AMERSFOORTSGHE D0ÏÏRAÏT. Donderdag 26 sHfH April 1917. No 8868. 67e Jaargang. Uitgave van de Naainloozo VonnootHchap „De Amersfoortache Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff". HOC) FD-RE DACTR U R F. J. 7RSDIHIZ3. AMERSI-OORT. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden j 1. franco per postƒ1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel - abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en ontcigenings- advertentifin per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels ƒ1,15 Bewijsnummers naar huiten worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent. Postbus EORTEGRACET 9. Bij advertentiün van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. KENNIS O K V I N' O F! N. ONTTREKKING VAN OPENBAAR WATER AAN DEN PI'BLIK KEN DIENST.- De Rurgemeester en Wethouders der Ge meente Amersfoort brengen Ier algemeene kennis, dat zij den Raad een voorstel hebben gedaan tot het onttrekken aan den pnbliekcn dienst van een gedeeite openbaar water van de Beek, groot ongeveer 3 M-, grenzende aan de pereeelen, kadastraal bekend Gemeente Amersfoort, Sectie E no. 1841 en 1842, welk voorstel gedurende 14 dagen vanaf beden ter Secretarie (Afd. I voor een ieder ter inzage is nedergelegd. Op 28 April a.s,. des voormiddag» ten 11 ure, zal in het Stadhuis, aan den West singel, door hun College zitting worden gehouden tot het aanhooren van bezwaren tegen dit voorgenomen besluit, Schriftelijke bezwaren kunnen vóór ge- noemden datum worden gezonden aan den Burgemeester. Amersfoort. '25 April 1017. Burgemeester en Wethouders van Amersfoort. De Burgemeester. Van' RANDWIJCK. De Secretaris, A. R. VEFNSTRA. 3. dat geen uitzondering op de voor schriften in zake beperking van menu's kan worden toegelaten voor feestelijke gelegen heden, als bruiloften, promoties en dergelijke; 4. dat het geen bezwaar ontmoet, dal, in plaats van visch, vleescb. of omgekeerd, wordt verstrekt 5. dat de bepaling, dat fruit niet als een gang wordt aangemerkt, geldt wanneer versch of verduurzaamd fruit wordt verstrekt, in het laatste geval echter zonder toevoe ging van cenige meelspijs. h. dat er geen bezwaar bestaat, indien de avondmaaltijd niet de hoofdmaaltijd is, 1 dal zooverre van de gegeven bepalingen wordt afgeweken, dat een maaltijd van 3 gangen verkrijgbaar wordt gesteld tot des namiddags 3 uur en een avnndinnaitijd van 2 gangen in don tijd tusschen 3 en 9 uur 's namiddags. Amersfoort, 24 April 1917, Burgemeester en Wethouders 1 voornoemd, De Burgemeester, Van RANDWIJCK. De Secretaris, A. R. VEFNSTRA. Amersfoort vóór zestig jaar. 11. EERSTE AM6RFOORTSCHEGECONTROLEERDE NACHT-VEILIGHEIDSDIENST Stel nw perceel onder onze bewaking ter VOORKOMING van onge- regeld heden. TARIEF 1, Per week 25 cent. - SPECIALE bewaking hilljjk tarief. Abonnementen per w ok, per maand ot per kwartaal. 30E8TKKWKO 82, De Directie hoek Stationsstraat, C. J. VV. van El MEREN A Co. GEZOUTEN KI. IV RN. De Directie van het Levensmiddelen bureau maakt bekend, dat van Gemeente wege verkrijgbaar worden gesteld, zoolang de voorraad strekt, gezouten kluiven en pooten a 22 cent per K.G. De verkoop heeft plaats aan het gebouw, van den Gemeentelijken Keuringsdienst Groenmarkt, op iederen werkdag van des voormiddags 9 tot 12 uur en des namidddags van 2 tot 5 uur. Amersfoort, 25 April 1917. Do Directie voornoemd Dr. II. W. DF. BOER, K. KAAN Jz. BOKKING. De Directie van het Levensmiddelen- bureau inaakt bekend, dat, voor zoover 1 aanwezig, zacht en hard gerookte Zuider- zee-bokking verkrijgbaar zal worden gesteld en wel 10 stuks op bon No. 13 voor ge zouten spek. Wanneer de aanvoer grooter wordt, zal j worden overwogen 1 of jo stuks te ver strekken. Amersfoort, 25 April n» 17. De Directie voornoemd: j Dr. II. W. DE BOER, I K. KAAN Jz. I De Directie van het I .evensiniddelen- bureau maakt bekend, dat van Gemeente wege bij de slagers Blijetibcrg en De Vries, Appelmarkt, kalfsvleesch beschikbaar wordt gesteld a 25 cent per half K.G. Amersfoort, 24 April 1917. l)e Directie voornoemd: Dr. I-I. W. DF. BOER, K. KAAN Jz, Burgemeester en We'houders der Ge- mnanta A mafsfanr» maken ingevolge circulaire van den Mi nister van Landbouw, Nijverheid en Handel bekend 1. dat gesloten eethuizen zich moeten houden aan de voorschriften betreffende be perking van menu's, zooals deze voor