ember 1917.
67e Jaargang
Leger en Vloot.
Raadsoverzicht.
BIJVOEGSEL Tan de »Amer»foort9che Courant» van Dinsdag 4 December 1917.
Van Kalken en Nieuwendijk.
Grondbedrijf. Hofland.
ternis. Nu heeft de heer Nieuwendijk erbij gesleept
den droeven naren tijd van den oorlog. Als de heer
Nieuwendijk er /Ich maar eventjes had ingewerkt of
er zich van op de hoogte had gesteldIk heb tie eer
gehad, voorzitter te zijn van onze gemeentelijke arbeids
beurs. Al» zoodanig ben ik toen "aar den Burgemees
ter gegaan en Ik heb gezegd «Nou, Burgemeester,
het is goed, dat we grond hebben». «Hoe zoo. Van
Kalken», vroeg tie Burgemeester toen. «Wel, Burge
meester», zei ik, «we moeten de mensehen aan het
werk stellen. Dat komt ten goede aan het grondbe
drijf». Tal van metischen zijn toen aan het werk
gegaan, om wegen aan te leggen, waaraan tie gemeente
niets hoefde te betalen. Dat deed het grondbedrijf.
Een zaak staat toch vast, M. de V.. dat wij dankbaar
mogen zijn. «lat wij het grondbedrijf 1»—zitten eii «lal
liet zoo ontzaggelijk h«er bloeit. Iedere Amorsfooiter,
die een kijk heeft op Amersfoort vroeger en nu. zal
dat erkennen en ik geloof, nat ik daarover mee mag
redeneeren, wanneer men zno'u vijftig jaar In Amers
foort woont en altijd meeleeft met de gemeente en
zit in de bedrijven. Dan weet men toch wel zoowat.
En dan moet ik u vertellen, dat juist door hel grond
bedrijf Amersfoort is, wat het is en wat het zijn moet
en daardoor ook in bloei is gekomen.
En nu mogen wij een beeld schetsen van een kind
met een te groot pak. ik moet eerlijk verklaren, dat
beeld is niet juist weergegeven.
Wat t als «le heer Nieuwendijk zich cenlgszins ingc-
d.uht had in «le werkelijkheid, «lat» moest hij juist als
mi''i'".slandiT hier in de openbare vergadering huliie
Algemecne beschouwingen.
De heer Hofland: M. de V., de indruk, dien ik
kreeg èn van de Begrooling in haar geheel èn van de
toelichting, waarvan zij vergezeld ging. -.'as deze, dat
«leze Begrooting materieel en idci'el gaat in democra
tische richting en dat was voor mij een groote vol
doening. Ik zal niet zeggen, «lal die Indruk ongemengd
was. Ik heb gemerkt, dat het hier vu daar was aar/e-
u-iul, met zekeren schroom, maar Inderdaad kon ik
inch niet anders dan voor mij zeiven zeggen, «lat zij
de goetle richting uitging. Ik zeg materieel en ideSel
on waarom dut in het bijzonder? Omdat allians «le
herziening van de salarissen van b.-t personeel in zijn
geheel over het algemeen een goeden indruk moet
maken, niet alleen bij mij. maar ik vertrouw <>«>k bij
den geheelen Raad, boewei er hier en «laar nog wel
zen vlekje op zit. Maar «lat vlekje zullen wij, hoop ik
aanstonds bij de ariikelsgewijze behandeld.«3 «.f bij «le
aparte behandeling «Ier onderdeden wel kunnen ver
wijderen. Ik noem b v. zoo n vlekje waarin wor.lt ver-
telii, dat de onderwijzers hun laatste periodieke verhoo-
ging met St Juin-mis zullen krijgen. Zoo ataat bei er
niet. ik spreek van in ideöel opzicht, wanneer men
niet tt-nvolle tegemoet komt, waar overleg noodzake
lijk is tusschmi werkgever en werknemer, de twee
factoren in het economisch leven, de vertegenwoordi
gers van het kapitaal, zal ik ze maar noemen, en de
vertegenwoordigers van den arbi-id, t-u «lal overleg
niet altijd g'«-pleegd wordt in tien zin, zooala wij dat
verslaan, n'l. «lat volle meilezeggenaehap wor.lt toege
kend aan «le organisatie. Maar in het antwoord op
het af.Icelingsverslag komen B, W. in ieder geval
z.tVI «r
i «Ja» hr - voor
Gas- en Electriciteii
Verschillenden.
