DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN DE GELDERSCHE VALLEI
De besprekingen te Batavia
Operaties op Kreta locpenten einde
ABONNEMENTSPRIJS
bij vooruitbetaling
Per week ƒ0.16
Per 3 maanden 2.05
Per post per kwartaal 2.25
Losse nummers ƒ0.06
Administratie Telefoon 6289.
Na 6 uur 6595. Giro 86362
Red.: Tel. 6731. Na 6 uur 6137.
AMEftFOOOTSCHE (OUPANT
ADVERTENTIES
bij vooruitbetaling
Losse regelprys 0.25
Kleine advert. (..Doelpunten")
Hoogstens 20 woorden >0.55
Elk woord meer ƒ0.05
4 keer l.d. Dagbladed. 1 dubbele
2 keer l.d. Anderd. ed. prijs
ZATERDAG 31 MEI 1941 HOOFDREDACTEUR: F. W. M. HALEWIJN, AMERSFOORT.
UITG.: N.V. DRUKKERIJ ONNES, v.h. BLANKENBERG Zn., SNOUCKAERTLAAN 9. 55e JAAliG. 8 PAGINA'S
ECONOMISCHE ONDERHANDELINGEN TUSSCHEN
NEDER LAN DSCH-INDIë EN JAPAN DEFINITIEF OP
HET DOODE PUNT
De economische onderhandelingen tusschen Japan en
Nederlandsch-Indië zijn, naar uit Batavia wordt gemeld,
definitief op het doode punt gekomen. Men ziet van Japan-
sche zijde, volgens Domei, geen mogelijkheid meer om
deze situatie, gezien de houding der Nederlandsch-Indischc
autoriteiten, te wijzigen.
Antwoord uitgesteld
De Nedcrlandsche delegatie, die
de economische onderhandelingen
met Japan leidt, heeft aldus
een Domei-bericht uit Batavia
bekend gemaakt, dat het Neder-
landsch-Indic onmogelijk is een
beslissend antwoord op de Japan-
sche voorstellen nog in den loop
van deze week te geven. Er werd
geweigerd een nadere verklaring
af te leggen.
De houding der
Indische Autoriteiten
Wij wachten af. of de Nederlandsch-
Indische regeering haar oprechtheid
7,al toonen ten aanzien van Japan,
verklaarde gisteren de woordvoerder
van het Japansche Bureau voor de
Inlichtingen te Tokio, Kohisjii. te
genover de buitenlandsche dagblad
correspondenten, toen hem vragen
werden gesteld over den stand van
de JapanschNederlandsch-Indlsche
economische onderhandelingen te
Batavia. De woordvoerder beschuldig
de de Nederlandsch-Indische autori
teiten van gebrek aan oprechtheid,
waarbij hij er op wees. dat de Neder
landsch-Indische autoriteiten in
strijd met hun belofte geweigerd
hebben Japan sommige materialen te
leveren. De olie-onderhandelingen zijn
voorloopig tot een regeling gekomen,
gaf de woordvoerder toe. Hij voegde
hier echter aan toe: Wij wcnschen
meer olie en daaromtrent gaan de
onderhandelingen met de Neder
landsch-Indische autoriteiten ver
der. Wat de olie verder betreft, ver
klaarde de woordvoerder, dat de Ne
derlandsch-Indische autoriteiten tij
dens de besprekingen, voorloopig be
loofd hebben meer olie aan Japan te
leveren.
De woordvoerder weerlegde de Ne
derlandsch-Indische bewering, dat de
rubber en de olie, die Japan van
Nederlandsch-Indië kooot naar
Duitschland en Italië worden gezon
den. via Siberië, zeggende, „Japan
gebruikt in werkelijkheid in zijn bin
nenland alle rubber en olie. die in
Nederlandsch-Indië worden gekocht".
