WEES
ZUINIG
m
i
h
®mh
pp^
st
i m
\m
m
m
m&m
W&
m
m m
mm
m
m m
m
m mi
m m
m/m
m
4 t.m. 9 Augustus
flinke Jongen
s
SOEST
Psychometrist Ed. Benedict
rVan het geruite bord
ODESSA,
Gifgas
AMERSFOORTSCHE COURANT ZATERDAG 19 JULI 1941
Onderstaande firma's maken bekend dat zij ten behoeve
van de PERSONEELSVACANTIE hun bedrijven zullen sluiten van
In verband hiermede verzoeken zij hun cliënten beleefd
hun orders vroegtijdig te willen doorgeven,
„ACTIEF", Langestraat 117
HOEKSEMA N.V., Langestraat 84
„QUICK", Stationsstraat 16b
Het aantal lezers van dit
blad breidt zich gestadig uit.
U kunt zich als abonné op
geven aan het Agentschap
TORENSTRAAT lc,
Telefoon 2615,
en krijgt dan reeds denzelf
den dag de courant toege
zonden. - Abonnementsprijs
0.16 per week.
N.V. DRUKKERIJ ONNES,
Amersfoort.
Amersfoortsche Courant
Grootste aantal abonné's in
Amersfoort
Tennispark »'t Stort" vraagt
roor directe indiensttreding, leeftijd 14-16 jaar
Aanmelden Leusderweg 193, 7 8 uur.
Wist U, dat de maand Juli voor ieder zoo belang
rijk kan zijn Daarom houdt de
uit Amsterdam a.s. Dinsdag in „Sierkunst" privé-
consult van 1012 en van 25 uur.
Cebuco's Couranten-Catalogus
Uitgave April 1941
Een losbladige catalogus van de volledige advertentie-tarie
ven en contract-voorwaarden van de geheele Nedcrland-
sche Dagbladpers;
uiterst overzichtelijk door uniforme rangschikking van
tarieven en andere gegevens;
blijvend van waarde, ook bij verandering van tarieven.
Over deze nieuwe uitgave schreef een groote adverteer
der ons:
„Over het losbladig systeem met gegevens van de bij U
aangesloten bladen hebben wij niets dan lof te zeggen.
Wij hebben het onmiddellijk voor ons gebruik toegepast
en laten voor alle andere tijdschriften en bladen welke
met bij Uw Bureau zijn aangesloten, losse bladen door
onzen drukker vervaardigen met dezelfde indeeling als U
in Uw systeem aannam".
Verkrijgbaar ad ƒ4.25
(storting op postrekening No. 1539 van den penningmees
ter der Nederlandsche Dagbladpers Amsterdam)
C E B U C O - Heerengracht 258
Amsterdam-C..- Tel. 43045-34670
PROVINCIALE PUBLICATIE VAN HET DEPARTEMENT
VAN LANDBOUW EN VISSCHERIJ
De Wnd. Prov. Voedselcommlssarls voor Utrecht maakt het vol
gende bekend
Degenen, die voor het seizoen 1941-'42 als handelaar ln poot-
aardappelen In aanmerkingen wcnschen te komen cn van do Ver-
eenlglng ter Behartiging van den Nederlandschen Aardappclhandcl
(V.B.N.A.) nog geen enquête-formulier omtrent hun omzetten van
poters ontvingen, dienen zich zoo spoedig mogelijk op te geven bij
de Nederlandsche Akkerbouwcentrale, Bezuldenhout 15, den Haag.
afdeeling Binnenland.
OFFICIEELE PUBLICATIE VAN HET DEPARTEMENT
VAN LANDBOUW EN VISSCHERIJ
WIJZIGING INLEVERING WEHRMACHTMARKEN
De Secretaris-Generaal van het Departement van Landbouw en
Vlsschery maakt het volgende bekend.
Met Ingang van 22 Juli a.s. zal er een wijziging komen ln de
Inlevering van Wehrmachtmarken.