Voorzitter. Wij helihen hedenmiddag breedvoerig ge
sproken over al of niet progressieve heffing Want
gesteld, «leze zaak wordt besproken» wanneer «le meer
derheid voelt met mij, «lat progressieve heffing ougc-
wcuschi is, dan zal ik met een voorstel konn-n, «lat
toch winst gehaald wordt uit het gasbedrijf. Maar nu
begint men achteraan en dat is m. i. een fout van
den Voorzitter. Kerst «lient men de zaak principieel te
behandelen en «iat wordt hier niet gedaan. Dat is een
fout.
De Voorzitter: Mijnheer Van Kalken, ik lub
deze wijze van beslissing overwogen, 111a.tr «ie moeilijk
heid voor den Voorzitter ligt er juist in daartoe een
vorm te kiezen, lk heb «laar niet «ie macht toe, maar
u wel. Ik heb er geen bezwaar tegen, dat u mot een
motie van orde komt. Maar tk van mijn kant heb
daartoe niet de bevoegdheid. Ik moet overgaan tot «ie
regelmatige nehamk-ling van hei v«iorstel.
De heer Van Kalken: M. de V., ik wist niet,
dat ik meer kracht had dan de Voorzitter, maar «l.m
ben ik er voor, «-erst de zaak principieel te behandelen.
Ik ben zeer dankbaar voor «le hooge eer.
De Voorzitter: Mijnheer Van Kalken, ik hen
blij, «iat ik tl «l.m voorrang kan geven, maar nu wacht
ik ook een voorstel van 11 in.
Dc heer Van Kalken: Goed, M. de V.,
De Voorzitter: Ik krijg van den In-er Van
Kalken, mode onilerteèkend door de hoeren Ooator-
veen en I louhaer «Ie volgende motie
>l)e Raad, gehoord de discussie, overwegende «lat
progressieve lndl'in van gasprijzen niet wenschelijk
is. gaat «iver tot de orde van «len dag.«
Mij dunkt, dit voorstel is van «ie meest verre strek,
king en ik gcl.iof, dal wij na «iiscuss.e van he.ion-
mi.l.lag daarover «Ie debali. >1 niet meer behoeven te
openen, zoodat wij direct tot stemming kunnen ..vergaan.
De heer Kroes: Twee oridert-ek.-naren van de
motie Van Kalken zijn leden van de gasommissie,
nietwaar
l)e Voorzitter: Jawel, mijnheer Kroes
De lieer Kroes: Dank u.
De heer H -
met die vraag
De heer K r
ter: lk geloof, «lat de heer Kroes
bedoeling heeft.
J t. natuurlijk, dat is politiek,
lit h-.T Houbacr: M. dc V- 1» Ke,IK'f' j;"
nblrin, i. Ik dc
„Ivoren, dc Raad re.
reu ik er lork «airnr willen wij/, h-i advi-c
van den tow, die «re* W taml' k-"1 1
ctfcicc", inwaai mtcn k« vnnwlrt van I«.
nn.l ik d-n Raad
«en dc bHS"» aan c
reu ik V/c pcflim-nic vr«.,B Mm limn*
ambicnardn Vonreilire. da, b'l
tarieven nniHÜ» rallen rijn, do «eroiaolite lieroko-
pingen te maken
I), Vnncil.er: Ik ben blij. dal ik a Ja lelijk
kan aowairdoii, da, ik jui.l ver de -e n >er-
heb da, de ebel-boekboiide, Ivrrel dere
none n n .„.men zonder extra personeel
berekeningen op zult te neme»
Verschillenden,
Gas- en Electriciteitstarieven.
aan te stellen. Onder «leze omstandighcilen zijn de
bedrijfsbelangen geheel ondergeschikt aan de huishou
ding der Gemeente.
