snippers en ander afval van nieuw rood
koper, brons en geel koper.
3, de verbodsbepalingen sub. i en 2 ge
steld zijn niet van torpassing op hoeveel
heden van ten hoogste 15 K.G. voor zoover
het vervoer en de aflevering plaats vinden
naar opslagplaatsen van kleinhandelaren
en tusschenhandelaren in nude metalen.
4. van de verbodsbepalingen sub. 1 en 2
gesteld, kan zoo noodig onder daar bij te
stellen voorwaarden ontheffing worden ver
leend door het Rijksbureau voor koper,
Buitenhof 8 's-Gravenhage.
B. dat de volgende maximumprijzen zijn
vastgesteld.
1. oud koper f3.50 per K.G.
2. oud brons in soorten f300 per K.G.
3. oud geel koper (messing; geslagen of
licht f2.00 per K.G.
4. oud geel koper (messing) gegoten of
zwaar f2 .50 pêr K.G. af plaats van levering.
Amersfoort, 29 Januari 1918.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
De Burgemeester der gemeente Amers-
foort
gelezen circulaire No. 22 d.d. 20Januari
maakt bekend, dat do Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel,
het volgende heeft bepaald
1. De leveranciers van k'.ifie aan detail
listen zullen in het tijdvak van 1 tot en met
25 Februari 1918 aan detaillisten mogen af
leveren en wel op een hun dof«r een detail
list over te leggen.
bon No. 14 ecne Thee- en Koffickaart
o.t K.G. Koffie.
geldende deze hoeveelheden als voorziening
in de behoeften aan koffie van den detaillist
voor de geheele maand.
2. gedurende het tijdvak aanvangende
t en eindigende 15 Februari 1918, zal door
de detaillisten aan verbruikers mogen wor
den afgeleverd op
bon No. 16 0.1 K.G. Koffie.
3. gedurende het tijdvak, aanvangende
16 en eindigende 28 Februari 1918,zul door
de detaillisten aan verbruikers mogen wor
den afgeleverd op
bon No. 18 0.1 K.G. Koffie.
4. Bons 16 en 18 voor koffie, door detail-
.iisicn van verbruikers in ontvangst genomen.
mogen door den belreffendcn detaillist des-
gcwcnscht dadelijk aan zijn leverancier
worden afgegeven, nader zal worden be
kend gemaakt, welke hoeveelheden koffie
de leverancier op ileze bons na 28 Februari
zal mogen afleveren aan den detaillist.
Amersfoort, 19 Januari 1917.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
De Burgemeester van Amersfoort,
gelezen circulaire No 22, dd. 26 Januari
1918,
maakt bekend, dat de Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel
ter algomcene kennis brengt,
dat met ingang van 1 Februari 1918 de
aflevering van thee als drank of op welke
andere wijze ook in hotels, café's, restaurants,
wachtkamers, kajuiten en dergelijke, tot
nader
Amersfoort. 29 Januari 1918.
De Burgerneestei
Van RANDWIJCK
De Burgemeester van Amersfoort,
gelezen de beschikking van den Minister
van Landbouw. Nijverheid en Handel d.d.
25 Januari 1918, S. No. 21, maakt bekend.
dat de maximumtusschenhandelprijs voor
koelhuisboter door den voornoemden Minis
ter is vastgesteld op f 2.65 per K.G. en de
maximum kleinhandelprijs op f 2.S5 per K.G.
Amersfoort, 29 Januari 1918.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
De Burgemeester van Amersfoort,
gelezen circulaire No. 4, afdeeling Crisis-
zaken, Bureau Nijverheid
maakt bekend dat de Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel heeft bepaald
bon No. 8 der Rijkspetroleumdistributie-
kaart zal geldig zijn van 1 F'ebruari 1918
af tot en met 15 Februari 1918 voor eeoe
hoeveelheid van 2 Liter.
Amersfoort, 29 Januari 1918.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
De Burgemeester van Amersfoort,
gelezen circulaire No. 21 dd. 28 Januari
1918,
maakt bekend, dat de Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel,
heefl bepaald
dat de maximumprijs voor Friesche en
andere soorten fijne peen niet geldt voor
kleine gewasschen peen, z.g. spoel- of hak-
peen van niet minder dan 65 stuks perK.G.
