Dinsdag 18 ffi| Juni 1918.
No. 9042.
68e Jaargang
Uitgilde van de Drukkerij ,,De AuterstoorWne Courant, voorhoen Firma A. H van Cleeff
RIDACTFUR
F. W. H. O r D E N S.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en ZatenhgftVOild. Abonnement per 3 maanden 1.—
•ranco pc.' post /i.ij. Advoetoiitiën 1—1< regels 60 rent; elke regel meer 10 cent. Hij regel-
abonnement re,luetic, waarvan tarief op aa^». „,K kosteloos, Legale, oflkleele- en onteigening*-
advertentiên per regel ij cent, Roo.'&mot i 5 regels /i.JJ Bewijsnummers worden In
rekening yehr.icht en koaten, evenals afzoude. oiks nummers, 5 cent.
Bij ïfivertentiön van buiten de stad word n de incassecrkostcn in rekening gebracht. Postbus 1
IIDKIAUX:
KORTE GRACHT
VALKESTRAAT it
Telefnoa 19.
De leiders der yerkiezingeu.
Mr H. P. MARCHANT.
Er is eene ui-' geringe mate van oveiuenk nat tus-
si.hen den heer M erchant en den hoer Mr. I'. J. lïoulstr.i.
Uiterlijk in de rstc plaats. Beiden zijn /ij moer dan
van gemiddel Ie lengt belden hebben j in hun
uiterlijk iets, dat van koelheid 011 beradenheid getuigt;
widen ook doen hunne redevoeringen bij uitstek aan
als van crltischn aard. Maar daarmede houdt de ver
gelijking voor een groot deel op, want er zijn, be
schouwd als s, 'oker en politicus, mm ilijk grooter
contrasten te dr keu dan juist dc heeren Marchant en
l'roelstra,
Marchant is niet de man van de gtoote lijn; du
positie ook, welks hij tot heden in dc K ener Inneemt,
geeft hem niet e gelegenheid om een© gr, te lijn tu
•nonen. 1 lij is man van hel dagelijks, li werk, die
bij uitstek gi«edin tnet groote bekvv., itidiel t dit dage-
ijksch werk d« .0. Ilij ia de m.ui aan wie, a crltisch
,,)g geen welsmtwerp ontgaat«li« op gn-dwij/e
rijn oordeel heeft gevormd en die dii oor -el xv, ei
tnl te spreken svid tnig, dat liet een leder .utdelljk
voor oogmi sua;. (fok /oo duidelijk •••liter, dat hier
ren goed versta nder niet aan e«-u haif w1 onl geian.-g
behoeft te hebb ti, maar 'ijnn volle maat locy.«nieten
krijgt. Do heer Marchant is niet bang vou interrupties
hij weet /o in den regel vlug te beantwoorden, 111a.ir
li.iaraan ontleent hij ook het recht "in /elf met wie
interrupties te dreigen, die hij slechts zeld- achter wage
laat, zoodra een -u i'er sr.rrkrr zich vrr-.o.
Zijn pariemet air-politieke loopbaan 1. niet in het
uijzonder afwijk,tul van die valt andareii. Sedert lbo;
Imeft bij voor bet district Deventer in de Kamer zitting
hij behoorde de eerste vier jaren tolde radicale groep,
die den minis-ier Goeman Horgcsius dit tijdperk niet
tot de aangenaamste van zijn leven heeft gemaakt. Hij
behoorde tot degenen die zich in 1 got afscheiden van
de Liberale U1110 en vormden tien vrijzinnig demo-
cratischen bond. die nog heden ten dage afzonderlijk,
en nu weer scherper dan ooit, tegenover de Liberale
Unie staat, al z.« u ten leek I11 beider partijprogramma
niet veel onderscheid kunnen ontdekken. Ilij heeft
van 1901 behoord tot de folio opposido tegen liet
regime van Min ster Kuypcrevenzoo na 1903 tot die
tegen het regime van de In eren Heemskerk en Talim.
Hij kon gerusi gerekend worden tot de incest felle
tegenstanders, die nimmer een zacht woord zou go
bruiken, wanneer het mogelijk was een schelp daar
voor in de plaats te stellen. Men dct.ke a t zijne houding
in zoo tal van aangelegenheden van Ingrijpenden aard;
men denkc ook aan zijne houding ten opzichte van de
sociale wetsontwerpen van Minister Talma, die al heel
weinig een vereerder in hent vonden.
