Stadsnieuws.
Mr. J. C. graaf Van Randwijck, Burge
meester van Amersfoort, is benoemd tot
Voorzitter van de Vereeniging van Neder-
landsche Gemeenten en hceft die benoeming
aangenomen.
In een deel der oplang van ons vorig num
mer konden we nog opnemen het bericht,
dat de heer R, G. Rijkens, sedert 24 Juli
1901 lid van den Raad en sinds 7 April
1911 Wethouder van Onderwijs, met ingang
van 17 October is benoemd tot Burgemee
ster van Veendarn.
Na Hd te zijn geweest van de Redactie
der »Oprechte 1 laarlemschc Courant» werd
hij hoofd-rcdacteur van de vrijzinnige
•Goesehe Courant» en vestigde zich in 1907
metterwoon te Amersfoort als hoofd-rcdac
teur van een vrijzinnig dagblad,
Het mocht hem gelukken, velen der «in
verstrooiing zijnde» vrijzinnigen te hereenen
in de kiesvereeniging »Gemecntelang«,
waarbij hen» zijn organiseerend talent en
zijn gave om den juisten persoon het hem
passende werk op te dragen zeer te stade
kwamen.
Onbekend als hij bij zijn komst hier ter
stede was met plaatselijke toestanden, wist
ook hij echter aanvankelijk niet de klip te
omzeilen, welke het gevolg is van het be
schouwen en waardoeren van menschen en
zaken door andcrer oogen. En het is geen
wonder, dat dan een journalist - - die, meer
dan eenig ander zijn pen gereed hceft --
onmiddellijk klaar staat om criiick te oefenen
op alles en ieder, vooral indien hij zich ge
roepen acht »cen nieuw geluid» te moeten
brengen.
De eerste jaren van zijn verblijf hier zijn
daardoor stellig niet de aangenaamste voor
hem geweest, ook niet omdat zijn optreden
destijds geen onverdeelde sympathie kon
wekken.
Maar toen hij zich hier had ingeburgd
»<n inzonderheid, nadat hij den zetel als
Raadslid» vóór de groene tafel» verwisseld
had met dien als Wethouder «achter de
groene tafel», waardoor men op veel zoo'n
anderen kijk krijgt, deed ook hij zich van
een geheel andere zijde kennen.
In zijn ambtelijke loopbaan heeft hij ge
toond te beschikken over een gestage
werkkracht en groote toewijding voor de
op zich genomen taak.
Door ons Gemeentebestuur, het College
van B. W. en den Secretaris, is en wordt
hard gearbeid; hun stuwkracht, hun durf
werkt als een stimulans op den Raad. En
al mogen al die veranderingen en verbete
ringen in en om de stad den ras-Amers-
foorter wat al te vlug gaan, als hij dc
mooie breede wegen op den Berg ziet, als
bij nagaat, wat er hier in dc laatste jaren
tot stand kwam, dun moet hij ten slotte
berustend erkennen »ze durven wel voel
aan, maar ze hebben den boel toch maar
flink op pooten gezet en een massa voor-
uitgebracht».
In dat alles had de heer Rijkens een
werkzaam aandeel; zoo toonde hij zich in
1909 een groot voorstander van dc in
voering van den nachtdienst op het
plaatselijk telefoon-net en maakte hij aan
hangig een betere salaris-regeling van het
onderwijzend personeel aan de Lagere scha
len en de consolidccring van hot vakonderwijs
voor meisjes. In 1910 bevorderde hij do
vaste aanstelling van de onderwijzeressen in
Nuttige handwerken en diende hij in een
motie tot progressieve schoolgeldhefllug,
zoowel voor de I agerc scholen als voor het
Middelbaar ondeiwijs; in 1911 was hij, na
Wethouder te zijn geworden, eeuigen lij.l
Voorzitter van het Burgerlijk Armbestuur;
in 1912 bracht hij tot stand de reorgani-
salie van het Lager onderwijs, waardoor
onder meer de verschillende «soorten» scho- 1
len verdwenen en zij voortaan slechts wor
den aangeduid door een letter.
