Donderdag 28
October 1920
Bel dan op No. 42
No. 9401
70e Jaarganj
rgan^L
:ee courant.
Uitgave van de Drukkerij „DE AMERSFOORTSCHE COURANT" voorheen Firma A. H. van Cleeff.
Verschijnt DINSDAG-, DONDERDAG- en ZATERDAG. ABONNEMENT] per 3 maanden f 1.—franco per post f 1.15. Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIÊN 1-6 regels 95 cent; elke regel meer 15 cent. Bij regel-abohnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale-, officleele- eu
onteigenings-advertentiGn per regel 20 cent. RECLAMES 1-5 regels f i.55| elke regel meer 30 cent. Incasseerkosten worden In rekening gebracht.
Inzending van advertentifin op den dag van verschijnen uiterlijk 10 uur, voor het Zaterdagnummer uiterlijk Vrijdagavond.
REDACTEUR: K. LUBERTI, AMERSFOORT
BUREAUX KORTEGRACHT 18 EN VALKESTRAAT 19, TELEFOON «9.
Om technische redenen
hebben wij de breedte van onze kolommen voor dit
nummer eunlgszlns gewijzigd, echter alleen voor wat
betreft het redactioneel gedeelte.
Volksuniversiteit.
Door de overstelpende massa copy moet het verslag
van de Volksuniversiteit blijven liggen tot het volgend
Tapverbod.
Zooals ODZe lezers reeds kunnen weten door de
gisteren door ons gepubliceerde Bulletins, hebben de
Gedeputeerde Staten bericht, dat zij van den minister
mededeeling hebben ontvangen, dat hij geen motieven
aanwezig acht om het Tapverbod ter vernietiging aan
de Kroon voor te dragen. Men kan dus verwachten
dat dit verbod nog deze week in werking treden zal.
Dit had trouwens ook moeten gebeuren wanneer de
minister geen verdere mededeeling had gedaan, daar
de bij de wet vastgestelde termijn van 2 maanden,
na welke een raadsbesluit in werking treden moet
wanneer het niet is vernietigd, dezer dagen verloopen was.
GEWISSELDE STUKKEN.
F i n a n c i e n.
Het besluit van 21 Juni 1920, no. 414, tot regeling
van de wijze waarop bestemming zal worden gegeven
aan de opbrengst uit' de oorlogswinstbelasting is in
zooverre niet goedgekeurd, dat Gedeputeerde Staten
het ontoelaatbaar achten dat f 125.000 zal worden gebracht
ten voordeelc van de gewone middelen van den dienst
1920. En omdat bij de vaststelling van uw besluit van
16 September jl. (dekking kosten salarisregeling) van
de gedachte is uitgegaan, dat bovengenoemd besluit wel
zou worden goedgekeurd, hebben Gedeputeerde Staten
ons bij brief van 4 October (ingekomen 9 October) mede
gedeeld, dat het gcwcnscht is.het voornoemde besluit
van 16 September jl. in nadere overweging te doen nemen.
Omdat A-ij de strekking van het tweede besluit van
Gedeputeerde Staten niet dadelijk begrepen, hebben wij
een onderhoud verzocht, dat ons op 20 dezer werd
toegestaan.
Toen bleek ons, dat genoemd college het tweede
besluit niet voor goedkeuring vatbaar acht, zoolang niet
vast staat dat ook inderdaad alle lasten zijn gedekt en
wel zoodanig, dat ook dc vcreischte middelen zullen
vrekregen worden.
Dc zaak staat nu zoodoordat ten behoeve \{an den
loopenden dienst niet mag worden beschikt over een
deel van dc O.W.-bclasting, moet dc factor reeds van
1.4 tot 1.7 worden verhoogd. Moeten ook de gevolgen
van dc salarisrcgcling worden gedekt, dan zal dc factor
2 moeten zijn.
Dit laatste wil dan zeggen, dat de belastingdruk
aldus zal zijn
Zuiver inkomen f 1500 belasting f 68.60.
1800 92.30.
3000 208.10.
Sooo 4°4-7o-
11 8000 ,1 707.30.
10000 913.90.
I, ,1.25000 2654.30.
Alvorens uitvoering te geven aan het verlangen van
Gedeputeerde Staten, nl. om te bevorderen dat de
dekking van het salaris-besluit in nadere overweging
wordt genomen, heeft ons college zich ernstig reken
schap gegeven van den toestand, daarbij de diverse
mogelijkheden nagegaan en ten slotte zich een meening
gevestigd omtrent hetgeen dient te worden gedaan.