JAPANSCHE PERSSTEMMEN
In een commentaar op het „hoogst
critieke stadium", dat bereikt is in de
onderhandelingen te Batavia wordt,
volgens Domei, in de bladen van het
Asabo-Sjimboen-concern geschreven,
dat het bestuur van Nederlandsch-
Indië na de ineenstorting van Neder
land een houding aan den dag heeft
gelegd, uitga?,iide -naar het streven
naar een rationeele aanpassing der
economische betrekkingen met Ja
pan. Later werd de Nederlandsch-
Indische houding echter strakker,
waarbij een krachtige economische
druk gestadig werd uitgeoefend door
Groot-Brittannië en de Ver. Staten
tegen Japan. In September j.l. zond
de Japansche regeering Isjizo Ko-
bayasji. den minister van Handel cn
Industrie, als specialen afgezant naar
Batavia voor het voeren van econo
mische onderhandelingen met de Ne
derlandsch-Indische autoriteiten voor
de wederaanpassing van de economi
sche betrekkingen tusschen de beide
landen langs vreedzame wegen.
Kenkisji Josjizawa. de vroegere mi
nister van Buitenlandsche Zaken, is
in December j.l. naar Batavia gezon
den door de Japansche regeering als
opvolger van Kobayasji, die naar To
kio was teruggekeerd, na een ge
deeltelijke overeenkomst met het Ne
derlandsch-Indische bestuur tot stand
te hebben gebracht.
De anti-Japansche houding van het
Nederlandsch-Indische bestuur is van
dien aard, aldps genoemde bladen,
dat het weigert in strijd met zijn be
lofte, materialen aan Japan te leve
ren. Tien dagen zijn verstreken zon
der eenig antwoord van de Neder-
landsche regeering sedert de vice-
minister van Buitenlandsche Zaken,
Ohasji, den Nederlandschen gezant te
Tokio, generaal Pabst. op 19 Mei uit-
noodigde een bezoek te brengen aan
het Japansche departement van Bui
tenlandsche Zaken en de Nederland-
sche regeering verzocht haar hou
ding jegens Japan te herzien.
De Asahi-Sjimboen voegt hieraan
toe: De uiterst delicate toestand kan
zich ontwikkelen al naar gelang van
het antwoord der Nederlandsche re
geering, dat binnen afzienbaren tijd
kan komen.
GEDWONGEN BELANGRIJKE
BESLUITEN
De Kokoemm-Sjimbcsn ver-
kaart, dat Japan getjwongen zou
kunnen worden „belangrijke be
sluiten te nemen" op grond van
de komende stappen van Neder
landsch-Indië met inbegrip van
een terugroepen van den Japan-
schen specialen afgezant, Kenkisji
Yosjizawa, uit Batayia. Onnoodig
te zeggen, dat eenige derde mo
gendheden achter de anti-Japan-
sche houding staan, welke wordt
aangenomen door Nederlandsch-
Indië.
Alle verantwoordelijkheid voor de
gevolgen ecner mogelijke mislukking
van de besprekingen te Batavia moet
echter gedragen worden door Neder
landsch-Indië. Het blad gelooft, dat
Japan zal overgaan tot vol ledigen op
bouw van een sfeer van gemeen
schappelijke welvaart in Groot-Oost-
Azië op een andere wijze.
Arrestaties in de
Ver. Staten
VREES VOOR SABOTAGE?
Op Memorial Day, gisteren In de
Vereenigde Staten gevierd, schijnt het
land door een sabotagepsychose be
vangen te zijn. Volgens een D.N.B.-
bericht uit New York worden op de
marinewerf te Boston een groot aan
tal arbeiders vastgehouden. Men wil
nagaan, of zij den staat vijandig ge
zind zijn. Het heet, dat het bevel
daartoe uit Washintgon afkomstig is.
De geheime federale politic deelt
mede, dat dc meeste iadustrieole on
dernemingen een onderzoek van de
vingerafdrukken der arbeiders ge
vraagd hebben, daar zij willen we
ten, of zich wellicht misdadigers on
der de arbeiders bevinden. Te Buf
falo staan de havenwerken en wapen
fabrieken onder buitengewoon strenge
bewaking. Te New York zijn de po
litieposten bij de havenwerken van
Brooklyn versterkt. Te Farmingdale
en Leng Island zijn de vliegtuigfaorie-
ken onder speciale bewaking gesteld.
