Dinsdag 29 fflpf Augustus 1918.
No. 8766
66e Jaargang
Uitgave van do Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H van Cleeff".
HOOFD-REDACTEUR
F. J. FB.ED J2B.2SS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en ZaterdagaTond. Abonnement per 3 maanden
franco per post ƒ1.15, Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent, lUj regcl-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigenings-
advertentiön per regel 15 cent, Reclames 1—5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent.
Bij advertentiCn van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
ZOF.TEGHAOHT 9.
Postbus 9.
KENNISGEVING.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort
brengen ter algemeer.e kennis, dat de 1
bureaux der Gemeente-secretarie op Don
derdag 31 Augustus a. s. bij gelegenheid 1
van den verjaardag van II. M. de Koningin, j
gesloten zullen zijn.
Het Bureau van den Burgerlijken Stand I
is, indien daartoe door een belanghebbende
aanvrage wordt gedaan, dien dag voor het
publick geopend des voormiddags van 81/..'
tot 9 uur, uitsluitend tot het doen van aan- i
giften van geboorte of overlijden. De aan- j
vrage geschiedt aan het Gemeentehuis, i
mondeling of schriftelijk, uiterlijk tusschen I
8 en Sure des voormiddags.
Amersfoort, 29 Augustus 1916,
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van' RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VKENSTRA.
De Volksbond.
De Volksbond, vereeniging tegen drank
misbruik, opgericht in 1S75, hield heden j
haar 42ste Algemeene vergadering in
«Amicitia» hier.
Hij telt thans in 128 afdeelingcn en 230
correspondentschappen ruim 23 000 leden j
van elke richting op godsdienstig en maat
schappelijk gebied, eischt matigheid,
doch eischt niet geheel-onthouding strijdt
tegen misbruik van bedwelmende dranken
en dus vóór de gezondheid, het verstand,
de ziel, het gezin en de samenlevingstrijdt
tegen onwetendheid en zelfingenomenheid,
onverschilligheid, zelfzucht en verkwisting,
verkeerde denkbeelden, verkeerde gewoon
ten en verkeerde toestanden en dus vóór
zelfkennis, wilskracht, zelfbchecrsching,
naastenliefde, kinderbescherming, spaar
zaamheid, huisvlijt, huiselijk geluk, volks
voeding, volkshuisvesting, volksgezondheid,
volkswelvaartverprcidt kennis omtrent
het alcohol-vraagstuk door sprekers, licht
beelden. leer- en leesboeken, brochures,
tabellen, platen, enz.stichtte het Museum
voor de kennis van het alcohol-vraagstuk
en maakte mogelijk de oprichting van
schippersbcurzen, arbeiderswoningen, volks-
tuinen, stuivers-spaarbanken, openbare lees- j
zalen, volKsb'.jliotheken,Toynbce cursussen,
huishoudscholen, kookcursussen, volkskofti-
huizen, schaftlokalen, kiosken, huisvlijt-
cursussen, huisvlijt-tentoonstellingcn, Flora-
ria-wedstrijden, openlucht-spelen, culsulta- 1
tie-bureaux voor drankkrachtigen, cn het
herstellingsoord voor deze ziekenstreeft j
er naar, het kwaad aan te tasten in de
oorzaken, in de gebreken van den mcnscb,
van het gezin, van de maatschappijen
wendt a's middelen daartoe aan al hetgeen 1
door Godsdienst, beschaving cn geestes
ontwikkeling, tusschenkomst van den Staat,
huishoudelijke opvoeding en gezellig-huise-
lijk leven kan worden gedaan om de volks
overtuiging tc wekken, dat drankmisbruik
den mensch ontaardt en alom onheil en
verwoesting aanbrengt en dat een matig
leven leidt ot geluk en welvaart,
Zijn strijd is er een voor de ziel, voor
het verstand, voor het gezin, voor de maat
schappij en vraagt den steun van alle wel-
gezinden.
Gisterenavond tegen half acht kwamen
in de groote zaal van «Amicitia» samen het
Hoofdbestuur, de vele afgevaardigden en
enkele belangstellenden.
