COURANT.
Donderdag 7
December 1916.
No. 8809.
67e Jaargang
Stadsnieuws.
Uitgave van de Naantlooze V ennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H van Cieeff"
HOOFD-REDACTEUR
J. FRSDERIKf
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnemeut per 3 maanden/1.—
franco per post/1.15. AdvortentiëQ 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigenings-
advertentiön per regel 15 cent. ReolameB 1—5 regels /1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent.
Bij advertentitin van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
ZORTJEGRACBT 9.
Postbus 9. Telefoon
Bij dit nummer behoort als
B IJ VOEGSEL
het stenografisch verslag der Raadsver
gadering van Maandag 4 December 1916.
K EN .MHÜ KT1N (77
MAXIMUM-PRIJS EIEREN.
De Burgemeester der Gemeente Amers
foort
maakt bekend, dat da Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel heeft goedge
vonden te bepalen,
dat met ingang van 1 December 1916
de maximum-klrbihandelprijs van verse he
eieren, welke door bemiddeling der Ge
meenten worden gedistrubueerd, ingevolge 1
art. 2 der Distributie-wet 1916, zal bedragen
fo.11 per stuk; en dat de maximum-gros
siersprijs van alle kalk eieren, zonder on
derscheid, ingevolge art. 8 der gemelde wet,
zal bedragen f o.oft per stuk en de maximum-
kleinhandelprijs fo.07 per stuk.
Amersfoort, 5 December 1910.
De Burgemeester voornoemd, 1
Van RANDWIJCK.
lijke landgenooten, voor wier veiligheid en
heil zij allen waken
De adressen voor het in ontvangst nemen
zijn
Mevrouw Clotterbooke Patijn van
Kloetinge—Huydecoper. Zeist.
Mejonkvr. E. Huydecoper, Huize de
Brink, Zeist.
Mevr. J. Blookcr—Greidanus, Huis
ter Heide.
Mevr. C. LuikingHonig, Stations
laan, Zeist.
Voor onze Jongens.
(INGEZONDEN.)
In dsze dagen van St. Nicolaas- en Kerst
feest leven we in een tijd van zalig wel
doen en ontvangen. Hoe heerlijk wie te
geven heeft en, al is het niet uit een rijke
beurs, toch met «en opgeruimd en dank
baar hart meedeelt van zijn te-over aan
naastenliefde
Wij komen óok weer bedelen! Gij hebt
al begrepen aan het opschrift, dat er iets
wezen moet voor iemand, zelfs voor veel
>iemanden«.
't Kost weer geld, al is dat niet zóo
veel, maar 't zal van u dit keer ook weder
toewijding kosten, tijd en arbeid, want
hetgeen we vragen is het oude hoe
vreeselijk, dat we al die ellendige mobili
satie-dingen al >oud< gaan noemen.
Het oude. Dat zijn polsmoffen (vooral
met een duim), bouffanten en bivakmutsen
voor onze grens- en kust-, rivier- en sluis-,
hei- en weidewachters, voor al onze jon
gens onder de wapenen, die arm zijn en
behoeftig ot met weinig of geen familiele
den, voor diegenen onder onze soldaten,
die op wacht of bivak koude lijden, bittere
koude, als gij, lieve lezeres, u niet wilt
ontfermen over éen of meer van hen.
Er Zijn weer noodkreten opgegaan de
laatste weken; esn heel ernstig geroep
drong er door tot het Zeister Dames-comité,
dat het deed opschrikken uit den zomcr-
sluimer en deed beseffen, dat er weer, ja
nog altijd zooveel en zoo mooi, werk is te
verrichten voor de zonen van eigen huis.
Zeker, het is goed, verdrevenen te
helpen of krijgsgevangenen of gewonden,
die allen zooveel erger er aan toe zijn dan
wij. Maar nu er weer wordt geleden door
onze eigen jongens, moeten we die voor
een wijle laten voorgaan en hun sturen het
geen ze behoeven en dat Is voor zoovelen
zooveel I
Vrouwen en meisjes!