Met Ingang van hovengenoemden datum moeten de Wehrmacht
marken niet meer tegen rantsoenbonnen by de distributiedien
sten worden Ingewisseld. De detaillisten, grossiers en Instellingen
dienen de door hen ontvangen Marken" op opplakvellen MD 268
te plakken één bon per twee vakjes, dus honderd bonnen op
één vel en tezamen met een ontvangstbewijs MD 201, MD 201
A. B. C of E In te leveren, evenals voor gewone consumentenbon
nen het geval is. Zij zullen dan rechtstreeks toewyzingen voor deze
bonnen ontvangen.
Op de opplakvellen dient aan de bovenzijde duldeiyk vermeld
te worden, welk artikel de opgeplakte bonnen vertegenwoordigen,
waarby de met „Nahrmittel aller Art" gemerkte bonnen uitslui
tend Ingeruild zullen worden tegen toewyzingen voor rijst, ter-
wyi de met „Kaffee Oder Tee" gemerkte bonnen zullen worden
Ingeruild op basis van het rantsoen koffiesurrogaat.
De aandacht wordt erop gevestigd, dat ln verband met de groot
te van de ln omloop zijnde coupures, een aantal bonnen moet
worden Ingeleverd, dat met de gcwlchtshoeveelheid (of een veel
voud) van de coupures, zooals deze ln onderstaande tabel zijn
aangegeven, overéénkomt.
Door detail
listen of gros
siers ln te le
veren hoe
veelheid (of
veelvoud
daarvan)
In te leveren
door Instel-
stelllngen
Uit te reiken
toewyzingen
68 kg.
1000 gr.
Butter Oder Fett
Inleveren bij
bakker
Inleveren bij
leverancier
2250 gr.
Inleveren bij
leverancier
Fleischwaren 10000 gr.
1000 gr.
Kaffee Oder Tee 2500 gr.
koffie
Kartoffeln 30 kg.
Kase 1000 kg.
Mehl 2600 gr.
700 gr.
Milch 17J£ liter
Nahrmittel
aller Art 2500 gr.
Zucker 10 kg.
10 eieren
100 r. vleesch
(vleeschzegels)
10 r. vleeschwa-
ren
10 r. koffie of
thee
10 r. aardappelen
tarwebloem
gebak
melk
L
r
I
Van overheidswege en ran verschil
lende andere zijden teerden en zullen
ook in de toekomst tal van NUTTIGE
WENKEN worden gepubliceerd.
Neem ze ter harte
in (Jto eigen belang!
DE NEDERLANDSCHE HUISVROUW is altijd beroemd geweest om haar
kundigheid in het huishouden, haar handigheid en haar zuinigheid. Deze
goede eigenschappen zullen haar in dezen tijd bijzonder goed te pas komen.
Het Departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart streeft in samen
werking met de Rijksbureaux en het Centraal Distributiekantoor naar een
billijke verdeeling der goederen en tracht prijsopdrijving tegen te gaan.
Wil dit lukken dan is het noodig, dat een ieder meewerkt. Wij doen
dus een beroep op iedereen en op de huisvrouw in het bijzonder.
HUISVROUW ZORG DAT ALLES WAT U HEBT EN KRIJGT ZOO
ZUINIG EN ZOO DOELMATIG MOGELIJK WORDT GEBRUIKT!
Er zijn tal van kleinigheden waarop kan worden gelet, zonder dat dit
veel extra moeite veroorzaakt. Stel U in op de zuinigheid, die U zoudt
betrachten, wanneer U wist, dat alles wat wij thans hebben niet meer te
vervangen, niet meer aan te vullen en niet meer te repareeren zou zijn.
U bevoordeelt daarmee Uzelf in de eerste plaats en U helpt mee om
de taak van de Nederlandsche Overheid te verlichten.
Haal zooveel mogelijk uit. Uw VOEDING, gebruik
Uw KLEEDING, Uiv BRANDSTOFFEN en Uw
HUISRAAD zoo doelmatig mogelijk.
Naast de practische voorlichting,
die door verschillende ofGcieele
instellingen, zooals de Economi
sche Voorlichtingsdienst, wordt ge
geven, zijn er verschillende bro
chures verkrijgbaar die U goeden
raad geven op verschillende ge
bieden. Dit voorlichtende werk
zal worden uitgebreid. Doe er
Uw voordeel mee!
PAS OP VOOR MOTSCIIADE.
