Viipuri op het
te vallen
punt
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN DE GELDERSCHE VALLEI.
FINNEN DICHT GENADERD
BuitsclilÉ strijdt voor Europa
De Aanval op Iran
In één Week 550 Extra-
Spoorwagons met Rijwielen
ABONNEMENTSPRIJS
bij vooruitbetaling
Per week 0.16
Per 3 maanden 2.05
Per post per kwartaal 235
Losse nummers 10.g6
Administratie Telefoon 6289.
Na 8 uur 6595. Giro 66362.
Red.: Tel. 6731. Na 5 uur 6137.
AMEPSFOCPISCIIE COURANT
ADVERTENTIES
bij vooruitbetaling
Loss» regelprtjs 0.25
Kleine advert, („Doelpunten")
Hoogstens 20 woorden 0.55
Elk woord meer 0.05
4 Achtereenvolgende plaatsingen
▼oor de dubbele prijs.
DINSDAG 26 AUGUSTUS 1941 HOOFDREDACTEUR: F. W. M. HALEWIJN, AMERSFOORT. UITG.: N.V. DRUKKERIJ ONNES, v.b. BLANKENBERG Zn., SNOUCKAERTLAAN 9. 55e JAARG.
De Strijd tegen de Sovjets
Krachtige druk ten Westen van Ladogameer
Omtrent de situatie aan het Finsche front wordt door het D.N.B. me
degedeeld: Viipuri (Wiborg) staat op het punt te vallen. Van het Noord
oosten en Oosten zijn de Finsche troepen de stad op kanonschots-af
stand genaderd. Onder den druk van den krachtigen opmarsch ten Wes
ten van het Ladogameer is ook de laatste tot dusver intact gebleven
sector van het Sovjet-front aan den Noordelijken oever van de Finsche
golf bij Sakkijarvi in gevaar gekomen. Deze sector was bijzonder zwaar ver
sterkt. De inrichting der grensvestingen met bomvrije kazematten was
hier het meest gevordèrd. Dichter bij Viipuri hebben de bolsjewisten met
het front naar het Westen en Noord-Westen een stelling gebouwd als een
soort bruggenhoofd. Onder de bescherming daarvan probeerden zij een
deel van de divisie, die gebruikt is op den Westelijken oever van de baai
van Viipuri terug to trekken op den Oostelijken oever in de richting van
Koivisto. Het Finsche offensief wordt inmiddels voortgezet en groote suc
cessen zijn reeds in zeer korten tijd te verwachten.
^^TRAUMO
m^NYSTAD'
wm
^^^P=T^TlpAMMi$AARiytg>iTlEl--5INKI^m
l^af.DA^5
A N GCt=FJN SC HE GQLF^^ ~-j=P
Petersburg
5
Sovjet-aanvallen
afgeslagen
Heldhaftige Strijd van
Duitsche divisie
GROOTE BUIT
Naar het D.N.B. verneemt, hebben
de bolsjewisten de laatste dagen hef
tige aanvallen ondernomen in een
sector aan het centrale iront, om den
opmarsch der Duitsche troepen tot
staan te brengen. Ter ontlasting van
hun verslagen afdeeiingen wierpen zij
sterke gepantserde strijdkrachten, die
door artillerie gesteund werden, in
den strijd tegen de stellingen van een
Duitsche infanterie-divisie. In een
heldhaftigen strijd, die dagenlang
duurde, sloegen de Duitschers alie
aanvallen af en brachten zij den
Sovjets verliezen toe. In drie dagen
bleven 95 Sovjet-pantserwagens voor
de Duitsche stellingen liggen, waaror
der eenige van 32 en 45 ton. Ook in
den aangrenzenden sector mislukten c,e
bolsjewistische aanvallen door den af
weer v^n een Duitsch infanterie-re-
giment. Acht maal zonden de Sovjets
hun aanvalsgolven tegen de Duitsche
stellingen, achtmaal smoorde het
Duitsche vuur de aanvallen. Op den
zelfden dag rukten Duitsche pantser
wagens tegen de bolsjewistische
strijdkrachten op en brachten haar
opnieuw zware verliezen toe. Het aan
tal gesneuvelde en gewonde bolsjewis
ten is nog niet bekend. Veel oorlogs
materiaal viel in Duitsche handen.
