MERSF00RTSC1E COURAÏT.
September 1920
Dinsdag
No. 9379
70e Jaargang
Uitgave van de Drukkerij „DE AMERSFOORTSCHE COURANT" voorheen Firma A. H. van Cleeff.
Verschijnt DINSDAG-, DONDERDAG- en ZATERDAG. ABONNEMENT per 3 maanden li.—, franco per po9t f1.15. Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIÊN 1—6 regels 95 cent; elke regel meer 15 cent. Lij regel-abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. I.egale-, officieels- en
ontelgenings-adverteutiSn per regel 30 cent. RECLAMES 15 regels f1.55; elke regel meer 30 cent. Incasseerkosten worden In rekening gebracht.
Inzending van advertentiën op den dag van verschijnen uiterlijk 10 uur, voor het Zaterdagnummer uiterlijk Vrijdagavond.
REDACTEUR: K. LUBERTI, AMERSFOORT
BUREAUX: KORTEGRACHT 18 EN VALKESTRAAT 19. TELEFOON 19
Het Stenografisch Verslag.
Wij ontvingen het volgend schrijven:
Geachte Redacteur!
Naar aanleiding van uw artikel «Het
Stenografisch Verslag enz. verzoek ik u
vriendelijk het volgende te willen opnemen
in uw blad.
U schrijft in uw artikel:
•Om te beginnen mag het verbazingwek
kend heeten, dat terwijl f 3000 tc veel werd
genoemd, toen wij dat bedrag noemden als
basis voor een analytisch verslag, thans
f 3677.40 of bijna f 700 meer, voor een steno
grafisch verslag niet te veel is. Wij zouden
daarbij nog kunnen wijzen op de oorspron
kelijke aanbieding van den heer De Jong,
waar de 50 ex. werden berekend op circa
f 3000. Dat circa is dan toch wel heel ruim
berekend geweest, en wij begrijpen niet,
waarom van deze belangrijke verhooging
geen behoorlijke verklaring wordt gegeven
in gedrukt stuk nummer vijf en veertig,*
Het zij mij vergund er op te wijzen, dat
er geen aanleiding is van een «oorspronke
lijke aanbieding* te spreken, omdat er geen
nadere aanbieding heeft plaats gevonden.
Het verschil tusschen de f3000.en de
f 3677.40 is een gevolg van bet leit, dat in
het stuk van B. W. als basis is aange
nomen 774 pag. machineschrift, gelijkgesteld
met 360 pag. druk9, terwijl mijn aanbieding
was gebaseerd op den omvang van het
verslag in 1919, zijnde 290 pag. druks,
overeenkomende met ten hoogste 580 pag.
machineschrift.
Wanneer u in uw verdere beschouwingen
als basis voor den prijs van eeu gedrukt
verslag niet 360, maar 2S9 pag. aanneemt,
waardoor u op f 5500 komt, dan dient ook
voor het getypte verslag dezelfde basis
aanvaard en komt u tot deu prijs van f3000.
Waar door uw art. de schijn werd gewekt
hoewel ik er van overtuigd ben, dal u
geheel te goeder trouw cijferde als zou
ik de Gemeente Amerstoort een hoogeren
prijs in rekening hebben gebracht, dan ik
in mijn schrijven aan den Raad had voor
gesteld, stelde ik er prijs op, deze zaak
even recht te zetten ter voorkoming van
ongewenscht misverstand.
Met dank voor plaatsing.
ALB. A. DE JONG.
Stenograaf.
Wij kunnen in het betoog van den heer
De Jong niet veel anders zien dan een be
vestiging van het onze, althans wat de
hoofdzaken betreft.
Er wordt hier toch nadrukkelijk op ge
wezen, dat door B. en W. een basis is
aangenomen van 774 pag. machineschrift,
terwijl de berekening van den heer De Jong
zélf kwam tot een totaal van 580 pag. ma
chineschrift. Dat maakt een verschil van
'94 pagina's of ruim 33 procent. De be
rekening van den stenograaf was evenals de
onze gebaseerd op het verloop der verga
dering in 1919. Hoe komen B. W. er toe
in hun «berekening* (hmmet geheel andere
cijfers voor den dag te komen, en wel met
zulke die onze aanbieding zoo ongunstig
mogelijk doen schijnen? De door B. W.
genoemde bedragen waren des te meer
onjuist en B. W wisten dat omdat
wij ons in onze aanbieding bereid hadden ver
klaard het volledige stenografisch verslag
te plaatsen voor f.1600. Met bijlevering van
55 afzonderlijke exemplaren zou 'Tt bedrag
f500 hooger worden, is f4000 wanneer de
gemeente de copy leverde (en die kwam
haar volgens de opgave van den heer De
Jong op f1500.), ongeacht de afmeting van
het geheel. Wij verklaarden ons dus bereid
het geheel te plaatsen, ook en zelfs al was
de afmeting er van grooter gewordeu dan
de door B. W. berekende 360 pagina's.
