68e Jaargang
BIJVOEGSEL van de «Amersfoortsche Courant» van Zaterdag 6 April 1918.
Centrale Keuken. Verschillenden.
Men heeft gezien, dat er toen van zekere arbeiders-
zijde een soort opzweeping plaats had om nu de ar
beiders bij de Cenlralo Keuken te brengen. In het
begin zag men een groote vermeerdering van de por
ties voor menschcn met een inkomen beneden f 800.
Maar wal ziet men nu weer? liet loopt weer mis: de
zweep zit er op het «ogenblik niet meer achter en de
meuschen komen niet meer.
liet is een eigenaardigheid, ik ben ten opzichte van
de commissie voor de Centrale Keuken bijna oppositie-
man geweest, maar nu hoor ik, dat hier gezegd wordt,
.at er geen voldoende voedingswaarde in het eten zit,
dat de substantie der dingen niet goed is. Ik wil h< t
graag aannemen, maar laten wij eens even mijn mede
lid Hofland in herinnering brengen de eerste dagen
van de Centrale Keuken. Ik herinner mij nog, dat de
Centrale Keuken voor den eersten dag ons erwt-n -
soep heeft gebracht eu toen las ik in hel communiqué
•1 de krant, dat de huismoeders zich al in den heer
lijken geur verlustigden.
liet was ook zoo, rnijn hart ging open. zoo lekker
rook het! En zij smulden er al van! Het bleek echter.
er van de soep heelcinaal niet te smullen viel. dat
■:e soep niet was te etende erwten waren zoo llard
als bikkels.
Den volgenden dag stond er dan inde erwten waren
'.vel niet goed, maar de reuk was toch wel goed.
M. de V., men heeft in tie eerste «lagen kunnen
merken, dat er propaganda gemaakt werd voor de
het bijzonder was.
Maar een eigena;
ik op drukken, dat t<
uiigheid te hebben waardoor
1 het c
M,
M'. de V.. ik heb
wder vinding, dat het et
ip liet «ogenblik zeker
1 vraag ik mij af.
al niets
irtuiging
ïcht
lengt.
berust op
Ie Keuken
de Centrale Keuken
terwijl er in hel begin niets anders dan ophemelarij
plaats had, terwijl toen meermalen geconstateerd moest
worden, dat het niet te eten was.
M. de V., ik '.vil liet voor! «pig hierbij laten, mis
schien dat iie debatten i.og aanleiding geven liet
woord hierover te voeren.
De heer Oost er veen: M. de V.. ik heb ook de
eet lid te zijn geweest van de Commissie voor tie
Centrale Keuken, ik zeg «geweeste en het verwondert
mij. «lat de lieer Van Xijnaiten nog steeds meent lid
te zijn, terwijl de commissie toch niet meer bestaat,
ik maak daaruit de gevolgtrekking, dat er waarschijn
lijk een verzuim is gepleegd bij de Centrale Keuken
••n dat de heer Van Nijr.atten, die waarschijnlijk niet
op ile laatste vergadering geweest is, geen bericht
gekregen heeft aan zijn huis. dat hij eervol ontslagen is.
De Commissie voor de Centrale keuken is bijeen
geroepen en daar hebben wij verschillende dingen nog
besproken: de portiepriis is. meen ik, op die vergade
ring ook nog behandeld en daarna heeft de voorzitter
van tie weinig voltallige commissie, die toen iii deze
zelfde zaal zal, medegedeeld, dat hel plan bestond bij
B. «Q- W. tie Centrale keuken te maken tot een onder
deel van een gemeentebedrijf, zooals de gasfabriek
e.d., en dus bij dezen de Commissie bedankt werd
voor de vele werkzaamheden. Hij heeft er heel mooie
woorden voor gebruikt, maar ik heb er niet anders
uit kunnen opmaken, dan dat de commissie naar huis
ging. Ik vermoed, tlat de heer Van Xijnalten op de
vergadering niet tegenwoordig is geweest, ar.ders had
hij bet ook moeten hooren. E11 nu veronderstel ik,
dat de secretaris vergeten heeft den heer Van Xijnatten
daarvan kennis te geven.
