Zuidsingel 5
Attentie.
\zpr szsar*
issh :~r
m. J. IRIfflA
WILT GOEDKOOP
YISCH M FRUIT ETEN
G. AARSEV.
Belastten zich met alle
bankzaken
tst
Gemeentelijke Arbeidsbeurs
GEOPEND eiken werkdag van 8 to to
t0t 3 UUr: van
Maandags en Vrijdag, van 6'/, Int
7'/.
Aanbiedingen ran werboeke„deil
op 4 November 1920.
ST"0" "MWr-talp
93 pondwerkers siga„„,„ak,„
jongste kautoorb. r sigarensorteetders
(vrouw) 3 s|ageri
kantoorbed. (vr). t stejo-typiste
1 kelloers-teerling „„„„.i,,,,
3 loopknechts tuinman
77 losse arbeiders 1 uitpoetsers
2 magazijnknechts 2 voerlieden
1 marmerpolijster 4 werkvrouwen
1 metselaars 2 wisselloopers
1 meubelmakers 1 zolenstanzer
Aanvragen van werkgevers.
1 dagmeisjes 1 naaister (huis)
3 electnciens schilders (huis)
4 fabrteksjongens 3 specialisten (worst-
1 huishoudster fabricage)
1 kantoorbed. (aank.) 2 stukadoors
2 mont. (2e klas) 1 typiste
8 metselaars 7 timmerliedeo
Voor aanvragen van werkkrachten door
patroons woonachtig buiten de Gemeente
raadplege men de opgave op de stads-
aanplakplaatsen.
Alle vragen en aanbiedingen te richten
tot de Arbeidsbeurs, in het gebouw der
voormalige Ambachtsschool, Achter Davids-
hof No. 2, telephoou Int. No. 374.
ADVERTENTIEN.
Notoris TE LEUKEN te
Amersfoort zal Woensdag
17 November des avonds
half zeven ure precies in het >Boompje« aan
den Heiligenbergerweg aldaar in het OPEN
BAAR VERKOOPEN
Gemeente Amersfoort.
Koopen één en twee:
Twee woonhuizen met flinke erven aan
de Coninckstraat nos. 4 en 6 groot respec
tievelijk 1.40 aren en 1.71 aren, voorzien
van gasleiding. Mondeling verhuurd no. 4
aan Jansen voor f3,25 (door de huurcom-
missie goedgekeurd f3.50) en no. 6 aan
Vastenburg voor f3.50 per week.
Koopen drie tot on met tien
Complex woonhuizen, pakhuis erven en
bouwterrein tusschen Korte Gracht, 01-
denbarneveldsteeg en Valkestraat groot
1012 M2., zeer geschikt voor bioscoop,
groote kantoren, fabriek, enz. enz. als:
Koop drie:
Het Heerenbuis Korte Gracht no. 18 met
erf en uitgang naar Valkestraat, voorzien
van electrisch licht, gas- en waterleiding.
Bevattende groote kamers, ruim entree.
In eigeu gebruik bij Amersfoortscbe
Courant,
Koop vier:
Drukkerijgebouw met gang gr. ±176 M2.
Valkestraat no. I9. I„ gebruik alsvoren.
Koop vyf;
Bouwterrein aan de Valkestraat (front
12 M.) achter A'damsche Bank i 27 2 M2.
Koop 20B
Het woonhuis Korte Gracht no. 20 hoek
Oldenbarneveldsteeg met erf en pakhuis
aan de Oldenbarneveldsteeg no. 2 samen
groot 1.78 aren. Verhuurd het woonhuis
per 3 mnd. voor p. w. f8.65 aan de Wit,
en het pakhuis aan van de Woem voor
fo.6o p. w.
Koop zeven
De woning met erf Oldenbarneveldsteeg
no. 4 groot 36 centiaren. Verhuurd aan
Harselaar voor f 0.50 p. w.
Koop acht
De woning met erf Oldenbarneveldsteeg
no. 6, groot 36 centiaren. Verhuurd aan
van der Heijden voor f0.50 p. vv.
Koop negen
De woning met erf Valkestraat no. 23,
hoek Oldenbarneveldsteeg, groot 40 cen
tiaren. Verhuurd aan Maarssen voor f 1.50
per week.
Koop tien
De woning met erf Valkestraat no. 21,
groot 32 centiaren. Verhuurd aau van
Deuveren voor f 1.50 per week.
Koopen elf 011 twaalf:
Twee woonhuizen onder een dak met
schuurtjes en tuintjes aan de Kleine
Nachtegaalsteeg nos. 108 en 109 groot
respectievelijk 1.30 en 1.40 aren. Voor
zien van gas- en waterleiding. Verhuurd
no. 108 aan Wed. Snijders voor f2 en 109
aan J. Kimman voor f 2 per week.
In massa komen koopen 1 en 2, koopen
3 en 4, koopen 3,4 en 5,koopen 7 en 8, koopen
9 en 10 koopen 6 tot en met to, koop en 3 tot en
met 10, koopen 11 en 12.
Aanvaarding en betaling 17 Maart 1921;
3, 4 en 5 in eigen gebruik en overige koopen
in genot huur 17 Maart 1921.
Bezichtiging Dinsdags en Donderdags
van a tot j ure.
Breeder bij biljetten. Inlichtingen ten
kantore Notaris TE LEUKEN, Zand 39,
Amersfoort.
2e MEISJE P. G.
GEVRAAGD te 's-Gravenbage tegen half
November of later in klein gezin z. k. een
P.G. Bekend met versteilen. Hoog loon.
Brieven onder letter E. C. bur. van dit blad.
VAN RIJN'S
demsuMOSTERD
M" Met het oog op de
nieuwe Arbeidswet kunnen
'savonds na 7 uur en
Zondags geen medicijnen
meer thuis bezorgd worden
DE AMERSFOORTSCHE APOTHEKERS
ADVOCAAT EN PBOGUKEDR
is vanaf heden te spreken dagelijks behalve
Vrijdags van 9!/,—luur VAN LIMBURG
STIRUMLAAN 2.
Vrijdags van 9—3 uur LANGESTR. 99.
BEZOEKT
DAN DE VISCH EN FliUlTZAAK
Alle soorten gorookto viseli
togen lage prijzen.
Tem grossier in gedistilleerd.
JENEVER 40 procentf 2.00
BRANDEWIJN 40 f2.,o
CITROEN 40 f2.00
COGNAC 40 f2.50
alle soorten wijn en samos, bisschop, portwijn
en likeuren tegen zeer lage prijzen. Alles
buiten den hond van distillateurs.
Beleefd aanbevelend,
■■■■■mti
MACH. SCHOENMAKERIJ
LAVENDELSTR. 9b, P. P1JPERSTR. 41.
H.H. Zolen en achterlapp. Geklonken f 3.25
Houtgepind f3.50
Doorgecaaid f3.75
Achterlapppen f 0.80
Dames zolen en achterlapp. Gekl. f 2.25
Houtgepind f2.50
Doorgenaaid f2.75
Achterlappen f 0.6o
Ondermans zolen en achterlapp. Gekl. f 2.50
Houtgep. f2.75
Doorgen. f3.25
Alle kleinere maten, prijzen naar grootte.
H.H. Voorschoenen f8.50, Dames f7.50
Maatschoenen alle soorten en modellen
van prima grondstoffen en ver beneden
winkelprijzen. Aanbevelend,
A. VAN VU UREN.
Zonder prijsverhooging halen en bezorgen.
BLOED bleekzucht,
ARMOEDE
^GebrulM MIJNHARDT'S
f STAALTABLETTEN
Kantoor te Amersfoort: Westsingel 9a, Telepbcsn 93
HOLLANDSCHE CONCERTDIRÊCTIEI): G DF KOOS
Amlcttia - DINSDAG S NOVEMBER S uur.
Tweede groot Solisteu-Concort
AM A
DE GEVIERDE AUSTRALISCHE VIOLISTE.
Aan den YleogelLouis Sclinitzler.
WERKEN VAN: NARDINI, SINDING, DVORAK, WEBER, ENZ.
Entrée f2.50 rechten. Abonnementen ftt.50 rechten. Kaartverkoop
LManohaudel LOUIS KLEIN Anug. plunUbespr. in Auiicllia 11.30—12.30.
1 eigenlijk
n.l., dat de Jood op dien sabbath alléén onderdaan is
van den Koning der Wereld, en van niemand
In dit verband zij gezegd, dat de sabbath
pas begint, wanneer hij voorbij is, dat hij zijn
moet werpen op de komende werkweek en
geven tot den volgenden sabbath toe.
Het »zeer belangrijke, dat er bijkomt toont zich
in de bestudeering van de Joodsche geschriften. Deze
komt er noodzakelijk bij, omdat voor veel Joden dit
de eenige dag Is, waarop zij hun ziel kunnen ver
heffen tot de hoogte, die het Jodendom geeft. Het is
een plicht van buitengewoon veel beteekenis voor den
Jood, zich met Joodsche studie bezig te houden. Dit
klinkt vreemd, omdat voor de Joodsche wetenschap
het woord theologie gebruikelijk is, een woord echter,
dat ter zake volkomen onjuist is. De studie van het
Jodendom toch is niet een theologische studie in den
gewonen zin van het woord. Zij wil nl. niets anders
dan den Jood tot den wetende maken, om zich tot
volledigen mensch te kunnen vormen, en is dus niet
als fn/f-studie te beschouwen.
Het is derhalve een plicht van ieder, die gevormd
wil worden, zich met baar bezig te houden. Van
oudsher is bij de Joden deze studie van de Boeken
in eere geweest; van oudsher waren er geen anal-
phabeten onder hen. En in de middeneeuwen bv.,
toen bij de Christenen het lezen en schrijven een
privilegie der geleerden was, toen werd iedere Jood,
die niet thuis was ln de Joodsche litteratuur, met
geringschatting door zijn geloofsgenooten beschouwd.
Wil de Jood wezenlijk Jood worden, dan moet hij
zich wel met deze studie bezig houden, al vergt zu
veel tijd en inspanning, omdat hij weten moet, wat
hij doen moet voor zijn Jodendom en waarom. Een
beroemde Joodsche sententie zegt zelfs: de Thora-
studie weegt tegen alles op.
De weldadigheid en de liefde zijn ook al weer door
de Joodsche plichtenleer in vaste banen geleid, waarbij
evenwel is op te merken, dat veel van deze voor
schriften alleen in het Joodsche land te verwezenlijken
is. Als voorbeeld is te noemen, dat wanneer een Jood
landeigenaar is (en van oorsprong zijn alle Joden
landeigenaars en landbouwer»), en wauneer hij dan
zijn land heeft bearbeid en de oogst komt daarop te
I staan, dan moet hjj, wanneer hij gaat oogsten, be
ginnen met het allereerste van den oogst af te zonderen
en daarmee naar Jeruzalem trekken, het aan God
wijden en ten slotte aan de priesters geven; zoo
krijgen ook de niet-landbouwers hun deel.Verder
moet hij op een hoek van zijn land de oogst laten
st ian, opdat de armen daar kunnen komen en voedsel
vinden. Hierbij is weer nauwkeurig aangegeven, wie
wel en wie niet bij de armen hóóren, en de Wet zegt,
dat wie onnóódlg van dit deel der armen neemt, het
eenmaal zal moeten doen.
Wanneer dan de opbrengst van het land in de
schuur is, dan moet eerst weer een gedeelte afge
zonderd worden voor den priester, 1 deel voor den
Leviet, sommige jaren een tiende voor de armen; de
toren dieren zijn voor den priester. Aan de
ijden moest door weduwe, wees
en vreemdeling deelgenomen wordeo. Maar ook zondsr
het eigen land zijn èn liefdadigheid ón weldadigheid
plicht, bevorderd door het voorschrift een tiende
eerstgeboren
van onze zuivere winst af te zonderen tot
een door ons zelf beheerde, maar ons niet toebe-
hoorende armenkas,
Waar dus het Jodendom in volle kracht leeft, daar
vindt men ook eene vervulling van de Joodsche plichten
leer. Daar noodt de rijke den arme aan tafel. Waar
de Joden «modern» worden, daar openbaart zich wel
eens «stands»verschil. De Joodsche Wet echter eischt:
ontvang de armen in uw huis, want met hen komt de
«tegenwoordigheid Gods». Zóó voedt de plichtenleer
de Joden op.
Voorschriften, die nog sterk in het oog springen,
zijn de Joodsche spijswet en de huwelijks-wet. De
spijswet zegt o.a., dat de Joden geen varkensvleesch
mogen eten, wat dan waarschijnlijk ook wel bet
eenige ls, dat de nlct-Jood er van weet. Dit is echter
slechts ecu miniem déél er van. Als wij zouden willen
zouden wij namelijk kunnen zeggen: de ge-
Joodsche keuken staat beschreven in de Joodsche
plichtenleer. Van veel echter dat ln dit opzicht ls voor
geschreven, vatten wij de beteekenis niet. Waarom is
bv. Alle gebruik van bloed, zonder tenlge uitzondering,
verboden? Wij weten echter wèl, dat het woord van
den goddelijken meester van waarde is, en zien ook
wel de geweldige opvoedende kracht die hiervan ls
uitgegaan, waardoor de Joden een onbedwingbaren
afschuw gekregen hebben van al wat bloed is, en
waardoor zij zoo uiterst voorzichtig zijn met al wat bet
menscbelijk leven in gevaar kan brengen.
Hiermee in verband staat ook de Joodsche slacht
methode, de meest humane wijze van slachtcn.JDat het
de voornaamste en zeker de eenige bedoeling is. dat
te zijn, mogen wij niet beweren. Het ls echter be-*
grijpelijk, dat een dergelijk voorschrift, door den
Schepper gegeven, een gchcele reeks motieven moet
hebben. Practische motieven zoowel als ethische, en
een massa waarvan wij nog goen kennis hebben.
Tot de spijswet behoort nog veel meer, o.a. een
nauwkeurig onderscheiden wélke dieren geoorloofd zijn.
Het eten speelt in het Jodendom een belangrijke rol
zooals trouwens bij alle menschen. De grondslag is,
dat het lichaam er niet is voor het eten, doch het eten
voor den geest, d.w.z. dat het eten er is voor een li
chaam, dat beschouwd wordt als drager en dienaar
van den geest. Het vleesch is de bode van den geest,
en het Hebreeuwsche woord voor «vleesch* heeft dan
ook de stambeteekenis van «bode». Nu moet dit lichaam
een goede dienaar van den geest blijven. Het Bijbel
woord zegt: gij hebt u bleraan te houden, niet opdat
gij uw lichaam niet verontreinigt, doch opdat gij uw
zielen niet verontreinigt I
Tot de plichten behooren verder een aantal, die de
belangrijkste momenten van het leven begeleiden. Wij
noemden reeds het huwelijk. Ook hierbij komt een
bepaald aantal handelingen van opvoedende kracht. En
op den Grooten Verzoendag b.v. Is dat eveneens
het geval.
Bij bet huwelijk wordt een aantal lofzeggingen uit
gesproken, die het beginsel van het huwelijk kort
samenvatten, waarbij dit op een hoog plan wordt ge
heven. Zoo vaak bereikt het huwelijk niet de hoogte
waartoe het bedoeld is, en dat is in het Jodendom
voorkomen. Daar worden man en vrouw gehecht tot
twee levenskameraden, die de keten van het menschen-
geslacht zullen voortzetten. Daar gaat het dus niet
om zooveel mogelijk genot, doch juist om, wanneer men
oud geworden is," het hóógst gevoel voor elkander te
hebben en te begrijpen, dat men deelachtig is geweest
aan den meeat voortreffelijken arbeid ln het leven.
De formaliteiten bij het huwelijk brengen o.a. mee,
dat de man iets geeft t
en haar aldus koopt
haar iets, dat bij in haar handen legt, en dat symbo
liseert dat zij het leven dóór samen zullen arbeiden.
Joodsche huwelijkssluiting 1
Étti ,®«y|
Het tweede gedeelte van
is dan, dat de vrouw nu In het huis
plaats neemt, waarmede zij dan haar koninginneplaats'
in het huis van baar koning heeft ingenomen.
Volgehouden is bij alles, dat het gééstelijke en niet
het stoffelijke in het huwelijk overheerscht.
Vereischt is dan ook een voortdurende beheersching
der zinnen. Volgens een Joodach gezegde in den
Talmud krijgt dan ook de Jood iedere maand zijn
vrouw als bruid terug. Door dit voortdurend beteuge
len wordt de innigheid van het Joodsche huwelijk op
buitengewone wijze versterkt en verstevigd. En men
ziet ook hoe van dit alles een geweldige opvoedende
kracht moet uitgaan.
Ook op den grooten verzoendag en op Nieuwjaars
dag zijn er van die symbolische handelingen van groot
gewicht. Vóór alles echter is daarbij natuurlijk nood
zakelijk, dat de Joden begrijpen, waaróm dit alles zoo
Wanneer b.v. signalen uit de bazuinen weer-
hóórt ze wel doch begrijpt ze niet,
aan gaat uiteraard het effect verloren. Wanneer de
Jood op den verzoendag de hoogte der engelen b
zooals de oude uitdrukking luidt dan mor
natuurlijk de waarde zijner gebeden (dit zijn e
poëtische stukken) begrijpen. Wie eenvoudig j
prevelt, zonder den zin te vatten van wat hij zegt,
op het gemoed van zoo iemand kan daardoor geen
invloed uitgeoefend worden. Wanneer dat echter wél
het geval is, dan gaat er van zulke eenvoudige dagen
groote invloed uit op zijn gemoed. Het terugzien
op het afgeloopen jaar en de daaraan voorafgegane
jaren van zijn leven, het zich zelf eerlijk afvragen wat .d
daarin goed was, wat verbetering eischt, de moreele tol
dwang, die bierbij komt, voert hem hooger op.
gebeurd. Wan
klinken, en