Lucht Cu kleeren regrlmatip en
voorkomt onaangename verrassingen.
Bang geen kleedingtlukken, tapijten
EEN SPAARBRANDER. Laat
groenten en aardappelen slechts even
koken en braad rleesch heel even. Een
klein vlammetje suddert het gaar.
JONGENS - SPAAR JE FIETS!
Bekjes open rijden en tegen trottoir
banden opfietsen is slecht voor banden
en voor reigen. Materiaal voor repa
ratie is thans duur en schaarsch. Laat
je fiets nooit in de son staan.
PRENT DIT TEEK EN IN UW CEHEUCENt
U ZULT HET MEER ZIEN.
PUBLICATIE VAN HET DEPARTEMENT VAN HANDEL NIJVERHEID EN SCHEEPVAART-
SCHAAKRUBRIEK onder redactie van L. J Haak, Vermeertlr. 119 Amersfoort
DAMRUBRIEK onder redactie van A. M Olsen, Corneillelaan 4, Utrecht
Men wordt verzocht, brieven betreflende deze rubrieken,
rechtstreeks aan bovenstaande adressen te zenden.
.J
SCBAEEN.
Probleem No. 1 9
A. J. KUBBEL.
Wit: Ka2 Dg6 Pe6 Lfl c5 f4 g4.
Zwart: Kd5 Pel Pg7 Ld7 c6 e7.
Wit begint en geeft mat in drie zetten.
1
P
Hf
'Bé
M
III
Opl. uiterlijk 29 Juli a.s.
OPLOSSING No. 17.
1. Dd6 La7: 2. Pc5
1b2; 2. Db6
1ba2; 2. Dd4
1bt2; 2. Dc5
Goede osl.: J. Schut, M. J. Mees.
EINDSPEL No. 196
OPLOSSING No. 193
Stand: Kli6 De4 d6 Kg8 Df7 e6.
X. Dg2, KI8; 2. Da8t De8; 3. Db7 Dd8;
4. Kg6 De8t; 5. Kf6 Dd8t: 6. Ke6: De8",
7. De7t De7:f; 8. de7 •- Ke8; 9. Kd6 (16)
en wint.
OPLOSSING No. 194
Stand: Wit: Kg5 Dal g2 h3.
Zwart: Kg8 Df8 h7.
1. Da2 K onv. 2. Db2t Kg8 enz. tot 9. De6f
Zwart kan dan kiezen tusschen Kg7 Dh6t
of Kh8 Df6t.
't Laatste ls het beste, dus, Kh8 Df6f Df6:
Kf6: Kg8.
De witte Koning moet nu eerst terug om
het veld h6 te winnen; blijft hU echter op
f6 en laat zijne pionnen oprukken, dan kan
hij niet winnen. Hij gaat echter naar g5;
laat de h-pion voorgaan en draagt zorg. dat
de g-plon op g6 komt als de zwarte Koning
op h8 staat.
Goede oplossing: J. Schut.
KUNSTSPEL No. 3.
De letter G nagebootst.
(Vit: Ke3 Df7 Tf2 Tf8 Pdl Pdfi Lel Le8 r.i
b3 b4 b5 b6 c7.
Zwart: Kg3 f3.
Zelfmat in 12 zetten.
111
fSÜ
ut
!A1
j
n
Wit dwingt Zwart haar mat te zetten op
de volgende wijze:
1. Dg6r Kh4' (Of h3): 2. Lc3 Kh3 (of om
gekeerd); 3. Le5 Kli4; 4. Lh2 Kh3: 5. Kd2
Kh4; 6. Kei Kh3; 7. Kfl Kh4: 8. Kgl Kh3;
9. Khl Kh4; 10. Lgl Kh3; 11. Dh5f Kg3:
12 Tg2f en Zwart is gedwongen Wit mat te
zetten met fg2:
Tenslotte zullen we de terugtocht van Na
poleon uit Rusland nog eens ten tooneele
voeren, al ls dit voor alle lezers niet nieuw
meer, daar eenige jaren geleden reeds door
ons geplaatst.
In de hierna te noemen stelling bevindt Na
poleon zich te Moskou (bl). De Berezina
wordt voorgesteld door de diagonaal hla8
De overtocht over de river kan plaats heb
ben bij a7.
