AMERSFOORTSCHE COURANT.
Donderdag 10 flgf Juli 1919.
No. 9203.
69e laargang*
y Electpische Meubelmakerij
Uitgave van do Drukkerij „De Amersfoortsehe Courant, voorheen Firma A. U. van Cleefl".
REDACTEUR:
F. VV. H. OUDENS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden yi.— BUREAUX:
franco per post Ai.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel- KORTE GRACHT 9
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officleele- en ontelgenlngs-
advertentlen per regel 15 cent. Reolames 1—5 regels/1.25 Bewijsnummers worden In viivKroiiT
rekening gebracht ea kosten, evenals afzonderlijke nummers, 5 cent. VALKESTRAAT 19.
Bij advertentlön van bulten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. Postbus 9. Telefoon 19
OVERZICHT.
Buitenland.
Mr. Troelstra over de Internationale De uit leve.
zing van den Ev-Kelzer, nog geen officieels stappen,
Binnenland.
Utrecht behoudt zijn Jaarbeurs Uitslag verkle-
zingen Eerste Kamer De ex-Keizeria doet een
beroep op de Koningin Bestellen op Zondag
Kostwinnersvergoeding.
GEWISSELDE STUKKEN.
Door B. en W. werden de volgende stukken met den
Baad gewisseld:
Onde
-vijs
Het is niet toevallig, dat, terwijl elke min of meer
belangrijke tak van dienst zijn Directeur heeft
Bedrijven, Openbare Werken. Bouw- en Woningtoe
zicht, Reiniging, Keuringsdienst het onderwijs
daarvan tot heden verstoken bleef. De reden daarvan
is gelegen in de taak, die de plaatselijke overheid,
naar de geldende opvattingen daaromtrent, te vervullen
had. Deze was in hoofdzaak van administratieven aard
de betrekkelijke wetten geven den omvang van het
onderwijs aan, dat aan elk der soorten van scholen
kan en mag worden gegeven; de inrichting dor lokalen,
waarin het ouderwijs wordt gegeven, wordt tot in
bijzonderheden toe in een Koninklijk besluit aanga-
duld; een door de wet gewild es geregeld schooltoe
zicht ziet toe, dat de Gemeentebesturen de wettelijke
plicht vervullen.
Bij de zooeven genoemde takken van dienst is de
taak vau de gemeente eert andere, een meer vrije.
De aan die diensten gestelde eiicbcu komen meer voort
uit de aanraking met de behoefte, die het wisselende
maatschappelijke leven doet gevoelen en die de steeds
voortschrijdende gedachten omtrent de taak van de
overheid, aan de orde stelt. Naast werkzaamheid van
adminiatratieven aard, waarvoor de Secretarie allereerst
is aangewezea, Is hier een scheppende kracht noodlg,
die organiseert, eenheid brengt in het geheel en na
bestudeering van de verschillende vraagstukken, voor
stellen ontwerpt tot het in vervulling brengen van wat
da studie als wenschelijk heeft doen kennen. Het is
naar enze meening aan dit verschil in taak tos te
schrijveu, dat voer het onderwijs enkel de Secretarie-
afdeellog was ingericht en dat elke school een op zich
zelf staand deel is van het gehesl, zonder csn éénheid te
vormen. Maar de vraag mag worden gesteld, of deze
toestand bestendigd mag blijven, of dat de gewijzigde
en zich nog steeds wijzigende inzichten omtrent de task
van de overheid, ten opzichte van de opvoeding van
het volk oen verandering noodzakelijk maken? Wij
aarzelen niet die vraag toestemmend te beantwoorden,
wanneer wij acht slaan op de behoeften, die meer en
meer naar voren komen. Z| raken allereerst het onder
wijs zelf, dat zich steeds uitbreidt, zoo wel wat aangsat
de soorten van Inrichtingen als het aantal leerlingen,
dat daarvan gebruik maakt. Naast het gewone lager,
middelbaar en hooger onderwijs heeft zich ontwikkeld
het uitgebreid- en moer uitgebreid lager onderwij»,
bet handelsonderwijs, het vakonderwijs in zijn verschil
lende soorten, terwijl de lichamelijke opvoeding meer
en moer de aandacht gaat vragen. En niet slechts
enkele lagen van de bevolking zijn het, die daarvan
gebruik maken, maar de gansche bevolking streeft
naar meer onderwijs en de snelheid, waarmede bier
vooruitgang valt te constatecren, is buitengewoon groot.