In 1913 zijn als hoofdmomenten te noe
men de opening der school aan den Lcusder- 1
weg, de instelling van het Scheidsgerecht,
van het Grondbedrijf en van den Keurings-
dienst, het terugkoopen der Bergterreinen
en de bouw der nieuwe Ambachtsschool,
Wat 1914 betreft mogen aangestipt de
grensregeling met dc üomcente I.eusden,
de overeenkomst met de Ilollnndschc Eloc-
triciteits Maatschappij om Amersfoort te I
voorzien van licht en kracht, de instelling
van een armbezoeker en vooral het be
langrijk aandeel, dat de heer Rijkens, als j
Voorzitter van het plaatselijk steun-comltó,
had in de maatregelen, genomen in ver-
band met de economische 0 isis als gevolg
van den oorlog. En wat 1915 aangaat zij
o.m. gememoreerd de instelling van dc Ar-
beidabeurs, de bestrating van het Bisschop»,
kwartier cn de verbetering van den Utrecht- j
scbeweg.
Aangaande 191 dient vermeld de rege
ling van de positie der concierges van de
Lagere scholen, de aankoop van boerde
rijen in het fabriekskwarticr, de systcuiu-
tischc verbetering van de binnenstad, de
voorstellen tot aanstelling van ccn school- I
arts en tot verbetering van de schoolge
bouwen van Lager-, Middelbaar- en lloo-
ger onderwijs, de verbetering van de Raad
zaal wat de verlichting en de ventilatie be
treft, de afschaffing van de kermis en de
reorganisatie van den Reinigingsdienst,
ook de poging van den heer Rijkens
die hierbij de minderheid vormde in het
College van B. W. om de gasprijzen
niet te doen verhoogen.
Uit deze korte opsomming moge blijken,
dat al hetgeen kon strekken om het aan
zien der stad te verhoogen, haar aantrek
kelijk te maken als woonplaats en vooral
omhet onderwijs, in eiken vorm, zooveel mo
gelijk te doen beantwoorden aan de eischen
des tijds, in hom een welsprekend en warm
pleiter vond.
E11 daarom houden we ons overtuigd dat
dc heer Rijkens de rechte opvolger zich
toonen zal van zijn ambtsvoorganger, Bur
gemeester jhr. mr. dr. E. A. van Beresteyn,
waar hij zich voor de taak gesteld ziet om
diens aangevangen werk, Veendam nog
meer vooruit te brengen, voort te zetten en
te voltooien.
Menige huismoeder heeft vanochtend in
zak en assehe gezeten, toen de melkboer
maar niet kwam opdagen, en alle melkboe
ren hebben zwaar gesputterd over het op
onthoud, dat zij ondervonden.
Gelijk bekend, wordt den melkboeren
locslag gegeven, opdat de melk niet te
duur worde voor den verbruiker. Doch
deze toeslag maakt óok noodig controle,
opdat do eene of andere slimmerik niet te
voel toeslag krijge ten koste van de Ge
meentekas,
Menzeide, dat er werd geknoeid;
»mcn« beweerde, ja wat niet al. En om nu
al die on-dlts eens tc kunnen toetsen, wer
den op 't alleronverwachtst natuurlijk
alle melkventers, een i6o-ta1. hedenochtend
verzameld aan de controle plaatsen Appel
markt en Soesterweg.
'1 oen allo melk was gemeten en men de
zekerheid had, dat alle melkslijters waren
gecontroleerd, konden ze omstreeks kwart
over negenen de stad ingaan en hun klan
ten bezoeken.
Alleen dc voor zieken en zuigelingen
bestemde Vinkenhoef-melk kon op den
gewonen tijd worden afgeleverd, Sommigen
vat) de melkboeren, die reeds om 6 uur
beginnen met het rondbrengen moesten
wachten tot de controle geheel was ge
ëindigd.
Het spreekt vanzelf, dat op dit oogen-
blik nog niet is uit te maken of er wer
kelijk is geknoeid met den toeslag. Daartoe
moeten te veel tabellen, boekjes, enz. nog
gecontroleerd.
Tegelijk kan megedeeld, dat het melk-
tékort hier ter stede is gedekt; er is zelfs
nog melk in petto en dus zal Amersfoort
voorloopig nog geen Regeerings-tnelk noo
dig hebben.