Juist voor het oversteken verzuimen de Rus
sen de gelegenhek Z.M. gevangen te nemen.
Dc tocht gaat alsdan verder tot Parijs, op
het bord h8.
De Czaar der Russen zich bevindend op li2
treedt dan nader en neemt Napoleon gevan
gen.
De stelling:
Wit: Kh2 Dhl Pil Pe2 Lg6 c2 d4 c5.
Zwart: Kbl Tf4 Tf6 Pa5 Pd8 Le3 a4 b2 c4
c7 e6 f2 g4 g7.
De cavalerie zet de actie ln: 1. Pd2ft Ka2:
2. Pc3t Ka3; 3. Pdblt Kb4: 4. Pa2f Kb5;
5. Pbc3t Ka6: 6. Pb4f. Hier lieten de vervol
gers de vijand ontsnappen, daar Da8 bulten
werking bleef. De tocht ging verder met
Ka7; 7. Pb5t Kb8; 8. PaGt Kc8: 9. Pa7)
Kd7; 10. Pb8|- Ke7; 11. Pac8f Kf8: 12. Pd7t
Kg8: 13. Pe7t Kh8. Eindelijk ls Parijs be
reikt. De Czaar betreedt het veld g3 en Na
poleon ls gearresteerd.
Zomerverkoudheid
(3? O O lïlijrüiazdtjo
jagen de kou er uit Doos 10 en 5Oct
DAMMEN.
In de kamploenschapswcdstryd der pro
vincie Utrecht kwam het ln dc party tus
schen de heeren Zwart cn Olsen tot de op
het diagram voorkomende stand:
n p m,
i m
SI s
1 SI Hl
1 Ei
m
a m
C3 S3 S3
-SS J
De heer Zwart speelde met wit de laatste
zet vóór de aangegeven stand 4842, dit ls
geen sterke zet als zwart-speler thans de
juiste zet doet n.l. 2329 waardoor voor
hem eenige zeer gunstige voortzettingen
mogelijk worden. Als wit b.v. antwoordt niet
3832 volgt schljfverlles of dam door zwart
1420, wit gedwongen 3025. zwart 1117
en 16 2: de zet 2329 geeft nog veel meer
mogelijkheden maar Olsen speelde dit niet,
hij speelde 1420 hetgeen Juist de zet was,
waarop wit hoopte, want nu volgt 3025,
zwart gedwongen 914 en wit wint een
schijf door 3530 te spelen gevolgd door
45—40, 43—39. 38 :9 en 25 23.
Vorige weck plaatsten wij eenige Sneeuw-
vlokeindspelen 'en ook nu geven wij er een
ter be9tudeering. De benaming van deze
eindspelen van dam en drie schijven tegen
dam en schijf kwam als volgt tot stand
Vele Jaren geleden publiceerde schrijver
dezes een dergelijk eindspel, waarby hij ver
zocht om te trachten In een dergelijke ver
houding iets samen te stellen; hij noemde
dezen oproep „De rollende sneeuwbal" by-
gevolg zouden de te construeeren eindspelen
de „Sneeuwvlokken" zijn die de sneeuwbal
al rollende gaarde! Het schijnt echter vrij
lastig te zijn, want slechts een enkele In
zending kwam binnen: misschien zyn er
onder onze lezers dammers die het eens be
proeven willen, dit is tevens een goede oefe
ning in het eindspel!
s3
as m
-• 4$ -.3
98 SS
m m
m m m
mm
j m m
■:J S
m m m
j a
;1 n
m
a m
i m
f!
■m
Hi
m m i
SNEEUWVLOKEINDSPEL
In cijferstand geven wij tot slot een eind
spel ter oplossing waarbij de dam een zeer
merkwaardige wandeling maakt:
Wit: twee dammen op 6 en 50, een schijf
op 22.
Zwart: twee schijven op 26 en 38.
