jOïïRAIÏ.
ember 1917.
67e Jaargang
Leger en Vloot.
Raadsoverzicht.
BIJVOEGSEL ran de >Amcr»foortsche Courant» van Dinsdag 4 December 1917.
Van Kalken en Nieuwendijk.
Grondbedrijf. Hofland.
ternis. Nu heeft de heer Nieuwendijk erbij gesleept
den droeven narenJijd van den oorlog. Als de heer
Algemeene beschouwingen.
De heer Hofland: M. de V., de Indruk, dien ik
kreeg èn van de Begrooting in haar geheel èn van de
xieliehiino waa-van zij ver tezcld ging. -.'as deze. dat
De Voorzitter en Kroes. ias- c
krijgen, dan voel ik er veel tneer voor om een leening
to sluiten. Die kunnen wij zondanig sluiten dat wij de
zekerheid hebben, dat wij f75.000 kunnen trekken.
Wat betreft het verwijt aan de partijgonooum van den
heer Nieuwendijk. ja. dat is zoo. Maar toen verkeer
den wij niet in het stadium van thans. Nu is het een
democratische tijd en wat de democratie betreft, wil
ik mij wel naast u scharen en dan ben ik ook voor
democratie, voor een gezonde democratie, maar ik hel)
een verduivelden hekel er aan steeds te hameren op
een zekere klasse. Wij hebben als gemeenteraadslid
•Ie belangen van iedere klasse te behartigen en niet
die van een partij. Wanneer wij met een gezonde re
geling de belangen van alle klassen kunnen beharti
gen dan pas is het goed. Het politieke tintje mag
wel uit den Raad verdwijnen. In den Raad bon ik
er tegenstander van.
Wanneer nu mocht blijken, dat de minder bedeel
den den uniformen prijs niet kunnen betalen, welnu
dan zullen wij de eerste zijn, om het voorstel te doen
een toeslag aan hen te geven. Dank u.
De Voorzitter: Mijnheer Hofland, door de
interruptie, die 0 straks hebt kunnen doen, is een
groot deel van hel verschil tusschen ons al opgelost.
Wanneer wij dat bedrag van f 7000 in het oog h iu-
den gaat het thans over een verschil van f20.000.
Nu heeft de heer Stadig gewezen op heigeen 11. .V
W. hebben geschreven op pag. 441. u i. dat B. Si W.
niet de pretentie hebben, dat die f75000 per se zal
worden opgebracht. Dat is zeer juist. Wij staan voor
het nemen van een proef met progressieve heffing en
eenige zekerheid omtrent de opbrengst is er niet
Daarom is het echter ook van te meer belang, om
met de raming der Inkomstenbelasting voorzichtig te
zijn. Een belangrijk punt, misschien het belangrijkste
is door den heer Nieuwendijk met den uitroep «een
leening» in den Raad gebracht, dat ook ondersteuning
kreeg. Ik zou den heeren toch ernstig ervoor willen waar
schuwen, die richting uit te gaan. Wanneer wij do
financiccte politiek zien. vooral van de groote gemeen
ten, dan komen deze, ik zou haast zeggen straks voor
eeu debacle te staan. Amsterdam is de laatste jaren
ingeteerd 20 milliocn. Amsterdam is 24 maal zoo
groot als Amersfoort en het staat dus gelijk met voor
onze gemeente S imi, in tg 14 reeds Heeft men er de
reserves aangesproken in de gedachte «lat dc oorlog
vóór 1915 zou zijn afg-loopen In lips is men daar
mede voortgegaan, denkende dat de oorlog voor 101b
geëindigd zou wezen. 7. >0 is dat doorgegaan. Nu
rekent men erop, dat iiet volgend jaar de oorlog
geëindigd zal zijn. Maar we wenen hot niet,
Gelukkig heeft Amersfoort zoo niet gedaan. Van
begin af aan zijn wij daartegen geweest omdat wij
gezegd Hebben, na den oorlog zullen dc gemeentebe
sturen 1euu ontzaggelijke taak staan op finance elc
gebied en daarom moeten wij in de eerste plaats zor
gen vo ir onze financleele positie. Laten wij «lus niet
dien fatalen weg van leunen opgaan. Vatl de f tlü.ooo
voor ons Distributiebedrijf hebben wij f25.000 uit de
gewone en f25.000 en fboo uit de buitengewone mid
delen gebracht. De overige f 50.000 zullen wij trachtc
te krijgen van het Rijk, maar daarachter kunnen wc
een vraagteeken zetten. Op dc Begrooting hebben wij
weer f25.000 onder de gewone middelen, terwijl wij
f50.000 van het Rijk hopen terug te krijgen. 1 5 5.00..
vallen onder buitengewoon en dus hebben vrij nu toch
al f 80 000 der distributiekosten onder leeningen ge
bracht.