Marchant is al spreker scherp, maar tegelijkertijd
volkomen cprtijk. Hem zijn de echte politieke handig
heden vreemdhij schijnt /e ook niet te wcnsclicn, to
gebruiken, liij spreekt zijn oordeel uit, natuurlijk niet
volkomen»» objectief, hetgeen onmogelijk schijnt te
zijn in de politieke sfeer van de Kamer hij spreekt
zijn oordcel o.chtor zoo duidelijk, dat niemand naar do
conclusion, die daaruit voortspruiten, behoeft te gissen
l)e heer Marchant is een van de weinigen, die, een
maal ecne bepaalde overtuiging toegedaan, niet terug
schrikken voor het «onaannemelijk* van den Minister;
hij ral hij onbeteekenendc quacsties de zaak niet op de
spits drijven, maar evenmin zal '..ij zich door een groot
vriord van achter de groene tafel onmiddellijk laten
terugschrikken. Eenmaal zijtte crltiek vaststaande, is
er niets, dat hem weerhoudt om te doen wat hij nood
zakelijk acht. Minister Boshoom heeft het een vorig
jaar ondervonden toen hij meende een anderen vcg
te kunnen inslaan dan die welke de Kamer in velband
met de motie Marchant wenschelijk achtte,
I11 en buiten het Parlement is Marchant een spreker,
die tneu gaarne hoort en dien zijne tegenstanders
vreezen. Zijn argumenten komen rad achter elkander
naar vorenaltijd in logische Volgorde. 1 lij heeft een
uitnemend geheugen ten opzichte van datgene wat
zijne tegenstanders vroeger deden of zeiden en op het
voor hen het meest ongelegen oogcnblik weet hij te
komen met aanhalingen, die vaneen goed onderhouden
politiek archief getuigen. Hij is uitnemend op de hoogte
van den politieken toestandhij weet zijne kennis aan
tc passen bij het onderwerp, dat hij behandelt. Juist
de actualiteit zijner opmerkingen zijn steeds polemi-
jrerende betoogtrant geven ecu groote charme aan
zijne redevoeringen, ook al maken zij deze eenigszlns
vermoeiend.
In militaire aangek^
.Ie specialiteit /ijner fr.
gerust ongenadig kan
ministers vat, Oorlog ei
heeft gehad. Marchant
een volksleger niem.i-.:
iets aantreffen, dat op
minst zou gelijken. Int -
meer milit.iirisiisch m« i
zou strookt 11die vind-
sest t
.CSl vp-
verdedigt hij het vrij
dat ons land niet nnve
verdediging vraagt op
niet de man geweest,
wij niet beter zouden
uit te scheiden cf ook
tegen een aanval van y
wassen t En is hij niet
heur Mui
ml spreker c
1 goed
/ijo
lij is 'ten dl r figui
sell.! B01J hol
igetliendc lijst.:
•nkedeu ia «ie heer Marchant
.«.tie. Een specialiteit, «li# men
noemen voor de opvolgende
Marine, welke ons Parlement
is «Ie warme voorstander van
I kan in zijne beschouwingen
oti-mllltairisme ouk maar In hot
•rondsel, er zijn er wel, die hem
•ui dun tnet zijne overtuiging
«lol Inj mi-er in anti militulriv
•ken en denken. Maar logisch
aig-ili tnocrallKhe programma,
iladlgd wil laten, m.«ar «lat vette
h-mocratlschtn grondslag, Is hij
die do vraag gesteld heeft «.f
>11 er geheel met do vor«U «llging
os zoo te versterken, «lat wij
«ot'i Mo.',' dticii ui waren «>pge-
daarvan wi l financieel uls
heeft gesteld
con ktiap politicus; een uit-
parlementair» figuur van aan-
I vocaal, die ••«:ht«r, naar gvrust
iro, me. r nj 1 aan zijne purle-
ivncaton-l iplhiitii kan wijdeu
Anai'.p do Vrijzinnig-De.n.icra-
II.- d.m k op de door dezen
K W ISSKI.II K S I l li It K N
Dooi l». iV W. Ju volgeodu atuhk»
den Raad gezonden;
Kiectrlcileit.