Zoo ook met het analytisch verslag. Wij
hadden berekend, dat de levering van een
compleet analytisch verslag (Stenograaf in
begrepen) op f 3000.—zou komen. Op grond
van de bekende gegevens if een andere
Firma K. W. JAEtittR
AFLEVERING BINNEN 8 DAGEN
WINKEL: fabriek
lanuestb. 74 - kamp,stb. 9l» 0(ir
telefoon 198.
berekening of raming niet mogelijk. Dus
ware het de plicht van B. en \V. geweest,
in hun gedrukt stuk no. 45 dezo bedragen
als basis voor hunne beschouwingen te nemen.
In de plaats daarvan zijn zij gekomen met
gefingeerde bedragen van ettelijke honderd
tallen guldens meer. Dit sterkt ons in de
mcening, dat B. en W. het door middel van
de courant verspreide verslag niet langer
wenschen. Wij achten dit in het nadeel vau
de democratie, in het nadeel dus van een
groot volksrecht en volksbelang en zijn zoo
vrij geweest den Raad hierop te wijzen.
Deze zal thans te dien aanzien moeten be
slissen.
Wat de opmerking van den heer De Jong
betreft over onze onjuistheid aangaande zijn
prijs, kunnen wij volstaan met te verklareu
dat wij uiteraard gedacht hebben, dal het
door B. en W. genoemde bedrag van
3677-4° overeenstemde met een door den
heer Da Jong zelf ontworpen regeling.
Dat eeu nadere aanbieding door den heer
De Jong moet zijn gedaan, concludeerden
wij uit de door B. en W. in Gedr. Verz.
45 opgenomen kostenberekening, die geheel
afwijkt van dc door den heer De Jong in
zijn oorspronkelijke aanbieding vermeldde
cijfers.
Gedrukt stuk no. 45 is trouwens wel wat erg
onduidelijk ook ten opzichte van de prijs
berekening inzake bet getypte verslag. Wij
willen echter gaarne aannemen dat het
cijfer van ongeveer f 3000. door den hoer
De Jong genoemd, juist is. In dat geval is
dus ons analytisch verslag niet goedkooper,
doch even duur. Aan de rest onzer be
schouwingen doet dit feit «venwel toe noch af.
Buiteniandsche Kroniek.
Destrijdomde macht.
De vorige week was iu de bladen het
volgende telegram te lezen, dat ons aan
leiding geeft eenige beschouwingen te geven
over een onderwerp dat even belangrijk is
als het gewoonlijk onderschat wordt. Het
telegram kwam uit Charleston, West-Ver-
glnia (Amerika), en luidde aldus
In een redevoering, alhier gehoudi
naar aaleidiug van de herdenking vau het
feit dat het 3 jaar geleden was, dat de
aanleg begonnen werd van de groote
fabriek voorscheepspanisersen projectielen,
verklaatde de marine-minister Daniëls,
dat de verschuiving van de ratificatie van
het tractaat van Versailles het onmogelijk
heeft gemaakt de ontwikkeling der vloot
stop te zetten en dat daardoor geen ver
anderingen zijn gekomen in de plannen
voor den uitbouw van de Amerikaauschc
vloot.
«Wij bouwen niet alleen deze groote
fabriek geheel af, zeidc hij, maar wij leg
gen ook geweldige dokken aan en bouwen
18 Dreadnought-slagkruisers, tegelijk met
een dozijn andere krachtige schepen, die
in «ffectieve strijdvaardigheid onze vloot
de eerste plaats ter wereld zullen geven*.