Prof. F. Kenninck, Voorzitter van de
afdeeling Amersfoort, heette allen welkom
en verklaarde, dat hij er wel wat tegen
opzag toen verleden jaar, in de Bondsver
gadering te Arnhem werd aangenomen het
voorstel van den heer Th. J. H. Bianchi
om de 42ste vergadering tc doen plaats 1
hebben te Amersfoort. Amersfoort is zoo 1
kleindoch het heeft allerlei communicatie-
middelen, zelfs een waterweg, en al zal
men daarin vruchteloos zoeken naar trotsche
zeekasteelen als de «Tubantia», toch zal
men er wonderlijke combinaties vinden, als
»De drie gebroeders*, »De vijf gezusters*
en zelfs «Nooit gedacht».
Zeker, nooit gedacht heeft spr. dat deze
belangrijke vergadering' hier ter stede zou 1
kunnen worden gehoudendoch nu ook
weet hij, dat het kan en hij hoopt, dat zij
veel moge bijdragen tot bestrijding van bet
groote kwaad, dat ook te Amcrsf°ort nog
voorkomt, hoewel mede door het ijveren j
van den Volksbond aanzienlijk minder
dan voorheen.
Spr. noodde vervolgens allen, hem te j
volgen naar het Stadhuis, waar een hooger
geplaatste hen namens de Gemeente zou
welkom heeten.
Mr. dr, VV. J. G. S n ij d e r van
Wissenkerke, Voorzitter van den
Volksbond, herinnerde, dat prof. Kenninck
nooit gedacht heeft, den Bond te Amers-
foort te zien vergaderendaaruit blijkt, dat
pessimisten en zwaartillenden niet steeds
een goeden kijk hebben op de dingen. j
Spr. weet hetgeen is gedaan voor de
ontvangst en dat daarbij heeft -voorgezeten j
de zin om Amersfoort te doen zien op zijn
aangenaamst en zijn mooisthet mooie
Amersfoort, dat reeds dikwijls een zoogoed
gastheer zich betoonde, dat de goede gave
'heeft van een volmaakte ontvangst en
groote gastvrijheid.
Het was daarom spr een behoefte de
afdeeling en haar Voorzitter reeds nu dank
te betuigen voor hetgeen zij deedopzette
lijk nu, aan den vooravond, en niet - als
plichtpleging aan het einde der Alge
meene vergadering.
Met de afdeeling hoopte spr. dat die ver
gadering weder rijpe vruchten mocht af
werpen voor den Bond en hij voegde van
ganscher harte daarbij den wonsch. dat de
afdeeling aangename herinneringen zou
mogen hebben van de 42ste Bondsver
gadering.
Men begaf zich nu naar het Raadhuis
waar, met het Dagelijksch Bestuur der
Gemeente, cenige Raadsleden ter ontvangst
aanwezig waren.
Nadat de zeer velen allen de Raadszaal
hadden betreden, zeidc de Burgemeester
mr. J, C. graaf van Randwijck ongeveer
Dames en hceren, leden van het Hoofd
bestuur cn algevaardigden van den Volks
bond, weest welkom in onze Gemeente, die
zoo zeer waardeert u in haar midden te
mogen ontvangen. En waarom Omdat, ter
bereiking van uw dool, gij middelen ge
bruikt, welke ook liggen in de lijn van het
Gemeentebestuur. Ik zou u vervelen als ik
opsomde dc ruim 70 middelen, welke uw
Bond toepast ter bestrijding van de drink
gewoonten maar niet in dc laatste plaats
komt daaronder dat voor de verbetering der
volkshuisvesting, h e t middel bij uitnemend
heid om het gezinsleven tc veraangenamen
en dus uithuizigheid te keeren.
Welnu, de Gemeente Amersfoort heeft
dit middel óok ter hand genomen, zelfs
door eigenbouw van 100 arbeiderswoningen.
Verleden jaar besloot de Raad tot vermin
dering van het aantal vergunningenhij
bevorderde do oprichting en in standhou
ding van openbare leeszalen om maar
enkele zaken te noemen, welke ook de
Bond voorstaat.
De circulaire, in 1915 door den Bond
verzonden en welke beoogde verbetering
van dc volksvoeding, werd met de grootste
sympathie ontvangen door het College van
Burgemeester en Wethouders, die tot hun
groot genoegen reeds dadelijk stoun ont
vingen van do Huishoudschool.
