Stadsnieuws.
Gemengd Nieuws
Bij de beoordeeling van dit feit dient
echter tweeërlei in het oog te worden ge
houden.
Vooreerst, dat het geenszins vaststaat,
dat verkrijging van het kiesrecht zal uit-
loopen op maatschappelijke gelijkstelling
van man en vrouw.
In de tweede plaats moet de vraag ge
steld worden, of uit een oogpunt van Staats
belang de toekenning van het kiesrecht
moet worden vermeden.
Het kan echter ook den Staat slechts
ten goede komen, indien de bijzondere
eigenschappen, die de vrouw van den man
onderscheiden, dienstbaar worden gemaakt
aan de publieke zaak. Evenals in een goed
huwelijk de verschillende eigenschappen
van man en vrouw elkander aanvullen, het
huishouden en het gezin beter en krachtiger
maken, dan waar man of vrouw ontbreekt,
mag het zelfde van het Staatshuishouden
worden verwacht. De samenwerking van
man en vrouw wordt juist door ongelijkheid
een bron van kracht. De critische en tot
organiseeren aangelegde geest van den
man vindt een tegenwicht in het intuïtief
vermogen der vrouw in haar gemoedsleven,
waarin de groote beginselen van godsdienst
en menschelijkheid een hechten steun vin
den. Dat werd door den Minister bedoeld,
toen hij gewaagde van het instinct der
vrouw.
Een merkbare invloed op de relatieve
sterkte der politieke partijen is overigens
van het vrouwenkiesrecht niet te ver
wachten.
Het tweede argument voor de toekenning
van vrouwenkiesrecht ontleent de Minister
aan het feit, dat vrouwen in toenemende
mate den zelfden maatschappelijken arbeid
verrichten als mannen. Het logisch gevolg
van deze maatschappelijke gelijkste.ling
moet, naar het hem voorkomt, zijn gelijkheid
voor politieke zaken.
Dat de aangevoerde argumenten vol
doende zouden zijn om thans reeds alle
vrouwen tot het kiesrecht te roepen, meent
de Minister te moeten ontkennen. Men zou
zoodoende al te veel generaliseeren en de
argumenten uitbreiden tot gevallen, waarin
zij niet meer deugelijk zouden zijn. Maar
wel is hij overtuigd, dat zij ten volle wet
tigen, dat aan den gewonen wetgever
worde overgelaten tot invoering van het
kiesrecht over te gaan, voor zoover de
maatschappelijke toestanden het zullen
rechtvaardigen.
Daarbij vergete men niet, dat handha
ving van den Grondwettelijken slagboom
zal leiden tot nieuwen aandrang tot Grond
wetsherziening. Zou echter de Grondwet
niet in waarde verliezen indien zij niet door
de groote meerderheid van het volk als
onaantastbare grondslag van onze Staats
inrichting en van onze Staatkundige rech
ten werd aanvaard?
Ten slotte nog de Minister er op wijzen,
dat de vraag ook een politieke beteekenis
heeft. Het is een feit, dat de toekenning
van het vrouwenkiesrecht bij een groot
deel althans der rechtsche.Staatspartijen
weinig instemmind vindtmaar hel is even
zeer een feit, dat bij den sterkste den poli
tieke partijen in ons land aan een Grond
wetsherziening zonder eenige concessie over
en weer niet te denken valt. Ook dit is
een reden waarom van invoering van het
vrouwenkiesrecht, zelfs van een partieele
of na een zekeren termijn in werking tre
dende regeling, behoort te worden afge
zien.