Deze aggressieve uitlating van minister
Daniüls is niet de eerste in zijn soort en
bevat als zoodanig niets verrassends. Telkens
opnieuw is den laatsten tijd officieel uitge
sproken, dat in het jaar 1925 de marine
van de Vereenigde Staten voor die van
geen enkel land meer zal onderdoen. De
eerste verklaring in die richting komt voor
in minister Daniels laatste jaar-begrooting,
waarin het heet: «Vanaf 1915 hebben wij
geformuleerd en aangenomen de maritieme
politiek, dat de vloot der Vereenigde Staten
afgebouwd opgewassen moet zijn legen de
machtigste die door eenige andere natie ter
wereld wordt gereedgehouden.*
Da'ii na zijn er, als gezegd, een aantal
gelijksoortige uitlatingen gepubliceerd, maar
die bovendien iedereu keer een scherper en
aggressiever toon aannemen. En de laatste
rede van den marineminister wijst duidelijk
uit wat het is dat de Ver. Staten nastreven
zij willen oen vloot hebben, die in effec
tieve strijdvaardigheid* de eerste plaats ter
wereld inneemt. Men kau met andere woor
den betzelfde aldus uitdrukkenAmerika
wil aan Engeland de hegemonie over de
zee ontrukken.
Hierover spreekt men overigens zeer open
hartig in Amerika. Een der leden van het
Congres, een zekere meneer Britten, wijst
er b.v. op in oen memorandum, dat bewerkt
is na; r officiöele gegevens, hoe «üborlegen*
de Ver. St. reeds in 1923 zullen zijn. Boven
dien meent hij, dat England's finauciCele
pxsiiie het haar onmogelijk zal maken ge
lijken tred te houden, en hij besluit aldus:
«Hoewel Engeland in zijn trotsch gekrenkt
zal worden wanneer het naar de tweede
plaats onder dc maritieme naties wordt terug
gezet, kan het toch zeker niet hopen met
wij werkelijk besloten zijn de plaats in tc
nemen, die wij gerechtigd zijn, als eerste
natie der wereld ter zee in to nemen.*
Hieroij koint nog, dat de Amerikanen
tegelijkertijd bezig zijn, hun gehcele kracht
aan te wenden ook met de handelsvloot
Engeland te overvleugelen. De nieuwe
Duitsch-Amerikaansche scheepvaart-overeen
komst heeft daarvan typische staaltjes op
geleverd.
Men heeft dus, als een zeer belangrijk
moment in do wereldpolitiek, rekening tc
houden met eeu Engelsch-Anierikaanschen
coucurrentiestrijd.dinunamagdoen herinneren
aan de Duitsch-Engelsche tegenstelling van
vóór 1914. De verhouding, die stee Is duide
lijker zich afteekent tusschen de beide groot
machten, kan met recht worden gekarak
teriseerd als een gewapende vrede.
In 1925 zal aldus, zegt marine-minister
Daniels, Amerika nummer écu zijn. Dat zal
óók het geval zijn, wanneer het Engclsche
program zoowel als het Amcrikaansche wordt
uitgevoerd. Want do zaak zit zoo, dat
Engeland In November 1918 allen aanbouw
heeft stopgezet. Dc slagkruiser «Hood* is
nog afgebouwd, maar drie ontworpen en
reeds op stapel gezette broertjes-kruisers
werden opgegeven.
De Amerikanen daarentegen bouwen met
alle krachten er op los. In 1923 of '24 /uilen
zij Engeland reeds achter zich gelaten hebben,
in zoover zij dan 16 eerste klasseslagschepen
en slagkruisers zullen hebben legen Enge
land 13. De 6 slagkruisers van het Lexington-
type, die iu Amerika aangebouwd worden,
overtreffen ook de «Hood*, die op het oogen-
hlik het grootste oorlogsschip ter wereld is.
Terwijl de «Hood* gewapend is roet 15 duimt
kanonnen, krijgen de Amerikanen stukken
van 16 duim.
Dat het Amerikaausche vlootprograui af
gewerkt zal worden, mag zeker als vast
staande aangenomen worden.
Maar zal Engeland zijn passiviteit op
geven? Half Juni werd in het Lagerhuis
een vraag gesteld aangaande Amcrika's
maritieme politiek, cn de minister vun marine
Long vertelde toen, dat dc admiraliteit met
groote waakzaamheid de ontwikkeling der
zaak volgde «en niet nalaten zon het par
lement om de noodigo middelen te vragen
wanneer zij meende, dat anders groot-Brit-
tanniö als maritieme macht voorbij gestreefd
zou worden.* En onlangs schreef de eerste
zee-lord Earl Beatty zelf een art. in de
Sunday Express, waarin zeer duidelijk werd
verteld, dat Engeland zich nooit zal laten
overtroeven.