Amersfoort 29 Januari 1918.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
Oe Burgemeester van Amersfoort
- hieiigl ter keiinie van de ingezetenen .lezer
I Gemeente. d«t het door den Directeur van
Rijka-direcie belastingen, eoz. te Utrecht execu
toir verktaarde kohier van He
Grondbelasting
over het dienstjaar 1'JIS aan den Ontvanger
van 's Rijks directe belastingen alhier i< ter
hand gesteld, aan >vi-n ieder verplicht te
zijnen aanslag op den bij de wet bepaalden
voet te voldoen.
Gedaan en op du daarvoor gebrnijmlijk-
plaaiseu aangeplakt te Amerelo
ntiarl 1918.
1 den '29 Ju-
HLNDKRWET.
Burgemeester en Wethouder.-
oort,
op artt,
Ier Hinderwet,
lire
I ter
door den Directeur r Ncd-land-olie Orgel-
i.l.riek ingediend verzoek, met bijlagen, om
vergunning tol het uitbreiden van de orgel-
t».r i-usv.,u-zing van den zuiggasmotor, in net
hoek Molens.raat Appel-
pcrce.
I Karl
bekend onder
-R. "0
No. 189. op de Si
liet. ,11 dal 011 Dinsdag den 12 Februari a.s.
des Voormiddag.. Ie half elf u-eü, geleg-tim id
l'-n Rnndhuize wordt S-w'™"™-
leden. 1
IA Ie lid dei
'''^koniet''
Folie, alleen zij oer. cl.tigd, die ove- e-ikoiiirtw
artikel 7 der Hinderwet .oor be' Gt-m.cnU'be-
Amersfoort. 2!) Januari 1918.
Burgcni'-astcr en W.nhuhl."
A. It. VKKNSTKA.
STAHSMK1IWS.
Het Kanaal door de Geldcrsrlie Vullei.
Voor de li-dcn van do Maatschappij
van Nijverheid en vele andere gen».,du-
den hield gisteravond de heer W. J van
Haren Noman Jr. oen lezing over «Hol
Kanaal door de Geldersche vallei».
Spr. begon .-r op te wij/en, dat de belang
rijkheid van die kanaal weer naar voren is
gekomen door de oorlogsomstandigheden
Men vraagt zich afZijn wij wei genoeg
weerbaar? Weerbaar in militairen zin, weer
baar in ecoimmischcn zin Dp de militaire
zijde zal spr. niet ingaan, alleen wijst hij er
op, dat een breed en diep kanaal door de
Geldersche vallei de verdediging van de
vesting Holland niet alleen niet schaadt,
maar ten bate zal komen en dat natuurlijk
bij den aanleg alle noodige aandacht zal
worden geschonken aan de eischen tier
landsverdediging.
Wat betreft de economische weerbaarheid
heeft het ontwerp nog een veel wijdere
strekking, want In al zijns onderdeden 011
bedoelingen is hei er op gericht, door ver
betering van verkeer en door verbetering
van afwatering, handel, nijverheid en land
bouw ten goede tc konten en tot grooter
ontwikkeling tc brengen.
De drie hoofddoeleinden, welke bii de be
oordeeling van het kanaal door de Gel
dersche vallei ter sprake komen, zijn
a. De verbinding van de Amsterdamsche
haven met tien Boven-Rijn
b. De verbinding van Amsterdam er.het
geheele Noordwestelijk deel van nu» land
met het industriegebied Twente, en het
steenkolengebied van Limburg.
c. De afwatcringsbelangen van de Gel
dersche Vallei zelve.
De eerste dezer drie punten is van over
wegend belang voor tien rol, welke Ne
derland in bet wereldverkeer zal spelen na
herstel van den vredede beide andere
zijn van bcteckenis, ook als Nederland op
nieuw geisolcerd mocht worden, doch ook.
zonder dit nimmer herhalen van den tcg-n-
wooruigen toestand versterken zij ile kracht.