Toen ik, nu 4 jaar geledon, hier optrad
als Burgemeester, bood de Raad mij een
maaltijd aan, een die zeer de aandacht trok
in gansch het land, omdat het gebruik van
alcoholhoudenden drank daarbij geheel was
uitgesloten. Toch was cn bleef de stemming
uitstekend.
Aan het een cn het ander zien wc dus
hoezeer we zijn vooruitgegaan sedert 70
jaar toen uw brochure ter bestrijding van
bet drankkwaad »mct beschroomdheid"
werd uitgegeven.
Een bijna ondeugende vraag brandt me
op de llpijen on wel dezeof we ook ver
der gingen.
Laat me die vraag niet beantwoorden,
nadat ik reeds heb geklapt uit de verga-
dermg van ons College, Ik onderschrijf veel
eer de woorden van den Voorzitter der
afdeeling Oosterbeek. opgonomen in het
April-nummer van uw Bondsorgaan «Dank
zij het werk van den Volksbond zijn reeds
en worden voortdurend een groot aantal
menschen, die, aanvankelijk, nimmer tot
een gchecl-onthoudersvereeniging zouden
zijn toegetreden tot die categorie
van personen moot onze propa
ganda zich strikt beperken gaan
deweg van het drankgebruik afgebracht en
werd of wordt dat gebruik althans tot de
kleinste proportion teruggebracht".
Wij hopen, dat uw arbeidsveld ter dege
moge worden bearbeid en een rijken oogst
moge afwerpen.
Amersfoort heet U aan den vooravond
van uw 42ste congres hartelijk welkom;
het leeft met u mede en spreekt zijn béste
wcnschcn voor u uit.
Mr. dr. Snijder van Wissenkerke
antwoordde ongeveer:
Toen we verleden jaar besloten, onze
42ste Algemeene vergadering te Amersfoort
te houden, was dit «iet louter toeval, niet
een willekeurige keuze; immers we wisten
wat we in uw gastvrije Gemeente zouden
vinden, wat we er zouden hebben.
Amersfoort ligt aan een kruispunt van
spoorwegen die van Noord naar Zuid. van
West naar Oost leiden, zoodat het gemak
kelijk van alle richtingen is te bereiken,
door alle afgevaardigden ongeveer In den
zelfden tijd.
We wisten, dat wc zouden vinden oen
stad in bloeienden toestand en een Ge
meentebestuur, dat al bet mogelijke doet
om dien bloei te bevorderen; wc wisten
dat dit Gemeentebestuur, tnedc door uit
stekend onderwijs van allerlei aard, het doel
van onzen Bond bevordert; we kenden de
vele goede besluiten van uwen Raad; wc
kennen thans zelfs een besluit van uw Col
lege, dat, naar aanleiding van onze circulaire,
omtrent de volksvoeding en wij verheugen
ons over uw sympathie, voor welke wij uw
College hartelijk dank zeggen, hopend, dat
hot uitnemende voorbeeld navolging moge
vinden cn dat uw Bestuur nog veel moge
bijdragen tot beteugeling van drankmisbruik.
U, mijnheer de Burgemeester, sprak zoo
even van 4 jaren; wij hopen, dat U nog
vele jaren uw ambt hier moogt bcklecdcn,
omdat het bij u in zulke zeer goede handen
is en voegen daarbij onze beste wcnschcn
"oor den bloei der Gemeente en den dank
voor de vriendelijke ontvangst.
Nadat thee en alcoholvrije dranken waren
aangeboden, begaf men zich naar hot schit
terend verlichte torras van Amicitia», ter
bijwoning van hot concert, den congres
sisten aangeboden door het Bestuur dier
sociëteit, waar hedenochtend omstreeks 10
uur de 42ste Algemeene vergadering werd
gehouden.
De Algemeene voorzitter mr. dr. F. W.
J, G. Snijder van Wissenkerke opende haar
om 10.2o en heette meer in het bijzonder
welkom den Burgemeester van Amersfoort,
wiens aanwezigheid is een vernieuwd bewijs
van belangstelling in hot werk van den
Volksbond is; dn Inspecteurs der Drankwet,
de hceren J, Franken en Op ten Noort ca
dn luitenants Tuin en Swclp, van zeemacht
en landmacht, de organisatoren der huis
vlijt bij vloot cn leger, die bereid zijn ten
behoeve van den Volksbond enkele modc-
dcclingcn over hun mooi werk te doen.