De lieer Hofland: M. «le V., nog een klein
woord, want het is toch wel noodig, dat ook «Ui min
derheid «Ier Commissie zich even laat hooren. lk be
hoor ook tot «le Commissie van bijstand voor de
beilrijven en mij dunkt, ik heb vanmiddag mijn meening
niet onder stoelen of banken gestoken. Wanneer de
Raad nu min of meer onder den invloed mocht zijn
van mijn collega I louhaer, dun meen ik daarnaast le
moeten stellen, «lat de uiinilerhei.! der Commissie was
voor de tarieven.
De heer Stadig: M, de V., deze motie omvat
en het kan zijn, «lat «lit opzettelijk «le bedoeling is
van den heer Van Kalken niet alle besprekingen
van hedenmiddag, liet gaat niet alleen over de pro
gressieve heffing, maar nog over «Ie vraag, «lie vaniniii-
«tag voortdurend naar voren is gekomen, of wij. zooals
«le heer Nieuwendijk het heeft geformuleerd, uit onze
gasfabrieken mogen halen een ongelimiteerde winst.
Dit is vanmiddag mede een element geweest iu de
besprekingen, lk geloof, dat liet wcnschelijk is, dat we
ook over «lat punt een beslissing krijgen en daarom
/•<u ik «len lleer Van Kalken in overwi-ging willen
gevt-n dit alsnog in zijn motie iu te lasschen.
De he«-r Van Kalken: M. «le V., ik geloof, «lat
mijn voorstel voldoende is. Het gaat hier <>m een
principieel punt. B. W. stellen voor een progressieve
helling en daar gaat lint om wordt h«-t in principe
uung'-nnmei) of niet? Daarna kunnen we overgaan tot
de orde van den dag. Eerst dient echter do/e beslis
sing vooraf te gaan, waaraan verder niets toegevoegd
heli eft to worden.
De inotie-Van Kalken wordt hi.-rop verworpen met
<j ii'gen - st.-inmen l«lie van «le liecrcu I louhaer, Van
Kalken, Koning. Kroes, Nieuwendijk, Oosterveen,
Stadig;.
De Voorzitter: Dan gaan we thans over tot
punt b en k'.mt het eerst ill behandeling hel amende
ment van «ie heeren Hofland, Lcinwcher en Overeem.
Mijnheer Hofland, van de zijde van B. «Si W. kan
ik u alleen dit mededeelen zooals iu «le toelichting
staat, hebbenwij gemeend een, proef te moeten nemen
en «len uitslag van die proef,'zou ik zoggen, moeten
ivij eens afwachten. Wij kunnen altijd nog zien wat
w«- ilan doen. Een belastbaar inkomen van f 800 kun
zijn een inkomen van f 1200, f1300 of f 1 p«>. Nu is
in klasse 1 de prijs van hoeveelheid A beneden «len Kost
prijs 1*11 «lie van hm-veclheid B gelijk aan ilcn^ost-
prijs. In klasse II is hoeveelheid A evenwel beneden
den kostprijs als «ie hoeveelheiil B boven den kost
prijs. Nu meenden wij het best le doen met op die
manier eens een proef te nemen. E11 ik zou u in
overweging willen geven, in het belang van «len
financieelcn toestand van Amersfoort, met deze proef
Vraagt een van de heeren nog het woord?
De beer Hofland: M. «le V., hel staat er precies
zoo bij als 11 zegt. Er wordt voorgesteld een pioef te
nemen. Maar nu gaat het bij e«-n proefneming ook
al ij«l nog hierom, of degene, die «le proef neemt,
meent, «lal «lit geschiedt volgens een juiste basis.