EEN DER SCHOONSTE STEDEN VAN
DE SOVJET-UNIE
Een V.P.B.-medewerker uit Boeka
rest beschrijft het beeld van Odessa dat
door de literatuur vrij algemeen bekend
is als volgt: van een hoogvlakte boven
de zee, waarop de stad is gebouwd, loopt
een br.eede, twee honderd treden tellen
de trap naar de haven. Deze stad aan
de Zwarte Zee, met haar krans van par
ken, met haar prachtige bouwwerken
6n haar bedrijvige haven, kan als een
van de schoonste steden van de Sowj et-
Unie worden beschouwd. Het valt niet
te ontkennen, dat de revolutie, die in
Odessa een gunstigen ontwikkelings
bodem heeft gevonden, de stad veel
schade heeft berokkend. Het scheeps
verkeer is in de laatste twintig jaar
sterk achteruitgegaan; in verschillende
jaren is het zelfs voorgekomen, dat het
is overvleugeld door Novorossisk, dat
aan de Kaukasische kust van de Zwarte
Zee ligt.
Tsarina Katharina II heeft in 1794
den eersten steen gelegd voor Odessa,
op de plaats waar de oude Turksche
vesting Hadsji Bey had gestaan, ten
Oosten van de monding van de Dnjestr.
De stad, die van 1817 tot 1859 een vrij
haven was, heeft zich snel ontwikkeld.
In 1852 telde zij 97.000, in 1892 345.000
inwoners, welk aantal thans reeds is
aangegroeid tot 477.000. Behalve als zee
haven is Odessa ook van beteekenis als
knooppunt van spoorwegen en als
luchthaven.
De handel omvat in hoofdzaak»: de
producten van het uitgestrekte achter
land: graan, hout, suiker en gevogelte.
De industrie is er sterk onUvikkeld. Men
vindt er, naast werven en fabrieken van
spoorwegmaterieel, fabrieken voor
landbouwwerktuigen, kunstmest, sui
ker, kurk en leder.
De fraaiste straat van Odessa is de
Lenin- (vroeger Nikolai-) Boulevard,
aan het einde waarvan zich de trap be
vindt, waarvan hierboven sprake was.
De oude stad omgeeft de Portofranco-
straat, die op de plaats ligt van de oude
muur, die vroeger de vrijhaven om
sloot. In het Zuidelijke deel van de stad
bevinden zich de strandbaden.
Scherpe critiek op de
V.S.
IJSLAND BEZET MET
IMPERIALISTISCHEN OPZET
De bezetting van IJsland, zoo schrijft
een V.P.B.-medewerker uit Oslo, deed
een kreet van verontwaardiging op
gaan door geheel Scandinavië. „De
Noordelijke staten betreuren het ten
zeerste, dat de V. S. de hand hebben ge
legd op IJsland. Dit leedwezen is zoo
wel in Noorwegen als in Zweden tot
uitdrukking gekomen en kan ook van
Deensche zijde niet worden verzwegen."
Met deze woorden besloot het Kopen-
haagsche blad „Berlingske Tidende"
zijn hoofdartikel, waarin het hevig te
keer ging tegen de overweldiging van
IJsland door de V.S.
Hoezeer het Deensche blad gelijk
heeft met zijn bewering, dat ook ih de
andere Scandinavische landen de stap
van President Roosevelt, die tegen het
volkenrecht indruischt, wordt be
schouwt als niets meer of minder dan
de overweldiging van een klein, weer
loos volk, met het uitsluitende doel, zijn
imperialistische droomen te verwezen
lijken, toont een zeer scherpe kritiek in
liet „Aftonbladet" te Stockholm, waarin
kort en goed wordt gezegd, dat de rede
nen, die President Roosevelt aanvoert,
„onzin" zijn. Iets dergelijks zou hij
evengoed binnenkort kunnen aanvoe
ren ten aanzien van het geheele Noor
den, ja, voor het gansche vasteland van
Europa, schrijft het blad. Het beroemde
Amerikaansche halfrond schijnt nog al
tijd de geheele wereld te omvatten, heet
het verder; men zou bijna van „plane-
tarische" politiek kunnen spreken. Ove
rigens zou men met den besten wil van
de wereld niet kunnen aannemen, dat
de V.S. zich door IJsland bedreigd ge
voelden.
