AMERSFOORTSCHE DOÏÏRAIT.
Dinsdag 9
December 1919.
No. 9268.
69e Jaargang
Uitgave van de Drukkerij „De Ainerntoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleêff".
REDACTEUR
F. W. H. OUDENS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Katerdagavond. Abonnement per 3 maanden 1.—
franco per post f 1.15. Advertentiën 16 regels 60 centelke regel meer 10 cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en outelgenings-
advertentiSn per regel 15 cent. Reclames 15 regels 1.25 Bewijsnummers worden In
rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 5 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten In rekening gebracht.
BUREAUX
KORTE GRACHT 18 1
VALKESTRAAT 19.
Telefoon 19.
OVERZICHT.
Buitenland.
De nota aan Duitschland De ellende te
Weenen.
Binnenland.
De vliegtocht naar Indië De Kruirefs
Een dievenbende te Bergen.
SINTERKLAAS.
't Was in het jaar 1870, dus onder vrij
wel dezelfde oorlogsverschrikkingen als wij
nu beleefd hebben en ten deele nog beleven,
dat Gorter o. m. schreef:
»0, groote dag van morgen! Als ik aan
u denk, krijg ik beurtelings 't kippenvel
van angst en gloeiende konen van verlangen.»
Eenige dag met uw ongehoorde ver
schijnselen en ontmoetingen!
In de schemering, als de avond valt, komt
op een schimmel «Sinterklaas, goed heilig
man, met zijn besten tabbaard an« uit het
zonnige Zuiden gereden. Zijn trouwe knecht
Ruprecht vergezelt hem. Schimmel is be
iaden met pakken en zakken vol met alle
denkbare kostelijkheden, hoewel er ook een
groote zak langs zijn zijde hangt, bestemd
tot ontvangst van...; maar ik hoop, dat
we allen zoet zijn geweest! Daar komt de
heilige de woonkamer binnen
Een knetterende hagelslag van pepernoten
en suikernoten koudigt zijn komst aan
Indrukwekkende verschijning met zijn langen
baard, zijn kromstaf en hoogen puntigen
mijter en een tabbaard, blijkbaar voor een
tocht naar het winderige noorden aangeschaft.
«Zijn de kinderen zoet geweest?<
Angstig verhoor! Maar de vergoelijkende
mama behoeft niet eens haar gunstig verslag
voor te dragen. De heilige weet alles
evengoed als zij.
Rechts en links hoe is het mogelijk?
vliegen lof en berisping en komen won
derbaar goed ter plaatse neer. Eindelijk
nog een bui van suikererwten en noten,
ratelend, als door een wervelwind langs den
schoorsteen binnen gedragen en Sinter
klaas verdwijnt
Een zucht van verlichting ontsnapt ons.
Die proef is tenminste weer doorstaan en
wij zijn er waarlijk dit belijden wij ons
zelf in stilte nog al goed afgekomen.
De wetenschap der geschiedenis zegt, dat
zoo ooit op deze wereld iemand onverdiend
aan roem of titel is gekomen, het dan wel
Sint-Nicolaas is. Van dezen bisschop van
Myra, omtrent wien voor 't overige weinig
bekend is, wordt stellig geen enkele daad
vermeld, die hem bijzonder aanspraak geven
zou op den naam van «kindervriend».
Er wordt niets gemeld en er is niets te
bedenken, waarom men den goeden Sint
voor een «hylikmaker» zou houden of hem
in 't holle van den winternacht op een
schimmel over de schoorsteenen doet rijden,
uitdeeler van goede gaven aan oud en jong,
en bestraffer van de overtreders.
Maar wel kent de Oudheidkunde een
ouden Germaanschen God, Wodan, den
Oppergod. Hij reed op zijn schimmel, van
zijn trouwen knecht Gehart vergezeld, door
het land en zweefde op zijn tabbaard of
toovermantel van dorp tot dofp. Hij daalde
in de buizen der menschen neder en deelde
er onder jongens en meisjes belooning uit
en straf.