Allereerst is overigen, of het niet goed zoude zijn
U het voorstel te doen van het besluit van Gedepu
teerde Staten in beroep te gaan bij dc Kroon.
Hoe aanlokkelijk dit middel ook moge schijnen, toch
hebben wij gemeend daartoe niet te moeten adviseeren.
Zou in beroep zijn gegaan dan stond liet wel vast dat
de beslissing pas na maanden zal worden verkregen.
Hierdoor zou dus de uitkeering aan het personeel in
ieder gev-1 -vorden vertraagd, hetgeen wij een groot
nadeel achten. Maar is dc uitslag ongunstig, zoo over
wogen wij verder, dan zullen Gedeputeerde Staten
eischcn, dat alsnog middelen tot dekking worden aan
gewezen. Inmiddels is het dienstjaar dan verstreken en
komt de belangrijke vraag naar voren, of dan nog wel
een navordering mogelijk is.
Het in beroep gaan zou dus deze nad. ilen met zich
brengenernstige vertraging in de uitbetaling en het
scheppen van onzekerheid of die betaling nog wel zal
kunnen plaats vinden.
Intusschen is dc termijn van beroep verstreken.
De tweede mogelijkheid zou kunnen zijn, het dienst
jaar met een tekort te laten sluitep. Hiervoor is echter
de medewerking noodig vai»&i<fcputeerde Staten en
A. H. v. NIEUWKERK
Aldegoudestr. IÖ5, 105', 107 Tel. 543
IN AMEUBLEMENTEN EN
KANTOORMEUBELEN
die is onder geen voorwaarde te bekomen. Genoemd
college vraagt voor alles positieve dekking.
De derde mogelijkheid bestaat hierin, dat direct
wordt besloten tot verhooging van de factor tot 2, met
de bovengenoemde gevolgen.
Bij de beoordceling van deze mogelijkheid moet wel
worden bedacht, dat Uwe vergadering den 21 Juni j.l.
besloot de factor te bepalen op 1.6 en daarvan voor-
loopig gedeelte in te vorderen. Er is dus door
dat besluit bij dc burgerij de verwachting opgewekt,
dat voor 1920 in geen geval meer, zal worden gevorderd
dan berekend naar 1.6. Zou nu toch een hooger bedrag
worden verlangd, dan moet worden bedacht, dat dc
maand October reeds bijna ten einde is, de winter is
ingetreden en het voor zeer velen bezwaarlijk zal zijn,
het meerdere alsnog te voldoen. Wij verwachten dan
ook, bij toepassing van deze mogelijkheid, een grooten
achterstand bij de belastingen, met het gevolg, gebrek
aan kasmiddelen en ten slotte een nadeelig saldo. Wij
betwijfelen dan ook, of Gedeputeerde Staten dit middel
tot dekking deugdelijk zullen vinden. Maar aangenomen
dat Gedeputeerde Staten hunne goedkeuring daaraan
niet zullen onthouden, dan zijn aan de toepassing van
dit middel toch deze niet te onderschatten nadeelen
verbonden groote waarschijnlijkheid van een tekort, dat
later tot moeilijkheden kan aanleiding geven en het op
leggen van een nieuwe last aan alle belastingschuldigen
boven het in uitzicht gestelde en reeds verzonden aan
slagbiljet.
Bij het zoeken naar een meer bevredigendeoplossing
moet, naar wij meenen, niet eenzijdig worden te werk
gegaan, maar moet daarbij de gehcele finanticcle toe
stand der gemeente in aanmerking worden genomen, en
moet rekening worden gehouden met het practisch
mogelijke. Men vergete toch ook niet, dat door de niet
goedkeuring van het besluit van 21 Juni, ook de uit
keering aan de gasfabriek is komen te vervallen. Wel
is waar, heeft het besluit van Gedeputeerde Staten ook
tengevolge, dat door de extra aflossing op de crisisschuld
dc aflossings- en rentelast kan dalen, maar geheel zeker is
dit nog niet en bovendien komt dat evcntucelc voordeel
pas den dienst 1921 ten goede.