In den brede zet spr. mteen dat hel
transiioverkecr niet allejti een der hoofd-
vereischten is voor onze zeehavens maar
ook voor het ruime achterland, het zeer
belangrijke gedesite van Midden-Europa,
dat om zoo te zeggen door onze Noordzee
havens in het Rijnmond-gebied bestreken
wordt. De inrichting van onze zeehavens is,
uoais spr. aantoont, voortreffelijk, maar
raagt spr. hoe slaat het met de verbree
ding van het achterland? Tot dit achterland
rekent spr. het grootste deel van Duitsshland,
belangrijk deel van Oostenrijk, ja zelfs
Zwitserland. Daarbij wordt in het al
gemeen nis verbinding gebruikt gemaakt
var. den Rijn. Hoe de verbinding van Am
sterdam uit met die rivier is geweest en
thans nog is, zet spr. ver volgens uiteen. Hij
wijst in <Ft verband op de geschiedenis van
het Merwede-kanaal. Dit kanaal bracht wel
verbetering voor rle verbinding van Am
sterdam met den Rijn, maar het was niet
.fitavie. H.t k«,«nl i» I» te"f|
vele sluizen, waardoor het verkeer grno
oponthoud heeft. Het is zelfs voorgekomen
dat schepen van je hitmenv. art 701111e'
hebben moeten wachten v.v.r ze geschut
konden worden. Door de gennge breedte
van het kanaal is er niet minder dan et-
dag gemoeid voor grooterc Rijnschepeti
voor Ue 47 K M. die het kanaal lang is van
Vreeswijk naar Amsterdam. De bodem-
breedte van het Merwede-kanaal bedraagt
slechts 20 M. bij cc:, diepgang vanj.H'M.
Moe onvoldoende dit is. blijkt uit bet ont
werp voor het Maas- en Waalkanaal, waar
van de bodembreedte op 40 M. en een
diepgang va,, j.jo M. mr&t wmod. „f-
schoon de vaartuigen, waarvoor dat kanaal
bestemd is niet tot het internationale verkeer
gerekend worden. Ondanks alle moeilijk
heden is do Rijnvaart der Anisierdamsche
haven met reuzenschreden vooruit gegaan
sinds de opening van het Merwede-kanaal.
In 1893 was het aantal tonnen 198.896. lien
jaar later in 1903 was het meer dan ver
dubbeld en bedroeg 4d'>-4"' 11 n0K lit'"
jaar later, In 1913 was hot geklommen tot
1.531 049 d. w. z. in 20 jaren bedroeg de
vermeerdering 078 pCt. Hot is dan ook
begrijpelijk, dat du regeering bij dusdanige
cijfers niet kon blijven stilzitten en de vraag
onder de oogen moest zien op welke, wijze
het Merwede-kanaal zou kunnen verbeterd
worden. Het ware naar spr.. meent heter ge-
woest, als de regeering zich had afgevraagd
)p welke wijze de verbinding van Amsterdam
nvt den Rijn kon verbeterd worden zonder
zich vast te klampen aan het besteaede
Kanaal. De eotnroi'sie, benoemd 14 Aug.
1915. heeft ecu oncl rzick ingesteld en aan-
genomen mag word-n. dal het reparatie-
werk van het Merwede-kanaal, zooals zij dat
ontworpen heeft, werkelijk het be.ti mogelijke
is. Daarom betreurt spr. «Ie beperkte opdracht
niet. want zij veroorlooft ons,indien hi t voor
stel dat hierop het antwoord is, onvoldoende
mocht worden bevonden, bovendien met
klem aan te dringen op tie ingrijpende ver
betering, welke een geheel nieuw kanaal
zal kunne» brengen. 5
tweeledigTen eerste, een geheel nieuw
kanaal-plan, ten tweede verruiming van hot
bestaande, liet nieuw ;c graven kuiiaui gaat
v..n het Mvrwc'lek.n ...I ie-vesten Utrecht
in rechte lijn aar het zuiden, waar het
i ivvat westelijk ombuigt, om niet een groote
huisluis, mo ge veer 2 K.M. bewesten de
•de I."k uit :u k>>uicti Ipvallèr.il van dit kanaal
is, jat het van Zeeburg tot Vreeswijk sluizen-
vrij is, c,t dat meerdere kleine bochten tus-
schen de tegenwoordige sluis te Utrechten
die bij Vreeswijk, worden afgesneden on
vervangen door een rechtlijnig kanaal. Bij
de tegenwoordige groote en lange rijn-
schepen en lange aleeptrcincn zijt: buide
verbeteringen waardeerbare voordelen.