Hem ter eere, wordt omstreeks Nieuwjaar
het groote feest van het licht, dat pas
den kortsten dag de duisternis verslagen
heeft en nu met eiken dag de overwinning
voltooid, gevierd. Toen de Christelijke Kerk
kwam en met grooten tact en menschen-
kennisdie heidensche natuurfeesten bestaan
liet zoo leert ons de wetenschap verder
om ze langzamerhand een christelijke be-
teekenis te geven en bv. het Kerstfeest
als feest der verschijning van het licht der
wereld, in de plaats schoof van het oud-
vaderlijke Wodanfeest bleven op die
Christenfeesten, na verloop van tijd, ook
Heidensche gebruiken van kracht.
Alleen terwijl men in Duitschland en Enge
land bijv. het Kerstfeest gemaakt heeft tot
het groote huiselijke feest der geschenken
en verrassingen bij uitnemendheid, is in
Nederland al de schalksche weldadigheid
van den ouden Wodan met zijn mantel, zijn
knecht en zijn schimmel op den Spaanschen
heilige van ouds in groote vereering over
gegaan.
Maar wie denkt er op een dag ais ge-
passeerden Zaterdag aan Godenleer en
Oudheidkunde?
Er is vooral nu zooveel ellende
op de wereld! Vroolijkheid en gezelligheid
krijgen het zoo te kwaad met allerlei pro
blemen en kwesties, alle even gewichtig en
ernstig; oude prettige gewoonten hebben
zooveel moeite om zich staande te houden
bij de algemeene vervorming naar het
model
Dus, hoog den dag van Sinterklaas!
Moge hij, in spijt van de haag van
bajonetten, in spijt van alle mijnen en in
spijt van alle stukgeschotep en omgevallen
schoorsteenen, toch zijn weg naar menige
woning en vele harten gevonden hebben!
gestr. 16 naar Losser K. Janse, Bloem.-
d.str. 38 naar Utrecht L. Sevalle,
Langestr. 92 naar Breda Bar.esse J.
Ittersum. H. v. Viandenstr. 10 naar Zwit
serland J. Lankamp, P. Pijperstr. 21 n.
Oldenzaal Mej. A. Wouters, Z. Singel
44 naar Hilversum Jhr. D. Sickinghe,
Kamp 36 naar Den Haag Mej. H. Ver
steeg, Regentessel. 6 naar Wamel J. de
Neeling, Gasth.l. 31 naar Leusden J. v.
Doorn, Lavendelstr. 10 naar Kampen D.
Gouw, Gr. Haag 62 naar Nijmegen Mej.
H. Struijs, Zandbergen naar Apeldoorn
Mej. D. Brouwer, Appelmarkt 17b naar
Ede Mej. R. Willemse, Soesterweg 305
naar Bussum R. v. d. Hoeff, Leusderw.
298 naar Putten J. Hartogsveld. Kamp
78 naar Velsen H. Viets, G. v. Stel w -
straat 37 naar Varseveld J. Goedhart,
I.eusderweg 56 naar Rotterdam J, v.
Baaien, Scherbierstr. 11 naar Rotterdam
Mej. G. Thomas, Havik 14 naar Moppel
Molecaten v. Heeckeren, Snouckaertl. t
naar ..Arnhem Mej. H. Bruggen, Snouc-
BEVOLKING.
Kampen
Opgave van vertrokken
van 31 Oct. t/m 7 No
Mej. A. Bos, Utrecht.weg 1
Mej. J. Pijpstra, Westerstr. 90 naar
Bergen op Zoom Wed. J. van Doorn,
Arnh.weg naar Den Haag Mej. W.
Verheule, Emmal. 18 naar Amsterdam
J. Kramp, Langestr. 83b naar Amsterdam
P. v. d. Pol, v. Bemmelstr. 23 h. Zeist
J. v. Raalte, Krommestr. 30 naar Baarn
H. Naayer, Appelmarkt 18 naar Den
Haag Mej. H. Langenberg, Stationsstr.
7a naar Leiden S. Graaf v. Randwijck,
Utrecht.weg 102 naar Engeland E.
Berkhuizen, Muurh. 5 naar Delft J. Bos,
Soesterweg 112 naar Utrecht W. Zwolle,
Westerstr. 90 naar Kampen Mej. E.