Centrale Keuken.
helmen een Werkloosheitisfoc.ds te stichten, liaan wij
op den v. eg, die uier gevraagd wor.il, in. dan maken wij
eigenlijk gezegd een groote moeilijkheid. Dan gaan
wij eigenlijk gezegd een premie toekennen aan die
organisatie, die geen Wcrkloosheidsfonds stichten en
dan zal men kunnen redencercn och laat maar gaan,
als hei straks mis is, dau gaan wij naar de Gemeente
en beroepen er ons op, dat wij geen Werkloosheids-
fonds bobben. Ik geloof, dat wij dit punt wei ouder
de oogeu moeten zien. Natuurlijk moeten die meuschen
geholpen worden, maar op hel oogenblik is er nog
gei-n werkloosheid onder dit- menseken. Hun aantal is
klein 1:11 ilus is het gemakkelijk een voorziening te
treffen. Dm hier nu direct al bij voorbaat een regeling
to treffen en daardoor misschien eigenlijk gezegd een
premie te geven op het niet-stichten van Werkloos
heidsfondsen, ik gelo -f, tlat wij daartoe niet moeten
medewerken.
De heer Nicuwendijk: M. de V., ik ben het met
den gcacliten Wethouder niet eens. Ik wil best ge
kloven, dat wij hier in Amersfoort achter zijn en dat
men al lang een fonds had behooren te stichten, maar
waar in Enschede een/elfde regeling is tol stand ge
komen. <ie textielplaats bij uitnemendheid, wanneer
mc:i «laar heeft ingezien tlat het noodig is, dat tie
Gemeente ingrijpt en daarbij tie hulp heeft aanvaard
van het Koninklijk Nationaal Steuncomité, geloof ik.
dat wij dan in Amersfoort dit niet kunnen afwijzen
De heer Van Xijnatten. Dus ik ben toch nog
lid, hè?
De heer Oosterveen: Ik heb in ieder geval
beschouwd, dat ik er buiten sta en B. W. de zaak
ter harte nemen. Ik voelde mij verplicht dit even
mede te deelen, omtlat ik hoor, dat de heer Van Xij
natten meent nog lid van deze commissie te wezen,
hoewel ze niet meer bestaat.
Toen wij de Centrale keuken oprichtten en de com
missie benoemd werd, leefde, men in den lantie en
ook in Amersfoort algemeen oridcr den indruk: het
ziet er voor den toekomstigen tijd slecht uit, er zal
komen gebrek aan brandstoffen en wij zullen wel eens
zonder vuur en licht kunnen zitten. De voedselnood
zag men ook zeer ernstig in en dat is de oorzaak, dat
li. «V W. bij den Raad kwamen, ook al op aandrang
van uit den Raad en de Raad zich niet verantwoord
achtte, evenmin als B. Wwanneer er geen Cen
trale keuken werd opgericht. Als wii geweten hadden,
«lal het met den voedsel- en brandstoffennootl vrij goed
zou g.mi;. dan zouden wij er misschien nog een tijdje
rtiee gew.-cht hebben; ik blijf daar op bet ooger.bliic
buiten. Ouder de gedachte, dat tie nood in den k 'men
den winter zeer ernstig zou wezen, leefde men alge
meen, ook de commissie, er. als er nood is, neemt
men gaarne aan, wat er is en dan smaakt het op dat
«.ogenblik ook veel lekkerder. Het eten ging in het
begin vrij goed en beviel vrij goed. omdat men voel
de, wij zitten in een noodtoestand. Maar. zooals ook in
de commissie zelf gevoeld is «ie vrouw, of zij is vrouw
van arbeider, middenstander of wie ook, wil liefst zelf
baar eigen pot koken en zoolang het kan ben ik er
zelf ook voorstander van, ik vind het k lekkerder
ais mijn vrouw zelf kookt. Ken arbeider zal o«k veel
lekkerder eten. .is zijn vrouw kookt dan wanneer hij
het van de Centrale keuken krijgt. Het ligt voor de
hand. dat, ai is het eten ook voor 7,5 cent per portie
verkrijgbaar, a's de vrouw eigen aardappelen heeft e:i
zij kan de ingrediënten krijgen, zi) zelf zal koken.