Nu staat voorop, «lat. toen wij «lit voorstel overwo
gen. wij reeds dadelijk rekening gehouden hebben met
tie fitiuiiciCn. Daarover bestaat lusschen u en mij
geen verschil. Maar wel over no vraag of het resul
taat van «lie proef zoodanig zal zijn, «lat daarmede in
«ie gemeente een zekere tevredenheid geboren zal
BUREAUX
KORTE GRACHT 9
VALKESTRAAT 19.
hem toen ook een oppasser was
cgd.
.ns zijn verblijf van it) Juli tot *4
werd hem clkcn dag een middag-
g toegestaan, waarbij hij, volgens
ift vergezeld was van een wandel-
meestal bestaande uiteen sergeant
en enkele manschappen. De lieer
liep dan vooraan.
ocilscl is steeds goed en voldoende
list en Wetenschap.
3«.-ethovcii-avond door
rótl r ic L a m o n d, „Amicitia"
aangi'kondigd, deze begenadigde
air, 1-rciléric laimond, en als zoo-
left bij zich ons geopenbaard gis-
Wat te zeggen van «iat spel, «lat
volmaaktheid voor ons goivono
gen haast niet te benaderen, niet te
is. We kunnen alleen maar luisteren,
n iu diepe bewondering voor een
atig kunnen, lil stillen eerbied, waar-
ten slotte uiting hebben kunnen
■or een langdurig applaus, «lat «lezen
begenadigden kunsteruar ettelijke
-rugriep. In vervoering rezen «Ie
-rs op na de brillatito, de adem be-
wedergave vau de Sonate Appas-
K-mol), Op. ,v/. Waren wij llollnn-
:lat oogenblik nu eens geen iitieh-
atulers geweest, we zouden dezen
n Beethoven-vertolk er, bejubeld,
itane ovatie gebracht hebben. Nu
leen ecu warm handgeklap, waarin
stenaar zal hebben kunnen beluistc-
tiepeii eerbied en onbegrensde bc-
n we huiswaarts getogen, onder
uk van «iat alles overweldigende,
jst niet te omvatten klanken-weelile
'óór dien hoorden ivo Beethoven
uilen we ooit weer hooren de So-
liir, op. 31 no, 3, zóó als «lezen
fonkelend het Scherzo, zóó su-
Mcnuutto? j£n dan «Ie Sonate
e, c-nioll, op, 13, met het schitto-
cgr«> moltocon brio? Is een niuer
-, «le hoorders bi-loovereude wodor-
<oa.«r van (le «Scchs llCUB B.iga-
us op, 119, als l.aniond dezen
den in «len aanbel reedstegen-
zoo volmaakt kunstenaar, «lie
1 vertolkt, ais ware liens geest iu
varen en speelt dus niet l.aniond,
componist zelve, past slechts een
luisteren, een verzonken zijn in
iwondcrii'g. I lel eeuige, waarmede
ten betalen de tol onzer vcrecring
genie als l-rèdcric Lamouil.
H ECHTZAKEN.
>r de 1'! roe hl sr he Iteelilbitnk.
Strafzitting,
itslond een koopman van hier,
diefstal van een denneboom van
geveld hout, dat op afgesloten terrein
Iaiaglandscbenweg lag. Hot bleek
hij den hoorn had willen verkoopen,
I thuis voor 'brandstof gebruiken,
liti.'-agent had .hein onderweg aan-
II en proces-verhaal opgemaakt. De
1 al dikwijls veroordeelingen onder-
M. eischte 7 dagen gevangenis-
Uitspraken.
V., 22 jaar, arbeider alhier, tnis-
g van den politieagent C'. W, Hooger.
:i wederspannighciil, zes weken ge-
sstraf.