Toekenning van het passieve kiesrecht
der vrouw is door den Minister beschouwd
als een weinig ingrijpende hervorming, die,
gelijk terecht in het Voorloopig Verslag
wordt opgemerkt het leven der vrouw in
het algemeen niet raakt. Voor een toevloed
van vrouwen in onze vertegenwoordigende
vergaderingen behoeft stellig niet te worden
gevreesd. Anderzijds echter is het in het
algemeen belang, dat vrouwen die door
hun maatschappelijken arbeid op den voor
grond treden, zoozeer dat zij boven andere
candldaten worden gekozen, niet wegens
hun sexe worden uitgesloten. De Minister
ziet geen goeden grond voor het verlangen
dat de wet zou aangeven aan welke vrouw
het recht zou worden toegekend. Het zou
trouwens ondoenlijk zijn, in de wet bevre
digende kenmerken van verkiesbaarheid
vast te leggen. Of het Burgerlijk Wetboek j
ten aanzien van het domiciele en van dc 1
Wet op het Nederlandschap zoude moeten
worden gewijzigd, kan nader worden over-
wogen.
Dat het toekennen van het passieve kies
recht voor de vrouwen het actieve kiesrecht I
met zich brengt voor de benoeming van
leden der Eerste Kamer, kan niet als een 1
bezwaar gelden. De vrouw, die geschikt
wordt geacht, lid te zijn der Provinciale
Staten, zal toch zeker wel geschikt zijn om
haar stem bij de verkiezing van een lid der
Eerste Kamer uit te brengen.
Ommekeer.
Amersfoort heeft thans zijn wonderboom,
even goed als Zeist.
Donderdag struikelden en vielen velen
over het stompje kennelijk stuk gereden
accaci op den hoek van Stationsweg en
Vlasakkerweg.
We wezen daarop in het vorige nummer.
En nog den zelfden dag was de jonge
accacia vervangen door een stevigen pla
taan, dien men niet zoo licht zal omrijden.
Niet alleen lofwaardig, maar ook mooi
werk van de afdeeling «Plantsoenen" om
laar rnn'n zivaran hoom te
Een zeer belangrijke wijziging valt thans
waar te nemen in de publieke opinie in de
Vereenigde Staten van Noord-Amerika.
Honderdduizenden geboren Amerikanen, die
voorheen zelfs overmatig Engelscbgezind
waren, zijn thans heftige tegenstanders ge
worden van Groot-Brittanië en de aan
klachten, welke zjj vroeger uitten tegen
Duitschland, werpen zij thans Albion voor
de voeten, Het meest blijkt dit uit de hef
tige artikelen der voorheen radicaal-Engelsch
gezinde bladen als »New York Times*,
«Worlds, «Philadelphia public ledger*,
«North American*, enz.
Stap voor stap heeft Engeland vernietigd
de zoogenaamde Londensche declaratie van j
igoq, welke, op uitnoodiging van Engeland i
zelf, werd onderteekend door de officieele
vertegenwoordigers van Groot-Brittanië, 1
l'rankrijk, Duitschland, Vereenigde Staten, j
Italië, Oostenrijk-Hongarije, Rusland, Japan,
Nederland en Spanje.
En toch word deze I.ondensche declaratie
in het begin van den oorlog, behoudens j
kleine wijzigingen, door de Order of Council
van 29 Augustus 1914, door Engeland,
Frankrijk en Rusland bekrachtigd!
De handel van de Vereenigde Staten I
met de Centrale mogendheden is door de j
later aangebrachte wijzigingen lam gesla-
gen, en dc handel van Amerika met de
neutrale Staten geheel ontwricht. Enge-
lands politiek van geweld is in werkelijk- j
heid en in uitwerking een oorlog tegen
de rechten der neutralen.
De stemming wint in kracht door de
kies-agitatie en richt zich tegen Wilson's j Arts J. G. de Iiaas, reserve-officier van
onvast en krachteloos regeer-stclsel. Alle gezondheid, is benoemd tot assistent van
teekenen wijzen er op, dat op 6 November prof. Lameris, te Utrecht.
e.k. Hughes tot President zal worden ver- r
kotsn. En dan tal Engeland zijn geweld- I f"""
plegingen tegen de neutrale Staten .taken, 1 ntei»fronw J Wolter, d,e ontalag vroeg,
zegt berichtgever van .Het Vaderland.. I benoemd lot leoraat .n klav.er.pel aan de
Muziekschool der plaatselijke Toonkunst-
De Amerikaausche pers bespreekt thans Reeling.
dag daar zooTn zwaren boom te
doen groeien.
