Zaterda October No. 8940 67e Jaargang. Coupons. Prolongation. Safe Deposit. Uitgave van d<» Drukkerij ,.l)e Ainersfoortsche Courant, voorhoen Firma van Chetr HOOKD-RED. J. Cokx. RU A M E R SI" ACTEUR: Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en ZnlerriHguvoiid. Abouuoment per 3 maandeny 1. franco per post 15, Advortoutii-u 16 rebels 60 cent; elke regel meer 10 cent. ltij regel- (iAART, abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, ofücieele- en onteigenings- advertentien per regel 15 cent. Reclames 1 -5 regels ƒ1.15 Bewijsnummers naar buiten DORT, worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent. Bij advcrtentiön van buiten de stad worden de incasscerkosten in rekening gebracht. B UREA U X KORTE GRACHT 9 VALKESTRAAT 19. 4Telefoon 19. Geiiieeiilc-betti-ootinuf li)Is. Verschenen is de begroolir.g der gemeente Amers foort voor i.(iS. Voor do verschillende bedragen waarvan wij verwijzen naar do rubriek Stadsnieuws», '""■.•rooting gaat vergezeld van een uitvoerige I Iet is ons helaas niet mogelijk geweest, schrijven B. en aar. den Raad, den termijn, bedoeld in artikel 103 der Gemeentewet, in acht te nemen, waarvan de oorzaak niet alleen behoeft tc worden gezocht in «Ie drukke werkzaamheden van ons college, in dezen tijd. maar meer moet worden toegeschreven aan de buitengewone moeite welke het heeft gekost, de eindcijfers van deze begrooting met elkaar in overeenstemming te krijgen, ierwijl het vóorontwerp reeds een tekort aanwees van meer dan ongeveer f 100.00b. meenden wij toch tc moeten vasthouden aan ons reeds kenbaar gemaakt voornemen, een aigeheclc salaiisherziening van het personeel in dienst der gemeente voor te bereiden. Maar daardoor werd de taak des te moeilijker, liet is begrijpelijk, dat ons college zich onder deze omstan digheden. allereerst rekenschap heeft willen geven van den financiecien toestand der gemcentehuishouding en nauwkeurig kennis heeft willen dragen van tie oorza ken, welke dit voorontwerp een zoo ongunstig uiter lijk gaf. De rekening van den dienst tg 16 sluit met een voordeelig saldo in gewoon van {4;214.6-'' (vorig jaar En deze uitkomst kon slechts worden ver kregen door de kosten van de levensmiddelenvoorzie- uing toen nog niet als bedrijf georganiseerd - - en bedragende f 3t1.Soo.03 over te brengen naar den dienst van tyt", en door tc beschikken over tie volle uit- keering van de Gasfabriek ad f75.000.—. Deze leverde echter een winst op van slechts f 45.Sói,2j:', zoodat uit de reserve een bedrag moest worden genomen van f49.138144s waardoor deze is gedaald lot f 1.639.33. Tegenover deze minder gunstig klinkende uitkomst van de gasfabriek, staat echter, dat de afschrijvingen ten volle plaats vonden. Ook bij de andere bedrijven was dit het geval; de uitkomsten hiervan waren bevre digend; het grondbedrijf leverde zelfs nog een over winst van ongeveer f 4000.welke is aangewend voor extra-atlossing. Voor een juiste beoordccling van den stand van zaken, dient verder tc worden opgemerkt, dat voor de crisis uitgaven geen lectiingetl werden aangegaan wat in vele gemeenten wel het geval is geweest - omdat, behoudens de zoo even genoemde f 30.soo.03 alle crisis-uitgaven uit de gewone middelen zijn gekweten. Wij hebben er gedurende de crisis, steeds naar gestreefd, dit standpunt itt te nemen, omdat wij hetongewenscht zouden vinden, indiende gemeente met een grootcn schul denlast den toch eenmaal komenden vredestoestand zou moeten intreden. Dat voor de uitgaven, voortvloeiende uit de Distributiewet 1916, dit standpunt niet kan worden ingenomen, betreuren wij dan ook ten zeerste, maar dit moet onmogelijk worden geacht. En or.s college blijft bovendien ook n-g steeds vertrouwen, dat de Departementen van Landbouw. Nijverheid en Handel en Hinnenlandsche /aken hun aandeel zullen dragen in de buitengewone hooge kosten, veroorzaakt door de aanwezigheid van een groot aantal Belgen en Op dezelfde overwegingen hebben wij vrijheid kunnen vinden, ook