Het resultaat van de aggressieve politiek
der Vereenigde Staten kan dus z«er licht
worden, dat Engeland opnieuw zijn passi
viteit opgeeft die zij ten toon spreidde
nadat do wereld-oorlog was afgeloopen. En
zoo eigenaardig is nn de wereld, waarin «ij
leven, dat het juist het land is, dat opkwam
voor Volkenbond en Ontwapening, hetwelk
thans op energieke wijze het voorbeeld
geeft van nieuwe toerusting ten oorlog.
Evolutie en revolutie.
Er ie op het oogeublik misschien geen
vraagstuk in de internationale politiek, dat
meer interessant is dan de socialistische
discussie vóór of tegen Moskou en aan
sluiting bij de je Internationale. Deze heeft
zich toch, voornamelijk in Duitschland en
Frankrijk, ontwikkeld tot een algemeen
debat over de socialistische principes, en
de besluiten die genomen zullen worden,
al naar zij uit zullen vallen in de eene of
de andere richting, zullen een beslisscnden
invloed hebben op de gehcele Europeescho
arbeidersbeweging in het komende jaar.
De Duiische onafhankelijke partij houdt
dezer dagen een beslissende conferentie
over het vraagstuk, en met hulp van de
verschijnende pers-communiqués en ver
slagen is men in staal dc discussie tamelijk
precies te volgen. Van de redevoeringen,
die tot dusver gehouden zijn, is die vati
1 Ktumig iu zekere opzichten de interessantste.
Zijn argumentatie is wel zeker niet origineel,
hij releveert geen nieuwe gezichtspunten,
maar hij kent Karl Marx op zijn duimpje
en mot groote vaardigheid van tong lepelt
hij de gehcele revolutionaire terminologie
op, waarvan Mai x do vader is cn die door
de Duitsche sociaal-democratie tot volmaakt
heid is gebracht in do betere tijden, toen
het nog een betrekkelijk goedkoop ge
noegen was om revolutionair proletariër en
barricadeheid tc zijn. Door Hongarije en
door Spartacus is dat wel iets anders
geworden.
«Van Marxistisch standpunt*, zegt Daumig,
«kan men niets aanvoeren tegen de stel
lingen van dc Derde Internationale. Al haar
stellingen zijn doordrongen vau een Marx-
istischcu geest*.
Zij, die op de conferentie tegen aansluiting
bij .Moskou waren. Lebben zich wel ge
wacht Daumig op dit punt tegen tc spreken.
Hier is namelijk tegenspraak niet mogelijk.
Want hij heeft gelijk. Het is niet alleen
naar den géést, maar zelfs naar den letter.
Als wij ons goed herinneren komt bij Mdrx
letterlijk voor de term «revolutionnaire dicta
tuur van het proletariaat- Trots alle «revi
sionisme* is Marx de groote profeet ge
bleven van het internationale proletariaat.
Er zou een zeer interessante studie te
schrijven zijn over de revolutie-gedachte op
de talrijke internationale socialistische con
gressen vóór den oorlog. Men zou dan zien,
hoeveel leiders en groepen, die practisch
geen revolutionairen waren doch alleen
evolutionnairen, en die praktisch ook nimmer
-olutionuairen konden zijn of worden,
psychologisch gesproken, hoe zij niettemin
in den tijd van parlementairen strijd stonden,
of pretendééeden te staan op een in wezen
.evolutionair program. Daardoor i9 juist de
strijd nu zoo hevig.
Het duidelijkst ziet men de tendenzeu
en liet karakter van deze voorgeschiedenis
in Frankr-jk. Vijfden jaar geleden sloten de
verschillende Fransche socialistische partijen
zich aaneen, liet eenheidsfront, dat zoodoende
geschapen werd het werk van J.iurés
was in der daad zwak en wankelend, omdat
de zeer verschillende opvattingen niettemin
over elkander gesteld bleven. Maar zoolang
de partij niet stond tegenover een situatie,
waarin principieel moest worden gehandeld,
kon zij dc eenheid bswaren. Doch dit ge
schiedde, zooals vanzelf spreekt, met hulp
van elastieke formules en dubbelzinnige
resoluties, die zoowel de evolutlonoircn als
de internationale revolutionairen tevreden
stellen konden. Het sterkst sprekend voor
beeld hiervan is wel dat van het laatste
congres, dat In Februari te Staataburg ge
houden is. Men besloot daar met groote