Tot Inspecteur van het Middelbaar on
derwijs. in de plaats van den heer K, ten
Bruggcncatc, is benoemd de heer G. Bol-
kenstcin, Directeur van de vijfde Hoogere
Burgerschool met 3-jarigen cursus te Am
sterdam, een ook door zijn geschriften be
kende figuur in de ondorwijs-wereld, die
aanvankelijk als Secretaris, later als Voor
zitter dor Vereeniging van leeraren bij het
Middelbaar onderwijs, zeer de belangen
vun dat ouderwijs behartigde.
Geboren in 1871 werd hij in 1890 onder
wijzer aan de bijzondere Kweekschool te
Nijmegen, waar hij verschillende aktes ver
wierf en levens aflegde het candidaats-
cxamen Nedcrlandsclte letteren.
In 1894 word hij hoofd der Mub-school
te Rhcncn, in 19m Wrnar aan de Hoogere
Burgerschool te Nijm.gen. in 1907 leeraar
aan de dt-rde Hoogere Burgerschool inet
5-jarigen cursus te Amsterdam, in 1912 Di
recteur van de eerste en in September 1916
Directeur van dc vijfde Hoogere Burger
school mot 3-jarigen cursus tc Amsterdam.
Van 16 October tot den dag waarop de
heer Üolkenstciu in functie zal treden is
do Inspectie o.a. in de Provincie Utrecht
opgedragen aan dr. G. M. Coops, Inspec
teur van het Middelbaar onderwijs te
s (iravenhage,
De heer J. A. Th, van Wessum is be
noemd tot kapelaan te Beltrum, bij Win-
tsrawijk.
Mejuffrouw S. C. M. van Veen slaagde
aan de Rijks-universiteit te Utrecht voor
hot thcoreiiscli-gcneeskundig examen.
Dc akto vrije- en orde-oefeningen der
Gymnasiiok is alsnog behaald door de
jongedames G, I. J. Kaarsgaaren, J. B. M.
Knoppers, M. C. E. Peet, H. M. van der
Poort en A. M. Roebers, en door den heer
O. A. Uohlicke.
De heer Ph. S. Klijn, thans agent der
Ned. Centraal Spoorweg Maatschappij te
Zwolle, hoopt 1 November den dag te
herdenken op welken hij 25 jaar geleden
in dienst trad bij die Maatschappij.
Generaal-majoor dr. A. A. J. Quanjer,
Inspecteur van den geneeskundigen dienst
der landmacht, en kolonel E. W, baron
Van der Capellen, Inspecteur der cavalerie,
vertoefden hier gister tot het houden van
een inspectie en namen intrek in hotel-
Smolders van Osch.
Bij de infanterie te Haarlem wordt een
proef genomen met schoenen, waarvan
zolen en hakken zijn vervaardigd van oude
auto-banden.
De burgerij mag dit gerust nadoen.
Onder voorzitting van den heer G. J.
Buys werd Donderdagavond de najaars
vergadering gehouden van de vereenig ing
Ambachtsschool voor Amersfoort en om
streken.
De notulen van 15 Maart werden gelezen
en goedgekeurd, met dank aan den Secre
taris, den heer J. van der Horst.
Aan de orde was het opnieuw vaststellen
van de Begrooting voor 1917.
De Voorzitter herinnerde, dat zij
in de Maart-vergadering voorloopig werd
vastgesteld en dat inmiddels de daarop
vermelde subsidien zijn aangevraagd aan
de openbare kassen. De Gemeente stond
f 2300 toe onder de gewone voorwaarden
de Provincie verleende f 1000 onder beding,
dat Rijk en Gemeente de hoogere subsi
dien zouden uitbetalendoch de Minister
van Binnenlandsche Zaken antwoordde nu
namens het Rijk dat in den regel het
langst op zich laat wachten dat niet
langer de bruto-, doch de netto-exploitatie
kosten in aanmerking zullen worden ge
nomen bij de subsidie-bepaling; met andere
woorden, dat voortaan de ontvangsten uit
den post schoolgelden in mindering worden
gebracht, hetgeen een verschil geeft van
f 1300. Houdt de Provincie zich aan den
letter van haar toezegging dan derft de
vereeniging óok het Provinciaal subsidie van
f 1000, zoodat er reeds op de Bcgrooting
een tekort zal zijn van f 2300, terwijl er
geen enkele bron kan aangeboord om in
een paar dagen de Begrooting sluitend te
maken.