ditmaal een bedrag van f 23.000. uit de gewone middelen bescl-'kbaar te stellen tot bestrijding van de kosten voortvloeiende uit de levens middelen voorziening, en een evengroot bedrag te ramen als bijdrage van het Rijk. Het resteerende bedrag zal dan op buitengewone wijze moeten worden gedekt. Onder het licht van de genoemde gege vens, meenen wij, dat de toestand op 1 Januari 1917 in het raam van den tijd bevredigend mag worden genoemd. En <ic uitkomsten van den loopenden dienst, voor zoover nu reeds bekend, maken den toestand met ongunstiger. Wel wordt de begrooting voor .9.7 zwaar gedrukt door het gemis van het daarop geraamde deel van het saldo .9.6 ad f20.00,.- cn voorspelt de uitkomst van liet gasbedrijf in 19 voor tot", maar de uitkomst van de inkomstenbelasting zal, naar' wordt verwacht, een deel hiervan goed kUMaar ons*coilege zou onrecht worden aangedaan, indien uit deze min of moer opti^m'stischc beschouvving de gevolgtrekking werd gemaakt, dat bet dc toekomst der financiën rooskleurig inziet. De uitkomst van het straks genoemde voorontwerp stemde maar al te somber. Dat optimisme moet worden beschouwd aan dc hand vatt de verkregen uitkomsten, vergeleken ook bij die in andere gemeenten. Ons college beseft ten volle den ernst van den toe stand eti meent er voor te moeten waarschuwen, te veel uitgaven te voteeren, welke een blijvctiden last voor de gemeente veroorzaken. Het zal nader blijken, dat hieruit niet de conclusie mag worden getrokken, als zoude ons college bevreesd zijn uitgaven voor te stellen, waarvan de noodzakelijk heid tastbaar is, maar men moet zich toch grenzen weten te stellen. En wij meenen er bij deze gelegen heid eens den nadruk op te moeten leggen, dat de stijging van de opbrengst der inkomstenbelasting volstrekt niet een vrijbrief geeft tot het doen van nieuwe uitgaven. Het wil ons voorkomen, dat wel eens wordt over het hoofd gezien, dat er accres moet zijn, omdat ook de uitgaven steeds accresseeren, zon der dat iemand daaraan wat af of toe kan doen. Was er dus geen stijging in de belastingen, dan zou er een algemcene achteruitgang zijn. Het is voor uwe ver gadering nu eenmaal niet mogelijk zich telkens ten volle rekenschap te geven van den stand der finan ciën, maar met te meer reden mag daarom worden verzocht, bij voorkomende gelegenheden de noodigc voorzichtigheid te betrachten. De vlottende schuld bleef, dank zij ons streven om zoo weinig mogelijk improductieve zaken aanhangig te maken, gering, zoodat de rentelast, zooals uit den voorgelegde» staat kan blijken voor de onderdeden verminderde, voor de gemeente slechts weinig ver meerderde. Buiten de kosten der levensmiddelen-voor ziening bedraagt zij op dit oogenblik ongeveer f 300.000. Wij hebben er zooeven op gewezen, dat dc uitgaven voortdurend uitzetten. De volgende cijfers, om slechts enkele te noemen, bewijzen dit, en met het geven hiervan wordt meteen ten deele verklaard, hoe liet komt, dat het voorontwerp zoo'n ongunstig beeld te zien gaf. Voor dc huishouding van het bestuur wordt f 8000 meer vcreischt, voor dc politie f 6500brandweer f 1000; lager onderwijs f 23000; hooger onderwijs f 6000; armbestuur f 6000; werkloozenverzekering f 1O00: pensioenen f 4500. Daarenboven komt dan nog eco niet te bepalen bedrag wegens de stijging der prijzen van schier alle materialen, waarvan de in vloed zeer sterk wordt gevoeld aan de afdecling voor publieke werken. Schatten wij deze totaal meerdere uitgaven op f 90.000 en weet men dan, dat het geraamde saldo ongeveer f23.000 lager is dan in 1917, dan komt men ot een eindcijfer van f 113.000, Dit bedrag moet dan nog worden vermeerderd met alle nieuwe uitga ven, inbegrepen de kosten der salaris verbetering. Tegenover dit alios staan enkele lichtpunten aller eerst de hoogere bedragen, die door de belastingen zullen worden opgebracht, waarvan natuurlijk de in komstenbelasting het grootste aandeel bijdraagt. Uit dezen hoofde wordt een hoogere opbrengst verwacht van