met nadruk op. het plan van bovengenoemde
vereeniglng krachtig te steunen, door zooveel
mogelijk plaatsen te nemer* en op deze
wijze de kas met een flink batig saldo te
doen sluiten, teneinde daarmede de tuberculo
selijders tegelijkertijd te bulp te koinen.
Indien ieder onzer een handje helpen wil,
kan hier een zegenrijk en nienschiievend
werk worden tot stand gebracht.
Poging tot zelfmoord.
Hedenmorgen omstreeks half elf heeft ecu
in de Pieter Borstraat inwonend man, de
ongeveer 6o-Jartgo IV, getracht zich door
een revolverschot'van het leven te berooven.
De kogel kwam terecht in de hartstreek
doch raakte het hart ulet.
Na medische hulp te hebben ingeroepen
werd hij, per politic-brancard, naar het St.'
Klisabeth Gasthuis overgebracht.
Het »cherchez la femme* schijnt hier niet
vreemd aan dc/e zaak te zijn.
Te veel aan bacchus.
Zekere D. wonende Groote Haag, kwam
in den nacht van Zaterdag op Zondag
onder den invloed van te vee! gebruikte
sterken drank, aangifte doen aan het politie
bureau dat bij door hem onbekende per
sonen met wie hij In drinkgelag was geweest,
was mishandeld geworden.
Hij had van ccn van hen een jas gekocht
doch vermistte zijn eigen jas. Aan het
politiebureau werd zijn bloedende hoofd
wonde uitgewasschen en verbonden. De
zaak wordt onderzocht,
Russische Revolutie.
Naar wij vernemen zal hedenavond In
de Arend door D. Wijnkoop gesproken
worden over de Russische revolutie,
In dit verband willen wc ook nog even
mndcdeelen, dat In onze gemeente sedert
enkele dagen iemand gevestigd is, die per
soonlijk de Russische revolutie heeft mede
gemaakt. Het is de heer S, J. Rutgers,
ingenieur, die dezer dagen uit Riga in ons
land is teruggekeerd en thans verblijf houdt
in de Van Cumpenstraat 9 K te dezer stede,
aan welk adres zijn vrouw en kinderen reeds
eenigen tijd woonachtig zijn.
Gcldersche Crediet-Vereeniging.
De kantoren van de Geldersche Crcdiet
Vcreeniglng zijn naar de nieuwe perceelen
overgebracht en bevinden zich, van af gis
teren 10 November in de gebouwen van
deze bankinstelling, Utreehtsche straat
no. 34-36 alhier.
Concert A m lei t ia.
Hst Internationaal Concert- en Theater-
bureau de Haan en Co. tc den Haag deelt
ons mede, dat Woensdag 10 November a,s,
's avonds 8 uur, in >Amicitia« alhier een
Concert zal worden gegeven door Fré van
1-lattum U«mg) e» Puck van der Zweep
(piano) met medewerking van Mej, A. W.
v. d. Meulen (viool). Uitgevoerd zullen
worden Liederen van Strauss, Brahms,
Schubert, alsmede »Frauen-Llebe uud I.ebc*
van Schumann, vsrder pianowerken Chopin,
Lltit, enz.
Dat belooft oen mooie Kunstavond!
Treinongeval.
Van trein no. 1679, die te 8.45 uur van
Amsterdam C.S. naar Amersfoort vertrekt,
Is gisteren tusschen het C.S. en hot station
Mulderpoort van het achterste rijtuig ccn
stuk van het dak gekraakt, Dat gedeelte
van het dak viel met het bagagenet op
ceil in den coupé zittend reiziger, die daar
door een vrij ernstige achedelwonde opliep.
Per hrandcard is deze naar het O.L.V.-g.isi-
buis te Amsterdam gebracht en daar opge
nomen.
De oorzaak van die dakbreuk is niet be
kend; verondersteld wordt, dat het bovenste
gedeelte van het rijtuig door aanrijding met
een brug is beschadigd, zonder dat dit was
bemerkt.
Het beschadigde rijtuig is tot Amersfoort
in den trein gebleven.
Gemeente Amersfoort.
Kaasmarkt 10 November 1919.
Aangevoerd 18 wagens, bevattende 4400
K.G. kaas.
Prijzen f 73, tot f 76. per 50 K.G.
Gestempelde f—f—50
Handel vlug.