Met dien uitroep aangesproken, weet gij
allen wel hoe ernst het Is en dat de Neder-
landsche soldaat u noodig heeft!
Vrouwen en meisjes! Geen sokken meer,
waarvoor de leger-intendance zelf zorgen
kan, maar bouffanten en bivakmutsen en
polsmoffen (met een duim). Gaat die weer
breien, ijverig, zooals de Nederlandsche sol
daat u altijd heeft gekend, gij moeders en
zusters en verloofden, en zendt ze bij tien-,
bij honderdtallen in, opdat er van Zeist uit
weer een stroom van duizendtallen kan los
breken naar de wachtposten alom in den
lande en onze jongens, gevoed en gekleed
door den Staat der Nederlanden, iets extra-
verwarmends meekrijgen van hun vrouwe
Zuinig zijn.
Het wil ons niet kwaad voorkomen,
ook onder de aandacht van lezeressen en
lezers te brengen de volgende wenken van
den redacteur van »Het gas«,hisr en daar ge
wijzigd voor de plaatselijke omstandigheden.
Er moet bezuinigd worden, schrijft hij.
liet gaat er niet alleen om, te vermijden,
dat we in donker geraken dat zou natuur
lijk heel veel last en ellende veroorzaken
maar er zijn nog diepere oorzaken, die het
gewenscht maken, dat we zoo zuinig moge
lijk zijn met de kolenvoorraden in ons land.
Blijven die voorraden zooveel mogelijk
onaangeroerd, dan zijn wij onafhankelijk
van het buitenland. Hebben we weinig of
geen voorraden meer en bieden onze Ooste
lijke dan wel onze Westelijke buren ons
aan te hulp te komen (natuurlijk onder
beding van tegen-prestaties) dan hebben
we met den hoed in de hand staan en te
aanvaarden hetgeen men goeddunkt ons
in ruil van kolea te vragen of van ons te
eischen.
Kolenvoorraden zijn dus mede een middel
tot handhaving voor onze neutraliteit en om
die neutraliteit, die toch sedert Augustus
1914 ons aller eenig doel is geweest, ook
in dit opzicht te helpen handhaven, wordt
nu in Nederland een soort
burgerlijke dienstplicht
ingevoerd, gelukkig op vreedzamen'grond
slag, maar feitelijk wordt nu in ons land
elk opgeroepen om mede te werken om
onze neutraliteit te versterken door zuinig
heid.
Ook de Raad onzer Gemeente heeft daar
toe Maandagavond verschillende besluiten
genomen, waarvan wel het verst-trekkende
is, door hooge gasprijzen de verbruikers te
dwingen, zoo zuinig mogelijk met gas
om te gaan.
Zal het helpen
De ondervinding alleen kan die "vraag be
antwoorden.
Van alle kanten hoort men «ik kan toch
niet zuiniger met het gas omspringen», >ik
weet heusch niet wat er nog valt te be
sparen». Welnu, laat ik u dan eens een
sterk voorbeeld noemen.
Maatregelen als nu hier genomen, werden
in Tilburg 17 November ingevoerd en het
gasverbruik, dat Vrijdag 17 Noaember te
Tilburg nog 28 000 kub. M. bedroeg, was
verleden Vrijdag 1 December reeds ge
daald tot 15000 kub. M.
Ook de Tilburgenaren zullen wel eerst
gezegd hebben >lk kan niet bezuinigen».
Het is er tóch toe gekomen en laten wij
dat goede voor beeld volgen.
Werkelijk, er is veel te bezuinigen.
Zulks brengt bezwaren mede, het ver
oorzaakt last en moeite maar zullen die
bezwaren en last en moeite niet oneindig
veel grooter worden, als wij niets meer
zullen hebben. Is het de moeite waard, die
ongerieven te dragen om ons zooveel mo
gelijk onafhankelijk te houden van onze
buren Ongetwijfeld, en laat daarom ieder
gasverbruiker dienst nemen in dit burger
lijke leger en mede werken tot het berei
ken van het doel: «zuinigheid».
Maar waar valt er dan toch te besparen?
Laten wij het huis eens rondgaan.