ongeveer f 66.000 met hetzelfde vermenigvuldigings- cijfer van thans, n.l. 1.4, Tot dit cijfer zijn wij aldus gekomen Dc opbrengst bedroeg in 1913 (ronde cijfers) f 123.000 1914 - 137.000 1915 - 140.000 1916 169.000 Volgens de kohieren voor 1917 wordt een opbrengst verwacht van f 280.000, d.w.z. bij een vermenigvul- digingscijfer van 1, als in 1916, van f 200.000. Er is dus een accrès per 1/10 van f3100. Nu moet er stellig rekening mede worden gehouden, dat een deel van het inkomen in 1917 in 1918 kapitaal zal zijn geworden. Verder mag er niet op worden vertrouwd dat ook in 1918 nog veel oorlogswinst zal worden gemaakt, terwijl eindelijk rekening moet worden ge houden met de plaatsgevonden wijziging der veror dening tot heffing eeucr inkomstenbelasting. Dit alles bedenkende mag naar ons oordeel geen accrès worden aangenomen hooger dan van f 2000 zoodat het 1 10 moet worden gesteld op hoogstens f19.000; of een totale opbrenst bij 1.4 van f 266.000. Tegenover dit gunstig verloop der inkomstenbelas ting staan dc slechte uitkomsten van het gasbedrijf, als gevolg van de tijdsomstandigheden. De Directie en dc Commissie doelde haar gevoelen meende de begrooting voor 1918 te moeten indienen met een negatief resultaat, hetgeen voor de gemeentekas een mindere ontvangst betcckent vau f 75.000. Wij herinneren nu nog eens even aan de reeds ge- Bank'voreeniging H. L. A DULLAERT Co t niorsf'oorl Ti l. iiili'i'f. Helierpenzevl Tel. intere. 2. Koest Tel. I noemde cijferszonder rekening t«' houden met de meerdere uitgaven, inclusief de salarisverbeirring, is er reeds een meerdere uitgaaf van ongeveer f 113.000. waarbij komt de derving van de f 75.000 der gasfa briek, is f I.83.000 cn waartegenover staat een meer dere opbrengst der inkomstenbelasting van f 06.000. Uit dit alles blijkt wel duidelijk, wejkc zware oisi hen aan de begrooting zijn gesteld geworden, om liet re sultaat te bereiken, dat in bijgaand ontwerp is verwerkt geworden. Het nemen van bijzondere maatregelen kon dan ook niet achterwege blijven, allereerst niet ter ning in het gemis van dc uitkcering tier gasfabriek. De inkomstenbelasting 'nut dit bedrug eenvoudig te verhoogen, komt ons ongeraden, zoo t iet onmogelijk voor. In normale tijden, toen de winsten naar belt',oren vloeiden, zou tegenover de verltooging van de inkomsten belasting een verlaging van den gasj.rijs hebben kunnen lasten rorden dit moet geschieden. Na overweging van andere middelen, ais bijv. hul doen sluiten, van de rekening der gustubriek niet een tekort, zonder dat met de nmstandiglicd--n is rekening gehouden, zijn wij er toe gekomen, met de commissie van bijstand iu overleg te treden en schreven baar onder dagieekening van 14 September het volgende De sfabr .riek winst uilkcoriug »Wij ontvingen de begro voor den dienst 1.3. waar. aan de gemeente is geraamd. Alhoewel naar onze me-ning aaneen h.-rooting als deze en vooral onder «ie huidige omstandigheden, geen te groote waarde behoeft te worden toegekend, kunnen wij ons tcch zeer wel indenken, hoe Uwe Commissie er toe kwam, tien opzet ahlus te regelen. Intusschen zal het Uwe Commissie l>'«rijpelijk voor komen, dat het ons College niet zoo g.-makkelijk valt van de gewone uitkcering door hel bedrijf afstand le «loon. wijl de gcmeciuelinaticivii er op zijn b-rekend, dat uit dezen hoofde een bril rag binnenkomt. De zaak staat dan ook eenvoudig zoo het bedrag van f75000. - moet of uit het Indrijf komen of dc belasting zal er mede moeten worden verhoogd. Wij zijn tc rade gegaan, wat diende te worden ge daan, omdat wij aanstonds ook gevoelden, dat het niet aangaat het cijfer eenvoudig als winst p de b •- grootitig te ramen. Het was dus noodig. de zaak principieel onder de oogen te zien en ook voor «le toekomst een antwoord le zoeken op «ie vraag mag winst uit het bedrijf worden genoten, en zoo ja, op welke wijze dan. Wij meenen er in te zijn geslaagd, een bevredigend antwoord te vinden. Het wil ons toeschijnen, «lat do ontwikkeling