Schoolbioscoop,
Zooals reeds door ons vermeld werd, heeft
zich te dezer stede een comité gevormd tot
stichting cener Schoolbioscoop, bestaande uit
dc hoeren G. A. van Mechclcn, voorz.,
L. A. de Vries, seer., A. C. Hovcns Gróve,
penningm., L. Leopold, J. N, Landré, Dr.
R. Mlodcma. K. Berend*, Ds. A. F. L. van
Hengel, A. Pot, S. de Vries, F, Wesseling en
G. A, J., Spelberg, personen dus, zich ailen
bewegend-- op bet gebied van het onderwijs
of vandi- Volksontwikkeling en die hun taak
onmiddellijk hebben ter hand genomen om
ook S11 onze stad te trachten, een School
bioscoop in het leven te roepen.
Hun eerste werk was een Schoolbioscoop-
demonstratie uittevoeren en daartoe ver
schillende autoriteiten en menschen uit de
onderwijswereld uittonoodigen, waarvan
het comité verwachten mag, dat zij door
hunne aanwezigheid blijk geven niet alleen
met het doel te symphatiseeren maar ook
dat zij bereid zijn, hunne medewerking te
verleenen om de st'cbtiug van een School
bioscoop zoo spoedig mogelijk tc verwezen
lijken.
Deze demonstratie nu had Zaterdagmiddag
j.l. plaats in het bioscoopgebouw In de
Langcslraat, dat voor dit doel w Iwillend
door den heer Van Roon aan het comité
is afgestaan. Vooraf had echter door den heer
D. van Staveren, directeur der Haagsche
Schoolbioscoop een duidelijke uiteenzetting
plaats, omtrent het nut van een zoodanige
bioscoop, en de beweegredenen, die bij het
comité hebben post gevat de totstandkoming
vau een dergelijke inrichting ook hier ter
stede met kracht ter hand te nemen.
Onder hen, die aan de uitnoodiging ge
volg hebben gegeven merkten wij ook op
onzen burgemeester, den arrondissements-
schoolopziener, den heer Stamperius, Wet
houder Veis Heijn en vele onderwijzers en
leeraren, zoowel van het Openbaar als
Bijzonder onderwijs.
In zijn openingswoord wees de Voor
zitter, de heer Van Mechelen, er op, dat,
sedert 1911, toen het film-onderwijs voor
het eerst ter sprake werd gebracht, de op
richting van Schoolbioscopen, al meer en
meer de noodige belangstelling wist deel
achtig te worden; vooral hebben de arti
kelen, die hierover verschenen zijn in bladen
als «Gemeentebelangen* etc, van de hand
des heeren Van Staveren, om de School
bioscoop In verschillende gemeenten in te
vooren, als Leeuwarden, Groningen, Delft,
Utrecht, Rotterdam, Deventer, Zeist, Zutfon
enz. daartoe niet weinig bijgedragen, en
werd zelfs, zooals men weet, verleden jaar
lu den Haag reeds inderdaad tot het in
voeren van een Schoolbioscoop overgegaan,
Ook in Amersfoort hebben zich stemmen
van dien aard doen hooren door de Jeugd-
Arbelders-Organisatie en de Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen, en alhoewel de
plannen nog in een stadium van onderlinge
besprekingen verkceren, toch is reeds ge
bleken, dat ook Amersfoort aan zulk een
inrichting behoefte gevoelt; een 1700 a
1800 kinderen van het 5e of 6e leerjaar of
hooger, zouden hier van het bioscoop-onder
wijs kuDncn gebruik maken. Hij hoopt dan
ook, «lat het comité voldoende medewerking
van de autoriteiten in deze gemeeute zal
mogen ondervinden, om binnen afzienbaren
tijd ook hier over een Schoolbioscoop te
kunnen beschikken.
Vervolgens nam de heer D. van Staveren
bet woord.
De gronden, waarop door dezen spreker
het oprichten van een Schoolbioscoop werd
bepleit en thans persoonlijk door hem naar
voren werden gebracht, zijn volkomen in
overeenstemming met die, voorkomende in
het werkje van zijn hand »De bioscoop en
bet Onderwijs,* door ons vrij volledig op-
genomen In ons nummer van 21 October
j.lzoodat wij gevoegelijk onze lezers
naar dat nummer kunnen verwijzen.
De spr. zette ook bier duidelijk uiteen,
dat dc Schoolbioscoop een winst is in tijd,
in hoeveelheid en in diepte van weten, en
hoe het bezoek dient geregeld te zijn om
zooveel mogelijk nut te trekken van dc
voorstelling.