Het is al heel droevig, te moeten b ;gin-
nen met een dergelijk belangrijk tekort.
Bovendien is het 2eer de vraag of de Mi
nister een Begrooting met een zoó groot
tekort zal goedkeuren.
Maar hoe dan ook, de Begroollng moet
thans opnieuw vastgesteld.
Een ander bezwaar Is de duurdere exploi
tatie van het nieuwe gebouw, welke pas
bleek In het najaar van 1915. Het electrisch
licht kost f 1500 per jaarde verwarming eischt
ook veel grootere uitgaven dan in het oude
gebouw de thans 200 leerlingen gebruiken
óok al steeds duurder wordende materialen.
Al deze hoogere uitgaven zullen óok drukken
op het boekjaar 1916, zoodat ook dit zal
sluiten met een aanzienlijk nadeelig saldo,
een aangroeiend tekort.
In de voorjaarsvergadering van 1917 zal
dan ook moeten aangevraagd verhooging
der subsidien, benevens een bijdrage ineens
om de tekorten te dekken en zóo weer in
evenwicht te komen.
Evenwicht is er eigenlijk nooit geweest,
omdat de subsidlën pas worden uitbetaald
aan het einde der periodes. Hoe we leven met
een kas met een negatieven inhoud, is eigen
lijk een raadsel, behalve voor den Penning
meester, die steeds maar de welwillendheid
heeft, uit eigen middelen voor te schieten
als er salarissen en andere dingen moeten
betaald, die niet kunnen wachten tot de subsi-
dien zijn ontvangen. Rijk en Provincie be
talen aan het einde van het jaar; de Ge
meente, elk kwartaal.
Een leening sluiten, zooala Burgemeester
en Wethouders iu overweging gaven, gaat
niet, omdat wc geen borgstelling hebben en
ook niet bovendien rente kunnen gaan be
talen. Het is beel moeilijk, van de hand in
den den tand te leven en daiQnog gaten te
moeten stoppen.
De Gemeente verbond een nieuwe voor
waarde aan haar subsidie-verleening, een
die geldt voor alle vereenigingen, welke
zij subsidieert, doch die gezien in het
licht der feiten zooals deze zich thans voor
doen bij de Ambachtsschool merkwaar
dig genoeg is om eens onder de oogen te
zien. De Gemeente eischt namelijk, dat het
kasbeheer en de financieele administratie
op ongeregelde tijden mag worden onder
zocht door een ambtenaar van de Centrale
boekhouding, door B. W. aan te wijzen.
Er is natuurlijk niet het minste bezwaar
tegen die controle; doch wat is de bedoe
ling van dat woordje «kasbeheer»? Is dit
om na te gaan of er en hoeveel geld er is
in een of ander kistje? Als die kas nega
tief is en dat is ze chronisch dan is
er toch wel een uitermate zonderlinge som
in na te tellen. De voorwaarde wordt dan
wel een beetje raadselachtig. Intusschen zal
met genoegen aan den ambtenaar de kas
worden vertoond.
De gewijzigde Begrooting wordt hierna
voorloopig goedgekeurd en zal ter defini
tieve goedkeuring worden gezonden aan
den Minister van Binnenlandsche Zaken en
eu aan B. W. van Amerfoort.
Aan de orde was nu de benoeming van
Bestuursleden, wegens periodieke aftreding
van de heeren mr. Van den Bergh,
Blok, Prins, Sporry en Van der Horst, die
allen werden herkozen, en door het bedan
ken door den heer Ed. van Vollenhoven,
,n wiens plaats werd gekozen dc heer
Jac. Hovens Gréve.
De V o o r t ii t e r zeide met leedwezen
te hebben vernomen, dat de heer Van
Vollenhoven volhardde bij zijn besluit om
te bedanken als Penningmeester en bracht
hem, mede namens de vergadering, harte
lijk dank voor de wijze waarop hij lange
jaren de financieele belangen der vereeiging
heeft behartigd, waardoor hij heeft getoond
een zeer werkzaam en hoogst accuraat
schatbewaarder ta zijn (Instemming;.
Tot leden van de Commissie voor het
nazien der rekening en verantwoordig
over >916 werden benoemd de heeren C.
V. Gerritsen, H. Noorman en Joh. Knop
pers; tot plaatsvervangende leden, de heeren
A. R. Veenstra, H. W. van Esveld en mr.
dr. H. Th. A. Verhoef.