van liet gemeentewezen, vooral in de richting waarin de tijdsomstandigheden die heeft gedreven, vee! gelil^ zal vragen. Wij oordcelen hierover thans niet. maar wijzen er slechts op omdat, zoo onze mooning juist is, met die omstandigheid ter dege rekening valt tc houden. In «le tweede plaats wenschcti wij er op te wijzen, dat ongemerkt en ook ongewild li«'t beiirijf in geheel andere banen is gelei.l en nu reeds bij «ie regeling van de tarieven eonigszins met de draagkracht der verbruikers cn de gc/iiisslcrktcn wordt rekening ge houden, hetgeen voor kort een onmogelijkheid scheen. Bij «le exploitatie van het gas- en electriciteitsbedrijf zien wij de gemeente in een dubbele functie Als overheid zien wij haar dc zorg ter hand nemen, v-or do voorziening iu «ie behoefte van een goede verlichting, wtlke «ioor de ontwikkeling van het maat schappelijk leven, een noodzakelijke levensbehoefte is geworden. Waar «lie zorg precies eindigt, of anders gezegd, wat onder noodzakelijke levensbehoefte valt te begrijpen, zal nimmer met juistheid kunnen worden vastg steli'. Bovendien zuilen «le grenzen, zoo zij al zijn aan t«! geven, zich wijzigen in vetbatid met de :hten welke daaromtrent in liet maatschappelijk li groeic dit nici 1. Maar aan liet principicelc van de stelling ;er zake. Daarnevens treedt «le gemeente op als onderneemster. Deze taak is historisch ontwikkeld cn bestond niet althans niet in de mate van tegenwoordig toen de gcme-mten om geheel op zich zelf staande redenen, «ie bedrijven ter ban 1 namen. Zij is een gevolg van «ie ontwikkeling van het arbeidsproces en der techniek. Nu erkennen wij volmondig, dat het de taak der ge- 111 een tc wel is, «ie industrie te bevorderen en er toe mede t«- werken, dat de te verrichten ai beid onder zoo gunstig mogelijke omstandigheden wordt verricht, maar zulks bcboelt niet noodwendig met zich te bren- gen, dat de ondernemerswinst verloren gaat. De ge- nieente draagt toch ook, evengoed als elk particulier ondernemer «le risico vau hel bedrijf. Uiigs «leze redeneering zijn wij er toe gekomen, I'.-drijf te splitsen: overheidszorg en bijzondere •mier "ing. overheid draagt «Ie e -lus de zorg voor rlichting en verwar ming. waarop alle burgers aanspraak m .gen maken. De/..; /.elfde gedachte was ook reeds punt van uitgang bij do'regeling van het gastarief in «Ier» laatsten tijd. Het noodzakelijke» cn bij de aanwijzing hiervan be ll ort rekening te worden gehouden met de sterkte van liet ge/in, behoort tegen kostprijs te worden geleverd, verhoogd r.et eenige vergoeding voor de kosten die buiten iict bi-drijf om maar toch als een gevolg daar van moeten worden gem lakt. Voor het meerdere verbruik behoort dan n«-n tarief met gradatie te wor den ontworpen, waarbij desgewenscht m«t de draag kracht rekening kan worden gehouden. Bij dit tarief wordt «lus op een winst gerekend. De verdere exploitatie past zich aan bij dc alge mcene toestanden in techniek en bedrijf. De Directie zal haar tarief voor indnstrieele doeleinden zaakkundig moeten samenstellen. Evenzoo dient te worden ge handeld met den verkoop van «le bijproducten. Hier treedt de gemeente gewoon als handelaarster op. Bij toepassing van een dusdanig stelsel, zal de Direc tie dus een denkbeeldige scheiding moeten maken in het bedrijf en den prijs van het product berekenen aan dc hand «lezer scheiding. Men krijgt dan onge veer dezen toestand de burgers ontvangen een zekere hoeveelheid van het product tegen iets meer dan den kostprijs; bij meerder verbruik is een hoogtr tarief verschuldigd, waarbij op eenige winst wordt gerekend. De bijproducten worden op «ie vrije markt verkocht. I Fctgccn meer wordt ontvangen dan waarvoor de Direc teur ze bij het bepalen van den kostprijs der produc ten in rekening heeft gebracht, is winst. De industrieelen ontvangen het product tegen een afzonderlijk tarief, w .arbij op hel maken van eenige winst is gerekend.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1917 | | pagina 1