Overzien wij nu den toestand, dan gaan wij uit van
de stelling, dat dc begrooting 1921 op normale wijze
sluitend zal moeten worden gemaakt, welk bedrag aan
belasting daarvoor ook noodig zal zijn. Evenwel mag
daarbij met vrij groote zekerheid worden gerekend op
een hoogere uitkeering krachtens de wet van 1897
(finanticcle verhouding) en de verruiming van het be
lastinggebied. Ter wille hiervan zal het een daad van
practische politiek zijn, dc belasting voor 1920 niet
hooger op te voeren dan strikt noodzakelijk is.
Er is nu aan opbrengst O.W. een bedrag van f330.301.41
dat voor schulddelging in aanmerking komt, maar daar
tegenover staat, dat er nog een ongedekte schuld is van
f 122.525.185, zoodat over blijft rond f207.000, terwijl
de dienst 1919 een nadeelig saldo achterlaat van
f338.000 (rond) cn de Gasfabriek een ongedekt verlies
heeft van f 200,000,
Kr moet getracht worden een oplossing te vinden,
die het geheel omvat. Dat daarbij rekening moet worden
gehouden met de diverse belangen, spreekt wel van
zelf. Daarbij mag echter, naar het ons voorkomt, ook
gerekend worden op eenige toeschietelijkheid van de
verschillende partijen.
Van deze gedachten zijn wij dan ook uitgegaan, maar
hebben verder als principe vooropgesteld, dat de salaris-
en loonregeling, zooals die door Uwen Raad nu een
maal is vastgesteld, niet wordt aangetast.
Wij zijn verder uitgegaan van de mecning, dat van
de burgerij dit jaar niet meer belasting mag worden
gevraagd, dan door Uw besluit in uitzicht is gesteld,
en dat het ook op practische gronden geen aanbeveling
zal verdienen daarvan af te wijken.
Het is niet onmogelijk dat de cindopbrengst wat
hooger zal zijn, maar daar staat tegenover dat voor
meer dan f 50.000 dekking moet worden gevonden voor
reeds genomen of nog te nemen besluiten.
De opbrengst zal dan zijn f 777.000 (factor 1.6)
en dan blijft ongedekt f 50.000 gewone dienst, f154.000
salarisregeling en f238.000 saldo 1919 of in totaal
f 442.000.
Hiertegenover staat het restant O. W.-belasting rond
f 207,700, welk bedrag kan worden vermeerderd met
f12.500 wegens restitutie van het Rijkskolenbureau,
in totaal alzoo f220.000.
Wij zijn op de gedachte gekomen, dit bedrag tijdelijk
aan te wenden tot dekking van dc tekorten. Volgens
de leeningsvoorwaarden 1918 mag op dc crisisschuld
voor 1924 niet extra worden afgelost, zoodat het geld
tijdelijk een andere bestemming moet hebben. Maar
dit kan alleen, wanneer de tekorten worden verminderd.
Deze bestaan uit drie deeleneen deel voor de gewone
middelen (f 50.000) dat voor geen wijziging vatbaar is
een deel voor het nadeelig saldo 1919, waarvan f138,000
kan worden gebracht naar 192:, zoodat dan voor het
derde deelsalaris en loonherziening i f 70.000 over
blijft. Het gaat er nu maar om of met dit bedrag kan
Worden volstaan.
Volgens de genomen beslissing zal de nieuwe rege
ling ingaan i Januari 1920 en ook het premievrij-
pensiocn. En volgens de gegevens, voorkomende in de
Gedr. Verzameling 49 zullen de totaal kosten be
dragen: f 184.000
Waarvan ten laste van de bedrijven f 31.000
Blijft
f 154.0c
Van dit bedrag ad f 154.000, er wordt alleen ge
sproken over dit bedrag, omdat dit moet worden ge-
tonden op dc gewone begrooting, komt slechts
S 122,000 ten goede van het personeel, omdat ongeveer
132.000 aan het Rijk moet worden voldaan wegens
Pensioensbijdragen. Er blijft dan met de beschikbare
r 70.000 nog een verschil van f 50.000.
Nu meenen wij, dat onder de gegeven omstandig
heden het beschikbare bedrag ten goede moet komen
van hen, die het 't meest noodig hebben.