In de gangen boven en beneden brandt
gewoonlijk licht. Het is zoo gezellig als men
de kamers komt en het trappenhuis
goed verlicht is. Gezellig is het; maar laten
nu ter wille van de zuinigheid op het
tusschen-portaal een kaarslantaarntje zetten.
Men kan dau voldoende zien en spaart gas.
Komt er bezoek of wordt er gebeld, dan
eventjes den ouden luister hersteld, aan het
kettinkje getrokken en het licht is aan.
In de woonkamer is gewoonlijk niet veel
te besparen, tenzij men te veel branders
aan heeft. Eén goede bangbra der is meestal
voldoende en de geheele familie kan daar
bij zie». Zijn er studeerende jongelui, dan
wordt het moeilijker »n zal het noodig zijn,
nog een kamer te verlichten, waar dan alle
emta zich kan conccntreeren. Maar gaat de
Gymnasiast of de Hoogere Burgerscholier
beneden een kopje thee drinken, dan licht
uit en ni»t denken „Och, dadelijk kom ik
terug; laat maar zoolang branden, het kost
anders een lucifer».
Jongmensch, die lucifer kost éen vijftigste
cent en als ge een kwartier over het kopje
thee (met een praatje) beneden doet, ver
brandt de lamp boven in dien tijd onge
veer 30 Liter gas en zal Pipa daarvoor
volgens het nieuwe tarief moeten betalen
een halven cent, dus, 25 maal meer dan de
lucifer kost.
Elke lamp, die al is het voor nóg
zoo'n korten tijd niet noodig is, uit
draaien Dit is burgerlijke dienstplicht.
De keuken is steeds een teer punt.
Aaltje denkt al net als de jongenheer boven
en heeft ze over twee minuten het comfoor
weer noodig, dan is het toch jammer van
den lucifer en het comfoor blijft aan en
verbrandt in die z minuten 10 Liter gas,
kostende éen zesde cent (nieuw tarief) terwijl
de lucifer, net als bij den jongenheer, éen
vijftigste cent kost.
Maar nog erger wordt de fout als Aaltje
denkt, dat het water moet «koken als een
zee».
Koken is koken en heusch, Aaltje, of je
water of je soep of je knollen of je boonen
hard dan wel zacht koken, is voor het deel
volkomen het zelfde en ze worden er geen
minuut eerder gaar om. De gasrekening
van mevrouw wordt alleen heel veel
hooger en de kolenvoorraden aan de Gas
fabriek kleirer. Breng het water of het
eten snel a».n de kook en houd het dan
met een klein pitje kokende, maar laat het
niet stoomen zóo dat de geheele keuken
vol damp staat.
Aaltjes en allen, die eten bereiden, zijn
dus invloedrijke eenheden in het burgerlijk
leger, dat vecht voor onze neutraliteit en
onafhankelijkheid.
De badkamer. Maakt u niet ongerust,
mevrouw. Het is de bedoeling niet uw ge
heele familie in éen sopje de reinigingskuur
te laten ondergaan maar, mevrouw, u weet
misschien niet, dat het wel zeer zuinig
is, wanneer allen achter elkander een bad
nem»n en niet de heer des huizes Zondag,
de dochter Maandag, enz, enz. Het eerste
bad kost het meeste gas Is dat eerste bad
genomen en zijn kamer, geyser en badkuip
warm, dan heeft het tweede bad onge
veer twee derden van het gas noodig van
het eerste bad, en aangezien een bad onge
veer 1 kub. M. gas noodig heeft, kan de
besparing in een gezin nogal heel wat zijn.
Naar bed gaat men uatuurlijk met een
kaars of een nachtlichtje; dat deden onze
voorouders óok, waarom zouden wij dat dan
óok niet kunnen
Op de bovenste verdieping komtn we op
het particulier terrein van Aaltje en nu
moet Aaltje niet al te boos worden, maar
ik zou mevrouw wel in overweging willen
geven, het gloeikousje bij Aaltje voorloopig
weg te nemen en ook haar een kaars te
geven. Menig romannetje of werkje, dat be
neden niet uit of af kwam, wordt boven
beëindigd.