Spr. zou reeds met de leerlingen van
't 4e leerjaar dit onderwijs willen aanvangen,
omdat dan immers reeds de eerste begrippen
van aardrijkskunde gelegd zijn.
Na deze voordracht werden een tweetal
Interessante films vertoond Bijenteelt*, ge
nomen op »Bijenlustc, de ymkerij des beeren
Lubertl, nabij den Haag.
Verder een kennismaking met het kaarsen-
bedrijf te Gouda, met het glazuren van het
pottenbakkerswerk, z.g. faience de Gouda*
enz,, twee pracblfilmen, die met groote
aandacht gevolgd werden. Vooral de laatste
vinding van dun heer Capclle, dc films
geheel ie kunnen laten stilstaan, waardoor
ir.en rustig ieder onderdeel van den film
kan aanschouwen, en welke vinding hier
door den heer Van Staveren werd toegepast,
werd zeer geapprecieerd.
Uit het stilzwijgen, dat bewaard werd,
toen de heer van Mechelen na afloop aan
het auditorium vroeg, wie nog iets te vragen
had, mag zeker wel gecloncludeerd worden,
dat deze middag best geslaagd is, en het doel,
ook te dezer stede een Schoolbioscoop te
stichten, een grooten stap nader is gekomen.
Moge deze wunsch dan ook spoedig in
vervulling gaan
Religieus Socialistisch Verbond.
Gisterenavond had in het Remonstrantsch
Kerkgebouw in de Heerenatraat alhier een
Openbare Samenkomst plaats, belegd door
hot Religieus Socialistisch Verbond, afd.
Amersfoort, waarin als sprekers optraden
de heeren Ds. A. R. de Jong van Bussum
en Ds. J. Jac. Thomson vau Hoogland, ler
bespreking van de Stichting der Christelijke
Internationale.
Zooals men weer, had in het begin der
vorige maand te Bilthoven een conferentie
plaats van ruim een 50 tal mannen en
vrouwen uit verschillende landen, Amerika,
Dultsehland, Engeland, Frankrijk, enz,
De meesten hadden de laatste vijf jaren
geleefd to midden der oorlogvoerende vol
keren en kenden van nabij de ellende van
den krijg; de meesten hadden gestreden
tegen den waanzin van den oorlog en ge
leden voor hun beginselen.
Daar in 3ilthoven stonden zij als menschen
tegenover menschen, zooals broeders tegen
over broeders staan, één in wil en cén in
hut onbeperkt vertrouwen op de overwinning
van dc Goddelijke Liefde. Onverbiddelijk
zullen zij voortgaan te strijden tegen eiken
oorlogals Christenen stellen zij zich beslist
tegenover de tegenwoordige maatschappe
lijke verhoudingen. De maatschappelijke
ongelijkheid willen zij met alle hun moge
lijke middelen bestrijden; zij staan tegen
over kapitalisme en imperialisme, evenals
tegen den Staat die deze beide handhaaft. 1
En als Christenen kiezen zij hun plaats
aan de zijden der verdrukten.
Maar zij strijden met eigen wapenen;
ook tegenover het geweld stellen zij zich,
overtuigd, dat nooit uiterlijke dwang de
innerlijke gezindheid kan veranderen, want
niet geweld wordt nooit een ideaal bereikt.
Het kwade wordt overwonnen door het
goede.
liet was duidelijk, dat deze beginselen
voor velen zouden kunnen beteekeuen, per
soonlijken ondergang. Werden in Hongarije
al niet eenige Honderden ter dood gebracht
om hun weigering als Christenen, de wapenen
te dragen? Hier, te Bilthoven, waren men
schen bijeen, die de Christelijke daad willen
stellen naast het Christelijke woord. De
Christelijke daad, daaraan alleen heeft de
wereld behoefte.
Deze daad zal voeren naar de Christelijke
Revolutie, de revolutie, die komen moet,
n aar die alleen zal kunnen slagen, als
zij is geweldloos, en zich voltrekt alleen
door de levende macht der Helde. Geen
haat, geen geweld zal de wereld over
winnen, maar wèl de liefde van onzen
Jazus Christus.
Deza revolutie heeft te beginnen in eigen
hart en ervaren werd, dat haar werk reeds
had aangevangen in vele menschenzielen.