Nog 28 Sovjet-pantserwagens werden
vernietigd. 31 stukken geschut en 30
vrachtauto's vernield of buitgemaakt.
GEVECHTEN BIJ REVAL
DUITSCHE AANVAL OP
VLIEGVELD
Bij de gevechten in de richting
Reval, aldus het D.N.B., is een Duit
sche compagnie infanterie diep in de
stellingen der Sovjets doorgedrongen.
Hierbij trof zij een vliegveld der Sov
jets aan, waarop 16 toestellen voor
vertrek gereed stonden. Door het vuur
van hun machinegeweren vernietigden
de infanteristen 13 op den beganen
grond staande machines en schoten 3
vliegtuigen omlaag, die door snel op
te stijgen, zich aan de vernietiging
hadden probeeren te onttrekken. Een
groep van deze compagnie veroverde
in een gevecht van man tegen man
een luchtdoelbatterij.
De Operaties in de Oostzee
SOVJET-VERLIEZEN DOOR MIJNEN
De operaties der Duitsche marine
met mijnen in het Oostelijke bekken
van de Oostzee heeft nieuwe succes
sen opgeleverd. Nadat de Sovjets op
22 Augustus 3 groote transportschepen
als gevolg van mijnen verloren hai-
den, zijn, volgens de laatste berich
ten, een torpedojager, 3 koopvaar-lij
schepen en 2 mijnenvegers op Duii-
tCAART VAN PELT
Nieuwe Successen aan
den Dnjepr
5500 GEVANGENEN
In den strijd om de laatste bolsje
wistische bruggchoofden aan den
Dnjepr hebben snelle Duitsche forma
ties on 24 Augustus nieuwe successen
behaald. Er werden weer 5.500 gevan
genen gemaakt. De bolsjewisten ver
loren daarbij tal van stukken pantser-
afweergeschut, pantserwagens, kanon
nen en andere wapens. Vijf Sovjet-
vliegtuigen konden niet m?er onttrok
ken worden aan een plotseüngen Duit-
scben aanval op een vliegveld. Voorts
werden op de bolsjewisten 800 paar
den buitgemaakt, aldus het D.N.B.
sche mijnen gëloopen en binnen zeer
korten tijd gezonken. In dezelfde va-
teren brachten Duitsche zeestrijd
krachten een tankschip der Sovjets
door artillerievuur tot z'inken.
Bombardementen aan het
Ilmenmeer
VERNIETIGENDE UITWERKING
In het gebied van het Ilmenmeer
hebben op 24 Augustus formaties van
het Duitsche luchtvapen stellingen cn
colonnes der Sovjets aangevallen. Co
lonnes infanterie, artillerie er TQsevves
werden op vernietigende wijze getrof
fen. Aanvallen van Duitsche gevechts
vliegtuigen waren vooral gericht op
stellingen luchtdoelgeschut en artille
rie ten Zuiden van Petersburg, die
door voltreffers tot zwijgen gebracht
werden.
Finsche Kustartiïlerie in actie
Finsche kustartiïlerie heeft op 24
Augustus aan de kust van de Finsche
Golf een troepentransportschip der
Sovjets van 5000 ton onder vuur ge
nomen. Na verscheidene treffers
maakte het schip slagzij en na nog
eenige schoten begon het vaartuig
snel te zinken, zoo meldt het DN.B.
Het transportschip was geladen met
manschappen, stukken geschut cn
vrachtauto's. In dezelfde wateren werd
door de Finsche kustartiïlerie ook een
sleepboot der Sovjets beschoten. Het
vaartuig kreeg verscheidene voltref
fers en moet als verloren beschouwd
worden.