Maar als gevolg daarvan hebben zich weer nieuwe
behoeften doen kennen, waarvan de oplossing nog nlst
volmaakt is. Wij denken hier aan het vraagstuk van
het Voorbereidend Lager Onderwijs (bewaarschoolonder-
wijs), de voeding- sn kleedingkwestie, de beroepskeuze
en meer andere.
Het Is wel duidelijk, dat, wil de werkzaamheid van
de plaatselijke overheid op dit gebied, vruchtbaar zijn,
d.w.z. zullen de groote sommen, die uit de openbare
kas voor dit doel beschikbaar worden gesteld, op de
meest doelmatige wijze worden aangewend, zullen de
verrichtingen voor de leerlingen en de maatschappij
het meest nuttig effect sorteeren, dan dient die werk
zaamheid de vrucht te ziju van organisatie, studie en
voorbereiding.
Maar er is meer. De overheid zal zich en, naar
de teekenen aanwijzen, in de naaste toekomst meer
en meer - ook moeteu bemoeien met een groot deel
van hen, die de schoolbanken reeds hebben verlaten.
In alle richtingen en onder alle klassen van de samen
leving valt een drang te hespeuren naar ontwikkeling
en vooruitgang. Volksuniversiteiten zijn hier en daar
reeds gevestigd, het bibliotheekwezen ontwikkelde zich
krachtig, de zin voor kunst nam toe. Maar dit alles
vindt meestal plaats, min ef meer toevallig, althans
nlst bepaald bewust en geleld door fétf gedachtede
opvoeding van de maaea tot hooger plan.
En toch ook hiervoor opende de overheid haar kas
en werden vrij groote bedragen beschikbaar gesteld.
De ontwikkeling van de sport neemt nog steeds toe,
maar mser en meer wordt beseft, dat ook hier leiding
noedlg is; dat de beoefening alleen mag plaats vinden
met Inachtneming van regels, die gesteld moeten wor
den in verband met andere belangen. Daarom zal ook
hierbij de overheid regelend moeten optreden.
Wordt dit allea bedacht en heeft men daarbij ver
trouwen in de ontwikkelende kracht van ens volk,
dan is het duidelijk, dat de overheid en ook de
plaatselijke op het gebied van onderwijs, kunsten
en wetenschappen, een taak heeft eu zal krijgen te
vervullen, waarvan de beteekenls niet te licht mag
worden geschat.
Het Rijk is ook in dezs voorgegaan, door de instel
ling van een afzonderlijk departement voer onderwijs,
kunsten en wetenschappen. Enkele groote gemeenten
volgden reeds door het scheppen van nieuwe afdee-
lingen. Het is naar onze meening gewenscht, dat ook
hier op bescheiden schaal een stap in die richting
wordt gedaan.
Wij wenschen u voor te stellen, te besluiten, tot
aanstelling van een directeur van het onderwijs.
Welke taak deze titularis te vervullen zal hebben,
kan eeniger mate uit het bovenstaande worden afgeleid,
maar niet geheel. Ondervinding en studie zullen den
weg moeten wijzen, dien gevolgd dient te worden.
Van daar dan ook, dat hot ons niet raadzaam voor
komt die taak in sen instructie te omschrijven. Onder
leiding van den wethouder van onderwijs en ons collego
en binnen de grenzen, door uwe vergadering voor
elk onderdeel aangegeven, zal het instituut zijs wsg
moeten banen en zich moeten vormen.
Maar wel kan au reeds worden gezegd, dat bij, die
zich met deze functie zal zien belast, er dadelijk naar
zal moeten streven, de gedachten, neergelegd ln uw
besluit tot reorganisatie van het onderwijs, tot werke
lijkheid te brengen en bovenal te trachten eenheid te
brengen in het onderwijs. Door gestadige aanraking
met het personeel van het onderwijs, door het houden
van bijeenkomsten met hen, die met de leiding der
scholen en het geven van onderwijs zijn belast, door
voeling te zoeken met al die krachten, wier streven
op verbetering van het onderwijs is gericht, zal bij
een centrum vormen, van waaruit zich de kracht ont
wikkelt, die de eenheid vormt en het geheel tot hooger
plan opvoert.
Het salaris, dat aan den te benoemen titularis zal
moeten worden toegekend, zal naar hst ons voorkomt,
aanvankelijk f4000.kunnen bedragen.
Wanneer uwe vergadering zich mot ons denkbeeld
zou kunnen veraenigen, dan zouden wij tevens mach
tiging willen verzoeken, voor de eerste maal tot aan
stelling te mogen overgaan en wel voor den tijd van
een jaar. Na verloop daarvan kan uwe vergadering
dan met meer oordeel een definitief besluit nemen en
de jaarwedde regelen, in overeenstemming mat die
van andere ambtenaren.