De eenige hoop, die wij nog koesteren is dat het
Rijk er ten slotte toe overgaat ook het o.i. terug te
geven aan de gemeenten. Mijne heeren, ik stel u dus
uitdrukkelijk voor, laten wij niet te optimistisch zijn en
vooral niet gaan leenen. Wij moeten dan later niet
al'een het kapitaal terug betalen, maar ook de rente.
Het is ook zeer de vraag of Gedeputeerde Staten, die
Verschillenden.
1 Elcctrii
erop hehben aangedrongen de distributiekosten op
zoo kort mogelijken termijn te betalen, zullen toelaten
dat die termijn vergroot wordt van 5 tot 10 of 15 jaar
en of onze geheels Begrooting dan wel wordt goed
gekeurd.
Mijnheer Stadig, ik geloof, dat er ten slotte nog wel
eenige overeenstemming bestaat tusschen uw streven
en dat van B. en W. U wilt den kostprijs vorhoogen
met een matige winst en een toeslag geven, om de
meer behoevende kiasse te gemoet te komen, alleen
op een andere wijze dan wii. De vraag is alleen hoe
wilt u daartoe aan het noodige geld komen? Wij be
lasten dc klasse .li.; het b 'ter kan betalen, u de be
lasting betalers. Maar het is niet mogelijk, zooals de
heer I loll.md en ik hebben aangetoond, dat te doen.
Nu zou u hier niet tegen geweest zijn als B. en W.
dadelijk de voorstelling hadden gegeven, dat het was
een nuodrogeling zooals bij de prijzen der.brandstoffen.
Mijnheer Stadig, ik geloof toch wel, dat n uit den heelen
opzet van het voorstel merken kunt, dat het iets bij
zonders is. De prijs van 50 cent per M:i moet spoedig
verdwijnen na den oorlog, want die is gelasterd op
een kulenprijs van f53. Nu wil ik natuurlijk niet zeg
gen, dit die na den oorlog direct zai terugloopen tot
1 11. - maar ik geloof -iat de streKking duidelijk is,
dat wij hier te doen hebben mot een noodrogeling.
Mijnheer Öostervcen, wat betreft het progressieve
tarief hoop ik niet dat u den indruk heeft, (lal ik al
te veel heb toegezegd. Op het oogenblik neemt de
Raad wel degelijk een principiecle beslissing, maar
voor hoelang dal ie heel iets anders. Hoe later ie
tarieven eruit zien weet ik niet. Misschien zal dan het
verschil niet zijn eon dubbeltje maar bijv. cent.
Principieel is liet latief dun ook nog progressief, maar
het is dan toch van veel minder belang.
De leer Veis Ileyn, Wethouder der Bedrijven
M. de V. ik wil niet het woord vragen, om financieele
beschouwingen te houden Dat is van deze zijde op
uitnemende wijze zeer zeker, gedaan, ik wenschtte
echter even het woord te vragen naar aanleiding van
e ui uitlating van den heer Hofland. Hij zeide. dat door
hum was gelegd do eerste steen
D; heer Hofland: De eerste steen
0:1 Islag, die hieraan ten grondslag ligt.
den
De Wethouder Veis II c ij 11: Dan wilde ik even
zeggen, lat B. (Sr W. als zoodanig niet zijn achteraan
geg .au den lieer Hofland. Ik dacht juist dat B. W.
1 ii.''..ui zijn voorgegaan, dat wij zijn gekomen, als
ik mij niet zeer sterk vergis mot 0011 concept in de
v id- ring, dat tin instemming gehad he ft van den
h-er Hofland. Wij zijn het in «la eerste plaats geweest
li" '„'«koinon zijn met bet idee om het noodzakelijk
l-ve.isond'jriwud in aanmerking te nemen bijous eerste
tarief. In de tweede plaats iveet ik zeker, dat wat de
pr .r-ssio aangaat B. tV W. 111 overleg metden direc
teur .li - van t' voren hebben klaar gemaakt. Dat door
u I" eerste steen is gelegd, ik meen het van deze zijde
:n betwisten mijnheer Hofland! Dank u,
M.
V.