Wijngaarden, Arnh.weg 52 naar Leeu
warden Wed. Snellink, P. Pieterstr. 32
naar Velp J. Pesman, Utrecht.weg 109
naar Assen Mej. W. Nonneman, P.
Julianal. S naar Zaandam A. de Bruin,
G. v. Steil.wstr, 4 naar Den Haag E.
Reeders, Vlasakkerweg 12 naar Hilversum
S. Tuininga, K. Wilh.str. 42 n. Olden
zaal Mej. A. Bloemendaal, Bergstr. 22
naar Amsterdam Ci. Coops, Krommestr.
22 naar Heerlen Mej. H. Vaneveld,
Krommestr. 51 naar Amsterdam H.
Jonglas, v. Asch v. Wijckstr. 13 naar Hil
versum Wed. P. N. Koppen, Stationsstr.
37 naar Soest Mej. E. Voenschoten,
Stationsstr. 37 naar Soest Mej. G. Klein,
Schimmelp.str. 28 naar Utrecht Mej. D.
Kas, H. v. Viandenstr. 12 naar St. Nico-
laasga L. Rouwendal, G. v. Steil.w.str.
11 naar Almelo M. Bindels, H. v. Vi
andenstr. i naar Vlissingen Mej.J. Agten,
H. v. Viandenstr. 1 naar Vlissingen Mej.
M. Smeets, St. Andriesstr. 15 n. Amsterdam
G. de Keijzer. St. Andriesstr. 15 n.den
Bosch -J. Klaassen, Aldegondestr. 9 n. Mid
delburg D. Heijmans v. d. Douwer, Snou
ckaertl. 8 n Rotterdam C. Huijgen, Gr.
Koppel 2 n. Amsterdam Mej. G.v. Dijk,
Arnh.weg 106 n. Woudenberg J. Willems,
Langestr. 68 naar Zevenaar Mej, P. Jor-
dense, Muurh. 143 naar Didam Mej. G.
Spakman, St. Andriesstr. 2 naar Sapper-
mcer C. Hazenberg, Vrnh.str. na naar
Gulpen Mej, A. Berkloo, v. Bemmelstr.
25 naar Den Haag Mej. B, Horst, Lan-
kaertl. 1 naar Arnhem H. v. Esveld.
Monnikenpad 54 naar Hoevelaken B.
Boshuizen, Bisschopsweg 101 naar Winters
wijk H. Verheij, K. Wilh.str. naar Am
sterdam W. Ludeking, Verhoevenstr. 28
naar Zwolle.
STADSNIEUWS.
Marktdag.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
brengen ter openbare kennis
datin plaats var. op Vrijdag 26 December
a.s. (2e Kerstdag) op Woensdag 24 December
a.s. markt zal worden gehouden.
Amersfoort, 5 December 1919.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
v. RANDWIJCK.
De Secretaris.
A. R. VEENSTRA.
De Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kennis van belanghebbenden
dat in de gemeente Ruwiel een geval
van schurft bij schapen is voorgekomen.
Amersfoort* 6 December 1919.
De Burgemeester voornoenjd
v. RANDWIJCK.
Militaire Mutatie.
Bij K. B. is benoemd, te rekenen van
20 Februari 1919, bij het reserve-personeel
der landmacht, bij het wapen der Infanterie,
tot res. eerste-luitenant bij zijn tegenwoor
dig korps, de rcs. tweede luitenant J. W.
Postma, van het 16e Reg. Infanterie.
Militaire Sportweek 1920.
In verband met het destijds ook door ons
vermelde initiatief van den Gen. Comm. der
IVe div. om in dit garnizoen voor 1920 een
Militaire Sportweek te organiseeren, kunnen
wij nog daaraan toevoegen, dat dit plan
thans een vasten vorm heeft aangenomen>
en de uitvoerings-commissie voor de Sport
week der IVe Divisie, allen te Amersfoort
garnizoen houdende, als volgt is geconsti
tueerd
Kapitein Bierman, 16e R. I., Voorzitter.
Ritmeester v. Hoytema, ie R. H.
Kapitein Kooiman, Div. Staf.
Kapiteiti Jhr. Mollerus, te RVA.
Kapitein Jhr. de Brauw, 5e R. I.