Vandaar dat de Centrale keuken achterna beschouwd
nog niet zo ui groote noodzaak is geweest. Intusschen.
wij moesten een Centrale keuken hebber, en misschien
z tl ze naderhand nog z.-er nuttig werk kunn 1 ver
richten. M. «ie V.. ik geioof niet, dat ik hieraan ver
tier nog iets behoef toe te voegen.
De heer Jorissen, Wethouder voor Maatschappe
lijk Werk: M. de V.. ik ben heel blijde, dat ik eer.s
in de gelegenheid ben. om eens iets meer uitvoerig
over tic Centrale Keuken in deze vergadering te spreken.
Als er een bedrijf in de gemeente is. dat besproken
en niet altijd welwillend besproken is in de gemeente,
dan is het zeer zeker tie Centrale Keuken. E11 ik
geef U de verzekering. M. de V.. dat er toch geen
bedrijf isneen, d -t mag ik misschien zoo niet
zeggen, maar ik geef U de verzekering, dat de Cen
trale Keuken zeer zeker een van de bedrijven is. waar
van het personeel van de eerste dagen van de op
richting af tot den dag van vandaag zich met buiten
gewoon veel ijver en toewijding van zijn taak kwijt,
Ik wensch dat even hier in het midden te brengen,
M. de V.. om een heeie massa verkeerde geruchten
daarmede direct den kop in te drukken. Wij hebben in
de Centrale Keuken bekwame personen, wij hebben er
ijverige personen, personen die er goed op hun plaats zijn
M. de V., in de eerste plaats zou ik even willen
zeggen, dat de heer Hofland zich vergist heeft. Hij
meende, dat de Commissie, die indertijd in het leven is
geroepen, een blanco crediet heeft gekregen.
Als ik mij niet vergis, M. de V.. heb ik al eens
eerder tiie meening bestreden. Niet aan die Commissie
is een blanco crediet gegeven, maar aan B. W. is
door den Raad een blanco crediet verstrekt. Ik ge
loof, dat dat een groot onderscheid maakt. Er zijn
De Wethouder Jorissen: M. de V., ik geloof
niet, dat wij zoo heel ver van eikaar staan. Ik geloof
zelfs, nat wij dicht bij elkaar staan. In Enschedé en
Hengelo is waarschijnlijk geen werkloosheitlsfontls,
anders zou daar niet zoo'11 reuzen toeslag gegeven
ook een crisisfonds.
De heer Hofland:
mijnheer.
De Wethouder Jorissen: Jawel, dat weet ik wel.
Wanneer straks de nier.schen werkloos zijn
De heer Nieuw end ij k: Ze zijn het al voor 2
dagen per week.
De. Wethouder Jorissen: dan is het tijd te
helpen. Maar gaan wij van te voren ceti regeling
maken, om de textielarbeiders te helpen als ze werk
loos zijn, dan gelooi ik, dat de consequentie eischt,
dat wij dit niet alleen doen voor tie textiel arbeiders,
maar voor alle categoriBn, Worden ze echter werkloos,
dan moeten wij ze helpen. Maar laten wij niet vooruit
iets doen, waardoor men zou zeggen, nu. laat de
werkeloosheitlskas maar loopen, wij komen er toch wel.
Het voorstel van B. \V. wordt hierop goedge
keurd met 15 tegen 3 stemmen en wel die van de
htwren Hofland. I.einweber en Nicuwendijk.