In werkelijkheid, schrijft het blad
verder, is dit een staaltje van ondubbel
zinnige expansiepolitiek van President
Roosevelt tegenover Europa. De V. S.,
die niet eens behooren tot de oorlog
voerende mogendheden, hebben door
hun op IJsland gepleegden overval alle
bestaande regelen van het internatio
nale recht op zijde gedrongen. Tegen
over de bewering van Engelsch-Ameri-
kaansche zijde, dat de bezetting is goed
gekeurd door IJslandsche regeering,
zegt het blad ten slotte: „De eenvoudige
waarheid is, dat de regeering van de
V. S. IJsland in een Amerikaansche ba
sis heeft veranderd."
het laatste wapen
der Sovjets
Uit Berlijn schrijft de V.P.B.-corres-
pondent:
Het Britsche Reuter-agentschap en
de Engelsclie zender verspreiden een
bericht uit Moskou, volgens welke de
Duitsche weermacht in den strijd te
gen het bolsjewisme gifgassen gebruikt
zou hebben. Toonaangevende Berlijn-
sche kringen geven op dit bericht de
volgende commentaren
1. De herhaaldelijk en nadrukkelijke
verklaringen der Duitsche legerleiding,
dat van Duitsche zijde geen gifgassen
gebruikt zullen worden, zoolang de te
genstander daarvan afziet, blijft ook in
dezen veldtocht van kracht.
2. Reeds tijdens vroegere veldtoch
ten verweet de vijandelijke propaganda
de Duitsche weermacht het gebruik
van gifgassen. Steeds kon toen echter
onomstootelijk bewezen worden, dat
deze bewering eiken grondslag miste.
3. Men heeft reden om aan te ne
men, dat de bolsjewistische machtheb
bers met dit soort van gruwelpropa
ganda hun vertwijfelingsmanoeuvres,
welke dc verslagen bolsjewistische le
gers hun laatste toevlucht zouden kun
nen doen nemen tot een gebruik van
gifgassen, trachten te verbergen.
4. De Duitsche weermacht, die dank
zij haar chemische oorlogsindustrie in
staat is, eiken gifgasaanval van den
vijand te beantwoorden, zal tegen el
ke poging van de bolsjewisten om het
volkenrechtelijk vernod betreffende het
gebruik van gifgassen te overtreden,
de scherpste maatregelen nemen. In
dit verband wordt er te Berlijn op ge
wezen, dat volgens het bericht van het
Zweedsche dagblad „Afton Bladet"
onder het opschrift over de geheele
voorpagina „gifgas het laatste wapen
der Russen" gezegd wordt, dat de bols
jewisten op de Karelische landengte bij
de verdediging van Repola gifgas ge
bruikt hebben.
INGEZONDEN
(Buiten verantwoordelijkheid van de
redactie).
VERGETEN?
Een oud-gediende zend ons onder
staande klacht
Het zij mij vergund met klem de aandacht
te mogen vragen voor een nog steeds ver
geten groep misdeelden, n.l. de oud-gepen-
sionneerde militairen van Zee- en Land
macht, die, zeker thans, ln kommervolle
omstandigheden verkeeren, hoewel door Re
geeringen reeds vanaf 1915 beloften zyn ge
daan tot pensioenverbetering, wat toen al
urgent werd geacht.
Voor een juiste beoordeeling ls het wel
licht van belang te melden, dat deze ouden
van dagen, waarvan velen van 70 tot 80 Jaar
cn ouder, nog steeds moeten leven van pen
sioentjes die slechts y. tot bedragen van
die der later gepensionneerden.
Deze wanverhouding ls ontstaan doordat
zy ln 1922, o.i. ten onrechte, van de nieuwe
pensioenwetten werden uitgesloten.
Het wordt bedenkelijk geacht, dat deze
wanverhouding nog blijft bestendigd, óók,
omdat de z.g, oud-gepenslonneerden van het
Indische Leger reeds in 1937 in pensioen
wél zijn gelijkgesteld met die der later gc-
pensionneerde collega's van dat Leger.
Van harte wordt thans gehoopt, dat nu
eindelijk zal worden Ingegrepen cn een ein
de zal worden gemaakt aan den onhoud-
baren toestand, waarin deze misdeelden nu
al jaren verkeeren.
Moge dit schrijven hiertoe bijdragen!
Met beleefde dank voor dc opname.
Hoogachtend.
OUD-GEDIENDE