hotels en restaurants zijn gegeven; 2, dat zooveel mogelijk moet worden voorkomen, dat restaurateurs maaltijden leveren aan de huizen van particulieren en dringend wordt verzocht om, in gevallen dat dit voorkomt, overeenkomstig de wen- schen van den Minister handelen Behalve Rechtbank en Kantongerecht was er ook politie. Deze laatste bestond uit een Commissaris en drie agenten - - dienders» genaamd met, voor den bui tendienst, een Gemeente-veldwachter en voor den nachtdienst* nachtwakers of klep- perlui. Deze laatsten waren gewapend met zwaard en klep. Elk geheel uur sloegen zij hun klep en kondigden dan tevens op luiden toon het uur aan. Eén was er, die bijzonder mooi kon roepen »dc klok heit elf» en door ons wel eens werd nagedaan op vciligen afstand natuurlijk. Over het algemeen herinnerde hun uiterlijk geenszins aan den •lieven klepper» van Vader Van Alphen, Van de dienders was er een bijzonder door ons gevreesd. Hij was namelijk steeds vergezeld van een doeshond, die, als je beenen maakte en daarbij je pet verloor, je eenig hoofddeksel apporteerde aan zijn baas Dan moest je den volgenden dag bij den Commissaris komen en dut,was geen baantje. Die had zoo iets over zich, dat je deed rillen en je, op dat oogenblik, de heilige belofte deed alieggen, dat je nooit meer van je leven »schevierigheid> zou plegen (die ischcvierigheid» bestond uit muisjebei, het afsteken van sissers, zevenklappers, enz. tot het moedwillig ingooien van ruiten en vernielen van andermans goed had de jeugd •- er waren immers nog geen Kinderwet ten het nog niet gebracht), Niettegenstaande er slechts drie dienders waren, surveilleerden zij 'toch óok nog in het plantsoen. De Commissaris nog niet bedolven onder allerlei onmogelijke pappe- rasscric ging hen echter goed na en was zelf ook nog wel eens op surveillance, zoodat het toezicht heel goed marcheerde en er niet alleen werd gesteund op rapporten, hetgeen stellig zijn goede zijde had. Immers onlangs las ik r.og in een stenografisch Gemecnteruadsverslag, dat zelfs een agent zich nog wel eens kan vergissen, Het wachtlokaal van de klepperlui was aan de l.angestraat, gebouwd tegen de St. Joris-kerk, welk »cijs-huisje» thans is afge broken. De verlichting der straten had plaats behalve in het langste der dagen cn wan neer het volgens den almanak lichte nta&n moest zijn met tuitlampen in lantaarns aan de hui/en, gewoonlijk aangeduid met den naam «gloeiende spijker», Alleen in de hoofdstraten had men hanglantaarns of ré- verbéres. waarin lampen met Argand-bran- ders. Bij brand moest ieder ingezetene in de buurt van den brand een lichtgevende lan taarn buiten hangen. De brandweer bestond in de eerste plaats uit het Brand-college, saamgcstcld uit cenige achtenswaardige burgers, dat niet de alge meene regeling was belast. Dit College hield éen maal per jaar inspectie of ieder huis wel was voorzien van een lantaarn en van tijd tot tijd ook over de scboorstccnen. Ik geloof echter niet, dat de heeren er erg diep in keken inde schoorsteencn. bedoel ik. Het materieel der brandweer bestond uit verschillende sooitcn spuiten, de grootc be diend door betaald personeel en enkele klei nere door vrijwilligers, die dikwijls door dat zij er heel vlug bij waren heol nuttig werk deden. De hoogst geplaatste van allen was de torenwachter, Deze deed des nachts elk half uur de-ronde op den omloop van den St. Joris toren en gaf van blijk van zijn tegenwoor digheid door geweldige tonen te ontlokken aan een soort trompet Ook bij on weder hield hij de wacht en verscheen na eiken hevigen slag met zijn instrument buiten, voorzien van een blikken hoed, die hem tegen bet hemel vuur moest beschutten. Bij brand trók hij, van zijn hooge plaats, aa:i den klepel van de klok en hing in de richting van den brand een lantaarn uit, zoodnt ieder onmiddellijk kon zien welken kant hij uit moest. De klepperlui mauktcn met hun klap een geweldig misbaar, zoodat ieder wist wat er te doen was en kon pro- iueereu van de attractie, welke een brand altijd oplevert on, zoo noodig, ook hulp kon bieden. Dc schutterij kwam in het geweer om hot «terrein dos onhuils» af te zetten cn er bloven hetzij nacht of dag - maar weinig monschen thuis. Tegenwoordig is dat helaas anders. Wan neer een brand is geweest dan verneemt men er niets van, tenzij men er vlak bij woont, tol ntcn den volgenden dag in de courant leest, dot er brand is geweest. 