Tevens omvat het plan de verruiming van
het kanaalvak van Amsterdam t..t aan hel
nieuw aan te 'eggen kanaal, dat op grootere
breedte en meerdere diepte dan het thans
bestaande zal worden gemaakt, zoodat het
geheele kanaal va-, Zeet.ure tot Vreeswijk
veel ruimer zal worden, terwijl, ofschoon
nog niet onmiddellijk in den aanleg begrepen
het plan er rekening mede houdt, dat .ie thans
over het Merwedekanaal bestaande draai
bruggen later .in-ir booge, vas'e bruggen
'f wel door befbruggen zullen worden ver
vangen.
De kosten van het nieuwe kanaal-tracé
me: inbegrip van de nieuwe sluis bewesten
Vreeswijk worden geraamd op f7.100.000,
en die van verruiming van het behouden
kanaalvak op f4.700.000, zoodat de voorge
stelde kanaal verbetering f 11,800.000 zal
kosten. Worden de bruggen toch vernieuwd,
hetgeen niet onmiddellijk noodzakelijk wordt
geacht, maar toch in een niet v.:r verwijderde
toekomst zal moeten geschieden, dan komt
daarbij nog f t.700.000.
Spr. toetst vervolgens de verbeterings
plannen aan de reeds thans op het Merwede-
kanaal door de Rijnvaart ondervonden be
zwaren.
Er zijn toch tegenwoordig reeds schepen,
the niet op het kanaal ouden kunnen toe
gelaten worden, wegens 10 groote lengte
en t-. grooten diepgang.
Verder zet spr. uiteen, dat door niet-ver-
beteren van het Zerlerihkatia.il de Rijnvaart
van Amsterdam feitelijk -.ver Rotterdam
geleid wordt. De Rijn toch is niet altijd
bevaarbaar via Arnheni-Rhenen en dus
zullen de schepen dan via Krimpen eti
Dordrecht moeten gaan. Bij de belangrijke
ontwerpen ter verbetering van onze binnen,
vaart, rekent me., wel opsch-pen van-uoo
tonen bij liet verb.-terdeMerwedekanaal zou-
*Jlc schepen ,>m de liuofstad des lands
te kunnen bereiken, via Rotterdam moeten
varen.
Nog een groot bezwaar is, dat de uit
monding van het nieuwe kanaal in den Lek
gelegen is boneden de schipbrug bij Vree
wijk. De schippers zullen daardoor groote
moeilijkheden ondervinden, om zoowel m
als uit het kanaal te komen. Ondanks al
deze bezwaren, kan niet ontkend worden,
dat de voorgestelde veranderingen een groote
T^fcüÏÏ.' kim? „ia -■««--■" A™'">
tm.
"I"' „eken «Ik»»' «Ska
dat hoekje de afnem-
De concurre
ware op.
A. kj
hein wel zai kunnen geven. Ilij jj«
tenslotte terecht komen zal. weet hij tn-
ia: ^.,,,1 naar die buurt, omdat hij
daar stellig vindt wal i»J noodig lucft.Zoo
bet 008 met de havens. Amsterdam et.
Rouet dam mogen concurreereii, hoe meer
zij wedijveren m uitstekende outihagc.
goede -/eruindtiig met het Achtet lattci,
voortreffelijke communicatie met de open
zee. ras J meet zuilen z.j elkaar steunen
want des tc meer zal men van een van
beide voor liet transito-verkeer gc-bruta
maken, wetend--, dat zoo in éét. dier twee
havens lijdelijk gebrek aan bergruimte of
gebrek aan iuludittgsr.iitme mocht heerschcn,
men bij :F andere, haven gelegen in het
Rijnmondgebied, terecht kan en zonder bij
kosten, zonder geheele verandering van ver
voermiddel de goederen kan dirigeere», of
naar het IJ of naar de» Maasmond.