Al deze dingen hebben de Tilburgenaren
moeten doen om tot het vermelde resultaat
te komen, en nog veel meer. Laten de in
woners van Amersfoort nu óok eens toonen
Zuidelijke landge-
mobiel te zijn e
nooten te willen
Er zij zuinigheid.
Zuinigheid, niet op de wijze van Harpa-
gon, de hoofdpersoon van Molière's «Vrek»,
die immers een gestampte pot, aan welke
een muis nog niet eens voldoende zou heb
ben, eigenlijk nog veel te veel achtte voor
een dozijn gasten.
Zijn beroemd «Men moet eten om te
leven» is tot titel gekozen vsn een dier
aardige en actueele boekjes, welke de Baarn-
sche uitgever J. F. van de Ven in diens
reeds meermalen hier besproken „Practischc
bibliotheek» in den handel brengt. Het is
vooral een boekje voor hen, die een beperkt
inkomen hebben, en voor anderen.
Het beslaat 32 pagina's druks en kost
35 cent-
Schaf het u aaniedere bladzijde spaart
u stellig menigen cent.
Ter vervanging van kapelaan J. B. F.
Hooglugt is benoemd tot assistent in de
parochie van St. Franciscus Xaverius (Zand)
de heer G. A. J. Overmars, thans assistent
te Silvolde.
lot opvolger van kapelaan B. G. C. M.
Ilafkemeijer is benoemd tot kapelaan aan
de St. Henricus-kerk (Soesterwegkwartier),
de heer G. W. M. Wiegeriuck, te Cothen.
In de gisterochtend gehouden vergadering
van de Tweede Kamer deed de Griffier
voorlezing van de volgende missive van
den tijdelijk Voorzitter van den Minister
raad aan den Voorzitter dier Kamer:
Nadat de Minister van Financiën naar aan
leiding van de verwerping door de Eerste
Kamer der Staten-Generaal van het wets
ontwerp tot wijziging der Succesiewet aan
H. M. de Koningin ontslag uit zijn ambt had
verzocht, heeft het H. M. behaagd, in over
eenstemming met het advies van den Raad
van Ministers, mij op te dragen, den Minister
van Financiën in overweging te geven, in
's Lands belang zijn verzoek om ontslag
niet te handhaven.
Aan die opdracht is door mij gevolg ge
geven. Dien tengevolge heeft de Minister
vau I-'inancicn besloten, zijn verzoek om
ontslag terug te nemen.
De Provinciale Staten van Utrecht zullen
weder bijeenkomen op 15 dan wel 19
December, naar gelang de afdeelingen ge
reed zullen zijn met hun onderzoek.
De S-uurs-sluiting der winkels is er gis
teravond ingegaan als koek.
De klok was nog niet S uur koud of in
de winkels gingen de lichten uit en de
winkelhouder, die thans niet had te duchten
van een deloyaal vakgenoot, haastte zich,
na den reeds langen werkdag, naar zijn
gezin rich te begeven. En als nu, met een
paar dagen, alle inwoners weten, dat zij
vóór achten 's avonds hun inkoopen moeien
doen, dan zal de dagelijksche ontvangst er
niet minder om worden en 2ulicn de win
kelhoudenden eindelijk óok eens een paar
uren van het etmaal vrijaf hebben.
De politie trad op den eersten avond
van dezen zeer ingrijpenden maatregel met
zeer veel takt op om hen, die niet volk 'men
op de hoogte waren, in te lichten en vond
overal de grootste medewerking.
Een enkele lamp veelal een schemer
lampje, dat slechts weinig licht verspreidde
in de meestal groote ruimte was hier
en daar voor den dag gehaald.
Café-restaurant «Riche» was op den in
val gekomen, een verlichting met lampions
te doen aanbrengen, waardoor ook na 10
uur men kon genieten van het uitmuntende
Belgische strijkje.
Wel wat sneu was het, dat, waar het
Rijk aandringt op kolenbesparing, in het
Rijks- post- en telegraafkantoor alle lichten