Daar leeft in de harten der volkeren
geen vijandschap van mcnsch tot menscb,
daar breekt door, in die worsteling om
recht, een eindelijk besef van de waarde
van elke menschenziel.
In Bilthoven was de internationale levende
werkelijkheid.
Van deze internationale getuigden nu
gisterenavond ook de beide sprekers, de
heeren de Jong en Thomson, en zij werden
door het auditorium, het vriendelijke kerkje
was bijna geheel cevuld, met groote aan
dacht gevolgd.
Ook Ds. de Jong wees er op, dat de
werkelijke volgelingen van Christus op
komen tegen de tegenstellingen, die wij in
onze samenleving aantreffen In de 19e eeuw
wordt die gedachten vertolkt door het soci
alisme, doch het socialisme heeft ons wel
wakker gemaakt, maar overigens zeer te
leurgesteld. Onder den naam van het Com
munisme zal het socialisme nu verder door
werken.
Tijdens den oorlog zijn deze tegenstel
lingen tot het uiterste gekomen. De
minderen gehoorzaamden wedej als slaven,
totdat de Russische Reirolutie kwam,
waarin zich een machtig idealisme heeft
geopenbaard.
Voor spr. echter heeft de Russische re
volutie twee factoren gekend, die spr. be
jammeren moet
te. Was er een te kort aan bewuste,
persoonlijke religie.
2e. Werden er verkeerde middelen ge
bruikt, die wij niet meer mogen en kunnen
aanvaarden, eu nu meent spr. dat men er
in Bilthoven in geslaagd is het wonder van
de religieus innerlijke beleving meer naar
voren te brengen.
Het kwam daar uit een zoodanige gees
telijke bewustwording uit den nieuwen
mensch, dat men het aanvoelen moest, zelfs
als buitenstaander. Daar was de broeder
schap in Christus. In Bilthoven was tnen
principieel, was men Communist, daar was
men mensch, zooals men mensch moet zijn;
men ziet daar in den mensch, den mensch,
als zoodanig, onverschillig van welke kleur
of nationaliteit. Wij zijn Communisten, zegt
spr., welnu, dan hooren wij niet in deze
wereld als het Christendom geen gelegen
heid geeft zich te openbaren, dan moet
die gelegenheid thans door ons gemaakt
worden en hebben wij de consequentie ervan
te aanvaarden.
Bilthoven zegt, het erfrecht moet worden
opgeheven. Wat ik te veel heb, is roof
zoolang er nog menschen zijn, die gebrek
lijden het kapitalisme en het imperialisme,
zij staan tegenover het Communisme en
derhalve zullen we ook in strijd komen
met den kapitalistischen Staat. Dan zal dus
ook de Staat moeten wijken. Echter door
geweld kannen wij geen geweld uitdrijven.
Daarom hebben wij te wcigeren.de wapenen
te hanteeren. Door de liefde van Christus
willen wij stichten dat Communisme, die
Christelijke Internationale, die hoop,dieniet
beschamen zal.
Zoo zal Bilthoven voor ons geweest zijn
als een licht op den kandelaar, als een stad
op den Berg. Hoe meer die stem gehoord
wordt, hoe zuiverder zal worden de revolu
tionaire harmonie, hoe mqer er eenheid zul
worden gevonden. Het gaat om de won
dere openbaring der Liefde.
Laten wij uit Bilthoven leeren, dat wij
niet strijden met de wapenen der barbaren,
dat er is een geloof in de almacht der
Liefde, dat wij willen plaatsen de Christe
lijke daad tegenover het Christelijke woord.
Ds. Thomson hierna het woord nemende,
sprak in denzelfden geest; ook door dezen
talcntvollen spreker werd met den gloed der
overtuiging de stelling verdedigd, zooals
deze in Bilthoven zoo harmonisch werd uit
gesproken tegen deze wereld hebben we
te stichten een nieuwe gemeenschap, geleid
door den geest en de liefde van Christus.
Het gesprokene werd afgewisseld door
het zingen van eenige koorliederen.
Nadat de heeren Kortland en Baartman
van de gelegenheid hadden gebruik gemaakt,
den spr. enkele vragen tc stellen en deze door
Ds. Thomson waren beantwoord .sloot de heer
Baartman, deze bijeenkomst ine' ee:i op-
wekkend woord zich aan te sluiten bij het
Rel. Soc. Verbond.