In Uwe vergadering van tt Januari j.l. word te
Uwer k.nnis yiirmht "-tl schrijven van «Ie Directie
van de Hollands'he Elect: iuu.'iia-tnaau<:happ»J tu llil-
versum, waarbij wtTtl tiieili'.'.'deeld, dat op gmnd van
hot bepaalde bij artikel 0 punt z der ree; komst
van str«. „inlevering, tUMtlun genoemd-.: Maatschappij
un do Gemeente, in 1914 .sloten, die overeenkomst
wordt opgezagd, zood.it het contract zul eindigen op
31 December 1919 des nachts tc twaalf uur.
Daarbij voorgelicht door den adviseur der gemeente,
den ingenieur E. F. *ur!ng;«r, die op zijn beurt overleg
heeft gepleegd met den Directeur der bedrijven, zijn
wij to rade yepa.ui, welke weg than* door do gemeente
dient to worden ingpsla,." om to konten tot «ene
goede stroomvoorziening.
Twee w ,.'ti stonden daarvoor open: het bouw -n
van een eigen centrale of het Inkoopcn van stroom,
om 1! o zelf te distrlbuoeren.
Wat den bouw van een eigen centrale betreft, zij
opgemerkt, dat deze praeriacli is buitengesloten als
een gevolg van de tijdsomstandigheden.
Er bleet «lus niet ander» t. dan het zoeken naar
e.-.i leverancier voor den b.moodigden stroom.
Hiervoor kwamen eigenlijk maar twee in aanmer
king de II. E M„ i.'.'ariiu'ile titans contract li geslo
ten en de N. V. Provincial'.' Utrechtsche Klrctrlcltelti-
maatschappij, gevestigd te Utrecht-
Het is Uwe vergadering wel bekend, dat de II. K,
M. in liquidatie is en /i« ii heelt opgelost In hel Pro
vinciaal Elec.tricitcitshe.ilijf van Noord-Holland. E11 dat
deze samensmelting weer lutigevolge heeft gehad, dat
er een voorlocplge overeenkomst is gesloten tnsscbett
de beide genoemdu Provincial' Bedrijven waarbij om.
is bepaald, dat hit stroomgebied van de il. E. M.
liggerde binnen do grru/.n v,.n do Provincie Utrecht
zal overgaan naar dc V. Provinciale Utrechtsche
Eiectriciteits-Ma.ilschappij, als zekere voorwaarden ver
vuld zijn.
Voor het leveren van stroom aan. deze gemeente
was dus aangewezen de P. t E. M,
Liij het voeren van onderhandelingen hierover bleek
echter.dat de P. E X. hierbij niet geheel kon worden
uitgeschakeld.
Wat toch was het geval?
In het contract met dn H. K. M, is de z.g.n. kolen-
clausule niet opgenomen.
Toen nu de Directie van dc If, E. M, van oordeel
bleek, dut de abnormale hoogc kolenptijs aanleiding
gaf tot het opnemen van z." danige clausula, hebben
wij ons direct op het standpunt geplaatst, dat wij
eetdge tegemoetkoming 111 tie hoog* kolenprIjzen billijk
vonden, maar geen vrijheid konden vinden te voldoen
aan dc eiachen, die de li. K. M. ons stelde.
De daarover gevoerde correspondentie ligt voor de
leien ter visie.
Toen later bleek, dal hierover geen overeenstem
ming kon worden verkregen, bleek tevens, dat ook de
onderhandelingen met de P, U. E. M. tot geen reaul-
trat konden lelden, omdat da P. E. N. hare mede
werking daaraan niet wenschte te verleenen. Alleen
dan, wanneer wij wildon berusten in de door de P, E.
X. opgelegde kolenrlausule, kon met de P. U. E, M.
contract worden afgesloten.
Omtrent den inhoud van dit contract was Intuinben
op bevredigend* wijze overeenstemming verkregen,
/o««dut daaromtrent zich geoti moeilijkheden voordeden.