Ritmeester v. Stockum, Div. Staf.
ie Luitenant v. Lutterveld, Esk. Ord.
ie Luitenant Mathon, Rijschool,
te Luit. Adj. v. Voorst Evekink, Div. Staf,
te Secretaris.
2e Luitenant Momma, ie RVA.
Adj. O. O. v. d. Vlugt, ie R. H.,
2 e Secretaris.
Adj. O. O. Katenberg, 5e R. I.
Opperw. v. Tilburg, Rijschool.
Sergt. ie kl. Priem, 16e R. I.
Wachtmeester Alles, Esk. Ord.
Verdere aanvulling dezer uitvoerings-com
missie is mogelijk.
De Sportweek 1920 zal gehouden worden
te Amersfoort, vermoedelijk in de week van
3' Mei 5 Juni.
Het programma zal behelzen Sport op
en buiten het terreir.. (Entreegelden, te
heffen voor de sport op het terrein, zullen
de grootste onkosten gedeeltelijk moeten
dekken)
Korpswedstrijden
Zwemmen, Hand granaat werpen. Afstand-
marschen te voet, Veldloop. Schieten (ge
weer, karabijn, revolver). Wiclrijtlen (weg
en terrein), Pelotons-oef. ic paard (Cavalerie.)
Per so neele- •wedstrijden
De Korpswedstrijden welke zich daartoe
leenen worden tevens dienstbaar gemaakt
voor personeele rangschikking.
I.ichtc- en zware Athletick
(springen, toopen, boksen, worstelen,
werpen.)
Schermen
(sabel, geweer, floret).
Wedstrijden te paard
voor officieren en v
bereden wapens.
Op het terrein zullen voorts z.m. demon
straties. muziekuitvoeringen e.d. plaats vinden.
Aanbeveling zal het verdienen, dal bij
de onderscheidene corpsen, garnizocns-com-
missiën worden gevormd, teneinde de Sport-
oefeningen in het algemeen en in het bij
zonder als voorbereiding voor tic Sportweek
1920, aan te moedigen, en voorts om te
geraken tot de oprichting va
en bestaande vereonigingen
De uitvoerings-commissie
aanwijzigingcii of geven
gaarne aanbevolen, tei-.e'
onderofficieren
n vereenigingen
tc steunen,
houdt zich voor
an inlichtingen
de het welslagen
der Sportweek-1920 te bevorderen.
Gelder
C r c d i 1
igtng
Het bestuur van de Gcldersohe Credict-
ve leniging, gevestigd te Arnhem, stelt op
Maandag 15 December a.s. te haren kan
tore te Arnhem, bijkantoren (Amersfoort
enz.) de inschrijving open op f 4.000.000
aandeelen, gesplitst in Hooo gewone aan
deden aan toonder ad f500 (onder voorbe
houd van de verkrijging der Koninklijke
Bewilliging op de in Augustus j I. gevo
teerde wijziging der statuten, welke nog
niet is afgekomen) tot den koers van
i^o pCt. of f 750 per aandeel, doelende in
het volle dividend over het boekjaar 1920.
In de toelichting der prospectus lezen wij
Nadat in de maand Juli van het loopende
jaar, mede in verband mettle overneming
van het bedrijf der F. van Lanschot's
Bank, het kapitaal der Geldersche Crediet-
vereeniging tot het in de toenmaals gel
dende statuten vastgestelde maximum van
f 10,000.000 was uitgebreid, werd in de
buitengewone algemeene vergadering van
30 Augustus 1919 op voorstel van het
bestuur het maatschappelijk kapitaal ver
hoogd tot f 20,025.000, teneinde met
het oog op de vermeerdering der zaken,
die als gevolg van de bedoelde over
neming verwacht moest worden, alsook
op grond van de hoogste eischen, welke
in het algemeen aan de bankinstellingen
geste'd worden, de mogelijkheid tot verdere
uitgilte van kapitaal te openen. De ont
wikkeling der zaken, dio in de reeds
bovengenoemde cijfers tot uiting komt,
geeft aanleiding om van de verkregen be
voegdheid tot uitgifte van meer kapitaal
gebruik te maken.