Dc heer Hofland: M. de V., mag ik tiaar aan
leiding van die verklaring van den Wethouder Veis
Hcijn even het woord? Ik zou er natuurlijk niet op
terug gek'imen zijn, als dit niet ter sprake was gebracht,
maar ik moet nu even het geheugen opfrisschen van
de: 1 heer Veis Hcijn. Toen verleden jaar voor den
eersteri.keereeii noodregelihg moest worden gemaakt, is
er ee.11 vergadering gehouden van du Commissie van
Bijstand en daar konden wij op dat oogenblik niet tot
overeenstemming komen. Eu toen heb ik aan (ie ver
gadering gevraagd twee dagen bedenktijd. Het gevolg
is geweest toen, dat van mij bij dun Voorzitter een
briefje is bezorgd, waarin was neergelegd de grond
gedachte niet van dit progressieve tarief, maar dat
als kruidenier gebruik te hebben gemaakt van d"ii
noodtoestand en de prijzen der door Ivm verkochte
waren op wockermanier te hebben opgedreven, Verder
dat door p. g. Hofland, na opvordering van hel aan
hem verschuldigde, van zijn clienteelj contante beu
ling zou zijn gevorderd. Dus eerst de schuld be
talen en dan contant geld voor dc waren.
Hofland toont glashelder aan en staalt 'lat ntd re
keningen. order-briefjes en weekboekjes zijn -r begun
stigers, dat hem geen schuld treft en dal men hem
belastert.
Verschillende sprekers voeren over deze zaak 111.4
het woord, vaak op vrij heftige wijze.
Hulst en De Zwart dienen de volgend" motie In
i let is du vergadering na de gehouden discussies
21 cent. De bedoeling van U. W. is om datgene,
wat het verrekenktintoor ons straks zal voorleggen,
,1:0 dal wat (ie gemeente te nemen heeft in Duitsche
fondsen ..f papier, natuurlijk nader te verrekenen. Wij
kunnen utet overzien, welke gevolgen het nemen van
cr-.lieipapi'T, waartoe de gemeente natuurlijk genood
zaakt is, zal hebben. U voelt wel, het logische gevolg
is voor het bedrijf, hoe moeilijk wij komen te staan
met c-n calculatie valt den kostprijs. Wij zijn verplicht
lu i r.'dict te nemen, want alleen op die wijze zai het
K"I"irmreau ons via het verrekenkantoor de kolen
D - heer Stadig: M. de V., ik geloof, dat het niet
heelcinaal opgaat orn wanneer we het erudiet ten laste
van Kolen voorziening brengen, den kolenprijs op
Firma A. H van ClcelT".
maanden i.
cent. Bij regel-
:ii onteigenings
iers worden in
BUREAUX
KORTE GRACHT 9
VALKESTRAAT 19.
hem toen ook een oppasser was
cgd.
ns zijn verblijf van ly Juli tot 24
werd hem eiken dag een middag
ig toegestaan, waarbij hij, volgens
ift vergezeld was van een wandel-
meestal bestaande uit een sergeant
en enkele manschappen. De heer
liep dan vooraan.
ocdsel is steeds goed en voldoende
list en Wetenschap.
Beethoven-avond door
Frederic L a m o 11 d, „Amicitia"
in reïncarnatie van Beethoven, was
aangekondigd, deze begenadigde
uir, Frederic Lamond, en als zoo-
left hij zich ons geopenbaard gis-
Wat te zeggen van dat spel, dat
t volmaaktheid voor ons gewone
gen haast niet te benaderen, niet te
is. We kunnen alleen maar luisteren,
11 in diepe bewondering voor een
Qtig kunnen. lil stillen eerbied, waar-
ten slotte uiting hebben kunnen
•or een langdurig applaus, dat dezen
begenadigden kunstenaar ettelijke
•rugriep. In vervoering rezen de
rs op na de hrillantc, de adem lie-
wedergave van de Sonate Appas-
I'-molI, Op. 57. Wareii wij llollan-
lat oogenblik nu eens geen nucli-
anders geweest, we zouden dezen
o Beethoven-vertolker, bejubeld,
itane ovatie gebracht hebben. Nu
leen een warm handgeklap, waarin
slenaar zal hebben kunnen bcluistc-
diepén eerbied en onbegrensde bc-
r hem
huiswaarts getogen, 01
an dat alles overweldige
ït te omvatten klanken-we
nd.
(óór dien hoorden we Beethoven
uilen we ooit weer hooren de So-
lur, op. 31 110. 3, zóó als dezen
fonkelend het Scher/o. su-
Menuetlo? E11 dan de Sonate
o, c-niull, op. 13, met het schitte-
cgro mol to con brio Is een meer
de hoorders betooverende weder-
•cna.ir van de «Scclis neue B.iga-
us op. 119, als Lamond dez.cn
den in den aanhef reedslegen-
zoo volmaakt kunstenaar, die
1 vertolkt, als ware liens geest in
varen en speelt dus niet L.miond,
componist zelve, past slechts een
f luisteren, een verzonken zijn in
iwondCring. Hel eenige, waarmede
leu betalen de tol onzer vcrcering
1 genie als Frederic Lamond.