De vliegtuigfabrieken in Californië
hebben bewaking gekregen, zonder
dat de directie daarvan tevoren in
kennis was gesteld. Ook de petroleum-
velden van Huntingbon Beach bij Los
Angeles worden bewaakt. De haven
werken van San Pedro worden den
gehrelen nacht door zoeklichten hel
verlicht. Het wemelt daar van poli
tieke agenten, miliciens en militairen.
De politie heeft medegedeeld, dat
men de vaderlandsche organisaties
verzocht heeft, zich gereed te hou
den.
GEEN MILITAIRE VERLOVEN
De locomotieffabrieken Baldwin te
Philadelphia worden streng bewaakt,
daar volgens geruchten bomaansla
gen dreigden. Langs de kust van den
Stillen Oceaan kruist 'een torpedo
jagerspatrouille. In de militaire kam
pen worden geen verloven gegeven.
Uit Montreal wordt gemeld, dat
douane-ambtenaren de schepen op de
groote meren hebben gewaarschuwd
De Arrestatie van
Dn Rieth
VERWONDERING TE BERLIJN
De beweringen, door dc Amerï-
kaansche pers geuit in verband met
dc arrestatie van den Duifischer dr.
Kurt Rieth, die zich in de Vereenig
de Staten had gevestigd, hebben in
politieke kringen te Berlijn verwon
dering gewekt. Van Duitschc zijde
wordt verklaard, aldus het A.N.P.,
dat dr. Rieth nadat hij 7 jaar gele
den uit den Duitschen buitcnland-
schen dienst was getreden, geen con
tact meer met de Duitsche regeering
heeft gehad. Men heeft den Duitschen
ambassadeur te Washington opgedra
gen,, over de aangelegenheid verslag
uit te brengen.
In politieke kringen zegt men, dat
dr. Rieth indertijd voor particuliere
aangelegenheden naar de Vereenigde
Staten vertrokken is. In dezelfde
kringen meent men te weten, dat de
vader van dr. Rieth belangen bij de
Standard Oil had.
AANVALLEN OP BAGDAD
AFGESLAGEN
Iraksch Weermachtbericht
30 Mei
Onze troepen hebben vijandelijke
door vliegtuigen ondersteunde aan
vallen op de verdedigingsinstallaties
van Bagdad afgeslagen. Na feilen
strijd moest de vijand zich met ach
terlating van talrijke gesneuvelden en
van veel materiaal terugtrekken.
Ten Zuiden van Bagdad heeft de
vijand vroeg in den middag een te
genaanval ondernomen, doch werd
tct den terugtocht gedwongen en leed
zware verliezen. Bij Falluja vielen wij
den vijand aan. Wij brachten hem
zware verliezen toe en joegen hem
op de vlucht.
Zuidelijk front: De toestand is on
veranderd. De activiteit heeft zich
beperkt tot voorpostgevechten.
Luchtwapen: Iraksche vliegtuigen
hebben succesvolle vluchten uitge
voerd. Zij verdreven Britsclie vlieg
tuigen. die haddon deelgenomen aan
de aanvallen in den loop van den
ochtend.
Politie- en woestijntrospen: Onze
strijdkrachten hebben bij Roetba een
vijandelijk transportvliegtuig opge
vangen en 11 gevangenen, onder wie
een officier en een onderofficier, ge
maakt.- Een vijandelijke formatie
vliegtuigen werd door onzen afweer
uiteengedreven.
ROTHSCHILD NAAR AMERIKA
Te Bilbao
Komende uit Frankrijk is in Bil
bao (Spanje) de bekende bankier
Rothschild gearriveerd. Op grond
van de nieuwe Fransche jodenwet
heeft hij zijn bankzaak in Frankrijk
moeten opgeven. Rothschild zal zich
op de Monte Albertia, een klein
vrachtschip, naar de Ver. Staten
begeven.
voor daden van sabotage gedurende
het weekeinde. Al deze voorzorgs
maatregelen worden in verband ge
bracht met de afkondiging van den
noodtoestand door President Roose
velt.