Vervolgens wijdde spr. eenige beschou
wingen aun den wereldkrijg als bespotter
van al die deugden en idealen, waarvoor
ook de «Volksbond» ijvert bij zijn strijd
tegen drankmisbruik, aan den oorlog, ont
staan uit gemis aan zelfbcheersching, die
naastenliefde omzet in folterlust en volkeren-
haat, die kinderen, in stede van zc te be
schermen, maakt tot hongerende halve
weezen, die het huiselijk geluk verwoest,
spaarzaamheid doet plaats maken voor ver
spilling van milliardcn, die mitlioeneti men
schen onttrekt aan hun werk tot bevordering
van de volkswelvaart, die alle edele ge
voelens onderdrukt. Waar In Nederland,
dat gelukkig niet behoeft mode te doen
aan dien gesanctionneerden moord, deze ge
volgen van den oorlog zich zooveel minder
doden gelden dan in de ons omringende
landen, vond zelfs in zeker opzicht dc drank
bestrijding steun in den oorlog. Niet alleen
werd bij die duizenden die onder de wapenen,
werden geroepen, het verantwoordelijk
heidsgevoel gesterkt cn dus de matigheid
in de hand gewerkt, maar tevens leerden
zij, die in hun gezin aclitorbleven.de nood
zakelijkheid van bezuiniging kennen, waar
voor het gewone levensonderhoud zooveel
meer geld dan vroeger wordt gevorderd,
En bezuinigen doet ieder verstandig mcnsch,
allereerst op artikelen van weelde, bovenal
00 die van schadelijke weelde als drank.
Zoo heelt de Volksbond»die vooral aan
dc sociale zijde van hot alcoholvraagstuk
zijn aandacht wijdt, in den oorlog ecu
medestander gevonden tot het rechtstrceksch
tcgongaan van drankmisbruik, tot het breken
met drinkgewoonten, tegen welke die ver
eeniging altijd met alle kracht heeft go
streden.
In weerwil van die werkzaamheid van
den Boud, waarvan zijn daden allorwege
getuigen, heeft de Voorzitter der «Noderl.-
Vorceniging tot aischatling van alcohol
houdende dranken» dezer dagen op het
Studie-congres en in haar jaarvergadering
goedgevonden tot den «Volksbond» het
bedekte verwijt te richten, als steunde deze
wat hij «matige drinkgewoonten noemt.
Bij het gebruik van die zichzelve weer
sprekende woorden, hooft hij ontwijfelbaar
don «Volksbond» op het oog gehad, die
die door de voormannen der geheel-onthou
ding meermalen smalend een vereeniging
van «matige drinkers» is genoemd. Dat de
«Volksbond» niet geheel onthouding doch
alleen matigheid eischt. wil toch niet zeg
gen, dat matig drinken zijn ideaa'. is. Om
practische en taktische redenen bestrijdt
hij alleen het misbruik, licvor gansch een
volk ontwikkelende en opvoedende, liever
de gchcele maatschappij verbeterende en
haar den prikkel tot drankgebruik ontne
mende, dan hot individu tot geheel-onthou
ding bckccrcnde zoolang het daarop niet
is voorbereid en sterk gemaakt tot vrij
willige onthouding. Van drinkgewoonten
mag ook in den «Volksbond» geen sprake
zijn, want de gewoonte van gebruik is ook
in zijn oog misbruik; oen zelfs «matige
drinkgewoonte» is onveroenigbaar met het
doel van den Bond.
Vreemd genoeg bleek dc zelfde spreker
toch niet afkeerig van den steun dergenen,
die het «niet drinken en niet schenken»
nog niet willen of kunnen aanvaarden, want
dezulken wenscht hij als «begunstigers»
zijner vereeniging aan te werven. Zij, die
tot dusver nis «matigen», tot vijanden der
geheel-onthouding, worden verklaard, wor
den nu als «begunstigers» ingehaald; «met
het geld van zulke persoren zoo zeide
de Voorzitter Van der Meulon kunnen
wij onzo actie toch vooren, straks wellicht
steun verlecncn bij rcclassceringswcrk of
ontspanning geven aan onze jeugdclubs».
Op eeno andere kentering in de ziens
wijze der geheelonthouders wees ook mr.
Snijder, toen hij er de aandacht op vestigde,