Maatregelen tegen Consuls
IN DUITSCHLAND
De "Duitsche rijksregeering heeft
zich om politieke redenen genood
zaakt gezien aan de in Duitschland
gevestigde consuls van den staat
Haiti exeo.uatur (toelating, erken
ning) te onttrekken. Voor de afwik
keling van hun zaken werd den con
sulaten een termijn gegeven, die op
5 September afloopt, aldus het D.N.B.
Tevens wordt gemeld, dat de Duit
sche consulaten in Haiti en Cuba
gesloten zijn.
De straatophoogingen en de aanleg van nieuwe wegen te Rotterdam vor
deren reusachtige hoeveelheden zand. In schepen wordt dit zand aangevoerd
en met grijpers in (ijzeren treohters gestort, waaronder de zandauto's
rijden om een lading te ontvangen. Als de drijvende kraan haar werk
heeft gedaan wordt meteen groote schoonmaak gehouden. De grijper
grijpt nu eens geen zand maar water, dat over het dek wordt geplenst en
alle vuil wegspoelt. (Polygoon-Hof).
Het Weermachtbericht
Hoofdkwartier van den Fiihrer,
25 Augustus. Het opperbevel
der weermacht maakt bekend:
De operaties in het Oosten
maken overal goede vorderin
gen. Zooals reeds in een extra-
bericht is medegedeeld, hebben
duikbooten en in overzeesche
wateren opereerende oorlogs
schepen 25 vijandelijke koop
vaardijschepen met een totalen
inhoud van 148.200 ton, ver
nietigd. 'Hiervan hebben de
duikbooten alleen in een ach
tervolging van verscheidene da
gen en na zwaren strijd suit
een convooi, dat van Engeland
naar Gibraltar voer, 21 koop
vaardijschepen van 122.000 ton
in totaal weggeschoten. Boven
dien hebben zij in een strijd
tegen zeer sterke escorte-vaar
tuigen een torpedojager van de
Afridi-klasse, een korvet en een
bewakingsvaartuig tot zinken
gebracht.
In den strijd tegen Engeland
heeft de luchtmacht overdag
de haven van Great Yarmouth
ïflet bommen van zwaar kaliber
bestookt. Tijdens den nacht
waren luchtaanvallen gericht
op havenwerken aan de Britsche
Oostkust, alsmede op verschei
dene vliegvelden op het eiland.
Patrouillevaartuigen schoten
voor de Nederlandsche
kust een Britscfcen bommenwer-
per neer.
Een gering aantal Britsche
vliegtuigen wierp in den afge-
loopen nacht op enkele plaat
sen in "VYest-Duitschland brand
en brisantbommen neer. De
schade is onaanzienlijk. Nacht
jagers schoten 3 der aanvallende
vliegtuigen neer.
Roosevelts Scheepvaart
beschikking
OPZIEN TE NEW-YORK
De beschikking van Roosevelt, vol
gens welke Amerikaansche schepen
voortaan ook met buitenlandsche be
manning mogen varen, heeft in.
seheepvaartkringsn te New York op
zien gebaard, omdat deze maatregel
cok geldt voor schepen, die onder
toezicht» van het Federale scheep
vaartbureau staan, dus ook voor de
in beslag genomen schepen der spil-
mogendheden. De New York He
rald Tribune verklaart, dat de
beschikking van Roosevelt eenig in
de zeegeschiedenis is, omdat zij toe
laat, dat de in beslag genomen sche
pen der spilmogendheden met Engel-
sche kapiteins en matrozen bemand
worden.
DE MOORD TE DELFT
In verband met den moord te
Delft op den 19-jarigen H. de Man is
gebleken, dat de verdachte J. van
Blerkom Zaterdagmiddag j.l. nog ln
Rijswijk (Z.-H.) is gezien, alwaar hij
in een bedrijf practisch werkte. Ver
moedelijk heeft hij gehoord, dat hij
door de politie gezocht werd, waarna
hij de vlucht heeft genomen.