VIJANDELIJK VERZET OVERAL GEBROKEN
Zware gevechten bij groote hitte
Duitsch Weermachtbericlit
30 Mei
De op 20 Mei met een reusachtige
binding vanuit de lucht begonnen
operaties ter verovering van het
Brilsche bolwerk Kreta nad-cren
haar einde. De vijandelijke tegen
stand is overal ineengestort. Dc in
het Westelijke deel van het eiland
gevormde aanvalsgroep, bestaande
uit valscherm- en bergtroepen, heeft
na zware gevechten bij groote hitte
en de grootste terreinmoeilijkheden
den vijand verslagen cn uit elkaar
gedreven. De vcreeniging met de pa
rachutisten bij Rethymno, die zich
meer dan 8 dagen dapper gehand
haafd hebben tegen een vijandelijke
overmacht, heeft zich voltrokken.
Parachutisten veroverden ondanks
taai verzet van den vijand de stad
en het vliegveld Ilerakleion. De be
velvoerende generaal der Grickschc
strijdkrachten bij Herakleon heeft
capitulatie aangeboden. Het Duit
schc luchtwapen ondersteunde de
gevechten door onophoudelijke aan
vallen op terugtrekkende vijande
lijke marschcolonnes, troepencon
centraties cn haarden van tegen
stand. Formaties gcvcchls- en tor-
pedovliegtuigen en sluka's verplet
terden in voortdurenden aanval
Britsclie en Grieksche afaeeiïngen.
Onze operaties werden door Ita-
liaansche zee- en luchtstrijdkrachten
ondersteund, waarbij Italiaansche
torpedobooten zich bijzonder ender-
:cheidden door haar uitermate dap-
■■er optreden. Bovendien landden
Icaliaansche troepen Woensdag op 't
Oostelijk gedeelte van Kreta. Sinds
dien trekken deze snel naar het Wes
ten op. De overblijfselen van de v.it-
u ugeslagen Britsche strijdkrachten
vfjuciilen, achtervolgd door onze
ttcepen, naar de Zuidkust om zich
door nachtelijke inscheping aan
voortzetting van den strijd te ont
trekken. Talrijke gevangenen zijn
gemaakt, en omvangrijk materiaal
is buit gemaakt, waaronder talrijke
'pantser- en vrachtauto's, 30 lichte
jen zware stukken geschut, benevens
jgroote voorraden. Duitsche cn Ita-
'liaansche gevangenen zijn bevrijd.
Twee torpedojagers gezonken
Duitsche gevechtsvliegtuigen
hebben in de Straat van Caso
Britsche zeestrijdkrachten aan
gevallen en twee torpedojagers
tot zinken gebracht. Stuka's ver
nietigden in de wateren rondom
Kreta twee koopvaarders van.
1600 ton in totaal, benevens een
kust- en patrouillevaartuig.
IN NOORD-AFRIKA
In Noord-Afrika wederzij dsche be
drijvigheid van artillerie en verken
ningstroepen bij Tobroek.
Op zee rondom Groot-Brittannië
hebben gevechtsvliegtuigen ten Wes
ten van de Pentland Firth een
groote vrachtboot met bommen
zwaar beschadigd.
Zomer 1941. Dartel vee in de weide
AANVALLEN OP ENGELAND
In den afgeloopen nacht heeft het
luchtwapen ondanks ongunstige
weersomstandigheden have ïstaüa-
tics aan dc Engeische Zoid.ust ge
bombardeerd. Een patrouillevaartuig,
dat voor de Fransche kUoT door 3
Britsche snelbootcn werd aangeval
len, heeft door gescliutvvur een
snclboot tot zinken gebracht en een
andere zoo zwaar beschari d, dat
men verwachten kan dat z verlo
ren is.
De vijand heeft zich overdag noch
des nachts in de lucht boven
Duitsch gebied gewaagd.
Bij de succesvolle gevechten aan
den 1-Ialf a ja-pas in Noord-Afrika
hebben luitenant-kolonel Cremer,
commandant van een regiment pant
serwagens en luitenant June van
een artillerieregiment zich bï;'.onder
onderscheiden.