Men schrijft ons:
In de jongste ledenvergadering van den
Chr. Besturen Bond is besloten, een open
bare vergadering te beleggen tegen bet
ongemotiveerd opdrijven der huishuren.
De vergadering erkende in sommige ge
vallen de billijkheid van eenige verhooging,
bijvoorbeeld door hoogere exploitatie
kosten, doch meende, dat dit in geen ge
val wettigde een verhooging 80 cent per
week der huur van een zeer gewone
arbeiderswoning.
Tijd en plaats der vergadering zullen
nader worden bekend gemaakt.
Ook in Augustus ging het wat beter
met de tram.
Zij vervoerde 11 592 betalende passagiers,
of 544 meer dan in de zelfde maand van
2915, ontving uit dat vervoer f579.85, of
f23.65 meer, doch in totaal het zelfde be-
draag, tegen f566.75 in 1915, terwijl de
dagkilometer-opbrengst was f 10.91, of
75 cent meer.
andermaal de verklaring van den Duitschen
Keizer, dat hij den oorlog niet heeft ver
oorzaakt en niet den man benijdt, die hem
ontketende.
Zoo schrijft New-York American":
Wij nemen het standpunt iu van het ge
zond menschenverstand, dat de Keizer, toen
Duitschland in vrede opbloeide, onmogelijk
den oorlog kon wenschen. Wij gelooven
ook niet, dat het Engelsche volk den oor
log verlangde, noch, dat de meerderheid
van de Engelsche Regeering zulk verlangen
koesterde, ofschoon Grey geenszins vrij is
van verdenking. Wij spreken ook Frankrijk
vrij, hoewel een leven-makende minderheid
steeds schreeuwde om wraak.
Achter al dezen stonden twee duistere en
zeer gewetenlooze, koelhartige despotische
Rijken, die den oorlog wenschten Rusland
De heer K. W. Wijk is benoemd tot
adjunct-inspecteur van politie te Leiden.
De heer Jac. Smit, thans kantoorbediende
bij de firma Greeve A Co., zal morgen den
dag mogen herdenken op welke hij zestig
jaar geleden bij haar in betrekking kwam.
Den heer K. ten Bruggencate, sedert 16
October 1899 Inspecteur van het Middel
baar onderwijs o. a. in de Provincie Utrecht,
is, op zijn verzoek, met ingang van 16
October a.s. eervol ontslag verleend uit dat
ambt, met dankbetuiging voor de bewezen
diensten.
C. W. J. Bruens en J. L. Koerselman, die
bij het jongste eind-examen der Hoogere
Burgerschool hier het eind-diploma ver-
wierven, zijn in aanmerking gesteld voor
en fapan. Zij hadden door de onderlinge plaatsing als cadet bij de Kon. Militaire
vernietiging der beschaafde vrije Euro- Academie te Breda, onderscheidenlijk voor
peeschen Staten alles te winnen. j infanterie en artillerie hier te lande.
Of de Centralen dan wel Engeland en j
Frankrijk en Italië geslagen werden, of Aan jhr. mr. dr. E. A. van Beresteyn is,
dat de oorlog met een wederzijdsche uit- 'n verband met zijn benoeming tot lid van
putting eindigde, deze beide Aziatische j de Tweede Kamer, op zijn verzoek met
despotische Rijken waren er zeker
sterker te worden, naarmate de beschaafde
Europeesche Staten zwakker werden. Te
rechter tijd wilden zij het masker der
vriendschap voor dc Bondgenooten afleggen
en openlijk een verbond sluiten ter verove
ring en verdeeling van Azië en ter inlijving
van de Balkan-Koninkrijken bij Rusland.
Dit land kreeg de opdracht den algemee-
nen brand te veroorzaken en zijn listig*
ingang van 17 October eervol ontslag v
leend als Burgemeester van Veendam.
In Augustus werd de couranten- en tijd
schriftenzaal der Openbare leeszaal en
en bibliotheek bezocht door 2138, de studie
zaal door 504 personen, tegen 2115 en 435
in de zelfde maand van 1915.