KENNISGEVINGEN.
De Burgemeester van Amersfoort,
gelezen circulaire No. 40350/6/ A3, Rijksbureau voor
de Distributie van Graan en Meel dd. 7 Juli 1919,
maakt bekend,
dat de Minister van Landbouw, Nijverheid es Handel,
heeft goedgevonden,
1. dat van dan 3den Juli af voor Regeerlngsbioem,
bestemd voor banketbakkerven,, restaurants,oliebollen
en wafelbakkerven, ouwslfabrieken, suikerwerkfabrle-
ken, nismede voor Rsgseringsbloem, bestemd voorde
fabricage van echeepsbeschuit en provh.ndeerlng van
zeeachepen, de prijs van f 40 per 100 K.G. In rekening
zal worden gebraebt;
1. dat de prijs der Regecringabloem, bedoeld sub 1,
zal worden berekend af fabriek.
Amersfoort, 9 Juli 1919.
ROOILIJNEN.
Burgemeester zn Wethouders van Amersfoort
brsngsn ter algemeene kennis, dat gedurende
dagen, te rekenen van heden af, ter Secretaire ter
inzage ligt een plan tot het vast stellen van rooilijnen
ean de Prins Frederlklaan en dat bezwaren hiertegen
bij hun college kunnen worden ingebracht.
Amersfoort, 7 Juli 1919.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
v. RANDW1JCK.
De Secretarie,
A. R. VBBNSTRA.
RECLAME.
ijl XI-X-X-1
gj A. H. v. NIECJWKERK fij
L. Beekstr. 14, Tel. 317a, Amersfoort
H IN AMEUBLEMENTEN EN M
M M KANTUOKMKUBE lil ^1
ir
STADSNIEUWS.
DISTRIBUTIE.
De broodkaart 1020 tijdvak ia geldig van
9 tot en met 17 Juli 1919; terwijl die van
het 103e tijdvak loopt van 18 t/m. 26 Juli 1919.
Burgemeester eu Wethoudera der Ge
meente Amersfoort,
maken bekend, dat van 14 t/m. s6 Juli
1919 zal worden gedistribueerd:
Op bon 76, Algem. Bonkaart, Suiker,
7 om.
Voor kinderen .-
Leeftijd beneden 1/a jaar.
Op ibon 16, kinder meelkaart, maïzena,
i'/t ons-
Leeftijd V|—8 jaar.
Op bon 16, kindermeelkaart, maizena,
3 ona.
Op bon si, eulkerkaart, suiker, 7 ons.
De maizena (prijs 20 cent per 3 ons) Is
ln dit tijdvak verkrijgbaar bij
B. van 't Eind, Snouckaertlaan.
J. H. Elfrink. Weverssingel.
Van Gent Co, P. Pljperatr.
v. Genderen, Arnhemscbestraat.
M. Kool, Langeetraat.
C. J. de Koning, Kampstraat.
RAADSVERGADERING.
De Burgemeester van Amersfoort,
Gezien art. 41 der Gemeentewet,
Brengt tor kennis van dc ingezetenen,
dat de Raad dezer Gemeente zal vergaderen
op Maandag den 14 Juli aanataande, des
namiddags ten 2 ure.
Amersfoort, 10 Juli 1919.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDWIJCK.
KOEVUIL IN MELK.
Burgemeester en Wethouders der Ge
meente Amersfoort,
maken beksnd,
dat do melk, geleverd door do Coöpera
tieve Stoomzuivelfabrief Hoogland, te Hoog
land, op 1 Juli 1919 in ondeugdelijken
toestand verkeerde, door het ln die melk
aanwezige kotvuil.
Amersfoort, 8 Juli 1919.
Burgemeester en Wethoudera
voornoemd,
De Burgemeester,
v. RANDWIJCK.
Do Sec.etaris,
A. R. VEENSTRA.
De Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kennis,
dat binnen deze gemeente gevallen van
mond- en klauwzeer zijn geconstateerd.
Amersfoort, 5 Juli 1919.
Do Burgemeester brengt ter kennis dat
in de gemeenten Doorn, Vreeswijk en Hoog
land gevallen van mond- en klauwzeer zijn
voorgekomen.
Amersfoort, 8 Juli 1919.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDWIJCK.
Gezondheidscommissie.
De Commissaris der Koningin In de
Prov. Utrecht heelt benoemd tot lid en
lid-voorzitter der Gezondheids-commissie te
Amersfoort, de heeren Dr. H. W. Schreuder,
voorzitter, en Mr. A. van Traa, lid, belden
alhier.