Duitsche gewonden verminkt
Bij de gevechten op Kret zijn
Duitsche soldaten, nadat zij ewond
warpn, op zco beestachtige wï. :e ver
minkt, als in den loop var. dezen
oorlog tot. dusver slechts in de i veld
tocht tegen Polen is voorgekomen.
De Duitsche weermacht zal rr.et alle
middelen zorg dragen, dat luit fat
soen en dc ridderlijkheid i:. den
strijd bewaard blijven. Met dc zwaar
ste straffen zal zij derhaiv den
troep, die voor deze barbaarsere ver
minkingen aansprakelijk is, of de
schuidige bewoners treffen. Er be
staat geen twijfel, dat de ever onzin
nige als leugenachtige beweriatr van
den Britschen premier Churciill. dat
Duitsche soldaten in uniform n van
den tegenstander uit vliegtuiien zijn
gesprongen, grootendeels schuld
draagt aan deze beestachtigheden.
Laatste Britsche
Steunpunt gevallen
Duitsche troepen naderen
Zuidkust
BESLISSENDE GEVECHTEN
In aanvulling op het Duitsche
wcerinachlfoericht verneemt het
B.N.B. de volgende bijzonderheden:
De zware gevechten op Kreta zijn
beslist. Het Britsche bezettingscorps
op Kreta heeft met Rethymno zijn
laatste belangrijke steunpunt aan de
Noordkust van Kreta verloren. Tege
lijkertijd jfjn Duitsche formaties van
de Westelijke gevechtsgroep naar
het Zuiden gezwenkt en naderen in
rusteloos oprukken de aan jde Zuid
kust gelegen stad Spakia.
INSCHEPING ONMOGIXIJK
Aangezien de Italiaansche troepen
in het Oosten van Kreta bprukken,
blijft het Engeische fcezettingscorps
alleen nog het Zuiden van het eiland
als uitweg over. Hier echter fcisdt de
door rotsgebergten doorsneden. kan
tige en door de branding bespoelde
steile kust geen mogelijkheid tot in
scheping. De geheele Zuidcusfc van
Kreta bezit slechts en en
kele haven, Jerapetre. Dez< is echter
geheel verzand cn slechts 1 evaarbaar
voor kleine kustvaartuigen
Het Britsche bezettingscorps heeft
dus geen mogelijkheid om Ivan Kreta
te ontkomen, nog geheel afgezien
van het feit, dat de harde slagen, die
de Britsche vloot in de afgeloopen
dagen door de vereenigde1 aanvallen
van Duitsche en Italiaan che lucht
en zeestrijdkrachten heef gekregen,
een tweede optreden va i Britsche
vlootformaties ter uitvoering en be
veiliging van de inschepingen van het
bezettingscorps nauwe! ij kt mogelijk
laten schijnen.
Oorlogstoestand c
veranderd
slag
SUEZ-KANAAL IN GE,VAREN-ZÖNE
Met de bezetting vafi de beheer-
sehende punten van fyct eiland is
Kreta in Duitsche en Italiaansche
handen cn is de oorlogstoestand
op de Middellandsche Zee als op slag
veranderd. Kreta als vloot- en lucht-
steunpunt der spilmogcndheden is
van Libye slechts 300 K.M., van
Alexandrië 500 K.M. cn van de Klein-
Aziatische kust 150 tot 2C0 K.M. ver
wijderd. De Engeische vloot in het
Oosten van de Middellandsche Zee
is daarmede in de smalle driehoek
AlexandriëHaifaCyprus opeen-
drongen cn met haar is het Suezka-
raal, de Achillespees van het Brit-
s he wereldrijk in de gevarenzone
van het Duitsche luchtwapen geko
men.
Ons volgend nummer ver
schijnt in verband met. de
Pinksterdagen, Dinsdag a.s.
DE BRITSCHE GEVANGENEN
Het meerendeel van de bij de ge
vechten ten Zuiden van dc baai van
Soeda gemaakte gevangenen van het
Britsche corps op Kreta maakt een
moedeloozen, Joch verbitterden in
druk. Zij laten aen hun groote ver
ontwaardiging over de vlucht van
hun opperbevelhebber, generaal Frey-
berg, den vrijen loop, aldus het D.N.B,
Positie der Britten wanhopig
WEINIG KANS OP VLUCHTEN
De positie van de Eritsche troepen
op Kreta is door de beslissende Duit
sche overwinning volstrekt wanhopig,
zoo wordt door het D.N.B. verklaard.