Het aantal uitgeleende banden bedroeg
3832, tegen 3591 hiervan waren 2204
diplomaten,'ïi«'~g«io"iiginsoï tanenTX romans en ;t9 kinderboeken, tegen 1896
den dit tonder moeite. Zij behoefden sleeht» s'° Aogn.tns 1915,
Servië te beloven, het in den rug met
Russische legers te dekken en de mobili
satie der Russische strijdmacht te beginnen.
De berekeningen van dc Russische diplo-
dat Frankrijk zich bij den Bond
zou aansluiten en Engeland onvermijdelijk
in den strijd gaan zou, werden met mathe
matische nauwkeurigheid vervuld.
Ingediend is een wetsontwerp om aan
In de Vrijdag hier gehouden vergadering
der Vereeniging van directeuren en leeraren
aan Handelsdagscholen met 3-jarigen cursus
I werd besloten Kon. bewilliging aan te vragen
op de Statuten.
I Het jaarverslag gaf blijk van groeiend
I en gunstig vereenigingsleven.
j De vergadering besloot, te blijven werken
als zelfstandige vereeniging, zoo mogelijk
in samenwerking met andere.
De pensioen-commissie, welke werd uit
gebreid met éen lid, bracht verslag uit van
haar werkzaamheden. Met groote instem
ming werd ontvangen de mededeeling, dat
—e- "-««„„nv.,, «".1 innig weiu omvangen ue meueaceung, aai
Provinciën en Gemeenten 4.5 pet. rentende J de Algemeene Winkeliers Vereeniging. te
voorschotten te kunnen geven voor het Amsterdam, en de vereeniging «Handels-
aanleggen van drinkwaterleidingen. Het aan- school voor Amersfoort en omstreken*
tal voorschotten wordt geschat op 34.5 mil- geldelijke hulp zullen verlcenen voor de
''oern- I pensioen-actie.
Voor een centraal waterwerk voor Zuid- I Er zal worden getracht, voor het eind-
Holland, Noord-Holland en Utrecht wordt diploma van alle 3-jarige Handelsdagscholen
acht millioen geraamd. de zelfde voorrechten te verkrijgen, welke
j reeds zijn toegekend aan het diploma van
Herinnerd zij, dat de stemmingen voor eenige dezer inrichtingen en van andere
den Raad aanstaanden Donderdag plaats scholen, welke een zelfde peil van ontwikke-
hebbcn van 's ochtends acht tot 's middags Hng bijbrengen.
vijf uur.
Voor de tweeërlei soort vacaturen in
welke moet worden voorzien, zijn den kies
gerechtigden ditmaal twee verschillend ge
kleurde oproepingskaarten toegezonden.
Wie een van deze of beide niet heeft
ontvangen, kan haar nog bekomen aan het
stembureau van zijn district.
Morgen, Woensdag, vangt aan het Mid
denstands-congres, dat dit jaar te Leiden
wordt gehouden en waarbij Donderdag
ochtend, als punt 1 der agenda, aan de
orde komt het rapport van de Commissie
in zake fondsvorming voor den midden
stand (plan-Krook).
«Een winkelier* schrijft in het jongste
nummer van het Middenstands-orgaan
De dagen korten en straks zitten we
weel in het kunstlicht en dan wordt de
tijdregeling hersteld en verstookt de win
kelier en magazijnhouder zóo veel duur
gas, dat van het behaalde voordeel niets
overblijft.
Dat is jammer.
En dat doet de vraag rijzen, of het niet
mogelijk is, den tijd te laten blijven, zooals
die thans is.
Wordt hij teruggezet dan worden de
avonden een uur Ianger.de ochtenden zooveel
korter en dat maakt ten slotte weinig effect.
Wordt het midden-winter dan is er bij de
voortzetting van den nieuwen tijd voor
kantoren, magazijnen en winkels geen be
zwaar. Openen die dan met daglicht, dan
is dat weinig later dan anders en het eer
ste uur is in den regel tóch stil.