KRUITONTPLOFFING IN EEN* HUIS
3 Dooden en 20 gewonden
Bij een kruitontploffing in een par
ticulier huis te Piovene bij Vicenza
(Italië) zijn door neervallend ge
steente 3 voorbijgangers gedood en
20 tgswond. De ontploffing is ont
staan door zelfontbranding van het
kruit. De bewoner van het huis, die
eigenaar van een kalkoven is, werd
gearresteerd.
Ellende
in Fransch Somaliland
DOOR BRITSCHE EN SOVJET-TROEPEN
VOEDSELTEKORT
DOOR BRITSCHE BLOKKADE
STIJGEND STERFTECIJFER
De zender te Djiboet (Fransch So
maliland) heeft op 21 Augustus ont
stellende mededeelingen gedaan over
den gezondheidstoestand der bevol
king van Fransch Somaliland tenge
volge van de Britsche blokkade. De
gezondheid van het volk heeft zeer
geleden door de schaarschte aan visch,
fruit, groenten en melk. Het gebrek
aar. vitaminen is vooral ernstig voor
zwangere vrouwen. In vele gevallen-
hebben vitamine-gebrek en. bloedar
moede geleid tot den dood van moe
der en kind. Welk een schrikbarenden
omvang de massa-sterfte heeft aan-
èC/iómen.- blijkt uit het feit, dat het
aantal sterftegevallen van. vrouwen
en kinderen in Juli 1941 ruim 70 pet.
van het totale aantal sterfgevallen be
droeg. Dit totale aantal bedroeg 139
op 1000, hetgeen beteekent dat de
sterfte zevenmaal zoo hoog was als in
normale tijden. Onder het garnizoen
heeft de scheurbuik op ontstellende
wijze om zich heen gegrepen. Ondanks
alle inspanning kon men niet' verhin
deren, dat het aantal ziektegevallen
ender de inheemsche bevolking tegen
het einde van Augustus" aanzienlijk
stijgt, zoodat men moet verwachten,
dat het aantal sterfgevallen in Augus
tus dat van Juli nog zal overtreffen.
De omroeper deed tenslotte opmer
ken, dat de Britsche regeering sedert
een jaar en zonder eenig practisch
doel de bevolking in koelen bloede
tot een langzamen hongerdood ver
oordeelt. Dit Britsche optreden tegen
de weerlooze ^bevolking der kolonie
van een. vroegeren bondgenoot is een
schande en spot met alle menschelijk-
heid. De Engelschen hebben het woord
menschelijkheid voortdurend op de
lippen, doch hun handelingen zijn
daarmede in flagranten strijd.
De Britsche strijdkrachten, die
thans Iran binnentrekken staan on
der opperbevel van generaal Wavell,
den opperbevelhebber in Britseh-Indië.
De Britsche marine-strijdkrachten in
de Perzische Golf staan onder bevel
van admiraal Sir Geoffry Arbuthnot,
den opperbevelhebber in de Oostelijke
Indische wateren.
SÖVJET-NOTA AAN IRAN
MOTIEF: „DUITSCH GEVAAR"
Naar de berichtendienst te Moskou
meldt, heeft de Sovjet-regeering er in
een nota aan de Iraansche regeering
op gewezen, dat Iran de eischen van
de Sovjet-Unie heeft afgewezen. Der
halve aldus de nota heeft de
regeering der Sovjet-Unie „het recht
genomen, tijdelijk Sof jet-troepen in
Iran te laten binnenrukken". Als mo
tief geeft de nota een „Duitsch ge
vaar" aan. De Sovjet-gezant te Tehe
ran heeft deze nota aan de Iraan
sche regeering overhandigd.
DE BRITSCHE EISCH
ANTWOORD VAN IRAN
Associated Press meldt uit Teheran,
dat in het Iraansche antwoord op den
Britschen eisch tot het uit het land
zetten van Duitschers wordt gezegd dat
Iran als souvereir.e mogendheid zelf
heeft te bepalen welke vreemdelingen
verwijderd moeten worden. Iran past
sedert lang het beginsel toe, da*"
slecht bekend staande vreemdelingen,
van welke nationaliteit zij'ook zijn,
het land moeten verlaten.