J. II. l,„ 39 jaar, teekenaar, zwervende,
verduistering van een rijwiel ten nndeele
van W. l'on, bij wion bij het huurde, ter
wijl hij het hier ter steile verkocht, vijf
maanden gevangenisstraf, met altrck van
het voorarrest. De eisch was zes maanden
gevangenisstraf.
W. v. jaar. werkman alhier, dief
stal van een denneboom ten tuuloele van
den Staat, f boete subs. 3 dagen hechtenis.
1. II. I). S„ >-' :-T. koopman, 2. 1). J.
18 jaar. kooptn. beiden alhier, diefstal
van sparrebootnen ten nadei.-lo van mr. W.
II. de Beaufort te Lensden, allen 2 «lagen
gevangenisstraf.
S. v. IV, 21 jaar, loniponkopplhnn alhier,
diefstal van hout, ten nadcelo van 'do ge
nuine Amersfoort, f 3 subs, 3 dagen hechten.
K, A, v. D.. 34 jaar,/oiidi-r beroep alhier,
diefstal van aardappelen, ten nndeele van
J. Seheomlerhoek to Hoogland 1 maand
gevang nisslraf.
Dc opperbevelhebber heeft bepaald,
dat voortaan aan de gehuwde militairen der
depóts 4 «lagen verlof per maand kan wor
den verleend en aan de uitgehuwden 3
dagen, terwijl dit t«it heden was 3 en 2
«lagen, een uitbreiding van het verlof, waar
op ook In liet voorloopig verslag «lor Oorlogs-
begrooting wordt aangedrongen.
De opperbevelhebber van land- en
zeemacht heeft bepaald, dat «le dienstplich
tig..- ouderoffh ieren van «Ie lichting 1912
«ier infanterie, vesting-artillcrio, genie en
pontonniers, alsmede dc dienstplichtige ondei-
ofltcicrcn van «ie lichting 1911 en 1912 der
pantscrfoi t-artill«'ric en der torpedistcu, op
30 N'ovi-mbor -k., de dienstplichtige korpo
raals en manschappen van het nog ouder
de wapenen zijmie gedeelte «lur lichting 1914
van «l«- infanterie, pontonniers, pantseiforr-
artillerie en torpodistcn omstreeks 1 Decem
ber e.k in liet genot van onbepaald (klein)
verlof zullen gesteld worden.
liet vervoer «ier omstreeks 21 December
verlrekki-nde verlofgangers kan om opeen-
hooping op «le spnoriveglijnon i«- voorkomen
over 18, 19, 20 en 21 December worden
verdeeld.
Gistermiddag zijn we door de begroeiing
hcengekomen, na 5, zegge vijl zittingen. En
't haii zoowaar maar eon haartje gescheeld,
of we haililen er nog een zesde bijgekregen.
Gelukkig wist de voorzitter gistermiddag
het gevaar te bezweren. Klokke vijf viel de
laatste hamerslag en was de begrooling
achter den rug. Wat een gelukwonsch
Dinsdagavond was feitelijk een dubbele
zitting, eerst de agenda van do gew< ne
vergadering op dien avond en daarna nog een
stuk begrooting, welke hoofdzakelijk gewijd
was aan de sulariccring van don directeur
van Gemeente-werken,
De voorzitter stelde aan «le orde het aan
gehouden voorstel om den directeur f 4 250
te geven. De heer Leinweber vond't daarbij
noodzakelijk, ter inlichting van den heer
De Rempcnaer, die de vorige vergaderingen
niet haii bijgewoond, in herhaling te treden
van het door hem in eerste instantie ge
sprokene. Ken voorbeeld, dat door de hoeren
Kroes en Vair Kalken gevolgd werd, met
dier. verstande, dat beide laatstgenoemde
heeren, en in "t bijzonder dc heer Kroes,
nu den directeur een grooten pluim op den
hoed staken. Me dunkt, allen, dio de ver
gadering van Vrijdagavond bijgewoond
hebben, moeten nu- eveneens paf gezeten
hebben over een zoo aanmoikelijke front
verandering.