't Komt mij voor, dat tegen voortzetting
niets pleit, doch legen het eindigen alles,
Zouden de «middenstanders* daarover
niet eens willen denken en spreken, en als
zij van mecning zijn, dat terugkeer tot den
oorspronkclijken tijd nóch voordeelig, nóch
noodig is, niet willen beproeven de rege
ling te doen doorwerken?
Dat moet toch kunnendesnoods bij
onderlinge overeenkomst.»
Hot cere-comité van den hier op 29 Sep
tember te houden Sobriëtas-bloemendag
bestaat uit kanunnik L. A. F. X. Fock,
douairière barones Schimmelpenninck van
der Oye-gravin Dumonceau, barones Van
Oldennecl Cuypers,mevrouw Hamers Van
Beek en de heeren C. M. M. Vermolen,
F. van Ditshuizen, J. Hamers, Joh. van
Dijk, H. Kroes cn A. H. van Kalken.
De wieler-betrouwbaarheidsrit, onderaf
deling van de Nationale Olympische spelen,
welke in het stadion te Amsterdam wer
den gehouden, had Zondag plaats.
Van het Stationsplein hier vertrokken
Zondagochtend even na negenen 23 van
de 29 wielrijders, die zich hadden doen in
schrijven.
Dc weg was 160 K.M. en liep van
Amersfoort over Apeldoorn, Arnhem, Ede,
Amersfoort (Laan 1914) naar de Makelaars
brug bij Amsterdam.
Men verwachtte de eerste deelnemers
terug om 3 uur, doch reeds om 2.4 pas
seerde als eerstaankomende de eindstreep
D, I'. van Kempen, uit Den Haag, met
twee lengten verschil gevolgd door A. P.
Baak, uit Amsterdam. Nos. 3 en 4 kwamen
aan om 2.17, nos. 5 en 6 om 2.20.
H. V. C. speelde Zondag te Rotterdam
tegen V. O. C., een Westelijke eersteklas
club, om den zilveren bal.
De stand was bij rust 1—0, aan het einde
3 1 voor de Kotterdamsche V. O. C.
Naar de gister gehouden kaasmarkt
werden aangevoerd 35 wagens met 18050
pond kaas.
De prijs was 58 tot 6o, voor controle-
kaas 59 tot 60.5 cent.
De handel was vlug.
Aan de Centrale V. P. N'.-veiUng werden
heden verkocht 89541 Regeerings-eieren
voor f8.tot f8.20 per honderd.
Zondagochtend viel een 5-jarig knaapje
al spelend in de Langegracht. De heer A.
N„ die juist de kerk verliet, sprong onmid
dellijk gekleed te water en kwam later tot
de ontdekking, dat hij het geluk had
zijn neefje te redden.
De landstormplichtige S., uit Hierden,
hier in garnizoen heeft Zondag, door on
voorzichtig omgaan met zijn geweer, zich-
zeiven gedood.
Althans volgens een bericht in de
«Nieuwe Rott. Crt.«. Bij de autoriteiten
hier is geen aangifte gedaan van dat geval.
De Arrondissements-rechtbank te Utrecht
veroordeelde den zwerver, die hier ten
nadeele van den heer T, Hagebeuk twee
petten stal, tot twee maanden, en den
werkman, die hier weerspannigheid pleegde
tegen drie agenten van politie, tot zes
weken gevangenisstraf.
Zwijg liever, dan de waarheid te zeggen
op bitsen toon.
TTit den Omtrek.
Na den auto-dienst Utrecht Maarssen
wordt na 1 October ook de auto-dienst
Utrecht Harmeien stop gezet.
De auto-bussen zijn reeds te koop.
Iets voor de Amersfoortsche tram voor
een dienst in het Bergkwartier
Tien geboden tegen de duurte.
De Vegetariërsbond geeft de volgende
tien geboden
1. Verander het spreekwoord Die wil,
die kan, in: die moet, die kan.
2. Doe zelf, wat gij kunt. Maak nw