Na rijp beraad, zijn wij er toe gekomen «Ie 1'. E. N.
made te dealen, bereid te zijn Uwe vergadering voor
te «tellen «I* kolendauaule op U nemen. Maar wij
hebben niet nagelaten tegen de wijze van optreden te
proteatearen en vun «Ie ondervonden behandeling ketmla
g«v ven aan II. Exc 'le mlnlatera van Waterstaat.
Oorlog en Landbouw, Nijverheid en Handel.
De gewetiichle clausule is van den volgenden
inhoud
»De Gemeente verplicht zich om, zoolang de Staat
der Nmlerfandun zich belast met «ie distributie van
steenkolen, een t"«'sl«g te betalen op den KAV.l'. prijs,
indien dn kolenprijs franco kolenbunker Centrale Naar-
den honger wor.lt «iati fito de to ton voor Duitsche
prima fett-fnrdtfkolett van ongeveer 7300 calorton per
K I h. en wei
,1. v.M.r «Ie levering aan Krachtwerktuigen van ten
minste «ota.il zo E.P.K, 0.01s cent per K.W.U.
viwif lederen gulden of gedeelte van een gvtl.len,
dat de prijs hovan f 110 de 10 ton ral zijn geste-
I u«n;
j b. voor de levering ten bah eve van licht en kracht
1 w eiluiten van let «lariita.E.P.K. O.OIJ Ct.
i per K.W.U, voor lederen gulden of gedeelte van een
gulden, dat de prijs boven ft 10 de to ton tal
zijn gestegen.
De/«' verplichting wordt geacht te zijn ingegaan
t Januari 11 tt.
Indien later door bemiddeling vatt het knlenverre'
kei,bureau eenlgi- reductie op den betaalden kolenprija
zal wtrden verat rekt. zal «Ie yemeentc In deze reductie
verltoudii gsgewijze particlpceren.'
Bij «ie tegenwoordige kolenprijren behoeft het tarief
il'<«r <l"ze Hanvulliug van het contract geen wijziging
to ondergaan. Omdat wij wisten dut de meer.lere
koaten nu of later toch op «Ie gemeente Zouden worden
verhaald, zijn bereids maatregelen genomen, die meer
dere kosten te «lekken, door In «Ie contracten voof
groot-vorbrulk eveneens «Ie kelenclausule op te
in men, en het onlangs gewijzigde tarief daarin te
vtthoogen,
D" Directie van do P, E. N. heeft thans voorga-
st.'lil lint oude contract te doen vervallen en een
yelijkltildeiid, aangevuld met de kolenclausule met de
Provincie Noord-Holland aan te gaan.
DaurU-gen liestaat bij ons gecti bezwaar.
Nu «leze /aak «lus kmi worden geregeld, kan ook
hv'. contract met «le I', U. E M. worden afgesloten,
waardoor Amersfoort dan ook na 31 December 1919
voor Mroomh'vorlng zal zijn gewaarborgd.
Oii'ler mecledeeling van het vorenstaande, hebben
wij do eer Uwe vergadering voor te stellen ons te
machtigen
a. tot het aangaan van een stroomlevefings-coiitract
met de Provincie Noord-Hollutxl op de basis als
boven ia vermeld, voor den duur van het th.iaa
loopetnle contract met de H. E. M. dat daardoor
komt te vervallen:
b. tot het aangaan van een stroomlevrrlngs-contract
met do P. U. E. M. als in de bijlag* deze* I*
vermeld.
Subsidie uitzending van Nederlandsche
kinderen naar buiten.
Bij ons is Ingekomen een adre* van de Uentrael
C'omniisaic voor uitzending van Nederlandsche kinderen
naar buiten, houdende verzoek om ateun vanwege dc/e
Gemeente te mogen ontvangen, bij het door haar voor
gestane doel van uitzending van kinderen naar huiten,
door het geven van een bijdrage in de koaten voor
de verpleging, berekend per «lag en per kind, dat uit
«leze gemeente door bemiddeling der Commissie wordt
uitgiv uidcn. Het desbetreffend adres is bij de stukken
ter visie gelegd.
Gelet op het doel waarvoor «Ie subsidie wordt ge
vraagd, n.l, bevordering vsn de gezondheid van net
klml ■cellen wij u vour oen bijdttigi' te verleenen van
f oz3 per dag, voor elk kind, «1st uit deze gemeente
zal worden uitgezonden.