KECHTZAKK.X.
»r de lifmchlschc Keclithnnk.
Strafzitting,
ïtstoiid een koopman van hier,
diefstal van een denncboom van
geveld hout. dat op afgesloten terrein
I.aaglandschenweg lag. Hot bleek
hij den boom had willen verknopen.
I thuis voor brandstof gebruiken,
litie-agent had hem onderweg aan-
II en proces-verhaal opgemaakt. De
1 al dikwijls veroordeclingen onder-
M. eischte 7 dagen gevangenis-
V., 22 jaar, arbeider alhier, mis-
g van den politieagent W. 1 iooger»
1 wederspannighcid, zes weken gc-
sstraf.
J. 11. L 39 jaar, teckenaar, zwervende,
verduistering van een rijwiel ten nadcele
van W. Pon, hij wicn hij het huurde, ter
wijl hij het hier ter steile verkocht, vijf
maanden gevangenisstraf, met aftrek van
het voorarrest. De eiseli was zes maanden
gevangenisstraf.
W. v. F.. 47 jaar, werkman alhier, dief
stal van een donneboom ten nudeele van
den Staat, f 5 boete subs. 3 dagen hechtenis.
1. ÏL D. S.. 5" D-r. koopman. 2. D. J.
iS jaar. koopm. beiden alliicr, diefstal
van sparrebo'-men ten nadcele vatl nir. W.
li. de Beaufort te Leusden, allen 2 dagen
gevangenisstraf.
S. v. B„ 21 jaar, lompenkoopman alhier,
diefstal van hout, ten nadcele van dc ge-
meente .Amersfoort, I 3 subs. 3 dagen hechten.
IC. A. v. D., 54 jaar, zonder beroep alhier,
diefstal van aardappelen, ten nadcele van
J. Schoondorhcek te Hoogland 1 maand
gevangenisstraf.
De opperbevelhebber heeft bepaald,
dat voortaan aan de gehuwde militairen der
depóts 1 dagen verlof per maand kan wor
den verleend en aan de uitgehuwden 3
dagen, terwijl dit tot heden was 3 en 2
dagen, een uitbreiding van bet verlof, waar
op ook in liet voorloopig verslag der Oorlogs-
bcgrooting wordt aangedrongen.
De opperbevelhebber van land- en
zeemacht heeft bepaald, dat de dienstplich
tige onderofficieren van ile lichting 1912
der infanterie, vesting-artillerie, genie en
pontonniers, alsmede de dienstplichtige ondei-
oliieicren van de lichting 1911 en 1912 der
puntserfort-artillerie en der torpodistcii, op
30 November e.k., dc dienstplichtige korpo
raals en manschappen van het nog onder
de wapenen zijnde gedeelte der lichting 1914
van dc infanterie, pontonniers, pantserforr-
artillerio en lorpedistcn oms'reeks 21 Decem
ber e.k in hel genot van onbepaald (klein)
verlof zullen gesteld worden.
Het vervoer der omstreeks 21 December
vertrekkende verlofgangers kan otn opeen-
hooping op de sponrweglijnen te voorkomen
over is, 19, ;o cn 21 December worden
verdeeld.
Gistermiddag zijn we door do begrooting
beengekomen, na 5, zegge vijl zittingen. En
t had zoowaar maar ecu haartje gescheeld,
of wc hadden er nog een zesde bijgt-kregon.
Gelukkig wist de voorzitter gistermiddag
het gevaar to bezweren. Klokke vijf viel de
laatste hamerslag en was de begrooting
achter den rug. Wat een gelukwcnsch
waard was.
Dinsdagavond was feitelijk een dubbele
zitting, eerst de agenda van dc gew< ne
vergadering op dien avond en daarna nog een
stuk begrooting. welke hoofdzakelijk gewijd
was aan de salarieering van den directeur
van Gemeente-werken.
De voorzitter stelde aan de orde het aan
gehouden voorstel om den directeur f4 250
te geven. De heer I.einwebcr votiil 't daarbij
noodzakelijk, ter inlichting van den lieer
De Kcmponaer, diede vorige vergaderingen
niet had bijgewoond, in herhaling te treden
van het door hem in eerste instantie ge
sprokene. Een voorbeeld, dat door de heeren
Kroes en Vair Kalken gevolgd werd. niet
dier. verstande, dat beide laatstgenoemde
heeren, en in 't bijzonder dc heer Kroes,
nu den directeur een groeten pluim op den
hoed staken. Me dunkt, allen, die de ver
gadering van Vrijdagavond bijgewoond
hebben, moeten nu eveneens p.if gezeten
hebben over een zoo aanmerkelijke front
verandering.