Een verder gemaakte globale berekening heeft doen
zien, dat de volgende verdeeling mogelijk zal zijn bij
een bedrag van f 75.000, zoodat de ontbrekende
f 5000 dan moeten worden genomen van den post,
„onvoorziene uitgaven",
de gehuwde werklieden 100 pCt.
de ongehuwde 50
de gehuwde ambtenaren 75
de ongehuwde 50
van hetgeen zou zijn verkregen bij uitvoering van dc
regeling over 1920 minus de teruggaaf van dc pensioens
bijdragen.
Wordt het premievrijpensiocn nu ingevoerd 1 Januari
1921, dan zal het personeel de restitutie niet ontvangen.
Daartegenover staat echter, dat het personeel ook geen
verhoogde belasting behoeft te betalen. Ken enkele ge
maakte berekening gaftot uitkomst, dat in sommige
gevallen dit den betrokkenen een voordeel opleverde,
voor anderen een klein nadeel, maar dat in 't geheel
deze factoren vrijwel tegen elkander opwegen. De ver
schillen spelen in ieder geval geen groote rol,
Hebt U oen
Taxi of Auto noodig?
Wij; onderstrepen nu, dat bij deze regeling
1. de geheelc burgerij geen tweede aanslagbiljet zal
bekomen, maar enkel dc -/1(j gedeelten moet bijbetalen
2. een regeling van de financiün wordt verkregen die
duurzaam de gemeente ten goede zal komen;
3. dc gehuwde werklieden nagenoeg het volle pond
bekomen en dc overige gehuwden slechts een betrekke
lijk gering eicel minder zullen ontvangen, terwijl alleen
dc ongehuwden tot op dc helft teruggaan, alles natuur
lijk alleen maar voor 1920.
Weet men nu, dat dc uitkceringen voor de gehuwden
nog zullen bedragen ongeveer f 350f 500 dan
meenen wij dat deze oplossing in alle gezichten aanbe
veling verdient, temeer onulat wij meenen met reden
temogen verwachten, dat Gedeputeerde Staten hieraan
hunne goedkeuring zullen schenken.
Het groote voordeel daarvan zal dan zijn, dat zeer
spoedig na de goedkeuring, alle uitkeeringen kunnen
worden gedaan, terwijl daarop anders voorloopig nog
geen uitzicht kan worden gegeven.
Met aandrang en in het belang van de gemeente, dc
burgerij en het personeel, bevelen wij deze regeling bij
U aan, die nader is geformuleerd in bijgaand besluit.
Door het niet goedkeuren van de wijze van dekking
van het verlies der gasfabriek wij wezen er reeds
op is het ook noodzakelijk geworden deze aange
legenheid nader te overwegen. Dit verlies bedraagt tot
1920 rond f 200.000 en ook in het eerste halfjaar 1920
konden de kosten niet worden gedekt.
Naast de middelen tot dekking van dit verlies heeft
het bedrijf een belangrijk bedrag aan kasgeld opge
nomen voor bedrijfskapitaal. In de leening van 1918 is
f 500.000 opgenomen voor den bouw van Middenstands-
woningen, omdat toen hel Rijk in geen enkel opzicht
hierbij medewerking verleende.
Nu hierin is verandering gekomen, is voor het reeds
ter hand genomen plan tot den bouw van zulke woningen,
dit kapitaal niet noodig.
Het komt ons goed voor, dit bedrag te leenen aan
het gasbedrijf en daarmede de verliezen te dekken en
het overige aan te wenden voor bedrijfskapitaal.
Deze bestemming vraagt echter, vooral voor het eerste
deel, een korten termijn van aflossing, waarvoor 5 jaar
wordt gesteld. Het restant kan eveneens in vijf jaar
worden gedelgd, zoodat de geheelc leening in 10 jaar
afloopt.
Ook met deze regeling zullen, naar mag worden ver
wacht, Gedeputeerde Staten accoord gaan.
Wij bieden ook hiervoor een ontwcrp-besluit tot
vaststelling aan.
Ontwerp-Raadsbesluit.
De Raad der Gemeente Amersfoort,
Gezien dc voordracht van Burgemeester cn Wet- f
houders van den 27 October 1920, Gedr. Vcrz. No.