STRATEGISCHE BEZETTING
Verder meldt het Amerikaan
sche agentschap, dat de bezetting
vah Iran slechs uit strategische
motieven geschiedt. De Sovjet
unie en Engeland willen met el
kander in contact komen. De
Iraansche regeering wijst de be-
richten over een mogelijken
Duitschen staatsgreep als dwaze
verzinsels van de hand.
Britsch Contingent
geland
AAN PERZISCHE GOLF
Reuter meldt, dat een Britsch con
tingent van zee uit bij Bandarsjakpoer
aan de Perzische Golf geland is. De
Britsche troepen zijn op verzet gestuit.
Het is echter nog niet bekend, waar
dit verzet begonnen is en hoe "sterk
het is. De Britsche strijdkrachten be
slaan uit Britsche- en Indische troe
pen, doch niet uit troepen van de Do
minions.
FIETSEN VER VOER* ENORM TOEGENOMEN
Wie zou meenen, dat
het publiek tijdens de
vacantie zijn rijwielen
zou sparen, vergist
zich. De Spoorwegen
weten daarvan mede
te praten.
Nooit was het rijwiel-
vervoer zoo overweldi
gend groot als juist
in dezen vacantie-tijd!
De vervoercijfers spre
ken hierover duidelijke
taal. Er zijn weken ge
weest, dat er meer dan
300 extra-rij wiel wagons
achter normale per
sonentreinen werden
gekoppeld, terwijl er
dan tegelijkertijd nog
speciale treinen liepen
met een totaal van
bijna 250 wagens, zoo
dat er ln een week 550
extra wagens hadden
geloopen.
33.000 FIETSEN
PER WEEK
Dat beteekent, dat
er in één week
slechts. 33.000 fiet
sen aan de zor
gen der Spoor
wegen werden *r*.-
vertrouwd. In i\%
cijfer zijn nog niet
eens begrepen het
respectabel aantal
yj wielen, dat in
de normale rijwiel
wagens is vervoerd.
Dat zijn cijfers, die
aantoonen. dat de fiets
is en blijft een onont
beerlijk vólks-vervoer
middel, dat Juist in
dezen tijd, nu het
m'otorvervoer voor par-
tuculieren vrijwel ge
heel is uitgevallen,
nog grootere beteeke-
nis heeft gekregen. Een
vergelijking met vóór-
oorlogsche cijfers be
wijst dat.
Vóór den oorlog ver
voerden de Spoorwegen
op het station te
Utrecht ln den druk
ken vacantietlja ge
middeld ongeveer 2.000
fietsen per dag. d.w.z.
fietsen, die van Utrecht
uit verzonden werden
en die op „doorreis" via
de Domstad moesten
worden overgeladen.
Dit jaar zijn
er dagen geweest
van b ij n a 4000
fietsen.
Ook de toeneming in
Amsterdam heeft be
hoorlijke afmetingen
aangenomen. Daar had
den de Spoorwegen
voor den oorlog in het
vacantie-seizoen dagen
van 3500 rijwielen, dit
jaar niet minder dan
5000! De meeste gingen
naar de Veluwe en den
Achterhoek; Limburg
was voor fietsen wei
nig ln trek.
Zoekraken van
fietsen
Om het zoekraken
van fietsen te voorko
men, adviseeren de
Spoorwegen in het za-
deltaschje een briefje
met naam en adres van
den afzender te doen,
dan wel een label met
deze gegevens aan het
stuur van het rijwiel"
te bevestigen. Deze
label dient dan van
stevig carton te zijn cn
met dito touw vastge-'
maakt te worden, aan
gezien hij anders, ge
durende het overla
den, wellicht bescha
digd wordt of zelfs
geheel afgescheurd.
verwittigd
De Londensche nieuwsdienst meldt,
dat de Britsche regeering gisteren de
regeeringen van Turkije en Egypte,
Afghanistan en Saoedi-Arabic op de
hoogte heeft gesteld van de tegen Iran
getroffen maatregelen.