De Voorzitter deelde mede, dat de
nota's der notarissen, over welke in de
vorige vergadering mededeeliugen werden
gedaan, zullen worden teruggebracht tot
een minimum-bedrag.
De beer E r e d c r i k s zeide, dat aan
de leerlingen door een tijdelijk hier in gar
nizoen zijnd arts een cursus wordt gegeven
in Eerste hulp bij bedrijfsongevallen en
vroeg de aandacht van het Bestuur om een
volgend jaar een meer uitgebreiden cursus
te doen geven door een der hier wonende
artsen, die allen zich bereid verklaarden,
het werk der plaatselijke afdeeling van het
Roode Kruis te bevorderen.
Indien de leerlingen dezen cursus en den
herhalings cursus volgen, kunnen zij zich
verbinden bij de transport-colonne en ont-
loopen zij mede het gevaar, dat zij gedu
rende een jaar of langer worden gehaald
uit hun werkkring, daar zij dan kunnen
opgenomen bij den ongewapenden landstorm.
Spr. verzocht, nadere besprekingen te
houden met de heeren mr. Van den Bergh
en Blok, Bestuursleden èn van de Ambachts
chool èn van het Roode Kruis-comité.
De hoer Blok merkte op, dat sedert
22 Augustus geen jongelieden meer worden
aangenomen voor de mobiele, doch mogelijk
wel voor de plaatselijke transport-colonne.
De Voorzitter zeide nadere bespre
king in het Bestuur toe en sloot hierna
om 9.15 de vergadering.
Bij de «Staatscourant» zijn gevoegd de
Statuten der coöperatieve vereeniging
Amersfoortsche coöperatieve vleeschhou-
werij».
Het plaatselijk departement der Maat
schappij van Nijverheid heeft het groote
voorrecht gehad, als sprekers te verwerven
ingenieurj. H. W. I.eliman en prof. J. G.
C. Volmer.
Eerstgenoemde zal 12 December spreken
over Moderne arbeiderswoningen in binuen-
en buitenland; laatstbedoelde begin Januari
over Commercieele organisatie van tech
nische ondernemingen.
We komen er op terug.
Quick 1 en II. V, C. 1 zijn morgen vrij
H. V. C. 2 gaat voor de N. V. lJ.-compe-
titie naar P. E, C. 2, te Zwolle.
Voor den U. P. V. B. gaat Quick 2 naar
Ares 1, te Utrecht, en H. V. C. 3 ,,aar
Utrecht boys, aldaar, terwijl Amersfoort 1
ontvangt A. W. 4.
Voor den R. K. V. Ii. gaat Rnpiditas
P. V. C. 2
Morgen speelt Amersfoort op Birkhoven
den eersten wedstrijd in de 3e klasse van
den Ned. Korfbal Bond tegen Excelsior 2.
Beide ploegen zijn aan elkaar gewaagd
en dus wordt een zeer spannende strijd
verwacht.
Aan de Centrale V, I'. N.-veiling werden
gister verkocht 37 160 export-eieren voor
f 1.30 tot f 1.80 en 50 j 1 Rcgcerings-
eieren voor f 8 tot f 8,30 per honderd.
In het geheel werden door die instelling
in de afgeloopen week verwerkt i»i 720
kipeieren.
Slachtkippen deden f0.84 to' f '■'•I- jonKe
hanen f 0.64 tot f 1.64 en oude hanen fo.8o
tot f 1.02 per Kilo,
Morgen is a leen geopend de apotheek
van den heer Th. C. V. ter Maat, Hof 2,
telefoon 165.
De lantaarns van auto's en rijwielen
moeten volgende week vijf minuten over
half zes, die van de overige voertuigen
uiterlijk vijf minuten na zessen zijn aange
stoken.
De korporaal der infanterie, die in den om
geving op een eigengemaakt bonnetje rij
wielen huurde en deze niet terug bezorgde
een tijdige waarschuwing voorkwam, dat ook
hier ter stede rijwielhandelaren er in vlogen
is thans gearresteerd.
TTit den Omtrek.
De heer G. Daams, Rijks-veearts te Bnarn.
is op zijn verzoek eervol ontslagen als chef
van het Levensmiddelen-bureau aldaar.