Het verkeer op den Rijn, zoo iegt spr.
uit, zal na den oorlog meer en meer toe
nemen. Een voorzichtige economische poli
tiek in Nederland vraagt daarom een al-
doende verbinding vat. de Amstefdamsche
haven met den Boven-Rijn en daarvoor is
het noodig, uai wij dt-n ouden weg verlate...
De nieuwe weg inoet zijn, reeds door van
Niftrik, Tak van Poortvliet cn zoovel
andere bekwame mannen aangegeven: hel
kanaal door de Geldersche vallei.
I let kanaal door de Geldersche vallei, is
wiskundig ue nagenoeg kortste weg van
Amsterdam naar .ic:, Bovcn-R:jn, loope.tde
via Amersfoort, door de li. V. en den Rijn
doorsnijdend bij Uptieusdoti. mondt bet uil
bij Doodewaard in <ic- Waal, dus in dien
Rijntak op welken tie scheepvaart de meeste
gemakken ondervindt.
Dc weg zVmsterdam-Amcrsf.) rt hangt
samen, wat de bijzonderheden belieft, met
het wel of niet doorgaan der plannen tot
droogmaking vuil de Zuiderzee en het ge
heele ontwerp moet in zijne bijzonderheden
nog nader worden uitgewerkt.
Toch durft spr. nu reeds op het gezag
van den bekwamen ingenieur Van Goor b-
loven, dat het ontwcrp-kaitaal, dat na af
doende voorbereiding tenslotte aan Re-
geering en Volk zal worden voorgelegd, niet
mc-cr het g oot aantal sluizen zal hebben van
het ontwerp 1S77, doch hoogstens vijf, ver
moedelijk slechts vier.
Daarenboven zat het wat betreft de breedte,
de diepte, de hoogte der bruggen, de
ruimte bij sluizen en bruggen op veel bree
der schaal zijn opgevat, dan men een halve
eeuw geleden nog kot. vermoeden, dat nood
zakelijk zou zijn, want bij dit nieuwe ont
werp zai er wel degelijk rekening mede
worden gehouden, dat deze waterweg tege-
iijK moet dienen voor het Rijnvaart-verkeer
en voor een gedeelte van het. binnenvaart-
vorkcer. Dat dit mog.iijk is. wordt dooi
geen technicus betwijfeld, mits vu tevoren
bij den gehelen opzet rekening is gehouden
met dit dubtiei doel.
Spr. wijst dan verder op du groote be
langen, die Limburg en Twente hebben bij
dit kanaal.
üs steenkool uit 1 leerlen moet nu via dc
Maas en Rotterdam, naar Noord-Holland.
Evenzoo gaat het met de nijverheidspro
ducien van Overijssel, die strak» naar den
Rijt. zuilen gebracht moeten worden, maar
dan den grooten omweg mouten maken om
de hoofdstad ie beruiken. (Jok stond
spr, nog stil bij de'groote belangen, die b.v.
Amersfoort en Vecnendaal hebben bij de
tot staedkoming van dit nieuwe kanaal. l)e
landbouwbelangen, aismede tic afwatering
Tan de Geldersche Vallei worden vervol
gens door spr. uiteengezet.
Aan het slot van zijn rede, wijst spr.
er nogmaals met nadruk op, dat het tot
stand kotnen van het kanaal door de (iel-
dersche Vall.-i niet i„ een Amsterdams, b.
maar een nationaal indang en spr. roept
aller medewerking in om het zoo spoedig
mogelijk tot stand te brengen.
Van de gelegenheid tot debat maakte de
lieer N i e r a t r a s z, lid «Ier Tweede Kamer
van Amsterdam, gebruik, die minder en-
de he?Van Thr'jn vl(fmi"isdl blt'ek <la»
Debater gaf,,,.. dat"h.'T'hc,aandc M.r-
we-Je-kanaai fouten aankleven doch wi
ntoeten dankbaar zijn, dal liet kanaal er is!