Geen verrassing te
Berlijn
ONJUISTE BEWERING
GELOGENSTRAFT
De ontwikkeling van de Sovjet-En -
gelsche manoeuvres t.a.v. Iran heeft
in toonaangevende Duitsche kringen
geen verrassing gewekt, aldus meldt
het D.N.B. uit Berlijn. De inval in
een land. dat tot het laatst vasthield
aan zijn neutraliteit, die niet in twijfel
getrokken kon worden, is naar de hier
heerschende meening in zekeren zin
slechts de cynische consequentie van
de bewust onjuiste bewering, dat Iran,
resp. Sovjet-Engelsche belangen in
Iran, bedreigd werden door de Duit
schers in het land. Geheel afgezien
van het feit, dat deze bewering is ge
logenstraft dcor de getallen omtrent
de weinige Duitschers in Iran en doop
de verklaringen der Iraansche regee
ring zelve, staat het volgens de opvat,
ting der Wilhelmstrasse vast. dat En
geland er de schuld aan heeft, dat
opnieuw een land, of althans een
deel daarvan, aan het bolsjewisme
is overgeleverd. De door den omroep
te Moskou gepubliceerde nota van Mo-
lotov Naan de Iraansche regeering,
waarin de Sovjet-commissaris zich be
roept op een verdrag met Iran van
1921, acht men slechts opmerkelijk,
omdat het Engeland is geweest, dat
de Sovjets aan dit verdrag heeft her
innerd ter rechtvaardiging van den
thans ondernomen inval.
LONDEN OVER DEN
INVAL
BESCHERMING VAN BELANGEN
In Londen werd er op gewezen, zog
meldt Reuter, dat het antwoord der
regeering van Iran op de Britsche en
bolsjewistische stappen van I Augus
tus bewijst, dat het niet bereid is,
dienovereenkomstig rekening te hou
den met de aanbevelingen van dezo
regeeringen. Het is nu duidelijk, dat
andere stappen op gelijke bhsis geen
nut zouden hebben en dat de Britsche
regeering en de regeering der Sovjets
ter bescherming van haar belangen
tot andere middelen moeten overgaan.
Overigens motiveert Reuter de actie
van Engeland en de Sovjets tegen
Iran met de „aanwezigheid van een
overmatig groot aantal Duitschers in
Iran" en noemt Iran „een bron van
nazi-intriges". Iran was bestemd, om
als springplank voor een Duitschen
aafival op Britsch-Indlë te dienen en
ook een aanvalsactie tegen de Sovjet-
Unie moest van daar uit plaats heb
ben.
Iraansche Gezant bij Sumner
9 Welles
POSITIE UITEENGEZET
De Iraansche gezant heeft gisteren
een onderhoud gehad met den Ameri-
kaanschen onderstaatssecretaris van
Buitenlandsche Zaken. Sumner Wel
les. Na afloop verklaarde hij, naar
Associated Press meldt, dat hij de
positie van Iran volledig had uiteen
gezet en voorts had betoogd, dat Iran
open kaart heeft gespeeld. De Britsch-
bolsjewistische beweringen over een
groot aantal „Duitsche agenten" zijn
slechts een voorwendsel voor den inval
geweest. Er zijn geen Duitsche agen
ten in Iran. Dit land heeft steeds den
wensch gekoesterd tot vriendschappe
lijke betrekkingen met zijn buren.
Openlijke schending der
neut&liteit
MEENING TE ROME
In Romeinsche kringen wordt do
opmarsch der Sovjet- en Engelsche
troepen in Iran als de openlijke schen
ding der néutraliteit en als een bru
tale inbreuk op de nationale souverei-
niteit en onafhankelijkheid van den
Iraneeschen staat beschouwd. Groot-
Brittannié. zoo verklaart men. heeft
met zijn niets ontziend optreden tegen
Iran, behalve het oprichten van een
nieuw front de ten nauwste daarmee
samenhangende politiek-kapitalisti-
sche belangen in het oi**