BESLUIT:
a. te wijzigen zijn besluit van 9 September 1920,
no. 599, in zooverre dat dc daarbij vastgestelde loon-
1 weddonregcling zal ingaan 1 Januari 1921
b. alsnog invorderbaar te verklaren het 2/1(J gedeelte
m den aanslag in dc inkomstenbelasting, vastgesteld
bij kohier van 21 Juni 1920, met bepaling, dat dit ge
deelte in gelijke deelen invorderbaar zal zijn tegelijk
met de nog niet verschenen termijnen van den primitieven
aanslag
c. te bepalen, dat het nog beschikbare deel van dc op
brengst van de Öorlogswinstbclasting, groot f 220.276.226,
zal worden verantwoord onder de gewone middelen van
1920, onder voorwaarde dat gedurende de jaren 192;,
1922, 1923 cn 1924 elk jaar f 55000, en het laatste
jaar f 55276,22"' ten laste van dc gewone middelen zal
worden gebracht en verantwoord zal worden onder de
buitengewone ontvangsten, teneinde in 1924 het geheelc
bedrag aan te wenden tot extra aflossing op dc in 1918
aangegane crisisschuld ad f600,000,
te bepalen, dat van het vermoedelijk nadeelig saldo
1919 f 100.000 zal worden gebracht ten laste van den
gewonen dienst «920;
c. te bepalen, dat de onder de lecning van 1918
voorkomende f 500.000 ten laste van het Woningbedrijf
zullen worden overgeschreven ten name van de Gasfa
briek, met bepaling, dat behalve de gewone aflossing
ad f lu.ooo per jaar, het gasbedrijf gedurende de jaren
1921 tot cn met 1930 daarop zal aflossen f40.000 per
jaar cn dat op do lecning 1918 in 1925 f 160,000 extra
zal worden afgelost en in 1930 f 240.000 extra.
f. Burgemeester en Wethouders te machtigen, aan
dc werklieden en ambtenaren, te wier behoeve bij besluit
van 9 September j.l. een nieuwe loon- cn salarisrcgcling
werd vastgesteld, een uitkeering in eens te doen, ten
bedrage van
100 pet. voor dc gehuwde werklieden
50 pet. voor de ongehuwde werklieden
75 pet. voor de gehuwde ambtenaren cn
50 pet. voor de ongehuwde ambtenaren,
van de vastgestelde meerdere loonen of wedden
g. in te trekken zijne besluiten vnn 21 Juni 1920110.414
cn van 16 September 1920 no. 599 tot wijziging van
de bcgrooting 1920
dit besluit, voor zoover noo lig, aan de goedkeuring
van Gedeputeerde Staten te onderwerpen.
Vacature.
Ter voorziening in dc vacature van onderwijzer aan
de D-school (M.U.L.O.-school) welke vacature een
gevolg is van klasiesplitaing, hebben wij de eer U de
volgende voordracht aan te bieden
10. J. H. Methöfer, O. I. onderwijzer met verlof te
's Gravonhage
20. H. J, Sarlnk, onderwijzer aan U. L. O. school
te Haarlem
30. G. Boumans, onderwijzer aan een M. U. L. O.
school te Wormerveer.
(Zie vervolg 4e pagina, bovenaan.)
RAADSVERSUAU
Dinsdagavond vergaderde de Raad dezer gemeente.
Voorzitter de burgemeester, afwezig met kennis
geving, de beer Jorissen.
De Voorzitter opent te 7 uur de vergadtring.
Terwijl alle leden zich van hun zetels verheffsu
spreekt hij een woord van herinnering aan wijlen
baron van Hardenbroek van Ammerstol, van wiens
weduwe een schrijven inkwam, houdende mededeeling
van het overlijden van haar echtgenoot. Spr. herdacht
de figuur van den overledene, die als wethouder zoo
lang in ons midden heeft gewerkt. Belast met Open
bare Werken, heeft hij zich volkomen aan die taak
gegeven. Deze viel hem echter zwaar, al zag hij niet
tegen moeite op. Ieder die met hem in aanraking
kwam, werd getroffen door de vriendelijkheid en fijns
beschaving welke hem kenmerkten. Spr. is er van
overtuigd, dat de overledene in aangename herinnering
b(j ons allen blijven zal.
De hoer Oosterveen spreekt een enkel woord
van diepgevoelde waardeering voor den ontslapene.
Ook hem was de heer Van Hardenbroek een sympa
thiek man, die In zijn gedachten zal voortleven en hij
is overtuigd dat hij namens den Raad hetzelfde
zeggen kan.
Vervolgens doet de Secretaris voorlezing van de
volgende Ingekomen stukken:
