DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN DE GELDERSCHE VALLEI
Ameri kaansche
Bemiddel ing?
Hess wilde Vrede stichten
ABONNEMENTSPRIJS
bij vooruitbetaling
Per week /Oflö
Per 3 maanden 2.05
Per post per kwartaal 2.25
Losse nummers 0.06
Administratie Telefoon 5289.
Na 6 uur 5595. Giro B6362
Red.; Tel. 6731. Na 5 uur 6137
AMERSFOOPTSCHE (OUPANT
ADVERTENTIES
bij vooruitbetaling
Losse regelprljs 10.25
Kleine advert. („Doelpunten")
Hoogstens 20 woorden 10.55
Elk woord meer 10.05
4 keer l.d. Dagbladcd. 1 dubbele
.2 keer l.d. Anderd. ed. prijs
DONDERDAG 15 MEI 1941
HOOFDREDACTEUR: F. W. M. HALEWIJN UITG.: N.V. DRUKKERIJ ONNES, v b. BLANKENBERG Zn., SNOUCKAERTLAAN 9. 55e JAARG.
HET CONFLICT IN IRAK
Weinig kans van siagen
Naar het agentschap Stcfani uit
Beiroet meldt, zou volgens daar
uit Bagdad ontvangen berichten
de regcering der Ver. Staten
haar bemiddeling hebben aange
boden in het Iraksch-Engclsche
conflict. In Iraksche kringen
verklaart men, dat dit aanbod
reeds van te voren is gediscre
diteerd, daar .Roosevelt als tus-
schen'persoon voor Engeland al
leen in overeenstemming met de
Engelsche belangen zal handelen.
DE MILITAIRE TOESTAND
BESCHIETING VAN VLIEGVELDEN
Omtrent den militairen toestand
in Irak zijn iriVAmman de volgende
bijzonderheden 'ontvangen:
De beschieting gedurende twaalf
dagen van de vliegvelden van sen-
nelseban en Sjoeaiti door Iraksche
vliegers en artillerie heeft zeer
zware schade veroorzaakt. Sennei-
seban is een ten koste van zes mil-
lioen pond sterling gebouwde sterkte
met ondergrondsche opslagplaatsen,
onderkomens en bunkers. De doel
treffendheid van deze installaties is
door voortdurende Iraksche aanval
len zeer verminderd. De talrijke En
gelsche vliegeraanvallen op de Irak
sche belegeringstroepcn hebber,
slechts weinig kunnen uitrichten. Er
wordt gemeld, dat voor de Engelsche
aanvallen een heelc reeks Engelsche
vliegtuigen uit Egypte gezonden
moest worden. De wegen van Basra
naar het Engelsche. versterkte vlia
gerkamp van Sjoeaiti is door Irak
sche strijdkrachten geblokkeerd. Dit
verklaart het Engelsche plan om zich
in het bezit te stellen van het fort
Roetba. Twee aanvallen zijn mislukt
onder de zwaarste verliezen voor
de Engelschen. Dc vervanging der
verliezen is voor Engeland zeer moei
lijk, aangezien de gevaarlijke situa
tie in Egypte hot niet veroorlooft
noemenswaardige versterkingen naar
Irak te sturen. Irak daarentegen be
schikt juist onder de stammen over
tienduizenden mannen gevechtstroe
pen, die tot dusver nog in het geheel
niet zijn opgeroepen, omdat men
een algemeene mobilisatie voorloopig
nog onnoodig acht.
IRAK'S BEVOLKING EENSGEZIND
Naar van Iraksche zijde verklaard
wordt, behoeft Irak het blokkadege
vaar niet te vreezen, want de autar
kie van het land staat in groote lij
nen vast. Zelfs als de Engelschen
plaatselijke successen mochten beha
len of in staat mochten zijn een of
ander plaatsje te bezetten, zou dit
niets veranderen aan de succesvolle
voortzetting van den oorlog, want
Irak zal in volstrekte nationale eens
gezindheid doorvechten tot de ver
overing van zijn absolute onafhan
kelijkheid. Alle speculatie op mee-
rungsverschillen onder de Iraksche
stammen zullen onjuist blijken.
0 De Amerikaansche
Staatsburgers
IN HET NABIJE OOSTEN
De Amerikaansche staatsbur
gers in Turkije, Irak, Syrië, Pales
tina en Egypte hebben van de
desbetreffende consulaten een
mededeeling ontvangen, dat in
Suez vier Amerikaansche schepen
in gereedheid worden gehouden
om hen naar Amerika terug te
brengen en dat zij zich naar Suez
moeten begeven om aan boord
te gaan.
DE AANVALLEN OP
MALTA
600STE LUCHTALARM
Bij den jongsten hevigen aanval
van Duitsche gevechtsvliegtuigen op
de oorlogshaven La Valetta en En
gelsche steunpunten voor vliegtuigen,
beleefde de zeevesting Malta haar
600ste luchtalarm binnen een periode
van nauwelijks elf maanden oorlog in
de Middellandsche Zee. Alleen al in
ae laatste maand werd ir. Malta 100
maal luchtalarm gegeven, een .bswijs,
m welke mate de aanvallen van het
Duitsch—Italiaansche luchtwapen in
den laatsten tijd zijn toegenomen,
meldt D.N.B.
Von Papen, bij Inoenu
Ambassadeur von Papen heeft een
onderhoud van een uur gehad met
den president der Turksche republiek,
Inoenu, De audiëntie werd bijgewoond
door den minister van Buitenland
se Zaken, Saradjogloe.
DANK AAN ARABIEREN
Het Iraksche consulaat-generaal te
Beiroet heeft in een vrij langen open
brief aan ^de Arabische bevolking van
den Libanon den oprechten dank van
c'.e Iraksche regeering overgebracht
voor de talrijke bewijzen van sym
pathie. die tot uiting zijn gekomen in
de militaire en moreele ondersteuning
van den Irakschen vrijheidsstrijd te
gen Engeland.
De Iraksche regeering, zoo wordt
vprder in dszsn brief gezegd, is er
vast van overtuigd, dat deze strijd
zal leiden tot de bevrijding van de ge-
heele Arabische wereld en met be
hulp van God allen Arabieren een
waardig en vrij leven zal verschaffen.
GEWEZEN PREMIER OVERLEDEN
Het Giornale d'Italia verneemt uit
Damascus, dat de voormalige Irak
sche premier Taha el Hasjimi plot
seling is gestorven. De overledene was
c!e voorganger van den huidigen ti
tularis Kailani. Tomi deze aan de
macht kwam, vludn.lte Hasjimi uit
Bagdad.
DE HOUDING VAN SAOEDIë-ARABIc
De gezant van Saoediê-Arabië in
Cairo heeft een bericht betreffende
beweerde troepenconcentraties van
zijn land tegen Irak met beslistheid
tegengesproken. Zekere veiligheids
maatregelen van Saoedië-Arabië heb
ben, naar de gezant verklaarde, al
leen betrekking op de bescherming
van de eigen grenzen.
Fransche Ministerraad
VERKLARING VAN DARLAN
Dc Frajische ministerraad is
gisteren te Vichy bijeengekomen
ontïer voorzitterschap van maar
schalk Pctain. Dc ministerraad
heeft naar officieel werd me
degedeeld een verklaring aan
gehoord van admiraal Darlan,
welke eenstemmig accoord werd
bevonden. Het resultaat van deze
beraadslagingen zal binnenkort
blijken.
Nieuwe Aanvallen op
Engeland
Duitsche gevechtsvliegtuigen zijn
gisteren gestart voor aanvallen op
voor den oorlog belangrijke doelen
in Midden-Engeland en aan de En
gelsche Oostkust. Naar het D.N.B.
hierover verneemt, is in Nottingham
het Westelijk deel van een spoorweg-
werkplaats door voltreffers vernield.
In Great Yarmouth werden ontplof
fingen en branden in opslagloodsen
geconstateerd.
Uit algemeen menschlievend gevoel
Hij rekende erop, binnen
2 dagen terug te zijn
ZIJN FAMILIE LIET HIJ ONKUNDIG
Rudolf Iless heeft naar het A.N.P.
van ingewijde kringen te Berlijn ver
nam vóórdat hij naar Engeland ver
trok, tamelijk uitvoerige aanteekenir.-
gen achtergelaten. Hieruit blijkt, dat
hij zich in staat achtte uit eigen ini
tiatief een compromis-vrede tusschen
Duitschlqnd en ^Ingeland tot stand te
brengen, als het hem zou gelukken
„de waarheid in Engeland te bren-
.gen"
De drijfveer van zijn optreden, dat
in zijn volstrekte miskenning van de
werkelijke mogelijkheden en in de
wijze van uitvoering slechts verklaard
kan worden door de aanwezigheid
van waanvoorstellingen, schijnt in de
eerste plaats haar oorsprong te vin
den in een algemeen menschlievend
gevoel, waarvoor hij als gevolg van
zijn zwaar lichamelijk lijden bijzonder
toegankelijk was.
Rudolf Hess was weliswaar uiter
aard niet ingewijd in de plannen van
de opperste militaire leiding van het
Rijk, waarmee slechts een zeer kleine
kring van personen bekend is, naar
men weet, maar anderzijds wist hij
genoeg om de overtuiging te koeste
ren. dat uitvechten van den Duitsch
Engelschen oorlog tot de uiterste con
sequentie, welken steun Engeland ook
nog moge krijgen, niet slechts moet
eindigen met een .nederlaag, maar
zefs met de vernietiging van Enge
land. Hij wist, dat Engeland niet al
leen bij de taxatie van de militaire,
maar ook van de binncnlandsche en
economische situatie in Duitschland
van onjuiste premissen uitgaat. Uit
zijn papieren blijkt onmiskenbaar,
dat volgens hem de voortzetting van
den oorlog door Engeland slechts mo
gelijk is door bedrog jegens het En
gelsche publiek van de zijde van
Churchill c.s., hetgeen naar hij
schrijft het eenige is, dat een be
letsel vormt voor den vrede op de we
reld, waaruit vreeselijke gevolgen voor
de menschcn op het eiland moeten
voortvloeien.
Hess gelooft nu, naar hij in
zijn aanteekeningen opmerkt, dat
het mcgelijk zou zijn Engeland te
overtuigen van den waanzin der hou
ding van zijn huidige leidende figu
ren, als het hem zou gelukken andere
Engelsche persoonlijkheden omtrent
de ware situatie in te lichten. Hier
voor .kwam volgens hem lord Hamil
ton in aanmerking, dien hij blijkbaar
van de Olympiade in 1936 te BsrJijn
kende. Inderdaad is hij. toen zijn
benzine op was, in de nabijheid van
diens landgoed met een parachute
uit zijn vliegtuig gesprongen. Blijk
baar rekende hij er op, dat Hamilton
en zijn kring in Engeland voldoenden
invloed bezaten.
Hess meende, dat een bespreking
met Churchill doelloos was, want hij
heeft uitdrukkelijk opgemerkt, dat
hij in geen geval den Engelschen pre
mier zelf wilde spreken. Naar voorts
uit zijn aanteekeningen blijkt, was
hij vast overtuigd van het succes van
zijn missie. Hij rekende er op binnen
omstreeks twee dagen weer terug te
zijn, ja, hij geloofde zelfs, dat men in
Engeland de noodige benzine voor de
terugreis tot zijn beschikking zou
stellen. Hij heeft niemand, ook zijn
familie niet, die hij spoedig hoople
terug te zien, van zijn voornemens
verwittigd.
Illusie en Werkelijkheid
Het A.N.P. vernam voorts van wel
ingelichte zijde, dat men in politieke
kringen te Berlijn niet zonder belang
stelling kennis neemt van de reactie,
die de zaak-Hess in de internationale
pers heeft gewekt. Men wijst op de
gereserveerdlieid in de geheele Euro-
peesche pers, die de laatste jaren en
vooral in het verloop der tegenwoor
dige oorlogsverrichtingen illusies van
werkelijkheid heeft lecren onder
scheiden. Men acht het geenszins te
verwonderen, dat de pers, die haar
redactiebureaux ver van de Europee-
sche werkelijkheid heeft, aan de zaak-
Hess nieuwe illusies vastknoopt.
Op het gebied der buitenlandsche
politiek is in de geheele aangelegen
heid, naar men gisteren-in de Wil-
hdlouj rasse i.Jöuite.ïlaaöschó C4akem
zeide, hoogstens interessant, dat en
kele landen probeeren de zaak-Hess
te gebruiken voor een tendentieuze
propaganda. Het ligt geheel in de
lijn der Engelsche illusiecampagne en
der Amerikaansche propaganda, als
men in de Angelsaksische wereld de
dalende stemming van het volk tracht
op te houden met de zaak-Hess, zon
der dat men acht slaat op den fei
telijken toestand. In beide Angelsak
sische staten denkt men klaarblijke
lijk echter niet aan de ontnuchtering,
die hun volken zullen ondergaan,
wanneer zij op zekeren dag zelf zien,
wat illusie en wat werkelijkheid is.
DE BRITSCHE PROPAGANDA
De Britsche draadlooze dienst pu
bliceert naar het A.N.P meldt
het volgende bericht over de Lager
huisvergadering van Dinsdag:
„Naar aanleiding van een aantal
vragen heeft de minister-president in
net Lagerhuis de verzekering gege
ven, dat in de naaste toekomst een
verdere verklaring over de zaak-Hess
zal worden afgelegd. Een der afge
vaardigden verzocht Churchill er voor
zorg te dragen, dat de minister van
Voorlichting, Duff Cooper, de be
richten over de vlucht van Hess op
handige wijze en met fantasie zou
behandelen."
De Strijd bij Solloem
Duitsch-Italiaansche Strijd
krachten 70 K.M. op
Egyptisch Gebied
In Noord-Afrika heerschte op
12 Mei bij Tobroek groote activi
teit van verkenners, welke deels
tot succesvolle gevechten en op
schuiving van het DuitschIta-
(Cart. Bur. N.D.P.)
Jiaansche front leidde. Bij Solloem
drongen DuitschItaliaansche
strijdkrachten uit hun .basis 70
K.M. ver op Egyptisch grondge
bied door. De vijand ontweek be
slissende gevechtshandelingen
door een gehaasten aftocht,
meldt D.N.B.
Aanval bij Tobroek
afgeslagen
Convooi in Middellandsche
Zee bestookt
Italkansch Weermachtberichl
14 Mei
Formaties van het Duitsche lucht
wapen hebben op Malta de vloot-
basis La Valetta aangevallen en een
vliegveld, waarbij branden veroor
zaakt werden en een vliegtuig op den
beganen grond vernield werd. Tij
dens een gevecht tegen vijandelijke
jachtvliegtuigen werden 2 Hurricanes
neergehaald.
In Cyrenaica probeerde de vijand
vanuit Tobroek. met st|un van pant
serwagens. een hevigen aanval te on
dernemen, welke door onze troepen
op dappere wijze werd afgeslagen.
Wij brachten den vijand aanzien
lijke verliezen toe aan manschappen
en pantserwagens, maakten gevange
nen en bemachtigden machinegewe
ren.
Tijdens optreden aan het front
van solloem, waarvan melding ge
maakt is in het weermachtbericht
van gisteren, werden krijgsgevangenen
gemaakt en pantserwagens alsmede 6
kanonnen buitgemaakt. Twee vlieg
tuigen van het type-Hurricane wer
den door onze luchtdoelbatterijen
neergehaald. Een vijandelijke lucht
aanval op Benghasi veroorzaakte on
aanzienlijke materieele schade aan
woonhuizen. Onder de bevolking wer
den- eenige personen gewond.
In de IVIiddelIandscl'e Zee
In het Oostelijke bekken van de
Middellandsche Zee overvielen onze
vliegtuigen een vijandelijk convooi.
Het Verre Oosten
Engelschen worden
opgeroepen
IN CHINA
De Engelsche ambassadeur in China
heeft de in Sjanghai wonende Engel
schen van 20 tot 30 jaar opgeroepen,
zich te melden voor den militairen
dienst. Tevens is den Engelschen fir
ma's verzocht, het voor den dunst
geschikte personeel van dien leeftijd
te ontbinden van zijn contractueele
verplichtingen. Deze oproep heeft in
internationale en Chineesche krin
gen groot opzien gebaard, temeer
daar van officieele Engelsche zijde tot
dusver allen Engelschen in China was
aangeraden, in hun be trekking te blij
ven, daar dit belangrijker zou zijn dan
m militairen dienst te gaan, waar
toe voldoende reserves in Engeland
beschikbaar zouden zijn.
IRAKSCH LEGERBERICHT
Britsche bombardementen
duren voort
KRACHTIGE TEGENAANVALLEN
Uit Beiroet wordt het volgende
Iraksche lcgerbericht gemeld: Vijan
delijke vliegtuigen wierpen bommen
op 2 auto's van het Roode Kruis, wel
ke duidelijk herkenbaar waren De
beide auto's werden vernield en de
chauffeurs gedood. Onze gevechts
vliegtuigen ondernamen verkennings
vluchten boven vijandelijke steun
punten en keerden behouden op hun
punten van uitgang terug. Een vijan
delijk vliegtuig vloog boven de hoofd
stad en liet 4 bommen vallen zonder
schade te veroorzaken. Vijf vijande
lijke vliegtuigen vlogen boven een
stad in het Zuiden des lands en wier
pen verscheidene bommen uit, die
echter haar doel misten en geen scha
de aanrichtten. In dc Westelijke woes
tijn ondernamen onze landstrijd
krachten krachtige aanvallen op vij
andelijke stellingen. Bij Kerbela
stortte een vijandelijke bommenwer
per omlaag. De bestuurder werd ge
dood en de beide andere inzittenden
die gewond geraakten, werden gevan
gen gciiüuieij.
AFGHANISTAN EN DE STRIJD
Volgens een bericht uit Beiroet
heeft radio-Bagdad gemeld, dat het
volk van Afghanistan zijn regeering
verzocht heeft, Irak te hulp te snellen.
De regeering van Afghanistan heeft
daarop den Engelschen gezant ver
zocht, stappen bij zijn regeering te
ondernemen om het Iraksch-Engel-
sche conflict op te lossen, daar er an
ders gevreesd moet worden voor een
algemeenen opstand in alle Arabische
landen.
OPROEP TOT VERDEDIGING
De Iraksche minister-president
heeft een beroep gedaan op het Irak
sche volk ten behoeve van de natio
nale verdediging. Hij herinnerde daar
in aan de vroegere inspanning en of
fers en verklaarde: Het is de plicht
van ieder afzonderlijk, zijn landgenoo-
ten te helpen die naar de wapens ge
grepen hebben om de vrijheid en on
afhankelijkheid van het land te ver
dedigen.
Een schip van groote tonnage werd
getroffen. Een van onze luchtforma-
ties overviel de vlootbasis Alexandric
en trof militaire doelen in de haven.
In Oost-Afrika: activiteit van de
artillerie in den sector Amba-Aladji,
waar een nieuwe vijandelijke aanval
werd afgeslagen.
Het open zwembad aan dc Jan van
Galenstraat te Amsterdam zal Zaterdag a.s. geopend worden. Een kijkje
langs de kleedhokjes. (Polygoon.)
Engelsche Havens
gebombardeerd
Afrika-corps dringt verder
door
Duitsch Weermachtbericht
14 Mei.
Het luchtwapen heeft in den afge-
loopen nacht in het zeegebied ten
Oosten van Sunderland 3 koopvaar
dijschepen met iezamen 14.000 ton tot
zinken gebracht en verscheidene be
langrijke havens in Zuid- en Midden-
Engeland gebombardeerd.
In Noord-Afrika is een door pant
serwagens gesteunde Britsche aanval
op een deel eener Italiaansche afdee-
ling mislukt. Daarbij werden 6 vijan
delijke pantserwagens vernietigd. An
dere gevechten leverden den Duitsch-
Italiaansche troepen plaatselijke suc
cessen op.
In het gebied van Solloem drongen
verkenningstroepen van het Duitsche
Afrika-corps ver naar het Oosten en
Zuid-Oosten door.
Malta bestookt
Op het eitond Malta deden Duitsche
formaties gevechtsvliegtuigen overdag
en des nachts weer aanvallen op het
vliegveld Lucca. De aanval had een
goede uitwerking.
De vijand bombardeerde gister
avond met zwakke strijdkrachten het
eiland Helgoland. Er ontstond geen
militaire schade. Alleen woonhuizen
werden vernield. Verscheidene bur
gers werden gedood of gewond. Lucht
doelartillerie schoot 2 der aanvallende
Britsche gevechtsvliegtuigen neer.
Geen Britsche aanvallen
Boven het gebied van het Duitsche
Rijk vonden vannacht geen gevechts
handelingen plaats. De bemanning
van een verkenningsvliegtuig met ka
pitein Pritzel. feldwebel Heinemann,
feldwebel Hoppe en onderofficier
Haus heeft zich bij de uitvoering van
moeilijke foto-verkenningen boven
Engeland bijzonder onderscheiden. Bij
de gevechten in Noord-Afrika heeft de
eerste luitenant Schultze zich onder
scheiden door voorzichtigheid en dap
perheid.
ENGELSCHE VROUWEN
EN KINDEREN
MOETEN PALESTINA VERLATEN
Volgens een uit Jeruzalem ont
vangen bericht heeft de Britsche
Hooge Commissaris het vertrek
van alle Engelschen vrouwen en
kinderen uit Palestina bevolen.
Volgens onbevestigde berichten
uit Cairo zullen deze vrouwen en
kinderen naar Egypte worden
overgebracht.
PEPPER'S VERKL ARINGEN
FRANSCHE PERSSTEMMEN
In de Fransche pers wordt aldus
een A.N.P.-melaing uit Parijs nog
steeds een pennestrijd gevoerd over
de verklaringen van den Amerikaan-
schen senator Pepper.
Pierre Vitoux schrijft in ae Petit
Paris ie n. dat het Witte Huis zoo
wel de Monroeleer als ook de doctrine
van goede nabuurschap, die Roose
velt zelf verheerlijkt heeft, ontrouw
geworden is.
Het in de practijk in toepassing
brengen van deze beide leerstellingen
eischt, dat de Vereenigde Staten zich
onthouden van iedere inmenging in
aangelegenheden op andere conti
nenten en dat zij zelfs verplichtin
gen respecteeren, waarvan zij ver
wachten, dat andere deze ook na
komen.
Jean Luchaire schrijft in N o u-
veaux Temps onder het op
schrift: „Frankrijk verklaart zich
solidair met het Duitsche Rijk in
het geval van een Amerikaanschen
aanval op Europa", dat. wanneer
Roosevelt besloten is tegen den wil
van de meerderheid van het Ameri
kaansche volk aan den oorlog deel
te nemen, om het geschokte more°l
der Britsche bevolking te verster
ken. de vooraanstaande Fransche
persoonlijkheden een deelnemen van
Amerika aan den oorlog tegen
Duitschland gelijk zullen stellen met
een aanval van Amerika op het
Europeesche continent. Een aanval
van Amerika op Duitschland vorm':
derhalve ook een aanval op Frank
rijk en dientengevolge moet Frank
rijk met het Duitsche Rijk samen
werken bij de verdediging van
Europa en ook van Afrika, daar dit
natuurlijke verlengstuk van Europa
voor dit werelddeel onontbeerlijk is.
De houding van Frankrijk kan in
den volgenden zin worden samenge
vat: „Frankrijk sta^t neutraal te
genover het Engelsch-Duitsch-lta-
liaansche conflict. Het zal eclvc-
aan den strijd deelnemen, wanneer
deze den vorm van een aanval van
de Amerikaansche wereld op het
Europeesche halfrond en zijn Aïri-
kaansch verlengstuk aanneemt
De Amerikaansche openbare n?^t-
ning is thans ingelicht. Elk ingrijpen
van de Vereenigde Staten moet er
toe leiden. Frankrijk en Duitschland
aaneen te smeden bij het afslaan
van den aanval.