't Is eenvoudig een gruwel. De Gemeente reiniging was nog hoogst primitief. A Is ik mij wel herinner, werd zij ook uitbesteed, Verder was een goed deel der huisreiniging particuliere onderneming, daar mest destijds nogal gewild was en vele ingezetenen zelf hun aardappelen, enz. verbouwden, liet vervoer van ficculiön mocht echter alleen 's nachts of 's ochtends heel vroeg plaats hebben-. Men had toen nog geen gesloten wagens, die beletten dat de lucht daaromheen een beetje ver pest» wordt cn die dan ook den geheelen dag mogen rijden. Straat wieden - er lagen toon mg enkel vcldkcien, ook wel Ametsfoorters» ge- koeten en zand strooien bij gladheid moest men, evenals straat besproeien, doen voor eigen rekening; voor het oen en het ander werd m»m «itgonoodigd door den stads-omroeper. Evenzoo werd men bij ingevallen dooi men had toen nog werk ilijko winters, die gewoonlijk ook op tijd kwamen uit- genoodigd; sneeuw op te ruimen. Die dit niet zelf verkoos te doen, bestcede dat uit voor een bedrag ineens, hetgeen ten. ge volge bad, dat de snecuwopruimers ook inderdaad werkten. De weekmarkten op Vrijdag - had den een cenigszins ander aanzien dan thans. Hetgeen er werd verhandeld, bostond bijna uitsluitend uit producten van land cn tuin bouw en zuivelbereiding, dus granen, aard appelen, boter, eieren, fruit, groonten en pluimvee. Veel landerijen later tot weiland ge maakt waren toen nog bouwland, zood.it er nogal graan ter markt kwamvooral boekweit, destijds alhier een belangrijk handelnrtlkel voor het binnenland, daar zij alleen op zandgronden wordt verbouwd. Thans kan men hier cn in den omtrek nog slechts sporadisch een veld met boekweit te zien krijgen Destijds wis cl- prijs van een vette koe ongeveer gelijk aan dien van tien mud tarwe. Thans In den tijd vóór den oor log natuurlijk hoeft een vette koe een waarde van ongeveer dertig mud tarwe. De oude walmuren waren reeds afgebro ken, behalve hot gedeelte, dat er 1111 nog van aanwoilg Is en drie wachttorens, dlc later zijn afgebroken, Die oude wallen met dc daarom liggende gronden waren volgens het plan Zocner herschapen in fraaie wan delingen met opgaand hout, bloeiende In-es ters en grasperken, Dat plantsoen destijds nog ongerept was eott groot genot voor de burgerij, die op lente avonden op zijn gemak ging luisteren naar den zang der nachtegalen, welke vogels toon zeer talrijk waren in de omgeving, nok in de tuinen en buitenplaatsen aan de overzijde, Vandaar dan ook den naam Nachtegaal steeg, Eenigcn tijd geleden deelde iemand mij mede, dat de Groote Nachtcgn ilsteeg haar naam dankte aan den zang v.111 onze lands verdedigers in de Ciivallerie-kaierr.edoch dit is wel onjuist. De Amersfoortsche Berg was nog niet bebouwd met huizenaan den voet was alles bouwland en hoogerop vond men eikenhakhout en dennen; dus alles natuur, zeer llellijk to bewandelen op wegen en pandjes, die men zelf maar moest zoeken en waar men volop kon genieten van de natuur en het gezang der vogelen. Fr waren ofschoon er nog geen beschermende borden waren - - toen nog veel zangvogels. Thans is dat alles vervangen door frappante geluiden in allerlei toonaard, benzinc-gour, stof van auto's, onz, Er zijn nu nog menschon, die de voor keur zouden geven aan dat vogclcngezang cn die natuur. Iloe is 't mogelijk, zult «e zeggen. Enfin, er zijn altijd rog achterlijke ménschen, die niet kunnen Inzien, dat het strekt tot hun geluk en roem wanneer hun woonplaats zich uitbreidt. Ik zeg maar. er zijn thans zóo vele volkeren, die niet alleen zich doodvechten om hun land oen stukje grooter te maken, doch daarvoor ook veel belasting willen opbrengen waarom zouden wij, Amersfoortors, voor hen onderdoen waar het gaat om de grootheid 011 den roem van onze stad. De levenswijze en het verkeer der bur gerij was óok cenigszins anders dan tegen ivoordig De stad was kleiner en had oen minder vlottende bevolking, waardoor men iedereen kende en ook meer belang stelde elkander. locals gezegd, do tijd stond nog niet in hot toeken van het verkeer er waren nog aiet allerlei verecnigingnn en bonden; men was niet zoo gehaast en gejaagd als togen- woordlg en de toestand was dus heel wat meer gemoedelijk. Men had bijvoorbeeld

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1917 | | pagina 1