade en kruiwagen hanteeren,
deed hen alles voor, zorgde, dat zij behoor
lijk werden betaald, doch eischte ook door
werken. Zelfs een beton-gieterij richtte hij
op. die zitbanken en paaltjes en versieringen
maakte. Te ochtend of te middag, was hij er
om het werk re controleeren en alles zóo
te doen uitvoeren als hij, de man van de
practijk. wien het was toevertouwd, meende,
dat het moest worden verricht.
Hij wist alle bezwaren op te lossen en
heeft het genoegen mogen smaken beide
wegen voltooid te zien en te vernemen,
hoe ieder onomwonden prees, hetgeen hij
volkomen belangeloos heeft weten te doen
maken van den barren zandweg en de bijna
onbegaanbare heide, die als zijn omgetoo-
verd tot twee uitmuntende verkeerswegen
van zeer groote capaciteit.
I11 weer en wind was hij op zijn post.
Hij vatte er koude. Men ried hem aan,
zich meer in acht te nemen. Doch dit was
aan doovemansdeur geklopt«eerst het
werk, ik ben van een sterk geslacht»,
meende hij.
Eindelijk moest hij thuisblijven met
een hevigen aanval van inffuenza. Wie hem
van meer nabij heeft leeren kennen, vindt
het niet vreemd, dat hij op zijn soms wel
wat koppige manier in den wind sloeg den
ernstigen raad van zijn geneesheer om eerst
goed uit te vieren. Nauwelijks kon hij zich
buitenshuis begeven of hij ging weer naar
de heide. Hetgeen werd gevreesd, geschied
de; hij kreeg een nóg ernstiger aanval van
influenza, de longen werden aangedaan en
het ijzersterke gestel van den zoo krach-
tigen man werd zóo ondermijnd, dat noch
een zorgzame verpleging in het Homoeopa-
tisch ziekenhuis te Utrecht dat hij weer
te spoedig verliet om bij gezin en zaken
te kunnen zijn noch de liefdevolle ver
zorging door zijn vrouw en het advies van
geneesheeren en professoren hem konden
redden.
Er zijn er specialisten in oen onder
deel van een of ander vak van wetenschap
die met voorname minachting neerzien
op den autodidact, den man, die zichzelven
vormde en, door welke oorzaak dan ook,
niet kon opgeleid door de officieele weten
schap.
Maar juist aan zulke autodidacten, aan'
zulke mannen van-sta-vast, aan zulke kerels-
uit-óen-stuk, die zichzelven opwerken, die
weten, wat ze willen, die met hart en ziel
zich geven voor de gemeenschap, heeft de
maatschappij zulk een groote behoefte. Men
moet hen nemen met hun foutendoor het
vele goede, dat zij doen. door het vele
niet-alledaagsche, niet-bij den grondsche,
dat zij toonen, moet men hun eigenaardig
heden wilt ge lieveronaardigheden
over het hoofd zien.
Want »ons Piet» kón heel bruusk en
heel onaardig wezen; un beau diamant in-
cruslé dans du fer (een diamant van zuiver
water, in ijzer gevat) en trots al zijn schijn
bare ruwheid een mensch met een gouden
hart en een soms kinderlijk gemoed.
In even tien jaren tijds heeft hij zich,
ondanks velerlei tegenwerking, weten op
te werken van eenvoudig timmermansjon
gen tot eigenaar van geheele straten met
woningen, hoofdzakelijk voor den werkmans
stand.
Toen, in een vorige periode van Amers
foort, een totaal gebrek aan arbeiderswo
ningen bestond, terwijl de weinige, die
er waren, alles misten, wat leek op eenigen
hygiCnischen eisch, heeft hij het aangedurfd
naast Volkshuisvesting I» en «Bouw
maatschappij» in exploitatie te brengen de
toenmalige woestenij, waar door zijn onder
nemingsgeest de Wittestraat. thans Alde-
gonde-straat. en Bisschopswijk verrezen.
In 't Plantsoen en in Beukenlaantje deed
hij heerenhuizen bouwen, die steeds ver
huurd zijn. Hij was 't. die den durf bezat
een bad- en zweminrichting te bouwen en
te exploiteeren.
Crietiek werd hem niet gespaardterecht
echter mocht hij zijn geliefkoosde stop
woorden gebruiken »laat maar praten, ik
doe».
Op 28 Juni 1912 werd hij tot lid van den
Gemeenteraad gekozen en in de vergade
ring van 27 Augustus geïnstalleerd.
De dooden eert men niet alleer. door
het goede van hen te zeggen, maar ook
de waarheid.
Acbterbergh's eerste optreden in den
Raad was ons, en velen met ons, niet
sympathiek. In stede gehoor te geven aan
den welgemeenden raad »zie nu eerst toe,
hoe de gebruiken daar zijn, spreek niet dade
lijk mee en vooral, spreek niet over alles»
meende hij zich onmiddellijk overal in te
moeten mengen, lag hij op elk slakje dade
lijk zout, vatte hij in een oogwenk vuur,
als hij slechts 'n vonkje meende te zien,
dat. nader bekeken, niet de kiem bezat,
niet waard was om tot ontbranden te bren
gen. Menigmaal sloeg hij dan ook de
plank mis, waar hij, gedreven door zijn
impulsieven aard, in te lange oraties trachtte
te bewijzen, wat niet alleen niet te bewijzen
viel, maar dat hij verkeerd opvatte of waar
bij men hem onjuist had voorgelicht.
Doch hij leerde spoedig door de dikwerf
harde lessen, hem toegediend. En weldra
sprak hij slechts over zaken, die hij, vol
komen bleek te beheerschen en waarbij
zijn helder oordeel en zijn groote practische
ervaring aan het licht traden.
Zijn zaakkundige adviezen omtrent alles
was met woningbouw en grond-exploitatie
in verband stonden werden zeer gewaar
deerd en zoo werd hij al spoedig lid van
de Commissie van Bijstand voor de Fabri
cage, van die voor de Bedrijven en die
van den Keuringsdienst.
Niet allen is het gegeven om lang te
leven.
>Ein Jahrhundert kann nichts sein und
eine Secunde oft eine Perleniet de
dagen, maar de daden maken het leven.
En wanneer mettertijd wellicht op '11
eenvoudig steentje of als inscriptie op een
der banken in Laan 1914 in 't kort haar
wordingsgeschiedenis de herinnering aan
Achterbergh's werk zal levendig houden,
dan moge daaronder gebeiteld worde
Schimmel s bezielend woord
Houd altijd hoog de idee, maar zet
haar om in daad».
Het (iroot-Verbond.
i »Het Groot-Verbond, de grootste orga
nisatie in Nederland tot handhaving van
een krachtigen Nationale» handel, industrie
i en landbouw» luidt het in de advertentie
in dit nummer, waarbij men wordt ver
zocht, zich aan te sluiten bij het G. V., de
vereeniging tot bevordering der economi
sche belangen van Nederland, ten einde