Uit het politie-rapport.
Door de recherche is alhier aange
houden een zekere C. als verdacht van
diefstal. Hij is daarvoor overgebracht naar
Zutfeu alwaar echter bij confrontatie bleek,
dat hij niet de verdachte was.
Aan 4 personen werd nachtverblijf
verleend.
Bekeurd ter zake het rijden van een
niet verlicht rijwiel H. F. te Leusden, N, S.
te Sloutenburg en H. L., wonende Utrechi-
scheweg.
Overgenomen van de Utreehtsche
politie de minderjarige E. wonende te
Hoogland.
Zondagavond zijn op verzoek van den
caféhouder de W. aan den Zuidsingel door
de politie 2 personen uit diens café ver
wijderd.
Bekeurd wegens openbare dronken
schap Vwouende Achter de Kamp, en
J. G. te Stouten burg.
Ter zake het wateren buiten de
urinoirs A. ter H. en J. F. A. H., beiden
wonende Walikersteeg.
Ter zake overtreding Arbeidswet K.
wonende Stationstraat.
Ter zake het verrichten van bakkers-
nachtarbeid is nog bekeurd V., wonende
Havik alhier.
KENNISGEVING.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
brengen ter openbare kennis,
dat de rekening van inkomsten en uit
gaven der gemeente over het jaar 1918
door hen aan den Raad aangeboden ge
durende 14 dagen vanaf heden voor ecu
ieder op de Secretarie der gemeente ter
lezing ligt. Afschrift der rekening is tegen
betaling der kosten verkrijgbaar.
dat de begrooting der plaatselijke iukom-
steu en uitgaven dezer gemeente voor het
jaar 1920, door hen aan den Raad aange
boden op den 11 November j.l. 'p de
Secretarie veor een ieder ter lezing is neder-
gelegd en in druk, tegen betaling der
kosten, algemeen verkrijgbaar is gesteld.
Amersfoort, 11 November 1919.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
v. RANDWIJCK.
Do Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
Buitenlandsche Kroniek.
De Dood van Hugo Ilaase.
Het Woifbureau te Berlijn seint dat Hugo
Haase aldaar Vrijdagochtend is gestorven.
De berichten van de laatste dagen dedeu,
zooals men weet, niet anders verwachten.
Reeds sedert eenigen tijd was de hoop
opgegeven dat de getroffene herstellen zou
van de verwondiugen eerst als niet heel
ernstig beschouwd hem nu een maand
geleden door iemand van gekrenkte geest
vermogens toegebracht.
Hij werd geboren 55 jaar geleoen
in een klein Jodengezin, in Oost-Pruisen,
het land van de agrariërs en van de mili
taristen, De jongen met het scherpe verstand
moest studeereri. En het heeft niet alleen
zijn ouders, maar ook hem veel moeite ge
kost het geld bij elkaar te scharrelen voor
zijn studie in Koningsbergen. Toen hij zijn
examens gedaan had, moest hij natuurlijk
advocaat worden. De jood uit kleine familie
mocht niet denken aan een slaatscarrière.
Die ruif hing in het vóór-revolutionaire
Pruisen te hoog voor armen en voor joden,
hoe knap ze ook waren. En bet arme
advocaatje had het niet beter dan het arme
studentje. Wel kreeg hij een armen-praktijk
maar die leverde niet veel op. De jonge
Haase gaf zijn cliënten, in plaats van hen
te laten betalen. Gaf meer dan bij mocht
en kon.
Zijn armen brachten hem in den Konings-
bergschen gemeenteraad. En vandaar kwam
hij, in 1897, in den Rijksdag, waar de
partij-patriarchen Bebel en Singer onmid
dellijk zijn begaafdheid leerden op prijs
stellen, al was hij dan ook wat radicaal.
Maar op de partijdagen, niettegenstaande
hij erg te keer ging tegen het revisionisme,
moest hij toch niets hebben van een rabiate
oppositie a la Ledebopr om de oppositie.
Daarvoor stond hem de socialistische zaak
te hoog, toonde hij te veel begrip voor
practische quaesties en voor tactiek. Maar
van transigeeren wilde hij niets hooren.
Ook niet toen hij voorzitter van de partij
was gewordeu en zijn inmiddels lucratieve
practijk opgaf om als bezoldigd president
jaarlijks drie duizend zes honderd mark
salaris te ontvangen.
Na Singers dood een heel ander type,