Zooals pas enkele weken geleden op
den Peloponnesos, zoo verzamelen
zich thans asn de Zuidkust van Kre
ta de overblijfselen der Britsche troe
pen, die in talrijke gevechten uiteen
gedreven en zeer gereduceerd zijn.
Zij kijken uit naar schepen, die hen
in veiligheid moeten brengen. Maar
de vooruitzichten voor hun vlucht
zijn ongunstig, daar van de Britsche
schepen, die in het Oostelijke deel
van de Middellandsche Zee gestation-
r.eerd zijn, het een na het ander door
Duitsche en Italiaansche lucht- en
zeestrijd krachten tot zinken wordt
gebracht.
Max Schmeling nog in leven
MOEILIJKE OPDRACHT
In tegenspraak met geruchten, zoo
meldt het A.N.P. uit Berlijn, als zon
de bakende Duitsche wereldkampioen
bokser Max Schmeling bij den aan
val op het eiland Kreta als val
schermjager om het leven zyn geko
men, wordt thar.s officieel medege
deeld. dat Max Schmeling inderdaad
behoord heeft bij de eerste valscherm
jagers, die in den strijd op het eiland
Kreta boven het eiland werden afge
worpen. Het gelukte hem (met velen
van zijn kameraden de buitengewoon
groote moeilijkheden ter vervulling
van hun zwaren opdracht, n.l. het be
zetten van een belangrijk punt op
het Westelijk deel van het eiland,
het hoofd te bieden en daarmede, de
landing van meerdere troepeneenhe»
den te vergemakkelijken.
Achtervolging duurt voort
ITALIAANSCHE GEVANGENEN
BEVRIJD
De Duitsche troepen zijn bij de
achtervolging van de verslagen En-
gelschen door de stad Rethymno ge
trokken. Zij trekken verder naar het
Oosten op. 800 Britsche gevangenen
en 30 stukken geschut, waaronder ook
zwaar, werden buitgemaakt, aldus 't
D.N.B. Verscheidene duizenden Ita
liaansche gevangenen werden be
vrijd. Dezen waren na de gevechten in
Albanië door Griekenland naar Kre*
ta overgebracht.
De inneming van Herakleon
PLOTSELINGE LUCHTAANVAL
De inneming van het sterke Brit
sche steunpunt aan de Noord-Oost
kust van Kreta, Herakleon, ving aan
met vernietigende slagen van het
Duitsche luchtwapen, dat het vlieg
veld van de stad, troepenconcentra
ties en artilleriestellingen hevig bom
bardeerde. De aanval der Duitsche
vliegtuigen geschiedde zoo plotseling,
dat de Britten geen tijd vonden om
met hun vliegtuigen op te stijgen.
Talrijke vliegtuigen werden op den
grond vernield, zoo meldt het D.N.B.
Bij den tweeden as-nval wierpen
Duitsche gevechtsvliegtuigen en Stu
ka's bommen van het zwaarste ka
liber op hangars, tenten en munitie-
en benzine-opslagplaatsen van den
vijand. Reusachtige rookwolken en
vlammen van ontploffingen bewezen
de geweldige vernietiging.
Tegelijkertijd drongen Duitsche
bergtroepen de buitenwijken van de
stad binnen en braken den laatsten
tegenstand. (Honderden gevangenen
vielen hun in handen.
LONDEN PESSIMISTISCH
Volgens oen bericht uit Louden was
men in bevoegde kringen pessimis
tisch ten aanzien van den strijd op
Kreta. Men waarschuwde tegen een
optimisme, dat zou kunnen voort
vloeien uit zekere niet-officieele be
richten uit Cairo, welke spreken over
het zenden van versterkingen naar
Kreta. Men geeft tce. dal de Duit
sche berichten over de ontwikkeling
op Kreta in den regel met de feiten
in overeenstemming zijn.