BUREAUX
KORTE GRACHT 9
VALKESTRAAT 19.
bus ct. Telefoon 19.
teft goedgevonden te bepalen:
de aflevering van zwavel in iederen
n is verboden,
het vervoer uit eer.ig deel eener ge-
r.te naar alle overige deelen dfs lards.
ij in of buiten die gemeente geVge:
erboden.
de verbodsbepalingen sub t cv. 2 ge-
i zijn niet van toepassing «p de af'.eve-
en hel vervoet van hoeveelheden van
hoogste too gram zwavel, af te levcran
r apothekers en drogisten in wit)kel>--
ontheffingeu van de verbodsbepalingen
1 en 2 gesteld kun net'. <•-<> uomtig. «jn-
danrbij te stollen voorwaarden, worden
eend d or bet Rijksbureau voor pyt iet
zwavelzuur, gevestigd Buitenhof 3, te
-ravec.hag
aanvragen u.n onth« ffing zijn s' hriftz-
te richten tot he: Rijkst u-cau voormeld.
kHiersf"v.. v April igts.
De Burgemeester v«"rnnemd.
Van RANDWIJCK.
>e Burgemeester van Amersf'ort,
elt-zen circulaire No 7.' af'V'vnv: Cri
aken Bureau Landbouw d l. 1 April tui 5
laak', bekend,dat <ic M:: bter van Land-
w. Nijverheid en Handel
eeft goedgevonden te b. palen
dat de ueldigbeidsduur derl tatatgeuoem-
irschikkmj w irtle verli ngd voor het tijdvak
vangende 1 April en eindigende 30 Juni
dat de zwavelzure ammor
rikar.ten moet worden afgeh"
jke zakken van 10 K.G w
voor normaal vervoer test
Amersfoort, 9 April 19 tS.
Do I
VAN RA ND WIJ Cf
)e But gumt ester van Amersfoort
jelezeti circulaire No. 15731 afd* e:u g Cri
aken Bureau Nijverheid dd. 4 April 191.1.
naakt bekend, dat de Minister vat; Laud-
iw, Nijverheid en Handel,
leeft goed gevonden t« bepalen
lat het verbod van aflevering van ver-
:r van zwavelzuur met ingang van
April niet van toepassing zal zijn >p
•.veelheden van niet meer dan 25 K li.
levering aat: zuivellabrieken, klein-imius-
ui en particulieren door tusschenhnide-
31!
Vmersfoort, 9 April 1918.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK
3e Burgemeester van Amersfoort
gelezen circulaire No. :sj3" Bureau Ver
3r afdeoling Crisiszak-n dab 9 April mts
naakt b. kvnd «lat de Munster van Lanri-
aw, Nijverheid en Handel,
leeft goed gevonden te bepalen:
Het is verb «den hennen en hanen af te
Dit verbod treedt in werking 10 April t 11-
De Rijkscommissie van toezicht "p >!o
;i vereeniging e.t tie Piuiinveev r. v:.'<u.g
11 van dit verb 1 ontheffing verbenen
or zoover betreft hanen.
Deze beschikking zal worden geplaatst
de Nederlandst he Staatscourant en
.chrift worden gezonden au de Rui
mmissie van Toezicht op de Eiervcrv ui
ig en de Pluimveevereenigiug,
Amersfoort to .April 10tS.
De Burg meester
Van RANDWIJCK.
De Burgemeester van Amersfoort
gelezen circulaire No. Z4-"3 aMee'ing
isiszaken Bureau Volksvoeding d.d. 0
pril 1918.
maakt bekend dat de Mi nster van Land-
>uw, Nijverheid en Handel,
heeft goed gevonden:
onder intrekking van het ter z-k- be-
ialde bij zijne beschikkingen van t April
Vu. 28600a en 28000b aide: ling
1 8 Mei I".- No. 3820 if.'eeücg
trd.
